| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၇. သောပ္ပသုတ္တံ
7. Soppasuttaṃ
၁၇. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ အထ ခော ဘဂဝာ သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အာယသ္မာပိ ခော သာရိပုတ္တော သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာယသ္မာပိ ခော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော။ပေ.။ အာယသ္မာပိ ခော မဟာကသ္သပော။ အာယသ္မာပိ ခော မဟာကစ္စာယနော။ အာယသ္မာပိ ခော မဟာကောဋ္ဌိကော 1 ။ အာယသ္မာပိ ခော မဟာစုန္ဒော။ အာယသ္မာပိ ခော မဟာကပ္ပိနော။ အာယသ္မာပိ ခော အနုရုဒ္ဓော။ အာယသ္မာပိ ခော ရေဝတော။ အာယသ္မာပိ ခော အာနန္ဒော သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ နိသဇ္ဇာယ ဝီတိနာမေတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပာဝိသိ။ တေပိ ခော အာယသ္မန္တော အစိရပက္ကန္တသ္သ ဘဂဝတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ယထာဝိဟာရံ အဂမံသု။ ယေ ပန တတ္ထ ဘိက္ခူ နဝာ အစိရပဗ္ဗဇိတာ အဓုနာဂတာ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ တေ ယာဝ သူရိယုဂ္ဂမနာ ကာကစ္ဆမာနာ သုပိံသု။ အဒ္ဒသာ ခော ဘဂဝာ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန တေ ဘိက္ခူ ယာဝ သူရိယုဂ္ဂမနာ ကာကစ္ဆမာနေ သုပန္တေ။ ဒိသ္ဝာ ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –
17. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Āyasmāpi kho sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Āyasmāpi kho mahāmoggallāno…pe… āyasmāpi kho mahākassapo… āyasmāpi kho mahākaccāyano… āyasmāpi kho mahākoṭṭhiko 2 … āyasmāpi kho mahācundo… āyasmāpi kho mahākappino… āyasmāpi kho anuruddho… āyasmāpi kho revato… āyasmāpi kho ānando sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Atha kho bhagavā bahudeva rattiṃ nisajjāya vītināmetvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi. Tepi kho āyasmanto acirapakkantassa bhagavato uṭṭhāyāsanā yathāvihāraṃ agamaṃsu. Ye pana tattha bhikkhū navā acirapabbajitā adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ te yāva sūriyuggamanā kākacchamānā supiṃsu. Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena te bhikkhū yāva sūriyuggamanā kākacchamāne supante. Disvā yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
‘‘ကဟံ နု ခော, ဘိက္ခဝေ, သာရိပုတ္တော? ကဟံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော? ကဟံ မဟာကသ္သပော? ကဟံ မဟာကစ္စာယနော? ကဟံ မဟာကောဋ္ဌိကော? ကဟံ မဟာစုန္ဒော? ကဟံ မဟာကပ္ပိနော? ကဟံ အနုရုဒ္ဓော? ကဟံ ရေဝတော? ကဟံ အာနန္ဒော? ကဟံ နု ခော တေ, ဘိက္ခဝေ, ထေရာ သာဝကာ ဂတာ’’တိ? ‘‘တေပိ ခော, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တော အစိရပက္ကန္တသ္သ ဘဂဝတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ယထာဝိဟာရံ အဂမံသူ’’တိ။ ‘‘ကေန နော 3 တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ထေရာ ဘိက္ခူ နာဂတာတိ 4 ယာဝ သူရိယုဂ္ဂမနာ ကာကစ္ဆမာနာ သုပထ? တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမ္ဟေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝာ သုတံ ဝာ – ‘ရာဇာ ခတ္တိယော မုဒ္ဓာဘိသိတ္တော 5 ယာဝဒတ္ထံ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရန္တော ယာဝဇီဝံ ရဇ္ဇံ ကာရေန္တော ဇနပဒသ္သ ဝာ ပိယော မနာပော’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘ရာဇာ ခတ္တိယော မုဒ္ဓာဘိသိတ္တော ယာဝဒတ္ထံ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရန္တော ယာဝဇီဝံ ရဇ္ဇံ ကာရေန္တော ဇနပဒသ္သ ဝာ ပိယော မနာပော’’’တိ။
‘‘Kahaṃ nu kho, bhikkhave, sāriputto? Kahaṃ mahāmoggallāno? Kahaṃ mahākassapo? Kahaṃ mahākaccāyano? Kahaṃ mahākoṭṭhiko? Kahaṃ mahācundo? Kahaṃ mahākappino? Kahaṃ anuruddho? Kahaṃ revato? Kahaṃ ānando? Kahaṃ nu kho te, bhikkhave, therā sāvakā gatā’’ti? ‘‘Tepi kho, bhante, āyasmanto acirapakkantassa bhagavato uṭṭhāyāsanā yathāvihāraṃ agamaṃsū’’ti. ‘‘Kena no 6 tumhe, bhikkhave, therā bhikkhū nāgatāti 7 yāva sūriyuggamanā kākacchamānā supatha? Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘rājā khattiyo muddhābhisitto 8 yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharanto yāvajīvaṃ rajjaṃ kārento janapadassa vā piyo manāpo’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘rājā khattiyo muddhābhisitto yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharanto yāvajīvaṃ rajjaṃ kārento janapadassa vā piyo manāpo’’’ti.
‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမ္ဟေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝာ သုတံ ဝာ – ‘ရဋ္ဌိကော။ပေ.။ ပေတ္တဏိကော။ သေနာပတိကော။ ဂာမဂာမဏိကော 9 ။ ပူဂဂာမဏိကော ယာဝဒတ္ထံ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရန္တော ယာဝဇီဝံ ပူဂဂာမဏိကတ္တံ ကာရေန္တော ပူဂသ္သ ဝာ ပိယော မနာပော’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘ပူဂဂာမဏိကော ယာဝဒတ္ထံ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရန္တော ယာဝဇီဝံ ပူဂဂာမဏိကတ္တံ ဝာ ကာရေန္တော ပူဂသ္သ ဝာ ပိယော မနာပော’’’တိ။
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘raṭṭhiko…pe… pettaṇiko… senāpatiko… gāmagāmaṇiko 10 … pūgagāmaṇiko yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharanto yāvajīvaṃ pūgagāmaṇikattaṃ kārento pūgassa vā piyo manāpo’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘pūgagāmaṇiko yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharanto yāvajīvaṃ pūgagāmaṇikattaṃ vā kārento pūgassa vā piyo manāpo’’’ti.
‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမ္ဟေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝာ သုတံ ဝာ – ‘သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ယာဝဒတ္ထံ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဣန္ဒ္ရိယေသု အဂုတ္တဒ္ဝာရော ဘောဇနေ အမတ္တညူ ဇာဂရိယံ အနနုယုတ္တော အဝိပသ္သကော ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ 11 ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂံ အနနုယုတ္တော အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရန္တော’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ယာဝဒတ္ထံ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဣန္ဒ္ရိယေသု အဂုတ္တဒ္ဝာရော ဘောဇနေ အမတ္တညူ ဇာဂရိယံ အနနုယုတ္တော အဝိပသ္သကော ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂံ အနနုယုတ္တော အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရန္တော’’’တိ။
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘samaṇo vā brāhmaṇo vā yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto indriyesu aguttadvāro bhojane amattaññū jāgariyaṃ ananuyutto avipassako kusalānaṃ dhammānaṃ pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ 12 dhammānaṃ bhāvanānuyogaṃ ananuyutto āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘samaṇo vā brāhmaṇo vā yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto indriyesu aguttadvāro bhojane amattaññū jāgariyaṃ ananuyutto avipassako kusalānaṃ dhammānaṃ pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogaṃ ananuyutto āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharanto’’’ti.
‘‘တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရာ ဘဝိသ္သာမ, ဘောဇနေ မတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တာ, ဝိပသ္သကာ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ , ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ, ဘာဝနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရိသ္သာမာ’တိ။ ဧဝဉ္ဟိ ဝော, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ သတ္တမံ။
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘indriyesu guttadvārā bhavissāma, bhojane mattaññuno, jāgariyaṃ anuyuttā, vipassakā kusalānaṃ dhammānaṃ , pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ, bhāvanānuyogamanuyuttā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၇. သောပ္ပသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Soppasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၇. သောပ္ပသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Soppasuttavaṇṇanā
