| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
සොණස්‌ස පබ්‌බජ්‌ජාකථා
Soṇassa pabbajjākathā
243. ලොහිතෙන ඵුටො හොතීති ලොහිතෙන මක්‌ඛිතො හොති. ගවාඝාතනන්‌ති යත්‌ථ ගාවො හඤ්‌ඤන්‌ති, තාදිසොති අත්‌ථො. කුසලො නාම වීණාය වාදනකුසලො. වීණාය තන්‌තිස්‌සරෙති වීණාය තන්‌තියා සරෙ. අච්‌චායතාති අතිආයතා ඛරමුච්‌ඡිතා. සරවතීති සරසම්‌පන්‌නා. කම්‌මඤ්‌ඤාති කම්‌මක්‌ඛමා. අතිසිථිලාති මන්‌දමුච්‌ඡනා. සමෙ ගුණෙ පතිට්‌ඨිතාති මජ්‌ඣිමෙ සරෙ ඨපෙත්‌වා මුච්‌ඡිතා. වීරියසමතං අධිට්‌ඨහාති වීරියසම්‌පයුත්‌තසමතං අධිට්‌ඨාහි, වීරියං සමථෙන යොජෙහීති අත්‌ථො. ඉන්‌ද්‍රියානඤ්‌ච සමතං පටිවිජ්‌ඣාති සද්‌ධාදීනං ඉන්‌ද්‍රියානං සමතං සමභාවං. තත්‌ථ සද්‌ධං පඤ්‌ඤාය, පඤ්‌ඤඤ්‌ච සද්‌ධාය, වීරියං සමාධිනා, සමාධිඤ්‌ච වීරියෙන යොජයමානො ඉන්‌ද්‍රියානං සමතං පටිවිජ්‌ඣ. තත්‌ථ ච නිමිත්‌තං ගණ්‌හාහීති තස්‌මිං සමථෙ සති, යෙන ආදාසෙ මුඛබිම්‌බෙනෙව නිමිත්‌තෙන උප්‌පජ්‌ජිතබ්‌බං , තං සමථනිමිත්‌තං විපස්‌සනානිමිත්‌තං මග්‌ගනිමිත්‌තං ඵලනිමිත්‌තඤ්‌ච ගණ්‌හාහි, නිබ්‌බත්‌තෙහීති අත්‌ථො.
243.Lohitenaphuṭo hotīti lohitena makkhito hoti. Gavāghātananti yattha gāvo haññanti, tādisoti attho. Kusalo nāma vīṇāya vādanakusalo. Vīṇāya tantissareti vīṇāya tantiyā sare. Accāyatāti atiāyatā kharamucchitā. Saravatīti sarasampannā. Kammaññāti kammakkhamā. Atisithilāti mandamucchanā. Same guṇe patiṭṭhitāti majjhime sare ṭhapetvā mucchitā. Vīriyasamataṃ adhiṭṭhahāti vīriyasampayuttasamataṃ adhiṭṭhāhi, vīriyaṃ samathena yojehīti attho. Indriyānañca samataṃ paṭivijjhāti saddhādīnaṃ indriyānaṃ samataṃ samabhāvaṃ. Tattha saddhaṃ paññāya, paññañca saddhāya, vīriyaṃ samādhinā, samādhiñca vīriyena yojayamāno indriyānaṃ samataṃ paṭivijjha. Tattha ca nimittaṃ gaṇhāhīti tasmiṃ samathe sati, yena ādāse mukhabimbeneva nimittena uppajjitabbaṃ , taṃ samathanimittaṃ vipassanānimittaṃ magganimittaṃ phalanimittañca gaṇhāhi, nibbattehīti attho.
244. අඤ්‌ඤං බ්‍යාකරෙය්‍යන්‌ති අරහා අහන්‌ති ජානාපෙය්‍යං. ඡ ඨානානීති ඡ කාරණානි. අධිමුත්‌තො හොතීති පටිවිජ්‌ඣිත්‌වා පච්‌චක්‌ඛං කත්‌වා ඨිතො හොති. නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තොතිආදි සබ්‌බං අරහත්‌තවසෙන වුත්‌තං. අරහත්‌තඤ්‌හි සබ්‌බකිලෙසෙහි නික්‌ඛන්‌තත්‌තා නෙක්‌ඛම්‌මං, තෙහෙව පවිවිත්‌තත්‌තා පවිවෙකො, බ්‍යාපජ්‌ජාභාවතො අබ්‍යාපජ්‌ජං, උපාදානස්‌ස ඛයන්‌තෙ උප්‌පන්‌නත්‌තා උපාදානක්‌ඛයො, තණ්‌හාක්‌ඛයන්‌තෙ උප්‌පන්‌නත්‌තා තණ්‌හක්‌ඛයො, සම්‌මොහාභාවතො අසම්‌මොහොති ච වුච්‌චති.
244.Aññaṃ byākareyyanti arahā ahanti jānāpeyyaṃ. Cha ṭhānānīti cha kāraṇāni. Adhimutto hotīti paṭivijjhitvā paccakkhaṃ katvā ṭhito hoti. Nekkhammādhimuttotiādi sabbaṃ arahattavasena vuttaṃ. Arahattañhi sabbakilesehi nikkhantattā nekkhammaṃ, teheva pavivittattā paviveko, byāpajjābhāvato abyāpajjaṃ, upādānassa khayante uppannattā upādānakkhayo, taṇhākkhayante uppannattā taṇhakkhayo, sammohābhāvato asammohoti ca vuccati.
කෙවලං සද්‌ධාමත්‌තකන්‌ති පටිවෙධරහිතං කෙවලං පටිවෙධපඤ්‌ඤාය අසම්‌මිස්‌සං සද්‌ධාමත්‌තකං. පටිචයන්‌ති පුනප්‌පුනං කරණෙන වුඩ්‌ඪිං. වීතරාගත්‌තාති මග්‌ගප්‌පටිවෙධෙන රාගස්‌ස විගතත්‌තායෙව නෙක්‌ඛම්‌මසඞ්‌ඛාතං අරහත්‌තං පටිවිජ්‌ඣිත්‌වා ඨිතො හොති. ඵලසමාපත්‌තිවිහාරෙනෙව විහරති, තන්‌නින්‌නමානසොයෙව හොතීති අත්‌ථො. සෙසපදෙසුපි එසෙව නයො.
Kevalaṃ saddhāmattakanti paṭivedharahitaṃ kevalaṃ paṭivedhapaññāya asammissaṃ saddhāmattakaṃ. Paṭicayanti punappunaṃ karaṇena vuḍḍhiṃ. Vītarāgattāti maggappaṭivedhena rāgassa vigatattāyeva nekkhammasaṅkhātaṃ arahattaṃ paṭivijjhitvā ṭhito hoti. Phalasamāpattivihāreneva viharati, tanninnamānasoyeva hotīti attho. Sesapadesupi eseva nayo.
ලාභසක්‌කාරසිලොකන්‌ති චතුපච්‌චයලාභඤ්‌ච තෙසංයෙව සුකතභාවඤ්‌ච වණ්‌ණභණනඤ්‌ච. නිකාමයමානොති ඉච්‌ඡමානො පත්‌ථයමානො. පවිවෙකාධිමුත්‌තොති විවෙකෙ අධිමුත්‌තො අහන්‌ති එවං අරහත්‌තං බ්‍යාකරොතීති අත්‌ථො.
Lābhasakkārasilokanti catupaccayalābhañca tesaṃyeva sukatabhāvañca vaṇṇabhaṇanañca. Nikāmayamānoti icchamāno patthayamāno. Pavivekādhimuttoti viveke adhimutto ahanti evaṃ arahattaṃ byākarotīti attho.
සීලබ්‌බතපරාමාසන්‌ති සීලඤ්‌ච වතඤ්‌ච පරාමසිත්‌වා ගහිතගහණමත්‌තං. සාරතො පච්‌චාගච්‌ඡන්‌තොති සාරභාවෙන ජානන්‌තො. අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තොති අබ්‍යාපජ්‌ජං අරහත්‌තං බ්‍යාකරොතීති අත්‌ථො. ඉමිනාව නයෙන සබ්‌බවාරෙසු අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො.
Sīlabbataparāmāsanti sīlañca vatañca parāmasitvā gahitagahaṇamattaṃ. Sārato paccāgacchantoti sārabhāvena jānanto. Abyāpajjādhimuttoti abyāpajjaṃ arahattaṃ byākarotīti attho. Imināva nayena sabbavāresu attho veditabbo.
භුසාති බලවන්‌තො. නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌තීති එතස්‌ස ඛීණාසවස්‌ස චිත්‌තං ගහෙත්‌වා ඨාතුං න සක්‌කොන්‌ති. අමිස්‌සීකතන්‌ති අමිස්‌සකතං. කිලෙසාහි ආරම්‌මණෙන සද්‌ධිං චිත්‌තං මිස්‌සං කරොන්‌ති, තෙසං අභාවා අමිස්‌සීකතං. ඨිතන්‌ති පතිට්‌ඨිතං. ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තන්‌ති අචලනප්‌පත්‌තං. වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සතීති තස්‌ස චිත්‌තස්‌ස උප්‌පාදම්‌පි වයම්‌පි පස්‌සති.
Bhusāti balavanto. Nevassa cittaṃ pariyādiyantīti etassa khīṇāsavassa cittaṃ gahetvā ṭhātuṃ na sakkonti. Amissīkatanti amissakataṃ. Kilesāhi ārammaṇena saddhiṃ cittaṃ missaṃ karonti, tesaṃ abhāvā amissīkataṃ. Ṭhitanti patiṭṭhitaṃ. Āneñjappattanti acalanappattaṃ. Vayañcassānupassatīti tassa cittassa uppādampi vayampi passati.
නෙක්‌ඛම්‌මං අධිමුත්‌තස්‌සාති අරහත්‌තං පටිවිජ්‌ඣිත්‌වා ඨිතස්‌ස. සෙසපදෙහිපි අරහත්‌තමෙව කථිතං. උපාදානක්‌ඛයස්‌සාති උපයොගත්‌ථෙ සාමිවචනං. අසම්‌මොහඤ්‌ච චෙතසොති චිත්‌තස්‌ස ච අසම්‌මොහං අධිමුත්‌තස්‌ස. දිස්‌වා ආයතනුප්‌පාදන්‌ති ආයතනානං උප්‌පාදඤ්‌ච වයඤ්‌ච දිස්‌වා. සම්‌මා චිත්‌තං විමුච්‌චතීති සම්‌මා හෙතුනා නයෙන ඉමාය විපස්‌සනාය පටිපත්‌තියා ඵලසමාපත්‌තිවසෙන චිත්‌තං විමුච්‌චති, නිබ්‌බානාරම්‌මණෙ අධිමුච්‌චති. සන්‌තචිත්‌තස්‌සාති නිබ්‌බුතචිත්‌තස්‌ස. තාදිනොති ඉට්‌ඨානිට්‌ඨෙ අනුනයපටිඝෙහි අකම්‌පියත්‌තා තාදී, තස්‌ස තාදිනො.
Nekkhammaṃ adhimuttassāti arahattaṃ paṭivijjhitvā ṭhitassa. Sesapadehipi arahattameva kathitaṃ. Upādānakkhayassāti upayogatthe sāmivacanaṃ. Asammohañca cetasoti cittassa ca asammohaṃ adhimuttassa. Disvā āyatanuppādanti āyatanānaṃ uppādañca vayañca disvā. Sammā cittaṃ vimuccatīti sammā hetunā nayena imāya vipassanāya paṭipattiyā phalasamāpattivasena cittaṃ vimuccati, nibbānārammaṇe adhimuccati. Santacittassāti nibbutacittassa. Tādinoti iṭṭhāniṭṭhe anunayapaṭighehi akampiyattā tādī, tassa tādino.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 147. සොණකොළිවිසවත්‌ථු • 147. Soṇakoḷivisavatthu
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / සොණස්‌ස පබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Soṇassa pabbajjākathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / සොණස්‌සපබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Soṇassapabbajjākathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / සොණකොළිවිසකථාදිවණ්‌ණනා • Soṇakoḷivisakathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 147. සොණකොළිවිසවත්‌ථුකථා • 147. Soṇakoḷivisavatthukathā
