| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(២០) ៥. មហាវគ្គោ
(20) 5. Mahāvaggo
១. សោតានុគតសុត្តវណ្ណនា
1. Sotānugatasuttavaṇṇanā
១៩១. បញ្ចមស្ស បឋមេ សោតានុគតានន្តិ បសាទសោតំ ឱទហិត្វា ញាណសោតេន វវត្ថបិតានំ។ ចត្តារោ អានិសំសា បាដិកង្ខាតិ ចត្តារោ គុណានិសំសា បាដិកង្ខិតព្ពា។ ឥទំ បន ភគវតា អត្ថុប្បត្តិវសេន អារទ្ធំ។ កតរអត្ថុប្បត្តិវសេនាតិ? ភិក្ខូនំ ធម្មស្សវនាយ អនុបសង្កមនអត្ថុប្បត្តិវសេន។ បញ្ចសតា កិរ ព្រាហ្មណបព្ពជិតា ‘‘សម្មាសម្ពុទ្ធោ លិង្គវចនវិភត្តិបទព្យញ្ជនាទីហិ កថេន្តោ អម្ហេហិ ញាតមេវ កថេស្សតិ, អញ្ញាតំ កិំ កថេស្សតី’’តិ ធម្មស្សវនត្ថំ ន គច្ឆន្តិ។ សត្ថា តំ បវត្តិំ សុត្វា តេ បក្កោសាបេត្វា ‘‘កស្មា ឯវំ ករោថ, សក្កច្ចំ ធម្មំ សុណាថ, សក្កច្ចំ ធម្មំ សុណន្តានញ្ច សជ្ឈាយន្តានញ្ច ឥមេ ឯត្តកា អានិសំសា’’តិ ទស្សេន្តោ ឥមំ ទេសនំ អារភិ។
191. Pañcamassa paṭhame sotānugatānanti pasādasotaṃ odahitvā ñāṇasotena vavatthapitānaṃ. Cattāro ānisaṃsā pāṭikaṅkhāti cattāro guṇānisaṃsā pāṭikaṅkhitabbā. Idaṃ pana bhagavatā atthuppattivasena āraddhaṃ. Kataraatthuppattivasenāti? Bhikkhūnaṃ dhammassavanāya anupasaṅkamanaatthuppattivasena. Pañcasatā kira brāhmaṇapabbajitā ‘‘sammāsambuddho liṅgavacanavibhattipadabyañjanādīhi kathento amhehi ñātameva kathessati, aññātaṃ kiṃ kathessatī’’ti dhammassavanatthaṃ na gacchanti. Satthā taṃ pavattiṃ sutvā te pakkosāpetvā ‘‘kasmā evaṃ karotha, sakkaccaṃ dhammaṃ suṇātha, sakkaccaṃ dhammaṃ suṇantānañca sajjhāyantānañca ime ettakā ānisaṃsā’’ti dassento imaṃ desanaṃ ārabhi.
តត្ថ ធម្មំ បរិយាបុណាតីតិ សុត្តំ គេយ្យន្តិអាទិកំ នវង្គំ សត្ថុសាសនភូតំ តន្តិធម្មំ វឡញ្ជេតិ។ សោតានុគតា ហោន្តីតិ សោតំ អនុប្បត្តា អនុបវិដ្ឋា ហោន្តិ។ មនសានុបេក្ខិតាតិ ចិត្តេន ឱលោកិតា។ ទិដ្ឋិយា សុប្បដិវិទ្ធាតិ អត្ថតោ ច ការណតោ ច បញ្ញាយ សុដ្ឋុ បដិវិទ្ធា បច្ចក្ខំ កតា។ មុដ្ឋស្សតិ កាលំ កុរុមានោតិ នយិទំ ពុទ្ធវចនំ អនុស្សរណសតិយា អភាវេន វុត្តំ, បុថុជ្ជនកាលកិរិយំ បន សន្ធាយ វុត្តំ។ បុថុជ្ជនោ ហិ មុដ្ឋស្សតិ កាលំ ករោតិ នាម។ ឧបបជ្ជតីតិ សុទ្ធសីលេ បតិដ្ឋិតោ ទេវលោកេ និព្ពត្តតិ។ ធម្មបទា ប្លវន្តីតិ អន្តរាភវេ និព្ពត្តមុដ្ឋស្សតិនោ, យេបិ បុព្ពេ សជ្ឈាយមូលិកា វាចាបរិចិតពុទ្ធវចនធម្មា, តេ សព្ពេ បសន្នេ អាទាសេ ឆាយា វិយ ប្លវន្តិ, បាកដា ហុត្វា បញ្ញាយន្តិ។ ទន្ធោ, ភិក្ខវេ, សតុប្បាទោតិ ពុទ្ធវចនានុស្សរណសតិយា ឧប្បាទោ ទន្ធោ គរុ។ អថ សោ សត្តោ ខិប្បំយេវ វិសេសគាមី ហោតិ, និព្ពានគាមី ហោតីតិ អត្ថោ។
Tattha dhammaṃ pariyāpuṇātīti suttaṃ geyyantiādikaṃ navaṅgaṃ satthusāsanabhūtaṃ tantidhammaṃ vaḷañjeti. Sotānugatā hontīti sotaṃ anuppattā anupaviṭṭhā honti. Manasānupekkhitāti cittena olokitā. Diṭṭhiyā suppaṭividdhāti atthato ca kāraṇato ca paññāya suṭṭhu paṭividdhā paccakkhaṃ katā. Muṭṭhassati kālaṃ kurumānoti nayidaṃ buddhavacanaṃ anussaraṇasatiyā abhāvena vuttaṃ, puthujjanakālakiriyaṃ pana sandhāya vuttaṃ. Puthujjano hi muṭṭhassati kālaṃ karoti nāma. Upapajjatīti suddhasīle patiṭṭhito devaloke nibbattati. Dhammapadā plavantīti antarābhave nibbattamuṭṭhassatino, yepi pubbe sajjhāyamūlikā vācāparicitabuddhavacanadhammā, te sabbe pasanne ādāse chāyā viya plavanti, pākaṭā hutvā paññāyanti. Dandho, bhikkhave, satuppādoti buddhavacanānussaraṇasatiyā uppādo dandho garu. Atha so satto khippaṃyeva visesagāmī hoti, nibbānagāmī hotīti attho.
ឥទ្ធិមា ចេតោវសិប្បត្តោតិ ឥទ្ធិសម្បន្នោ ចិត្តស្ស វសិភាវបត្តោ ខីណាសវោ។ អយំ វា សោ ធម្មវិនយោតិ ឯត្ថ វិភាវនត្ថោ វា-សទ្ទោ។ យត្ថាតិ យស្មិំ ធម្មវិនយេ។ ព្រហ្មចរិយំ អចរិន្តិ ព្រហ្មចរិយវាសំ វសិំ។ ឥទម្បិ ពុទ្ធវចនំ មយា បុព្ពេ វឡញ្ជិតន្តិ ពុទ្ធវចនានុស្សរណវសេនេតំ វុត្តំ។ ទេវបុត្តោតិ បញ្ចាលចណ្ឌោ វិយ ហត្ថកមហាព្រហ្មា វិយ សនង្កុមារព្រហ្មា វិយ ច ឯកោ ធម្មកថិកទេវបុត្តោ។ ឱបបាតិកោ ឱបបាតិកំ សារេតីតិ បឋមំ ឧប្បន្នោ ទេវបុត្តោ បច្ឆា ឧប្បន្នំ សារេតិ។ សហបំសុកីឡិកាតិ ឯតេន នេសំ ទីឃរត្តំ កតបរិចយភាវំ ទស្សេតិ។ សមាគច្ឆេយ្យុន្តិ សាលាយ វា រុក្ខមូលេ វា សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យុំ។ ឯវំ វទេយ្យាតិ សាលាយ វា រុក្ខមូលេ វា បឋមតរំ និសិន្នោ បច្ឆា អាគតំ ឯវំ វទេយ្យ។ សេសមេត្ថ បាឡិនយេនេវ វេទិតព្ពំ។
Iddhimā cetovasippattoti iddhisampanno cittassa vasibhāvapatto khīṇāsavo. Ayaṃvā so dhammavinayoti ettha vibhāvanattho vā-saddo. Yatthāti yasmiṃ dhammavinaye. Brahmacariyaṃ acarinti brahmacariyavāsaṃ vasiṃ. Idampi buddhavacanaṃ mayā pubbe vaḷañjitanti buddhavacanānussaraṇavasenetaṃ vuttaṃ. Devaputtoti pañcālacaṇḍo viya hatthakamahābrahmā viya sanaṅkumārabrahmā viya ca eko dhammakathikadevaputto. Opapātiko opapātikaṃ sāretīti paṭhamaṃ uppanno devaputto pacchā uppannaṃ sāreti. Sahapaṃsukīḷikāti etena nesaṃ dīgharattaṃ kataparicayabhāvaṃ dasseti. Samāgaccheyyunti sālāya vā rukkhamūle vā sammukhībhāvaṃ gaccheyyuṃ. Evaṃ vadeyyāti sālāya vā rukkhamūle vā paṭhamataraṃ nisinno pacchā āgataṃ evaṃ vadeyya. Sesamettha pāḷinayeneva veditabbaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១. សោតានុគតសុត្តំ • 1. Sotānugatasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១. សោតានុគតសុត្តវណ្ណនា • 1. Sotānugatasuttavaṇṇanā
