Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గ-అట్ఠకథా • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā

    ౫౧. సోతధాతువిసుద్ధిఞాణనిద్దేసవణ్ణనా

    51. Sotadhātuvisuddhiñāṇaniddesavaṇṇanā

    ౧౦౩. సోతధాతువిసుద్ధిఞాణనిద్దేసే దూరేపి సద్దానన్తిఆది దిబ్బసోతం ఉప్పాదేతుకామస్స ఆదికమ్మికస్స భిక్ఖునో ఉపాయసన్దస్సనత్థం వుత్తం. తత్థ దూరేపి సద్దానం సద్దనిమిత్తన్తి దూరే సద్దానం అన్తరే సద్దం. సద్దోయేవ హి నిమిత్తకరణవసేన సద్దనిమిత్తం. ‘‘దూరే’’తి వుత్తేపి పకతిసోతస్స ఆపాథట్ఠానేయేవ. ఓళారికానన్తి థూలానం. సుఖుమానన్తి అణూనం. సణ్హసణ్హానన్తి సణ్హతోపి సణ్హానం, అతిసణ్హానన్తి అత్థో. ఏతేన పరమసుఖుమా సద్దా వుత్తా హోన్తి. ఇమం ఞాణం ఉప్పాదేతుకామేన ఆదికమ్మికేన ఝాయినా అభిఞ్ఞాపాదకజ్ఝానం సమాపజ్జిత్వా వుట్ఠాయ పరికమ్మసమాధిచిత్తేన పఠమతరం పకతిసోతపథే దూరే ఓళారికో అరఞ్ఞే సీహాదీనం సద్దో ఆవజ్జితబ్బో. విహారే ఘణ్డిసద్దో భేరిసద్దో సఙ్ఖసద్దో సామణేరదహరభిక్ఖూనం సబ్బథామేన సజ్ఝాయన్తానం సజ్ఝాయనసద్దో పకతికథం కథేన్తానం ‘‘కిం, భన్తే, కిం, ఆవుసో’’తిఆదిసద్దో సకుణసద్దో వాతసద్దో పదసద్దో పక్కుథితఉదకస్స చిచ్చిటాయనసద్దో ఆతపే సుస్సమానతాలపణ్ణసద్దో కున్థకిపిల్లికాదిసద్దోతి ఏవం సబ్బోళారికతో పభుతి యథాక్కమేన సుఖుమసుఖుమసద్దా ఆవజ్జితబ్బా.

    103. Sotadhātuvisuddhiñāṇaniddese dūrepi saddānantiādi dibbasotaṃ uppādetukāmassa ādikammikassa bhikkhuno upāyasandassanatthaṃ vuttaṃ. Tattha dūrepi saddānaṃ saddanimittanti dūre saddānaṃ antare saddaṃ. Saddoyeva hi nimittakaraṇavasena saddanimittaṃ. ‘‘Dūre’’ti vuttepi pakatisotassa āpāthaṭṭhāneyeva. Oḷārikānanti thūlānaṃ. Sukhumānanti aṇūnaṃ. Saṇhasaṇhānanti saṇhatopi saṇhānaṃ, atisaṇhānanti attho. Etena paramasukhumā saddā vuttā honti. Imaṃ ñāṇaṃ uppādetukāmena ādikammikena jhāyinā abhiññāpādakajjhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya parikammasamādhicittena paṭhamataraṃ pakatisotapathe dūre oḷāriko araññe sīhādīnaṃ saddo āvajjitabbo. Vihāre ghaṇḍisaddo bherisaddo saṅkhasaddo sāmaṇeradaharabhikkhūnaṃ sabbathāmena sajjhāyantānaṃ sajjhāyanasaddo pakatikathaṃ kathentānaṃ ‘‘kiṃ, bhante, kiṃ, āvuso’’tiādisaddo sakuṇasaddo vātasaddo padasaddo pakkuthitaudakassa cicciṭāyanasaddo ātape sussamānatālapaṇṇasaddo kunthakipillikādisaddoti evaṃ sabboḷārikato pabhuti yathākkamena sukhumasukhumasaddā āvajjitabbā.

    ఏవం కరోన్తేన చ పురత్థిమాదీసు దససు దిసాసు కమేన ఏకేకిస్సా దిసాయ సద్దనిమిత్తం వుత్తనయేన మనసి కాతబ్బం. మనసి కరోన్తేన చ యే సద్దా పకతిసోతస్స సుయ్యన్తి, తేసు పకతిసోతమోధాయ మనోద్వారికేన చిత్తేన మనసి కాతబ్బం. తస్స తే సద్దా పకతిచిత్తస్సాపి పాకటా హోన్తి, పరికమ్మసమాధిచిత్తస్స పన అతివియ పాకటా హోన్తి. తస్సేవం సద్దనిమిత్తం మనసికరోతో ఇదాని దిబ్బసోతధాతు ఉప్పజ్జిస్సతీతి తేసు సద్దేసు అఞ్ఞతరం ఆరమ్మణం కత్వా మనోద్వారావజ్జనం ఉప్పజ్జతి, తస్మిం నిరుద్ధే చత్తారి పఞ్చ వా జవనాని జవన్తి. యేసం పురిమాని తీణి చత్తారి వా పరికమ్మోపచారానులోమగోత్రభునామకాని కామావచరాని, చతుత్థం పఞ్చమం వా అప్పనాచిత్తం రూపావచరచతుత్థజ్ఝానికం. తత్థ యం తేన అప్పనాచిత్తేన సద్ధిం ఉప్పన్నం ఞాణం, అయం దిబ్బసోతధాతు. తం థామగతం కరోన్తేన ‘‘ఏత్థన్తరే సద్దం సుణామీ’’తి ఏకఙ్గులమత్తం పరిచ్ఛిన్దిత్వా వడ్ఢేతబ్బం, తతో ద్వఙ్గులచతురఙ్గులఅట్ఠఙ్గులవిదత్థిరతనఅన్తోగబ్భపముఖ- పాసాదపరివేణసఙ్ఘారామగోచరగామజనపదాదివసేన యావ చక్కవాళం, తతో వా భియ్యోపి పరిచ్ఛిన్దిత్వా పరిచ్ఛిన్దిత్వా వడ్ఢేతబ్బం. ఏవం అధిగతాభిఞ్ఞో ఏస పాదకజ్ఝానారమ్మణేన ఫుట్ఠోకాసబ్భన్తరగతే సద్దే పున పాదకజ్ఝానం అసమాపజ్జిత్వాపి అభిఞ్ఞాఞాణేన సుణాతియేవ. ఏవం సుణన్తో చ సచేపి యావబ్రహ్మలోకా సఙ్ఖభేరిపణవాదిసద్దేహి ఏకకోలాహలం హోతి, పాటియేక్కం వవత్థాపేతుకామతాయ సతి ‘‘అయం సఙ్ఖసద్దో, అయం భేరిసద్దో’’తి వవత్థాపేతుం సక్కోతియేవ. అభిఞ్ఞాఞాణేన సుతే సాత్థకే సద్దే పచ్ఛా కామావచరచిత్తేన అత్థం జానాతి. దిబ్బసోతం పకతిసోతవతోయేవ ఉప్పజ్జతి, నో బధిరస్స. పచ్ఛా పకతిసోతే వినట్ఠేపి దిబ్బసోతం న వినస్సతీతి వదన్తి.

    Evaṃ karontena ca puratthimādīsu dasasu disāsu kamena ekekissā disāya saddanimittaṃ vuttanayena manasi kātabbaṃ. Manasi karontena ca ye saddā pakatisotassa suyyanti, tesu pakatisotamodhāya manodvārikena cittena manasi kātabbaṃ. Tassa te saddā pakaticittassāpi pākaṭā honti, parikammasamādhicittassa pana ativiya pākaṭā honti. Tassevaṃ saddanimittaṃ manasikaroto idāni dibbasotadhātu uppajjissatīti tesu saddesu aññataraṃ ārammaṇaṃ katvā manodvārāvajjanaṃ uppajjati, tasmiṃ niruddhe cattāri pañca vā javanāni javanti. Yesaṃ purimāni tīṇi cattāri vā parikammopacārānulomagotrabhunāmakāni kāmāvacarāni, catutthaṃ pañcamaṃ vā appanācittaṃ rūpāvacaracatutthajjhānikaṃ. Tattha yaṃ tena appanācittena saddhiṃ uppannaṃ ñāṇaṃ, ayaṃ dibbasotadhātu. Taṃ thāmagataṃ karontena ‘‘etthantare saddaṃ suṇāmī’’ti ekaṅgulamattaṃ paricchinditvā vaḍḍhetabbaṃ, tato dvaṅgulacaturaṅgulaaṭṭhaṅgulavidatthiratanaantogabbhapamukha- pāsādapariveṇasaṅghārāmagocaragāmajanapadādivasena yāva cakkavāḷaṃ, tato vā bhiyyopi paricchinditvā paricchinditvā vaḍḍhetabbaṃ. Evaṃ adhigatābhiñño esa pādakajjhānārammaṇena phuṭṭhokāsabbhantaragate sadde puna pādakajjhānaṃ asamāpajjitvāpi abhiññāñāṇena suṇātiyeva. Evaṃ suṇanto ca sacepi yāvabrahmalokā saṅkhabheripaṇavādisaddehi ekakolāhalaṃ hoti, pāṭiyekkaṃ vavatthāpetukāmatāya sati ‘‘ayaṃ saṅkhasaddo, ayaṃ bherisaddo’’ti vavatthāpetuṃ sakkotiyeva. Abhiññāñāṇena sute sātthake sadde pacchā kāmāvacaracittena atthaṃ jānāti. Dibbasotaṃ pakatisotavatoyeva uppajjati, no badhirassa. Pacchā pakatisote vinaṭṭhepi dibbasotaṃ na vinassatīti vadanti.

    సో దిబ్బాయ సోతధాతుయాతి ఏత్థ దిబ్బసదిసత్తా దిబ్బా. దేవానఞ్హి సుచరితకమ్మాభినిబ్బత్తా పిత్తసేమ్హరుధిరాదీహి అపలిబుద్ధా ఉపక్కిలేసవిముత్తతాయ దూరేపి ఆరమ్మణసమ్పటిచ్ఛనసమత్థా దిబ్బా పసాదసోతధాతు హోతి. అయఞ్చాపి ఇమస్స భిక్ఖునో వీరియభావనాబలనిబ్బత్తా ఞాణసోతధాతు తాదిసాయేవాతి దిబ్బసదిసత్తా దిబ్బా. అపిచ దిబ్బవిహారవసేన పటిలద్ధత్తా, అత్తనా చ దిబ్బవిహారసన్నిస్సితత్తాపి దిబ్బా, సవనట్ఠేన నిజ్జీవట్ఠేన చ సోతధాతు, సోతధాతుకిచ్చకరణేన చ సోతధాతు వియాతిపి సోతధాతు. తాయ దిబ్బాయ సోతధాతుయా. విసుద్ధాయాతి పరిసుద్ధాయ నిరుపక్కిలేసాయ. అతిక్కన్తమానుసికాయాతి మనుస్సూపచారం అతిక్కమిత్వా సద్దసవనేన మానుసికం మంససోతధాతుం అతిక్కన్తాయ వీతివత్తిత్వా ఠితాయ. ఉభో సద్దే సుణాతీతి ద్వే సద్దే సుణాతి. కతమే ద్వే? దిబ్బే చ మానుసే చ, దేవానఞ్చ మనుస్సానఞ్చ సద్దేతి వుత్తం హోతి. ఏతేన పదేసపరియాదానం వేదితబ్బం. యే దూరే సన్తికే చాతి యే సద్దా దూరే పరచక్కవాళేపి, యే చ సన్తికే అన్తమసో సదేహసన్నిస్సితపాణకసద్దాపి, తే సుణాతీతి వుత్తం హోతి. ఏతేన నిప్పదేసపరియాదానం వేదితబ్బన్తి.

    So dibbāya sotadhātuyāti ettha dibbasadisattā dibbā. Devānañhi sucaritakammābhinibbattā pittasemharudhirādīhi apalibuddhā upakkilesavimuttatāya dūrepi ārammaṇasampaṭicchanasamatthā dibbā pasādasotadhātu hoti. Ayañcāpi imassa bhikkhuno vīriyabhāvanābalanibbattā ñāṇasotadhātu tādisāyevāti dibbasadisattā dibbā. Apica dibbavihāravasena paṭiladdhattā, attanā ca dibbavihārasannissitattāpi dibbā, savanaṭṭhena nijjīvaṭṭhena ca sotadhātu, sotadhātukiccakaraṇena ca sotadhātu viyātipi sotadhātu. Tāya dibbāya sotadhātuyā. Visuddhāyāti parisuddhāya nirupakkilesāya. Atikkantamānusikāyāti manussūpacāraṃ atikkamitvā saddasavanena mānusikaṃ maṃsasotadhātuṃ atikkantāya vītivattitvā ṭhitāya. Ubho sadde suṇātīti dve sadde suṇāti. Katame dve? Dibbe ca mānuse ca, devānañca manussānañca saddeti vuttaṃ hoti. Etena padesapariyādānaṃ veditabbaṃ. Ye dūre santike cāti ye saddā dūre paracakkavāḷepi, ye ca santike antamaso sadehasannissitapāṇakasaddāpi, te suṇātīti vuttaṃ hoti. Etena nippadesapariyādānaṃ veditabbanti.

    సోతధాతువిసుద్ధిఞాణనిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Sotadhātuvisuddhiñāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ౫౧. సోతధాతువిసుద్ధిఞాణనిద్దేసో • 51. Sotadhātuvisuddhiñāṇaniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact