| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಸೋಣಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Soṇassa pabbajjākathāvaṇṇanā
೨೪೩. ಸುತ್ತತ್ಥೋ ಪನ ಸುತ್ತವಣ್ಣನಾತೋಯೇವ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ಏತ್ಥಾಯಂ ಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ। ಸೀತವನೇತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩.೬.೫೫) ಏವಂನಾಮಕೇ ವನೇ। ತಸ್ಮಿಂ ಕಿರ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಪಞ್ಚ ಚಙ್ಕಮನಸತಾನಿ ಮಾಪಿತಾನಿ, ತೇಸು ಥೇರೋ ಅತ್ತನೋ ಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಙ್ಕಮನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಮಣಧಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ। ತಸ್ಸ ಆರದ್ಧವೀರಿಯಸ್ಸ ಹುತ್ವಾ ಚಙ್ಕಮತೋ ಪಾದತಲಾನಿ ಭಿಜ್ಜಿಂಸು, ಜಾಣೂಹಿ ಚಙ್ಕಮತೋ ಜಾಣುಕಾನಿಪಿ ಹತ್ಥತಲಾನಿಪಿ ಭಿಜ್ಜಿಂಸು, ಛಿದ್ದಾನಿ ಅಹೇಸುಂ। ಏವಂ ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ವಿಹರನ್ತೋ ಓಭಾಸನಿಮಿತ್ತಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ನಾಸಕ್ಖಿ। ತಸ್ಸ ವೀರಿಯೇನ ಕಿಲಮಿತಕಾಯಸ್ಸ ಚಙ್ಕಮನಕೋಟಿಯಂ ಪಾಸಾಣಫಲಕೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಯೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮತೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಆರದ್ಧವೀರಿಯಾತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಪಗ್ಗಹಿತವೀರಿಯಾ। ನ ಅನುಪಾದಾಯ ಆಸವೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ‘‘ಸಚೇ ಅಹಂ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂ ವಾ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂ ವಾ ನೇಯ್ಯೋ ವಾ, ನ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ನ ವಿಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ, ಅದ್ಧಾ ಪನ ಪದಪರಮೋ, ಯೇನ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ನ ಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ಖೋ ಪನಾ’’ತಿಆದೀನಿ ಚಿನ್ತೇಸಿ। ತತ್ಥ ಭೋಗಾತಿ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಪಚ್ಚತ್ತಂ।
243. Suttattho pana suttavaṇṇanātoyeva gahetabboti etthāyaṃ suttavaṇṇanā. Sītavaneti (a. ni. aṭṭha. 3.6.55) evaṃnāmake vane. Tasmiṃ kira paṭipāṭiyā pañca caṅkamanasatāni māpitāni, tesu thero attano sappāyaṃ caṅkamanaṃ gahetvā samaṇadhammaṃ karoti. Tassa āraddhavīriyassa hutvā caṅkamato pādatalāni bhijjiṃsu, jāṇūhi caṅkamato jāṇukānipi hatthatalānipi bhijjiṃsu, chiddāni ahesuṃ. Evaṃ āraddhavīriyo viharanto obhāsanimittamattakampi dassetuṃ nāsakkhi. Tassa vīriyena kilamitakāyassa caṅkamanakoṭiyaṃ pāsāṇaphalake nisinnassa yo vitakko udapādi, taṃ dassetuṃ ‘‘atha kho āyasmato’’tiādi vuttaṃ. Tattha āraddhavīriyāti paripuṇṇapaggahitavīriyā. Na anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccatīti ‘‘sace ahaṃ ugghaṭitaññū vā vipañcitaññū vā neyyo vā, na me cittaṃ na vimucceyya, addhā pana padaparamo, yena me cittaṃ na muccatī’’ti sanniṭṭhānaṃ katvā ‘‘saṃvijjanti kho panā’’tiādīni cintesi. Tattha bhogāti upayogatthe paccattaṃ.
ಪಾತುರಹೋಸೀತಿ ಥೇರಸ್ಸ ಚಿತ್ತಾಚಾರಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಸೋಣೋ ಅಜ್ಜ ಸೀತವನೇ ಪಧಾನಭೂಮಿಯಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಇಮಂ ವಿತಕ್ಕಂ ವಿತಕ್ಕೇತಿ, ಗನ್ತ್ವಾಸ್ಸ ವಿತಕ್ಕಂ ಸಹೋಡ್ಢಂ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ವೀಣೋಪಮಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸೀತವನೇ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇತಿ ಪಧಾನಿಕಭಿಕ್ಖೂ ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನೇ ಓವದಿತುಂ ಆಗತಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಭಗವತೋ ನಿಸೀದನತ್ಥಂ ಯಥಾಲಾಭೇನ ಆಸನಮ್ಪಿ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾವ ಪಧಾನಂ ಕರೋನ್ತಿ , ಅಞ್ಞಂ ಅಲಭಮಾನಾ ಪುರಾಣಪಣ್ಣಾನಿ ಸಙ್ಘರಿತ್ವಾ ಉಪರಿ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ। ಥೇರೋಪಿ ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾವ ಪಧಾನಂ ಅಕಾಸಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ’’ತಿ।
Pāturahosīti therassa cittācāraṃ ñatvā ‘‘ayaṃ soṇo ajja sītavane padhānabhūmiyaṃ nisinno imaṃ vitakkaṃ vitakketi, gantvāssa vitakkaṃ sahoḍḍhaṃ gaṇhitvā vīṇopamakammaṭṭhānaṃ kathessāmī’’ti sītavane pāturahosi. Paññatte āsaneti padhānikabhikkhū attano vasanaṭṭhāne ovadituṃ āgatassa buddhassa bhagavato nisīdanatthaṃ yathālābhena āsanampi paññapetvāva padhānaṃ karonti , aññaṃ alabhamānā purāṇapaṇṇāni saṅgharitvā upari saṅghāṭiṃ paññapenti. Theropi āsanaṃ paññapetvāva padhānaṃ akāsi, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘paññatte āsane’’ti.
ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸೀತಿ ಸತ್ಥಾ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅವಸೇಸಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇನ ಅತ್ಥೋ ನತ್ಥಿ, ಅಯಂ ಗನ್ಧಬ್ಬಸಿಪ್ಪೇ ಛೇಕೋ ಚಿಣ್ಣವಸೀ, ಅತ್ತನೋ ವಿಸಯೇ ಕಥಿಯಮಾನೇ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವೀಣೋಪಮಂ ಕಥೇತುಂ ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ವೀಣಾಯ ತನ್ತಿಸ್ಸರೇ ಕುಸಲತಾ ನಾಮ ವೀಣಾಯ ವಾದನಕುಸಲತಾ, ಸೋ ಚ ತತ್ಥ ಕುಸಲೋ। ಮಾತಾಪಿತರೋ ಹಿಸ್ಸ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪುತ್ತೋ ಅಞ್ಞಂ ಸಿಪ್ಪಂ ಸಿಕ್ಖನ್ತೋ ಕಾಯೇನ ಕಿಲಮಿಸ್ಸತಿ, ಇದಂ ಪನ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೇನೇವ ಸಕ್ಕಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿತು’’ನ್ತಿ ಗನ್ಧಬ್ಬಸಿಪ್ಪಮೇವ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಸುಂ। ತಸ್ಸ –
Taṃkiṃ maññasīti satthā ‘‘imassa bhikkhuno avasesakammaṭṭhānena attho natthi, ayaṃ gandhabbasippe cheko ciṇṇavasī, attano visaye kathiyamāne khippameva sallakkhessatī’’ti vīṇopamaṃ kathetuṃ ‘‘taṃ kiṃ maññasī’’tiādimāha. Vīṇāya tantissare kusalatā nāma vīṇāya vādanakusalatā, so ca tattha kusalo. Mātāpitaro hissa ‘‘amhākaṃ putto aññaṃ sippaṃ sikkhanto kāyena kilamissati, idaṃ pana āsane nisinneneva sakkā uggaṇhitu’’nti gandhabbasippameva uggaṇhāpesuṃ. Tassa –
‘‘ಸತ್ತ ಸರಾ ತಯೋ ಗಾಮಾ, ಮುಚ್ಛನಾ ಏಕವೀಸತಿ।
‘‘Satta sarā tayo gāmā, mucchanā ekavīsati;
ಠಾನಾ ಏಕೂನಪಞ್ಞಾಸ, ಇಚ್ಚೇತೇ ಸರಮಣ್ಡಲಾ’’ತಿ॥ –
Ṭhānā ekūnapaññāsa, iccete saramaṇḍalā’’ti. –
ಆದಿಕಂ ಗನ್ಧಬ್ಬಸಿಪ್ಪಂ ಸಬ್ಬಮೇವ ಪಗುಣಂ ಅಹೋಸಿ। ಅಚ್ಚಾಯತಾತಿ ಅತಿಆಯತಾ ಖರಮುಚ್ಛನಾ। ಸರವತೀತಿ ಸರಸಮ್ಪನ್ನಾ। ಕಮ್ಮಞ್ಞಾತಿ ಕಮ್ಮಕ್ಖಮಾ ಕಮ್ಮಯೋಗ್ಗಾ। ಅತಿಸಿಥಿಲಾತಿ ಮನ್ದಮುಚ್ಛನಾ। ಸಮೇ ಗುಣೇ ಪತಿಟ್ಠಿತಾತಿ ಮಜ್ಝಿಮೇ ಸರೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಮುಚ್ಛಿತಾ।
Ādikaṃ gandhabbasippaṃ sabbameva paguṇaṃ ahosi. Accāyatāti atiāyatā kharamucchanā. Saravatīti sarasampannā. Kammaññāti kammakkhamā kammayoggā. Atisithilāti mandamucchanā. Same guṇe patiṭṭhitāti majjhime sare ṭhapetvā mucchitā.
ಅಚ್ಚಾರದ್ಧನ್ತಿ ಅತಿಗಾಳ್ಹಂ। ಉದ್ಧಚ್ಚಾಯ ಸಂವತ್ತತೀತಿ ಉದ್ಧತಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ। ಅತಿಲೀನನ್ತಿ ಅತಿಸಿಥಿಲಂ। ಕೋಸಜ್ಜಾಯಾತಿ ಕುಸೀತಭಾವತ್ಥಾಯ। ವೀರಿಯಸಮಥಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಹೀತಿ ವೀರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಮಥಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಹಿ, ವೀರಿಯಂ ಸಮಥೇನ ಯೋಜೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಞ್ಚ ಸಮತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಹೀತಿ ಸದ್ಧಾದೀನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಸಮತಂ ಸಮಭಾವಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಹಿ। ತತ್ಥ ಸದ್ಧಂ ಪಞ್ಞಾಯ, ಪಞ್ಞಞ್ಚ ಸದ್ಧಾಯ, ವೀರಿಯಂ ಸಮಾಧಿನಾ, ಸಮಾಧಿಞ್ಚ ವೀರಿಯೇನ ಯೋಜಯತಾ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಸಮತಾ ಅಧಿಟ್ಠಿತಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಸತಿ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥಿಕಾ, ಸಾ ಸದಾಪಿ ಬಲವತೀಯೇವ ವಟ್ಟತಿ। ತಞ್ಚ ಪನ ನೇಸಂ ಯೋಜನಾವಿಧಾನಂ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ೧.೬೦-೬೨) ಆಗತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ಚ ನಿಮಿತ್ತಂ ಗಣ್ಹಾಹೀತಿ ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಸಮಭಾವೇ ಸತಿ ಯೇನ ಆದಾಸೇ ಮುಖಬಿಮ್ಬೇನೇವ ನಿಮಿತ್ತೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತಂ ಸಮಥನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಪಸ್ಸನಾನಿಮಿತ್ತಂ ಮಗ್ಗನಿಮಿತ್ತಂ ಫಲನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ಗಣ್ಹ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಹೀತಿ ಏವಮಸ್ಸ ಸತ್ಥಾ ಅರಹತ್ತೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥೇಸಿ।
Accāraddhanti atigāḷhaṃ. Uddhaccāya saṃvattatīti uddhatabhāvāya saṃvattati. Atilīnanti atisithilaṃ. Kosajjāyāti kusītabhāvatthāya. Vīriyasamathaṃ adhiṭṭhāhīti vīriyasampayuttaṃ samathaṃ adhiṭṭhāhi, vīriyaṃ samathena yojehīti attho. Indriyānañca samataṃ adhiṭṭhāhīti saddhādīnaṃ indriyānaṃ samataṃ samabhāvaṃ adhiṭṭhāhi. Tattha saddhaṃ paññāya, paññañca saddhāya, vīriyaṃ samādhinā, samādhiñca vīriyena yojayatā indriyānaṃ samatā adhiṭṭhitā nāma hoti. Sati pana sabbatthikā, sā sadāpi balavatīyeva vaṭṭati. Tañca pana nesaṃ yojanāvidhānaṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.60-62) āgatanayena veditabbaṃ. Tattha ca nimittaṃ gaṇhāhīti tasmiñca samabhāve sati yena ādāse mukhabimbeneva nimittena uppajjitabbaṃ, taṃ samathanimittaṃ vipassanānimittaṃ magganimittaṃ phalanimittañca gaṇha nibbattehīti evamassa satthā arahatte pakkhipitvā kammaṭṭhānaṃ kathesi.
ತತ್ಥ ಚ ನಿಮಿತ್ತಂ ಅಗ್ಗಹೇಸೀತಿ ಸಮಥನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ವಿಪಸ್ಸನಾನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ಅಗ್ಗಹೇಸಿ। ಏಕೋತಿ ಅಸಹಾಯೋ। ವೂಪಕಟ್ಠೋತಿ ವತ್ಥುಕಾಮೇಹಿ ಚ ಕಿಲೇಸಕಾಮೇಹಿ ಚ ಕಾಯೇನ ಚೇವ ಚಿತ್ತೇನ ಚ ವೂಪಕಟ್ಠೋ। ಅಪ್ಪಮತ್ತೋತಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇ ಸತಿಂ ಅವಿಜಹನ್ತೋ। ಆತಾಪೀತಿ ಕಾಯಿಕಚೇತಸಿಕವೀರಿಯಾತಾಪೇನ ಆತಾಪೋ। ಆತಪ್ಪತಿ ಕಿಲೇಸೇಹೀತಿ ಆತಾಪೋ, ವೀರಿಯಂ। ಪಹಿತತ್ತೋತಿ ಕಾಯೇ ಚ ಜೀವಿತೇ ಚ ಅನಪೇಕ್ಖತಾಯ ಪೇಸಿತತ್ತೋ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಅತ್ತಭಾವೋ, ನಿಬ್ಬಾನೇ ವಾ ಪೇಸಿತಚಿತ್ತೋ। ನ ಚಿರಸ್ಸೇವಾತಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾರಮ್ಭತೋ ನ ಚಿರೇನೇವ। ಅಞ್ಞತರೋತಿ ಏಕೋ। ಅರಹತನ್ತಿ ಭಗವತೋ ಸಾವಕಾನಂ ಅರಹನ್ತಾನಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೋ ಏಕೋ ಮಹಾಸಾವಕೋ ಅಹೋಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tattha ca nimittaṃ aggahesīti samathanimittañca vipassanānimittañca aggahesi. Ekoti asahāyo. Vūpakaṭṭhoti vatthukāmehi ca kilesakāmehi ca kāyena ceva cittena ca vūpakaṭṭho. Appamattoti kammaṭṭhāne satiṃ avijahanto. Ātāpīti kāyikacetasikavīriyātāpena ātāpo. Ātappati kilesehīti ātāpo, vīriyaṃ. Pahitattoti kāye ca jīvite ca anapekkhatāya pesitatto vissaṭṭhaattabhāvo, nibbāne vā pesitacitto. Na cirassevāti kammaṭṭhānārambhato na cireneva. Aññataroti eko. Arahatanti bhagavato sāvakānaṃ arahantānaṃ abbhantaro eko mahāsāvako ahosīti attho.
೨೪೪. ವುಸಿತವಾತಿ ವುತ್ಥಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ। ಕತಕರಣೀಯೋತಿ ಚತೂಹಿ ಮಗ್ಗೇಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕತ್ವಾ ಠಿತೋ। ಓಹಿತಭಾರೋತಿ ಖನ್ಧಭಾರಂ ಕಿಲೇಸಭಾರಂ ಅಭಿಸಙ್ಖಾರಭಾರಞ್ಚ ಓತಾರೇತ್ವಾ ಠಿತೋ। ಅನುಪ್ಪತ್ತಸದತ್ಥೋತಿ ಸದತ್ಥೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅರಹತ್ತಂ, ತಂ ಪತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪರಿಕ್ಖೀಣಭವಸಂಯೋಜನೋತಿ ಖೀಣಭವಬನ್ಧನೋ। ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತೋತಿ ಸಮ್ಮಾ ಹೇತುನಾ ಕಾರಣೇನ ಜಾನಿತ್ವಾ ವಿಮುತ್ತೋ। ಛ ಠಾನಾನೀತಿ ಛ ಕಾರಣಾನಿ। ಅಧಿಮುತ್ತೋ ಹೋತೀತಿ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ ಠಿತೋ ಹೋತಿ। ನೇಕ್ಖಮ್ಮಾಧಿಮುತ್ತೋತಿಆದಿ ಸಬ್ಬಂ ಅರಹತ್ತವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಅರಹತ್ತಞ್ಹಿ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತತ್ತಾ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ, ತೇಹೇವ ಪವಿವಿತ್ತತ್ತಾ ಪವಿವೇಕೋ, ಬ್ಯಾಪಜ್ಜಾಭಾವತೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಂ, ಉಪಾದಾನಸ್ಸ ಖಯನ್ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನತ್ತಾ ಉಪಾದಾನಕ್ಖಯೋ, ತಣ್ಹಾಯ ಖಯನ್ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನತ್ತಾ ತಣ್ಹಕ್ಖಯೋ, ಸಮ್ಮೋಹಾಭಾವತೋ ಅಸಮ್ಮೋಹೋತಿ ಚ ವುಚ್ಚತಿ।
244.Vusitavāti vutthabrahmacariyavāso. Katakaraṇīyoti catūhi maggehi kattabbaṃ katvā ṭhito. Ohitabhāroti khandhabhāraṃ kilesabhāraṃ abhisaṅkhārabhārañca otāretvā ṭhito. Anuppattasadatthoti sadattho vuccati arahattaṃ, taṃ pattoti attho. Parikkhīṇabhavasaṃyojanoti khīṇabhavabandhano. Sammadaññā vimuttoti sammā hetunā kāraṇena jānitvā vimutto. Cha ṭhānānīti cha kāraṇāni. Adhimutto hotīti paṭivijjhitvā paccakkhaṃ katvā ṭhito hoti. Nekkhammādhimuttotiādi sabbaṃ arahattavasena vuttaṃ. Arahattañhi sabbakilesehi nikkhantattā nekkhammaṃ, teheva pavivittattā paviveko, byāpajjābhāvato abyāpajjaṃ, upādānassa khayante uppannattā upādānakkhayo, taṇhāya khayante uppannattā taṇhakkhayo, sammohābhāvato asammohoti ca vuccati.
ಕೇವಲಂ ಸದ್ಧಾಮತ್ತಕನ್ತಿ ಪಟಿವೇಧರಹಿತಂ ಕೇವಲಂ ಪಟಿವೇಧಪಞ್ಞಾಯ ಅಸಮ್ಮಿಸ್ಸಂ ಸದ್ಧಾಮತ್ತಕಂ। ಪಟಿಚಯನ್ತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕರಣೇನ ವಡ್ಢಿಂ। ವೀತರಾಗತ್ತಾತಿ ಮಗ್ಗಪಟಿವೇಧೇನ ರಾಗಸ್ಸ ವಿಹತತ್ತಾಯೇವ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಂ ಅರಹತ್ತಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಠಿತೋ ಹೋತಿ, ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿವಿಹಾರೇನ ವಿಹರತಿ, ತನ್ನಿನ್ನಮಾನಸೋಯೇವ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Kevalaṃ saddhāmattakanti paṭivedharahitaṃ kevalaṃ paṭivedhapaññāya asammissaṃ saddhāmattakaṃ. Paṭicayanti punappunaṃ karaṇena vaḍḍhiṃ. Vītarāgattāti maggapaṭivedhena rāgassa vihatattāyeva nekkhammasaṅkhātaṃ arahattaṃ paṭivijjhitvā sacchikatvā ṭhito hoti, phalasamāpattivihārena viharati, tanninnamānasoyeva hotīti attho. Sesapadesupi eseva nayo.
ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕನ್ತಿ ಚತುಪಚ್ಚಯಲಾಭಞ್ಚ ತೇಸಂಯೇವ ಸುಕತಭಾವಞ್ಚ ವಣ್ಣಭಣನಞ್ಚ। ನಿಕಾಮಯಮಾನೋತಿ ಇಚ್ಛಮಾನೋ ಪತ್ಥಯಮಾನೋ। ಪವಿವೇಕಾಧಿಮುತ್ತೋತಿ ‘‘ಪವಿವೇಕೇ ಅಧಿಮುತ್ತೋ ಅಹ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅರಹತ್ತಂ ಬ್ಯಾಕರೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Lābhasakkārasilokanti catupaccayalābhañca tesaṃyeva sukatabhāvañca vaṇṇabhaṇanañca. Nikāmayamānoti icchamāno patthayamāno. Pavivekādhimuttoti ‘‘paviveke adhimutto aha’’nti evaṃ arahattaṃ byākarotīti attho.
ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸನ್ತಿ ಸೀಲಞ್ಚ ವತಞ್ಚ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ಗಹಿತಗ್ಗಹಣಮತ್ತಂ। ಸಾರತೋ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛನ್ತೋತಿ ಸಾರಭಾವೇನ ಜಾನನ್ತೋ। ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಾಧಿಮುತ್ತೋತಿ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಂ ಅರಹತ್ತಂ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ। ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಅಪಿಚೇತ್ಥ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಾಧಿಮುತ್ತೋತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅರಹತ್ತಂ ಕಥಿತಂ, ಸೇಸೇಸು ಪಞ್ಚಸು ನಿಬ್ಬಾನ’’ನ್ತಿ ಏಕೇ ವದನ್ತಿ। ಅಪರೇ ‘‘ಅಸಮ್ಮೋಹಾಧಿಮುತ್ತೋತಿ ಏತ್ಥೇವ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಕಥಿತಂ, ಸೇಸೇಸು ಅರಹತ್ತ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ। ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಾರೋ – ‘‘ಸಬ್ಬೇಸ್ವೇವೇತೇಸು ಅರಹತ್ತಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಾನಮ್ಪಿ ಕಥಿತಮೇವಾತಿ।
Sīlabbataparāmāsanti sīlañca vatañca parāmasitvā gahitaggahaṇamattaṃ. Sārato paccāgacchantoti sārabhāvena jānanto. Abyāpajjādhimuttoti abyāpajjaṃ arahattaṃ byākaroti. Imināva nayena sabbavāresu attho daṭṭhabbo. Apicettha ‘‘nekkhammādhimuttoti imasmiṃyeva arahattaṃ kathitaṃ, sesesu pañcasu nibbāna’’nti eke vadanti. Apare ‘‘asammohādhimuttoti ettheva nibbānaṃ kathitaṃ, sesesu arahatta’’nti vadanti. Ayaṃ panettha sāro – ‘‘sabbesvevetesu arahattampi nibbānampi kathitamevāti.
ಭುಸಾತಿ ಬಲವನ್ತೋ ದಿಬ್ಬರೂಪಸದಿಸಾ। ನೇವಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಿಯನ್ತೀತಿ ಏತಸ್ಸ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ। ಕಿಲೇಸಾ ಹಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಚಿತ್ತಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ ನಾಮ। ಅಮಿಸ್ಸೀಕತನ್ತಿ ಅಮಿಸ್ಸಕತಂ। ಕಿಲೇಸಾ ಹಿ ಆರಮ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಚಿತ್ತಂ ಮಿಸ್ಸಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಅಭಾವಾ ಅಮಿಸ್ಸೀಕತಂ। ಠಿತನ್ತಿ ಪತಿಟ್ಠಿತಂ। ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತನ್ತಿ ಅಚಲನಪ್ಪತ್ತಂ। ವಯಞ್ಚಸ್ಸಾನುಪಸ್ಸತೀತಿ ತಸ್ಸ ಚೇಸ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಮ್ಪಿ ವಯಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸತಿ। ಭುಸಾ ವಾತವುಟ್ಠೀತಿ ಬಲವಾ ವಾತಕ್ಖನ್ಧೋ। ನೇವ ನಂ ಸಙ್ಕಮ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಏಕಭಾಗೇನ ಚಾಲೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯ। ನ ಸಮ್ಪಕಮ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಥೂಣಂ ವಿಯ ಸಬ್ಬಭಾಗತೋ ಕಮ್ಪೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯ। ನ ಸಮ್ಪವೇಧೇಯ್ಯಾತಿ ವೇಧೇತ್ವಾ ಪವೇಧೇತ್ವಾ ಪಾತೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯ।
Bhusāti balavanto dibbarūpasadisā. Nevassa cittaṃ pariyādiyantīti etassa khīṇāsavassa cittaṃ gahetvā ṭhātuṃ na sakkonti. Kilesā hi uppajjamānā cittaṃ gaṇhanti nāma. Amissīkatanti amissakataṃ. Kilesā hi ārammaṇena saddhiṃ cittaṃ missaṃ karonti, tesaṃ abhāvā amissīkataṃ. Ṭhitanti patiṭṭhitaṃ. Āneñjappattanti acalanappattaṃ. Vayañcassānupassatīti tassa cesa cittassa uppādampi vayampi passati. Bhusā vātavuṭṭhīti balavā vātakkhandho. Neva naṃ saṅkampeyyāti ekabhāgena cāletuṃ na sakkuṇeyya. Na sampakampeyyāti thūṇaṃ viya sabbabhāgato kampetuṃ na sakkuṇeyya. Na sampavedheyyāti vedhetvā pavedhetvā pātetuṃ na sakkuṇeyya.
ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ಅಧಿಮುತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅರಹತ್ತಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಅರಹತ್ತಮೇವ ಕಥಿತಂ। ಉಪಾದಾನಕ್ಖಯಸ್ಸ ಚಾತಿ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಅಸಮ್ಮೋಹಞ್ಚ ಚೇತಸೋತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಸಮ್ಮೋಹಂ ಅಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ। ದಿಸ್ವಾ ಆಯತನುಪ್ಪಾದನ್ತಿ ಆಯತನಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಞ್ಚ ವಯಞ್ಚ ದಿಸ್ವಾ। ಸಮ್ಮಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ಸಮ್ಮಾ ಹೇತುನಾ ನಯೇನ ಇಮಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿವಸೇನ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ನಿಬ್ಬಾನಾರಮ್ಮಣೇ ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ। ಅಥ ವಾ ಇಮಿನಾ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಭಾಗಪಟಿಪದಾ ಕಥಿತಾ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಆಯತನುಪ್ಪಾದಂ ದಿಸ್ವಾ ಇಮಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಅಧಿಗತಸ್ಸ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸ್ಸ ಆನುಭಾವೇನ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇಹಿ ಸಮ್ಮಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ಏವಂ ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ ವಿಮುತ್ತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ನ ವಿಜ್ಜತಿ। ತತ್ಥ ಸನ್ತಚಿತ್ತಸ್ಸಾತಿ ನಿಬ್ಬುತಚಿತ್ತಸ್ಸ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
Nekkhammaṃ adhimuttassāti arahattaṃ paṭivijjhitvā ṭhitassa. Sesapadesupi arahattameva kathitaṃ. Upādānakkhayassa cāti upayogatthe sāmivacanaṃ. Asammohañca cetasoti cittassa ca asammohaṃ adhimuttassa. Disvā āyatanuppādanti āyatanānaṃ uppādañca vayañca disvā. Sammā cittaṃ vimuccatīti sammā hetunā nayena imāya vipassanāya paṭipattiyā phalasamāpattivasena cittaṃ vimuccati, nibbānārammaṇe adhimuccati. Atha vā iminā khīṇāsavassa pubbabhāgapaṭipadā kathitā. Tassa hi āyatanuppādaṃ disvā imāya vipassanāya adhigatassa ariyamaggassa ānubhāvena sabbakilesehi sammā cittaṃ vimuccati. Evaṃ tassa sammā vimuttassa…pe… na vijjati. Tattha santacittassāti nibbutacittassa. Sesamettha uttānatthameva.
ಸೋಣಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Soṇassa pabbajjākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೧೪೭. ಸೋಣಕೋಳಿವಿಸವತ್ಥು • 147. Soṇakoḷivisavatthu
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಸೋಣಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ • Soṇassa pabbajjākathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸೋಣಸ್ಸಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Soṇassapabbajjākathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಸೋಣಕೋಳಿವಿಸಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Soṇakoḷivisakathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧೪೭. ಸೋಣಕೋಳಿವಿಸವತ್ಥುಕಥಾ • 147. Soṇakoḷivisavatthukathā
