Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    2. දුතියපණ්‌ණාසකං

    2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ

    6. මහාවග්‌ගො

    6. Mahāvaggo

    1. සොණසුත්‌තං

    1. Soṇasuttaṃ

    55. 1 එවං , මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති ගිජ්‌ඣකූටෙ පබ්‌බතෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා සොණො රාජගහෙ විහරති සීතවනස්‌මිං. අථ ඛො ආයස්‌මතො සොණස්‌ස රහොගතස්‌ස පටිසල්‌ලීනස්‌ස එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – ‘‘යෙ ඛො කෙචි භගවතො සාවකා ආරද්‌ධවීරියා විහරන්‌ති, අහං තෙසං අඤ්‌ඤතරො. අථ ච පන මෙ න අනුපාදාය ආසවෙහි චිත්‌තං විමුච්‌චති, සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො පන මෙ කුලෙ භොගා, සක්‌කා භොගා ච භුඤ්‌ජිතුං පුඤ්‌ඤානි ච කාතුං. යංනූනාහං සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තිත්‌වා භොගෙ ච භුඤ්‌ජෙය්‍යං පුඤ්‌ඤානි ච කරෙය්‍ය’’න්‌ති.

    55.2 Evaṃ , me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena āyasmā soṇo rājagahe viharati sītavanasmiṃ. Atha kho āyasmato soṇassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ye kho keci bhagavato sāvakā āraddhavīriyā viharanti, ahaṃ tesaṃ aññataro. Atha ca pana me na anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccati, saṃvijjanti kho pana me kule bhogā, sakkā bhogā ca bhuñjituṃ puññāni ca kātuṃ. Yaṃnūnāhaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjeyyaṃ puññāni ca kareyya’’nti.

    අථ ඛො භගවා ආයස්‌මතො සොණස්‌ස චෙතසා චෙතොපරිවිතක්‌කමඤ්‌ඤාය – සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො සම්‌මිඤ්‌ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය, පසාරිතං වා බාහං සම්‌මිඤ්‌ජෙය්‍ය, එවමෙවං ඛො – ගිජ්‌ඣකූටෙ පබ්‌බතෙ අන්‌තරහිතො සීතවනෙ ආයස්‌මතො සොණස්‌ස සම්‌මුඛෙ පාතුරහොසි. නිසීදි භගවා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ. ආයස්‌මාපි ඛො සොණො භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො ආයස්‌මන්‌තං සොණං භගවා එතදවොච –

    Atha kho bhagavā āyasmato soṇassa cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya, evamevaṃ kho – gijjhakūṭe pabbate antarahito sītavane āyasmato soṇassa sammukhe pāturahosi. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Āyasmāpi kho soṇo bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ soṇaṃ bhagavā etadavoca –

    ‘‘නනු තෙ, සොණ, රහොගතස්‌ස පටිසල්‌ලීනස්‌ස එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – ‘යෙ ඛො කෙචි භගවතො සාවකා ආරද්‌ධවීරියා විහරන්‌ති, අහං තෙසං අඤ්‌ඤතරො. අථ ච පන මෙ න අනුපාදාය ආසවෙහි චිත්‌තං විමුච්‌චති, සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො පන මෙ කුලෙ භොගා, සක්‌කා භොගා 3 ච භුඤ්‌ජිතුං පුඤ්‌ඤානි ච කාතුං. යංනූනාහං සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තිත්‌වා භොගෙ ච භුඤ්‌ජෙය්‍යං පුඤ්‌ඤානි ච කරෙය්‍ය’’’න්‌ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’.

    ‘‘Nanu te, soṇa, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘ye kho keci bhagavato sāvakā āraddhavīriyā viharanti, ahaṃ tesaṃ aññataro. Atha ca pana me na anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccati, saṃvijjanti kho pana me kule bhogā, sakkā bhogā 4 ca bhuñjituṃ puññāni ca kātuṃ. Yaṃnūnāhaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjeyyaṃ puññāni ca kareyya’’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සොණ, කුසලො ත්‌වං පුබ්‌බෙ අගාරියභූතො 5 වීණාය තන්‌තිස්‌සරෙ’’ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සොණ, යදා තෙ වීණාය තන්‌තියො අච්‌චායතා හොන්‌ති, අපි නු තෙ වීණා තස්‌මිං සමයෙ සරවතී වා හොති කම්‌මඤ්‌ඤා වා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, kusalo tvaṃ pubbe agāriyabhūto 6 vīṇāya tantissare’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo accāyatā honti, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti kammaññā vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.

    ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සොණ, යදා තෙ වීණාය තන්‌තියො අතිසිථිලා හොන්‌ති, අපි නු තෙ වීණා තස්‌මිං සමයෙ සරවතී වා හොති කම්‌මඤ්‌ඤා වා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo atisithilā honti, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti kammaññā vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.

    ‘‘යදා පන තෙ, සොණ, වීණාය තන්‌තියො න අච්‌චායතා හොන්‌ති නාතිසිථිලා සමෙ ගුණෙ පතිට්‌ඨිතා, අපි නු තෙ වීණා තස්‌මිං සමයෙ සරවතී වා හොති කම්‌මඤ්‌ඤා වා’’ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’.

    ‘‘Yadā pana te, soṇa, vīṇāya tantiyo na accāyatā honti nātisithilā same guṇe patiṭṭhitā, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti kammaññā vā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘එවමෙවං ඛො, සොණ, අච්‌චාරද්‌ධවීරියං උද්‌ධච්‌චාය සංවත්‌තති, අතිසිථිලවීරියං කොසජ්‌ජාය සංවත්‌තති. තස්‌මාතිහ ත්‌වං, සොණ, වීරියසමථං අධිට්‌ඨහං, ඉන්‌ද්‍රියානඤ්‌ච සමතං පටිවිජ්‌ඣ, තත්‌ථ ච නිමිත්‌තං ගණ්‌හාහී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො ආයස්‌මා සොණො භගවතො පච්‌චස්‌සොසි. අථ ඛො භගවා ආයස්‌මන්‌තං සොණං ඉමිනා ඔවාදෙන ඔවදිත්‌වා – සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්‌ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්‌ජෙය්‍ය, එවමෙවං ඛො – සීතවනෙ අන්‌තරහිතො ගිජ්‌ඣකූටෙ පබ්‌බතෙ පාතුරහොසි.

    ‘‘Evamevaṃ kho, soṇa, accāraddhavīriyaṃ uddhaccāya saṃvattati, atisithilavīriyaṃ kosajjāya saṃvattati. Tasmātiha tvaṃ, soṇa, vīriyasamathaṃ adhiṭṭhahaṃ, indriyānañca samataṃ paṭivijjha, tattha ca nimittaṃ gaṇhāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ soṇaṃ iminā ovādena ovaditvā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ kho – sītavane antarahito gijjhakūṭe pabbate pāturahosi.

    අථ ඛො ආයස්‌මා සොණො අපරෙන සමයෙන වීරියසමථං අධිට්‌ඨාසි, ඉන්‌ද්‍රියානඤ්‌ච සමතං පටිවිජ්‌ඣි, තත්‌ථ ච නිමිත්‌තං අග්‌ගහෙසි. අථ ඛො ආයස්‌මා සොණො එකො වූපකට්‌ඨො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො නචිරස්‌සෙව – යස්‌සත්‌ථාය කුලපුත්‌තා සම්‌මදෙව අගාරස්‌මා අනාගාරියං පබ්‌බජන්‌ති තදනුත්‌තරං – බ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසි. ‘‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’’ති අබ්‌භඤ්‌ඤාසි. අඤ්‌ඤතරො ච පනායස්‌මා සොණො අරහතං අහොසි.

    Atha kho āyasmā soṇo aparena samayena vīriyasamathaṃ adhiṭṭhāsi, indriyānañca samataṃ paṭivijjhi, tattha ca nimittaṃ aggahesi. Atha kho āyasmā soṇo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anāgāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca panāyasmā soṇo arahataṃ ahosi.

    අථ ඛො ආයස්‌මතො සොණස්‌ස අරහත්‌තප්‌පත්‌තස්‌ස එතදහොසි – ‘‘යංනූනාහං යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍යං; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතො සන්‌තිකෙ අඤ්‌ඤං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති. අථ ඛො ආයස්‌මා සොණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා සොණො භගවන්‌තං එතදවොච –

    Atha kho āyasmato soṇassa arahattappattassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ yena bhagavā tenupasaṅkameyyaṃ; upasaṅkamitvā bhagavato santike aññaṃ byākareyya’’nti. Atha kho āyasmā soṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā soṇo bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘යො සො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු අරහං ඛීණාසවො වුසිතවා කතකරණීයො ඔහිතභාරො අනුප්‌පත්‌තසදත්‌ථො පරික්‌ඛීණභවසංයොජනො සම්‌මදඤ්‌ඤාවිමුත්‌තො, සො ඡ ඨානානි අධිමුත්‌තො හොති – නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො හොති, පවිවෙකාධිමුත්‌තො හොති, අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො 7 හොති, තණ්‌හාක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, උපාදානක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, අසම්‌මොහාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Yo so, bhante, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññāvimutto, so cha ṭhānāni adhimutto hoti – nekkhammādhimutto hoti, pavivekādhimutto hoti, abyāpajjādhimutto 8 hoti, taṇhākkhayādhimutto hoti, upādānakkhayādhimutto hoti, asammohādhimutto hoti.

    ‘‘සියා ඛො පන, භන්‌තෙ, ඉධෙකච්‌චස්‌ස ආයස්‌මතො එවමස්‌ස – ‘කෙවලංසද්‌ධාමත්‌තකං නූන අයමායස්‌මා නිස්‌සාය නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො’ති . න ඛො පනෙතං, භන්‌තෙ, එවං දට්‌ඨබ්‌බං. ඛීණාසවො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු වුසිතවා කතකරණීයො කරණීයං අත්‌තනො අසමනුපස්‌සන්‌තො කතස්‌ස වා පටිචයං ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Siyā kho pana, bhante, idhekaccassa āyasmato evamassa – ‘kevalaṃsaddhāmattakaṃ nūna ayamāyasmā nissāya nekkhammādhimutto’ti . Na kho panetaṃ, bhante, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Khīṇāsavo, bhante, bhikkhu vusitavā katakaraṇīyo karaṇīyaṃ attano asamanupassanto katassa vā paṭicayaṃ khayā rāgassa vītarāgattā nekkhammādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā nekkhammādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā nekkhammādhimutto hoti.

    ‘‘සියා ඛො පන, භන්‌තෙ, ඉධෙකච්‌චස්‌ස ආයස්‌මතො එවමස්‌ස – ‘ලාභසක්‌කාරසිලොකං නූන අයමායස්‌මා නිකාමයමානො පවිවෙකාධිමුත්‌තො’ති. න ඛො පනෙතං, භන්‌තෙ, එවං දට්‌ඨබ්‌බං. ඛීණාසවො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු වුසිතවා කතකරණීයො කරණීයං අත්‌තනො අසමනුපස්‌සන්‌තො කතස්‌ස වා පටිචයං ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා පවිවෙකාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා පවිවෙකාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා පවිවෙකාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Siyā kho pana, bhante, idhekaccassa āyasmato evamassa – ‘lābhasakkārasilokaṃ nūna ayamāyasmā nikāmayamāno pavivekādhimutto’ti. Na kho panetaṃ, bhante, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Khīṇāsavo, bhante, bhikkhu vusitavā katakaraṇīyo karaṇīyaṃ attano asamanupassanto katassa vā paṭicayaṃ khayā rāgassa vītarāgattā pavivekādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā pavivekādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā pavivekādhimutto hoti.

    ‘‘සියා ඛො පන, භන්‌තෙ, ඉධෙකච්‌චස්‌ස ආයස්‌මතො එවමස්‌ස – ‘සීලබ්‌බතපරාමාසං නූන අයමායස්‌මා සාරතො පච්‌චාගච්‌ඡන්‌තො අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො’ති. න ඛො පනෙතං, භන්‌තෙ, එවං දට්‌ඨබ්‌බං. ඛීණාසවො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු වුසිතවා කතකරණීයො කරණීයං අත්‌තනො අසමනුපස්‌සන්‌තො කතස්‌ස වා පටිචයං ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Siyā kho pana, bhante, idhekaccassa āyasmato evamassa – ‘sīlabbataparāmāsaṃ nūna ayamāyasmā sārato paccāgacchanto abyāpajjādhimutto’ti. Na kho panetaṃ, bhante, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Khīṇāsavo, bhante, bhikkhu vusitavā katakaraṇīyo karaṇīyaṃ attano asamanupassanto katassa vā paṭicayaṃ khayā rāgassa vītarāgattā abyāpajjādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā abyāpajjādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā abyāpajjādhimutto hoti.

    ‘‘ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා තණ්‌හාක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා තණ්‌හාක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා තණ්‌හාක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Khayā rāgassa vītarāgattā taṇhākkhayādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā taṇhākkhayādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā taṇhākkhayādhimutto hoti.

    ‘‘ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා උපාදානක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා උපාදානක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා උපාදානක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Khayā rāgassa vītarāgattā upādānakkhayādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā upādānakkhayādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā upādānakkhayādhimutto hoti.

    ‘‘ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා අසම්‌මොහාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා අසම්‌මොහාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා අසම්‌මොහාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Khayā rāgassa vītarāgattā asammohādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā asammohādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā asammohādhimutto hoti.

    ‘‘එවං සම්‌මා විමුත්‌තචිත්‌තස්‌ස, භන්‌තෙ, භික්‌ඛුනො භුසා චෙපි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා චක්‌ඛුස්‌ස ආපාථං 9 ආගච්‌ඡන්‌ති, නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌ති. අමිස්‌සීකතමෙවස්‌ස චිත්‌තං හොති ඨිතං ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තං වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සති . භුසා චෙපි සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යා සද්‌දා…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ගන්‌ධා… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රසා… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා… මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ධම්‌මා මනස්‌ස ආපාථං ආගච්‌ඡන්‌ති, නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌ති. අමිස්‌සීකතමෙවස්‌ස චිත්‌තං හොති ඨිතං ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තං වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සති. සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, සෙලො පබ්‌බතො අච්‌ඡිද්‌දො අසුසිරො එකග්‌ඝනො. අථ පුරත්‌ථිමාය චෙපි දිසාය ආගච්‌ඡෙය්‍ය භුසා වාතවුට්‌ඨි නෙව නං සඞ්‌කම්‌පෙය්‍ය න සම්‌පකම්‌පෙය්‍ය න සම්‌පවෙධෙය්‍ය, අථ පච්‌ඡිමාය චෙපි දිසාය ආගච්‌ඡෙය්‍ය භුසා වාතවුට්‌ඨි…පෙ.… අථ උත්‌තරාය චෙපි දිසාය ආගච්‌ඡෙය්‍ය භුසා වාතවුට්‌ඨි… අථ දක්‌ඛිණාය චෙපි දිසාය ආගච්‌ඡෙය්‍ය භුසා වාතවුට්‌ඨි නෙව නං සඞ්‌කම්‌පෙය්‍ය න සම්‌පකම්‌පෙය්‍ය න සම්‌පවෙධෙය්‍ය; එවමෙවං ඛො, භන්‌තෙ, එවං සම්‌මාවිමුත්‌තචිත්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො භුසා චෙපි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා චක්‌ඛුස්‌ස ආපාථං ආගච්‌ඡන්‌ති, නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌ති. අමිස්‌සීකතමෙවස්‌ස චිත්‌තං හොති ඨිතං ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තං වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සති. භුසා චෙපි සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යා සද්‌දා…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ගන්‌ධා… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රසා… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා… මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ධම්‌මා මනස්‌ස ආපාථං ආගච්‌ඡන්‌ති, නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌ති. අමිස්‌සීකතමෙවස්‌ස චිත්‌තං හොති ඨිතං ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තං වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සතී’’ති.

    ‘‘Evaṃ sammā vimuttacittassa, bhante, bhikkhuno bhusā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ 10 āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti. Amissīkatamevassa cittaṃ hoti ṭhitaṃ āneñjappattaṃ vayañcassānupassati . Bhusā cepi sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā… manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti. Amissīkatamevassa cittaṃ hoti ṭhitaṃ āneñjappattaṃ vayañcassānupassati. Seyyathāpi, bhante, selo pabbato acchiddo asusiro ekagghano. Atha puratthimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi neva naṃ saṅkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, atha pacchimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi…pe… atha uttarāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi… atha dakkhiṇāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi neva naṃ saṅkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya; evamevaṃ kho, bhante, evaṃ sammāvimuttacittassa bhikkhuno bhusā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti. Amissīkatamevassa cittaṃ hoti ṭhitaṃ āneñjappattaṃ vayañcassānupassati. Bhusā cepi sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā… manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti. Amissīkatamevassa cittaṃ hoti ṭhitaṃ āneñjappattaṃ vayañcassānupassatī’’ti.

    ‘‘නෙක්‌ඛම්‌මං අධිමුත්‌තස්‌ස, පවිවෙකඤ්‌ච චෙතසො;

    ‘‘Nekkhammaṃ adhimuttassa, pavivekañca cetaso;

    අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තස්‌ස, උපාදානක්‌ඛයස්‌ස ච.

    Abyāpajjādhimuttassa, upādānakkhayassa ca.

    ‘‘තණ්‌හාක්‌ඛයාධිමුත්‌තස්‌ස , අසම්‌මොහඤ්‌ච චෙතසො;

    ‘‘Taṇhākkhayādhimuttassa , asammohañca cetaso;

    දිස්‌වා ආයතනුප්‌පාදං, සම්‌මා චිත්‌තං විමුච්‌චති.

    Disvā āyatanuppādaṃ, sammā cittaṃ vimuccati.

    ‘‘තස්‌ස සම්‌මා විමුත්‌තස්‌ස, සන්‌තචිත්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො;

    ‘‘Tassa sammā vimuttassa, santacittassa bhikkhuno;

    කතස්‌ස පටිචයො නත්‌ථි, කරණීයං න විජ්‌ජති.

    Katassa paṭicayo natthi, karaṇīyaṃ na vijjati.

    ‘‘සෙලො යථා එකග්‌ඝනො, වාතෙන න සමීරති;

    ‘‘Selo yathā ekagghano, vātena na samīrati;

    එවං රූපා රසා සද්‌දා, ගන්‌ධා ඵස්‌සා ච කෙවලා.

    Evaṃ rūpā rasā saddā, gandhā phassā ca kevalā.

    ‘‘ඉට්‌ඨා ධම්‌මා අනිට්‌ඨා ච, නප්‌පවෙධෙන්‌ති තාදිනො;

    ‘‘Iṭṭhā dhammā aniṭṭhā ca, nappavedhenti tādino;

    ඨිතං චිත්‌තං විප්‌පමුත්‌තං 11, වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සතී’’ති. පඨමං;

    Ṭhitaṃ cittaṃ vippamuttaṃ 12, vayañcassānupassatī’’ti. paṭhamaṃ;







    Footnotes:
    1. මහාව. 243 ආගතං
    2. mahāva. 243 āgataṃ
    3. භොගෙ (මහාව. 243)
    4. bhoge (mahāva. 243)
    5. ආගාරිකභූතො (ස්‍යා.), අගාරිකභූතො (මහාව. 243)
    6. āgārikabhūto (syā.), agārikabhūto (mahāva. 243)
    7. අබ්‍යාපජ්‌ඣාධිමුත්‌තො (ක.) මහාව. 244 පස්‌සිතබ්‌බං
    8. abyāpajjhādhimutto (ka.) mahāva. 244 passitabbaṃ
    9. ආපාතං (ක.)
    10. āpātaṃ (ka.)
    11. විමුතඤ්‌ච (ක.) මහාව. 244; කථා. 266
    12. vimutañca (ka.) mahāva. 244; kathā. 266



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 1. සොණසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Soṇasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1. සොණසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Soṇasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact