Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)

    ൨. ദുതിയപണ്ണാസകം

    2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ

    ൬. മഹാവഗ്ഗോ

    6. Mahāvaggo

    ൧. സോണസുത്തവണ്ണനാ

    1. Soṇasuttavaṇṇanā

    ൫൫. ഛട്ഠസ്സ പഠമേ സോണോതി സുഖുമാലസോണത്ഥേരോ. സീതവനേതി ഏവംനാമകേ സുസാനേ. തസ്മിം കിര പടിപാടിയാ പഞ്ച ചങ്കമനപണ്ണസാലാസതാനി മാപിതാനി, തേസു ഥേരോ അത്തനോ സപ്പായചങ്കമനം ഗഹേത്വാ സമണധമ്മം കരോതി. തസ്സ ആരദ്ധവീരിയസ്സ ഹുത്വാ ചങ്കമതോ പാദതലാനി ഭിജ്ജിംസു, ജാണൂഹി ചങ്കമതോ ജാണുകാനിപി ഹത്ഥതലാനിപി ഭിജ്ജിംസു, ഛിദ്ദാനി അഹേസും. ഏവം ആരദ്ധവീരിയോ വിഹരന്തോ ഓഭാസനിമിത്തമത്തകമ്പി ദസ്സേതും നാസക്ഖി. തസ്സ വീരിയേന കിലമിതകായസ്സ കോടിയം പാസാണഫലകേ നിസിന്നസ്സ യോ വിതക്കോ ഉദപാദി, തം ദസ്സേതും അഥ ഖോ ആയസ്മതോതിആദി വുത്തം. തത്ഥ ആരദ്ധവീരിയാതി പരിപുണ്ണപഗ്ഗഹിതവീരിയാ. ന അനുപാദായ ആസവേഹി ചിത്തം വിമുച്ചതീതി സചേ ഹി അഹം ഉഗ്ഘടിതഞ്ഞൂ വാ അസ്സം വിപഞ്ചിതഞ്ഞൂ വാ നേയ്യോ വാ, നൂന മേ ചിത്തം വിമുച്ചേയ്യ. അദ്ധാ പനസ്മി പദപരമോ, യേന മേ ചിത്തം ന വിമുച്ചതീതി സന്നിട്ഠാനം കത്വാ സംവിജ്ജന്തി ഖോ പനാതിആദീനി ചിന്തേസി. തത്ഥ ഭോഗാതി ഉപയോഗത്ഥേ പച്ചത്തം.

    55. Chaṭṭhassa paṭhame soṇoti sukhumālasoṇatthero. Sītavaneti evaṃnāmake susāne. Tasmiṃ kira paṭipāṭiyā pañca caṅkamanapaṇṇasālāsatāni māpitāni, tesu thero attano sappāyacaṅkamanaṃ gahetvā samaṇadhammaṃ karoti. Tassa āraddhavīriyassa hutvā caṅkamato pādatalāni bhijjiṃsu, jāṇūhi caṅkamato jāṇukānipi hatthatalānipi bhijjiṃsu, chiddāni ahesuṃ. Evaṃ āraddhavīriyo viharanto obhāsanimittamattakampi dassetuṃ nāsakkhi. Tassa vīriyena kilamitakāyassa koṭiyaṃ pāsāṇaphalake nisinnassa yo vitakko udapādi, taṃ dassetuṃ atha kho āyasmatotiādi vuttaṃ. Tattha āraddhavīriyāti paripuṇṇapaggahitavīriyā. Na anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccatīti sace hi ahaṃ ugghaṭitaññū vā assaṃ vipañcitaññū vā neyyo vā, nūna me cittaṃ vimucceyya. Addhā panasmi padaparamo, yena me cittaṃ na vimuccatīti sanniṭṭhānaṃ katvā saṃvijjanti kho panātiādīni cintesi. Tattha bhogāti upayogatthe paccattaṃ.

    പാതുരഹോസീതി ഥേരസ്സ ചിത്താചാരം ഞത്വാ ‘‘അയം സോണോ അജ്ജ സീതവനേ പധാനഭൂമിയം നിസിന്നോ ഇമം വിതക്കം വിതക്കേതി, ഗന്ത്വാസ്സ വിതക്കം സഹോത്ഥം ഗണ്ഹിത്വാ വീണോപമം കമ്മട്ഠാനം കഥേസ്സാമീ’’തി പമുഖേ പാകടോ അഹോസി. പഞ്ഞത്തേ ആസനേതി പധാനികഭിക്ഖൂ അത്തനോ വസനട്ഠാനേ ഓവദിതും ആഗതസ്സ ബുദ്ധസ്സ ഭഗവതോ നിസീദനത്ഥം യഥാലാഭേന ആസനം പഞ്ഞാപേത്വാവ പധാനം കരോന്തി, അഞ്ഞം അലഭമാനാ പുരാണപണ്ണാനിപി സന്ഥരിത്വാ ഉപരി സങ്ഘാടിം പഞ്ഞപേന്തി. ഥേരോപി ആസനം പഞ്ഞാപേത്വാ പധാനം അകാസി. തം സന്ധായ വുത്തം – ‘‘പഞ്ഞത്തേ ആസനേ’’തി.

    Pāturahosīti therassa cittācāraṃ ñatvā ‘‘ayaṃ soṇo ajja sītavane padhānabhūmiyaṃ nisinno imaṃ vitakkaṃ vitakketi, gantvāssa vitakkaṃ sahotthaṃ gaṇhitvā vīṇopamaṃ kammaṭṭhānaṃ kathessāmī’’ti pamukhe pākaṭo ahosi. Paññatte āsaneti padhānikabhikkhū attano vasanaṭṭhāne ovadituṃ āgatassa buddhassa bhagavato nisīdanatthaṃ yathālābhena āsanaṃ paññāpetvāva padhānaṃ karonti, aññaṃ alabhamānā purāṇapaṇṇānipi santharitvā upari saṅghāṭiṃ paññapenti. Theropi āsanaṃ paññāpetvā padhānaṃ akāsi. Taṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘paññatte āsane’’ti.

    തം കിം മഞ്ഞസീതി സത്ഥാ ‘‘ഇമസ്സ ഭിക്ഖുനോ അവസേസകമ്മട്ഠാനേഹി അത്ഥോ നത്ഥി, അയം ഗന്ധബ്ബസിപ്പേ ഛേകോ ചിണ്ണവസീ, അത്തനോ വിസയേ കഥിയമാനം ഖിപ്പമേവ സല്ലക്ഖേസ്സതീ’’തി വീണോപമം കഥേതും ‘‘തം കിം മഞ്ഞസീ’’തിആദിമാഹ. വീണായ തന്തിസ്സരേ കുസലതാ നാമ വീണായ വാദനകുസലതാ, സോ ച തത്ഥ കുസലോ. മാതാപിതരോ ഹിസ്സ ‘‘അമ്ഹാകം പുത്തോ അഞ്ഞം സിപ്പം സിക്ഖന്തോ കായേന കിലമിസ്സതി, ഇദം പന സയനേ നിസിന്നേനേവ സക്കാ ഉഗ്ഗണ്ഹിതു’’ന്തി ഗന്ധബ്ബസിപ്പമേവ ഉഗ്ഗണ്ഹാപേസും. തസ്സ –

    Taṃ kiṃ maññasīti satthā ‘‘imassa bhikkhuno avasesakammaṭṭhānehi attho natthi, ayaṃ gandhabbasippe cheko ciṇṇavasī, attano visaye kathiyamānaṃ khippameva sallakkhessatī’’ti vīṇopamaṃ kathetuṃ ‘‘taṃ kiṃ maññasī’’tiādimāha. Vīṇāya tantissare kusalatā nāma vīṇāya vādanakusalatā, so ca tattha kusalo. Mātāpitaro hissa ‘‘amhākaṃ putto aññaṃ sippaṃ sikkhanto kāyena kilamissati, idaṃ pana sayane nisinneneva sakkā uggaṇhitu’’nti gandhabbasippameva uggaṇhāpesuṃ. Tassa –

    ‘‘സത്ത സരാ തയോ ഗാമാ, മുച്ഛനാ ഏകവീസതി;

    ‘‘Satta sarā tayo gāmā, mucchanā ekavīsati;

    ഠാനാ ഏകൂനപഞ്ഞാസ, ഇച്ചേതേ സരമണ്ഡലാ’’തി. –

    Ṭhānā ekūnapaññāsa, iccete saramaṇḍalā’’ti. –

    ആദികം ഗന്ധബ്ബസിപ്പം സബ്ബമേവ പഗുണം അഹോസി. അച്ചായതാതി അതിആയതാ ഖരമുച്ഛനാ. സരവതീതി സരസമ്പന്നാ. കമ്മഞ്ഞാതി കമ്മക്ഖമാ കമ്മയോഗ്ഗാ. അതിസിഥിലാതി മന്ദമുച്ഛനാ. സമേ ഗുണേ പതിട്ഠിതാതി മജ്ഝിമേ സരേ ഠപേത്വാ മുച്ഛിതാ.

    Ādikaṃ gandhabbasippaṃ sabbameva paguṇaṃ ahosi. Accāyatāti atiāyatā kharamucchanā. Saravatīti sarasampannā. Kammaññāti kammakkhamā kammayoggā. Atisithilāti mandamucchanā. Same guṇe patiṭṭhitāti majjhime sare ṭhapetvā mucchitā.

    അച്ചാരദ്ധന്തി അതിഗാള്ഹം. ഉദ്ധച്ചായ സംവത്തതീതി ഉദ്ധതഭാവായ സംവത്തതി. അതിലീനന്തി അതിസിഥിലം. കോസജ്ജായാതി കുസീതഭാവത്ഥായ. വീരിയസമഥം അധിട്ഠഹാതി വീരിയസമ്പയുത്തം സമഥം അധിട്ഠഹ, വീരിയം സമഥേന യോജേഹീതി അത്ഥോ. ഇന്ദ്രിയാനഞ്ച സമതം പടിവിജ്ഝാതി സദ്ധാദീനം ഇന്ദ്രിയാനം സമതം സമഭാവം അധിട്ഠാഹി. തത്ഥ സദ്ധം പഞ്ഞായ, പഞ്ഞഞ്ച സദ്ധായ, വീരിയം സമാധിനാ, സമാധിഞ്ച വീരിയേന യോജയതാ ഇന്ദ്രിയാനം സമതാ അധിട്ഠിതാ നാമ ഹോതി. സതി പന സബ്ബത്ഥികാ, സാ സദാ ബലവതീയേവ വട്ടതി. തഞ്ച പന തേസം യോജനാവിധാനം വിസുദ്ധിമഗ്ഗേ (വിസുദ്ധി॰ ൧.൬൦-൬൨) പകാസിതമേവ. തത്ഥ ച നിമിത്തം ഗണ്ഹാഹീതി തസ്മിഞ്ച സമഭാവേ സതി യേന ആദാസേ മുഖബിമ്ബേനേവ നിമിത്തേന ഉപ്പജ്ജിതബ്ബം, തം സമഥനിമിത്തം വിപസ്സനാനിമിത്തം മഗ്ഗനിമിത്തം ഫലനിമിത്തഞ്ച ഗണ്ഹാഹി നിബ്ബത്തേഹീതി ഏവമസ്സ സത്ഥാ അരഹത്തേ പക്ഖിപിത്വാ കമ്മട്ഠാനം കഥേസി.

    Accāraddhanti atigāḷhaṃ. Uddhaccāya saṃvattatīti uddhatabhāvāya saṃvattati. Atilīnanti atisithilaṃ. Kosajjāyāti kusītabhāvatthāya. Vīriyasamathaṃ adhiṭṭhahāti vīriyasampayuttaṃ samathaṃ adhiṭṭhaha, vīriyaṃ samathena yojehīti attho. Indriyānañca samataṃ paṭivijjhāti saddhādīnaṃ indriyānaṃ samataṃ samabhāvaṃ adhiṭṭhāhi. Tattha saddhaṃ paññāya, paññañca saddhāya, vīriyaṃ samādhinā, samādhiñca vīriyena yojayatā indriyānaṃ samatā adhiṭṭhitā nāma hoti. Sati pana sabbatthikā, sā sadā balavatīyeva vaṭṭati. Tañca pana tesaṃ yojanāvidhānaṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.60-62) pakāsitameva. Tattha ca nimittaṃ gaṇhāhīti tasmiñca samabhāve sati yena ādāse mukhabimbeneva nimittena uppajjitabbaṃ, taṃ samathanimittaṃ vipassanānimittaṃ magganimittaṃ phalanimittañca gaṇhāhi nibbattehīti evamassa satthā arahatte pakkhipitvā kammaṭṭhānaṃ kathesi.

    തത്ഥ ച നിമിത്തം അഗ്ഗഹേസീതി സമഥനിമിത്തഞ്ച വിപസ്സനാനിമിത്തഞ്ച അഗ്ഗഹേസി. ഛ ഠാനാനീതി ഛ കാരണാനി. അധിമുത്തോ ഹോതീതി പടിവിജ്ഝിത്വാ പച്ചക്ഖം കത്വാ ഠിതോ ഹോതി. നേക്ഖമ്മാധിമുത്തോതിആദി സബ്ബം അരഹത്തവസേനേവ വുത്തം. അരഹത്തഞ്ഹി സബ്ബകിലേസേഹി നിക്ഖന്തത്താ നേക്ഖമ്മം, തേഹേവ പവിവിത്തത്താ പവിവേകോ, ബ്യാപജ്ഝാഭാവതോ അബ്യാപജ്ഝം, തണ്ഹാക്ഖയന്തേ ഉപ്പന്നത്താ തണ്ഹാക്ഖയോ , ഉപാദാനക്ഖയന്തേ ഉപ്പന്നത്താ ഉപാദാനക്ഖയോ, സമ്മോഹാഭാവതോ അസമ്മോഹോതി വുച്ചതി.

    Tattha ca nimittaṃ aggahesīti samathanimittañca vipassanānimittañca aggahesi. Cha ṭhānānīti cha kāraṇāni. Adhimutto hotīti paṭivijjhitvā paccakkhaṃ katvā ṭhito hoti. Nekkhammādhimuttotiādi sabbaṃ arahattavaseneva vuttaṃ. Arahattañhi sabbakilesehi nikkhantattā nekkhammaṃ, teheva pavivittattā paviveko, byāpajjhābhāvato abyāpajjhaṃ, taṇhākkhayante uppannattā taṇhākkhayo, upādānakkhayante uppannattā upādānakkhayo, sammohābhāvato asammohoti vuccati.

    കേവലം സദ്ധാമത്തകന്തി പടിവേധരഹിതം കേവലം പടിവേധപഞ്ഞായ അസമ്മിസ്സകം സദ്ധാമത്തകം. പടിചയന്തി പുനപ്പുനം കരണേന വഡ്ഢിം. വീതരാഗത്താതി മഗ്ഗപടിവേധേന രാഗസ്സ വിഗതത്തായേവ നേക്ഖമ്മസങ്ഖാതം അരഹത്തം പടിവിജ്ഝിത്വാ സച്ഛികത്വാ ഠിതോ ഹോതി, ഫലസമാപത്തിവിഹാരേന വിഹരതി, തന്നിന്നമാനസോയേവ ച ഹോതീതി അത്ഥോ. സേസപദേസുപി ഏസേവ നയോ.

    Kevalaṃ saddhāmattakanti paṭivedharahitaṃ kevalaṃ paṭivedhapaññāya asammissakaṃ saddhāmattakaṃ. Paṭicayanti punappunaṃ karaṇena vaḍḍhiṃ. Vītarāgattāti maggapaṭivedhena rāgassa vigatattāyeva nekkhammasaṅkhātaṃ arahattaṃ paṭivijjhitvā sacchikatvā ṭhito hoti, phalasamāpattivihārena viharati, tanninnamānasoyeva ca hotīti attho. Sesapadesupi eseva nayo.

    ലാഭസക്കാരസിലോകന്തി ചതുപച്ചയലാഭഞ്ച തേസഞ്ഞേവ സുകതഭാവഞ്ച വണ്ണഭണനഞ്ച. നികാമയമാനോതി ഇച്ഛമാനോ പത്ഥയമാനോ. പവിവേകാധിമുത്തോതി പവിവേകേ അധിമുത്തോ അരഹന്തി ഏവം അരഹത്തം ബ്യാകരോതീതി അത്ഥോ.

    Lābhasakkārasilokanti catupaccayalābhañca tesaññeva sukatabhāvañca vaṇṇabhaṇanañca. Nikāmayamānoti icchamāno patthayamāno. Pavivekādhimuttoti paviveke adhimutto arahanti evaṃ arahattaṃ byākarotīti attho.

    സീലബ്ബതപരാമാസന്തി സീലഞ്ച വതഞ്ച പരാമസിത്വാ ഗഹിതം ഗഹണമത്തം. സാരതോ പച്ചാഗച്ഛന്തോതി സാരഭാവേന ജാനന്തോ. അബ്യാപജ്ഝാധിമുത്തോതി അബ്യാപജ്ഝം അരഹത്തം ബ്യാകരോതി. ഇമിനാവ നയേന സബ്ബട്ഠാനേസു അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ. അപിചേത്ഥ ‘‘നേക്ഖമ്മാധിമുത്തോതി ഇമസ്മിംയേവ അരഹത്തം കഥിതം, സേസേസു പഞ്ചസു നിബ്ബാന’’ന്തി ഏകേ വദന്തി. അപരേ ‘‘അസമ്മോഹാധിമുത്തോതി ഏത്ഥേവ നിബ്ബാനം കഥിതം, സേസേസു അരഹത്ത’’ന്തി വദന്തി. അയം പനേത്ഥ സാരോ – സബ്ബേസ്വേവ തേസു അരഹത്തമ്പി നിബ്ബാനമ്പി കഥിതമേവാതി.

    Sīlabbataparāmāsanti sīlañca vatañca parāmasitvā gahitaṃ gahaṇamattaṃ. Sāratopaccāgacchantoti sārabhāvena jānanto. Abyāpajjhādhimuttoti abyāpajjhaṃ arahattaṃ byākaroti. Imināva nayena sabbaṭṭhānesu attho daṭṭhabbo. Apicettha ‘‘nekkhammādhimuttoti imasmiṃyeva arahattaṃ kathitaṃ, sesesu pañcasu nibbāna’’nti eke vadanti. Apare ‘‘asammohādhimuttoti ettheva nibbānaṃ kathitaṃ, sesesu arahatta’’nti vadanti. Ayaṃ panettha sāro – sabbesveva tesu arahattampi nibbānampi kathitamevāti.

    ഭുസാതി ബലവന്തോ ദിബ്ബരൂപസദിസാ. നേവസ്സ ചിത്തം പരിയാദിയന്തീതി ഏതസ്സ ഖീണാസവസ്സ ചിത്തം ഗഹേത്വാ ഠാതും ന സക്കോന്തി. കിലേസാ ഹി ഉപ്പജ്ജമാനാ ചിത്തം ഗണ്ഹന്തി നാമ. അമിസ്സീകതന്തി കിലേസാ ഹി ആരമ്മണേന സദ്ധിം ചിത്തം മിസ്സം കരോന്തി, തേസം അഭാവാ അമിസ്സീകതം. ഠിതന്തി പതിട്ഠിതം. ആനേഞ്ജപ്പത്തന്തി അചലപ്പത്തം. വയഞ്ചസ്സാനുപസ്സതീതി തസ്സ ചേസ ചിത്തസ്സ ഉപ്പാദമ്പി വയമ്പി പസ്സതി. ഭുസാ വാതവുട്ഠീതി ബലവാ വാതക്ഖന്ധോ. നേവ സമ്പകമ്പേയ്യാതി ഏകഭാഗേന ചാലേതും ന സക്കുണേയ്യ. ന സമ്പകമ്പേയ്യാതി ഥൂണം വിയ സബ്ബഭാഗതോ കമ്പേതും ന സക്കുണേയ്യ. ന സമ്പവേധേയ്യാതി വേധേത്വാ പവേധേത്വാ പാതേതും ന സക്കുണേയ്യ.

    Bhusāti balavanto dibbarūpasadisā. Nevassa cittaṃ pariyādiyantīti etassa khīṇāsavassa cittaṃ gahetvā ṭhātuṃ na sakkonti. Kilesā hi uppajjamānā cittaṃ gaṇhanti nāma. Amissīkatanti kilesā hi ārammaṇena saddhiṃ cittaṃ missaṃ karonti, tesaṃ abhāvā amissīkataṃ. Ṭhitanti patiṭṭhitaṃ. Āneñjappattanti acalappattaṃ. Vayañcassānupassatīti tassa cesa cittassa uppādampi vayampi passati. Bhusā vātavuṭṭhīti balavā vātakkhandho. Neva sampakampeyyāti ekabhāgena cāletuṃ na sakkuṇeyya. Na sampakampeyyāti thūṇaṃ viya sabbabhāgato kampetuṃ na sakkuṇeyya. Na sampavedheyyāti vedhetvā pavedhetvā pātetuṃ na sakkuṇeyya.

    നേക്ഖമ്മം അധിമുത്തസ്സാതി അരഹത്തം പടിവിജ്ഝിത്വാ ഠിതസ്സ ഖീണാസവസ്സ. സേസപദേസുപി അരഹത്തമേവ കഥിതം. ഉപാദാനക്ഖയസ്സ ചാതി ഉപയോഗത്ഥേ സാമിവചനം. അസമ്മോഹഞ്ച ചേതസോതി ചിത്തസ്സ ച അസമ്മോഹം അധിമുത്തസ്സ. ദിസ്വാ ആയതനുപ്പാദന്തി ആയതനാനം ഉപ്പാദഞ്ച വയഞ്ച ദിസ്വാ. സമ്മാ ചിത്തം വിമുച്ചതീതി സമ്മാ ഹേതുനാ നയേന ഇമായ വിപസ്സനാപടിപത്തിയാ ഫലസമാപത്തിവസേന ചിത്തം വിമുച്ചതി, നിബ്ബാനാരമ്മണേ അധിമുച്ചതി. അഥ വാ ഇമിനാ ഖീണാസവസ്സ പടിപദാ കഥിതാ. തസ്സ ഹി ആയതനുപ്പാദം ദിസ്വാ ഇമായ വിപസ്സനായ അധിഗതസ്സ അരിയമഗ്ഗസ്സാനുഭാവേന സബ്ബകിലേസേഹി സമ്മാ ചിത്തം വിമുച്ചതി. ഏവം തസ്സ സമ്മാ വിമുത്തസ്സ…പേ॰… ന വിജ്ജതി. തത്ഥ സന്തചിത്തസ്സാതി നിബ്ബുതചിത്തസ്സ. സേസമേത്ഥ ഉത്താനത്ഥമേവാതി.

    Nekkhammaṃadhimuttassāti arahattaṃ paṭivijjhitvā ṭhitassa khīṇāsavassa. Sesapadesupi arahattameva kathitaṃ. Upādānakkhayassa cāti upayogatthe sāmivacanaṃ. Asammohañca cetasoti cittassa ca asammohaṃ adhimuttassa. Disvā āyatanuppādanti āyatanānaṃ uppādañca vayañca disvā. Sammā cittaṃ vimuccatīti sammā hetunā nayena imāya vipassanāpaṭipattiyā phalasamāpattivasena cittaṃ vimuccati, nibbānārammaṇe adhimuccati. Atha vā iminā khīṇāsavassa paṭipadā kathitā. Tassa hi āyatanuppādaṃ disvā imāya vipassanāya adhigatassa ariyamaggassānubhāvena sabbakilesehi sammā cittaṃ vimuccati. Evaṃ tassa sammā vimuttassa…pe… na vijjati. Tattha santacittassāti nibbutacittassa. Sesamettha uttānatthamevāti.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧. സോണസുത്തം • 1. Soṇasuttaṃ

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧. സോണസുത്തവണ്ണനാ • 1. Soṇasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact