| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
7. සොප්‌පසුත්‌තං
7. Soppasuttaṃ
17. එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො භගවා සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙනුපට්‌ඨානසාලා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. ආයස්‌මාපි ඛො සාරිපුත්‌තො සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙනුපට්‌ඨානසාලා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. ආයස්‌මාපි ඛො මහාමොග්‌ගල්‌ලානො…පෙ.… ආයස්‌මාපි ඛො මහාකස්‌සපො… ආයස්‌මාපි ඛො මහාකච්‌චායනො… ආයස්‌මාපි ඛො මහාකොට්‌ඨිකො 1 … ආයස්‌මාපි ඛො මහාචුන්‌දො… ආයස්‌මාපි ඛො මහාකප්‌පිනො… ආයස්‌මාපි ඛො අනුරුද්‌ධො… ආයස්‌මාපි ඛො රෙවතො… ආයස්‌මාපි ඛො ආනන්‌දො සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙනුපට්‌ඨානසාලා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. අථ ඛො භගවා බහුදෙව රත්‌තිං නිසජ්‌ජාය වීතිනාමෙත්‌වා උට්‌ඨායාසනා විහාරං පාවිසි. තෙපි ඛො ආයස්‌මන්‌තො අචිරපක්‌කන්‌තස්‌ස භගවතො උට්‌ඨායාසනා යථාවිහාරං අගමංසු. යෙ පන තත්‌ථ භික්‌ඛූ නවා අචිරපබ්‌බජිතා අධුනාගතා ඉමං ධම්‌මවිනයං තෙ යාව සූරියුග්‌ගමනා කාකච්‌ඡමානා සුපිංසු. අද්‌දසා ඛො භගවා දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන තෙ භික්‌ඛූ යාව සූරියුග්‌ගමනා කාකච්‌ඡමානෙ සුපන්‌තෙ. දිස්‌වා යෙනුපට්‌ඨානසාලා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. නිසජ්‌ජ ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි –
17. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Āyasmāpi kho sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Āyasmāpi kho mahāmoggallāno…pe… āyasmāpi kho mahākassapo… āyasmāpi kho mahākaccāyano… āyasmāpi kho mahākoṭṭhiko 2 … āyasmāpi kho mahācundo… āyasmāpi kho mahākappino… āyasmāpi kho anuruddho… āyasmāpi kho revato… āyasmāpi kho ānando sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Atha kho bhagavā bahudeva rattiṃ nisajjāya vītināmetvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi. Tepi kho āyasmanto acirapakkantassa bhagavato uṭṭhāyāsanā yathāvihāraṃ agamaṃsu. Ye pana tattha bhikkhū navā acirapabbajitā adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ te yāva sūriyuggamanā kākacchamānā supiṃsu. Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena te bhikkhū yāva sūriyuggamanā kākacchamāne supante. Disvā yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
‘‘කහං නු ඛො, භික්‌ඛවෙ, සාරිපුත්‌තො? කහං මහාමොග්‌ගල්‌ලානො? කහං මහාකස්‌සපො? කහං මහාකච්‌චායනො? කහං මහාකොට්‌ඨිකො? කහං මහාචුන්‌දො? කහං මහාකප්‌පිනො? කහං අනුරුද්‌ධො? කහං රෙවතො? කහං ආනන්‌දො? කහං නු ඛො තෙ, භික්‌ඛවෙ, ථෙරා සාවකා ගතා’’ති? ‘‘තෙපි ඛො, භන්‌තෙ, ආයස්‌මන්‌තො අචිරපක්‌කන්‌තස්‌ස භගවතො උට්‌ඨායාසනා යථාවිහාරං අගමංසූ’’ති. ‘‘කෙන නො 3 තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, ථෙරා භික්‌ඛූ නාගතාති 4 යාව සූරියුග්‌ගමනා කාකච්‌ඡමානා සුපථ? තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, අපි නු තුම්‌හෙහි දිට්‌ඨං වා සුතං වා – ‘රාජා ඛත්‌තියො මුද්‌ධාභිසිත්‌තො 5 යාවදත්‌ථං සෙය්‍යසුඛං පස්‌සසුඛං මිද්‌ධසුඛං අනුයුත්‌තො විහරන්‌තො යාවජීවං රජ්‌ජං කාරෙන්‌තො ජනපදස්‌ස වා පියො මනාපො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘සාධු, භික්‌ඛවෙ! මයාපි ඛො එතං, භික්‌ඛවෙ, නෙව දිට්‌ඨං න සුතං – ‘රාජා ඛත්‌තියො මුද්‌ධාභිසිත්‌තො යාවදත්‌ථං සෙය්‍යසුඛං පස්‌සසුඛං මිද්‌ධසුඛං අනුයුත්‌තො විහරන්‌තො යාවජීවං රජ්‌ජං කාරෙන්‌තො ජනපදස්‌ස වා පියො මනාපො’’’ති.
‘‘Kahaṃ nu kho, bhikkhave, sāriputto? Kahaṃ mahāmoggallāno? Kahaṃ mahākassapo? Kahaṃ mahākaccāyano? Kahaṃ mahākoṭṭhiko? Kahaṃ mahācundo? Kahaṃ mahākappino? Kahaṃ anuruddho? Kahaṃ revato? Kahaṃ ānando? Kahaṃ nu kho te, bhikkhave, therā sāvakā gatā’’ti? ‘‘Tepi kho, bhante, āyasmanto acirapakkantassa bhagavato uṭṭhāyāsanā yathāvihāraṃ agamaṃsū’’ti. ‘‘Kena no 6 tumhe, bhikkhave, therā bhikkhū nāgatāti 7 yāva sūriyuggamanā kākacchamānā supatha? Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘rājā khattiyo muddhābhisitto 8 yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharanto yāvajīvaṃ rajjaṃ kārento janapadassa vā piyo manāpo’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘rājā khattiyo muddhābhisitto yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharanto yāvajīvaṃ rajjaṃ kārento janapadassa vā piyo manāpo’’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, අපි නු තුම්‌හෙහි දිට්‌ඨං වා සුතං වා – ‘රට්‌ඨිකො…පෙ.… පෙත්‌තණිකො… සෙනාපතිකො… ගාමගාමණිකො 9 … පූගගාමණිකො යාවදත්‌ථං සෙය්‍යසුඛං පස්‌සසුඛං මිද්‌ධසුඛං අනුයුත්‌තො විහරන්‌තො යාවජීවං පූගගාමණිකත්‌තං කාරෙන්‌තො පූගස්‌ස වා පියො මනාපො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘සාධු, භික්‌ඛවෙ! මයාපි ඛො එතං, භික්‌ඛවෙ, නෙව දිට්‌ඨං න සුතං – ‘පූගගාමණිකො යාවදත්‌ථං සෙය්‍යසුඛං පස්‌සසුඛං මිද්‌ධසුඛං අනුයුත්‌තො විහරන්‌තො යාවජීවං පූගගාමණිකත්‌තං වා කාරෙන්‌තො පූගස්‌ස වා පියො මනාපො’’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘raṭṭhiko…pe… pettaṇiko… senāpatiko… gāmagāmaṇiko 10 … pūgagāmaṇiko yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharanto yāvajīvaṃ pūgagāmaṇikattaṃ kārento pūgassa vā piyo manāpo’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘pūgagāmaṇiko yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharanto yāvajīvaṃ pūgagāmaṇikattaṃ vā kārento pūgassa vā piyo manāpo’’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, අපි නු තුම්‌හෙහි දිට්‌ඨං වා සුතං වා – ‘සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා යාවදත්‌ථං සෙය්‍යසුඛං පස්‌සසුඛං මිද්‌ධසුඛං අනුයුත්‌තො ඉන්‌ද්‍රියෙසු අගුත්‌තද්‌වාරො භොජනෙ අමත්‌තඤ්‌ඤූ ජාගරියං අනනුයුත්‌තො අවිපස්‌සකො කුසලානං ධම්‌මානං පුබ්‌බරත්‌තාපරරත්‌තං බොධිපක්‌ඛියානං 11 ධම්‌මානං භාවනානුයොගං අනනුයුත්‌තො ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරන්‌තො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘සාධු, භික්‌ඛවෙ! මයාපි ඛො එතං, භික්‌ඛවෙ, නෙව දිට්‌ඨං න සුතං – ‘සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා යාවදත්‌ථං සෙය්‍යසුඛං පස්‌සසුඛං මිද්‌ධසුඛං අනුයුත්‌තො ඉන්‌ද්‍රියෙසු අගුත්‌තද්‌වාරො භොජනෙ අමත්‌තඤ්‌ඤූ ජාගරියං අනනුයුත්‌තො අවිපස්‌සකො කුසලානං ධම්‌මානං පුබ්‌බරත්‌තාපරරත්‌තං බොධිපක්‌ඛියානං ධම්‌මානං භාවනානුයොගං අනනුයුත්‌තො ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරන්‌තො’’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘samaṇo vā brāhmaṇo vā yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto indriyesu aguttadvāro bhojane amattaññū jāgariyaṃ ananuyutto avipassako kusalānaṃ dhammānaṃ pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ 12 dhammānaṃ bhāvanānuyogaṃ ananuyutto āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘samaṇo vā brāhmaṇo vā yāvadatthaṃ seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto indriyesu aguttadvāro bhojane amattaññū jāgariyaṃ ananuyutto avipassako kusalānaṃ dhammānaṃ pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogaṃ ananuyutto āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharanto’’’ti.
‘‘තස්‌මාතිහ, භික්‌ඛවෙ, එවං සික්‌ඛිතබ්‌බං – ‘ඉන්‌ද්‍රියෙසු ගුත්‌තද්‌වාරා භවිස්‌සාම, භොජනෙ මත්‌තඤ්‌ඤුනො, ජාගරියං අනුයුත්‌තා, විපස්‌සකා කුසලානං ධම්‌මානං , පුබ්‌බරත්‌තාපරරත්‌තං බොධිපක්‌ඛියානං ධම්‌මානං, භාවනානුයොගමනුයුත්‌තා විහරිස්‌සාමා’ති. එවඤ්‌හි වො, භික්‌ඛවෙ, සික්‌ඛිතබ්‌බ’’න්‌ති. සත්‌තමං.
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘indriyesu guttadvārā bhavissāma, bhojane mattaññuno, jāgariyaṃ anuyuttā, vipassakā kusalānaṃ dhammānaṃ , pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ, bhāvanānuyogamanuyuttā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 7. සොප්‌පසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Soppasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 7. සොප්‌පසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Soppasuttavaṇṇanā
