| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(၂၀) ၅. မဟာဝဂ္ဂော
(20) 5. Mahāvaggo
၁. သောတာနုဂတသုတ္တဝဏ္ဏနာ
1. Sotānugatasuttavaṇṇanā
၁၉၁. ပဉ္စမသ္သ ပဌမေ သောတာနုဂတာနန္တိ ပသာဒသောတံ ဩဒဟိတ္ဝာ ဉာဏသောတေန ဝဝတ္ထပိတာနံ။ စတ္တာရော အာနိသံသာ ပာဋိကင္ခာတိ စတ္တာရော ဂုဏာနိသံသာ ပာဋိကင္ခိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ ပန ဘဂဝတာ အတ္ထုပ္ပတ္တိဝသေန အာရဒ္ဓံ။ ကတရအတ္ထုပ္ပတ္တိဝသေနာတိ? ဘိက္ခူနံ ဓမ္မသ္သဝနာယ အနုပသင္ကမနအတ္ထုပ္ပတ္တိဝသေန။ ပဉ္စသတာ ကိရ ဗ္ရာဟ္မဏပဗ္ဗဇိတာ ‘‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော လိင္ဂဝစနဝိဘတ္တိပဒဗ္ယဉ္ဇနာဒီဟိ ကထေန္တော အမ္ဟေဟိ ဉာတမေဝ ကထေသ္သတိ, အညာတံ ကိံ ကထေသ္သတီ’’တိ ဓမ္မသ္သဝနတ္ထံ န ဂစ္ဆန္တိ။ သတ္ထာ တံ ပဝတ္တိံ သုတ္ဝာ တေ ပက္ကောသာပေတ္ဝာ ‘‘ကသ္မာ ဧဝံ ကရောထ, သက္ကစ္စံ ဓမ္မံ သုဏာထ, သက္ကစ္စံ ဓမ္မံ သုဏန္တာနဉ္စ သဇ္ဈာယန္တာနဉ္စ ဣမေ ဧတ္တကာ အာနိသံသာ’’တိ ဒသ္သေန္တော ဣမံ ဒေသနံ အာရဘိ။
191. Pañcamassa paṭhame sotānugatānanti pasādasotaṃ odahitvā ñāṇasotena vavatthapitānaṃ. Cattāro ānisaṃsā pāṭikaṅkhāti cattāro guṇānisaṃsā pāṭikaṅkhitabbā. Idaṃ pana bhagavatā atthuppattivasena āraddhaṃ. Kataraatthuppattivasenāti? Bhikkhūnaṃ dhammassavanāya anupasaṅkamanaatthuppattivasena. Pañcasatā kira brāhmaṇapabbajitā ‘‘sammāsambuddho liṅgavacanavibhattipadabyañjanādīhi kathento amhehi ñātameva kathessati, aññātaṃ kiṃ kathessatī’’ti dhammassavanatthaṃ na gacchanti. Satthā taṃ pavattiṃ sutvā te pakkosāpetvā ‘‘kasmā evaṃ karotha, sakkaccaṃ dhammaṃ suṇātha, sakkaccaṃ dhammaṃ suṇantānañca sajjhāyantānañca ime ettakā ānisaṃsā’’ti dassento imaṃ desanaṃ ārabhi.
တတ္ထ ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတီတိ သုတ္တံ ဂေယ္ယန္တိအာဒိကံ နဝင္ဂံ သတ္ထုသာသနဘူတံ တန္တိဓမ္မံ ဝဠဉ္ဇေတိ။ သောတာနုဂတာ ဟောန္တီတိ သောတံ အနုပ္ပတ္တာ အနုပဝိဋ္ဌာ ဟောန္တိ။ မနသာနုပေက္ခိတာတိ စိတ္တေန ဩလောကိတာ။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာတိ အတ္ထတော စ ကာရဏတော စ ပညာယ သုဋ္ဌု ပဋိဝိဒ္ဓာ ပစ္စက္ခံ ကတာ။ မုဋ္ဌသ္သတိ ကာလံ ကုရုမာနောတိ နယိဒံ ဗုဒ္ဓဝစနံ အနုသ္သရဏသတိယာ အဘာဝေန ဝုတ္တံ, ပုထုဇ္ဇနကာလကိရိယံ ပန သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပုထုဇ္ဇနော ဟိ မုဋ္ဌသ္သတိ ကာလံ ကရောတိ နာမ။ ဥပပဇ္ဇတီတိ သုဒ္ဓသီလေ ပတိဋ္ဌိတော ဒေဝလောကေ နိဗ္ဗတ္တတိ။ ဓမ္မပဒာ ပ္လဝန္တီတိ အန္တရာဘဝေ နိဗ္ဗတ္တမုဋ္ဌသ္သတိနော, ယေပိ ပုဗ္ဗေ သဇ္ဈာယမူလိကာ ဝာစာပရိစိတဗုဒ္ဓဝစနဓမ္မာ, တေ သဗ္ဗေ ပသန္နေ အာဒာသေ ဆာယာ ဝိယ ပ္လဝန္တိ, ပာကဋာ ဟုတ္ဝာ ပညာယန္တိ။ ဒန္ဓော, ဘိက္ခဝေ, သတုပ္ပာဒောတိ ဗုဒ္ဓဝစနာနုသ္သရဏသတိယာ ဥပ္ပာဒော ဒန္ဓော ဂရု။ အထ သော သတ္တော ခိပ္ပံယေဝ ဝိသေသဂာမီ ဟောတိ, နိဗ္ဗာနဂာမီ ဟောတီတိ အတ္ထော။
Tattha dhammaṃ pariyāpuṇātīti suttaṃ geyyantiādikaṃ navaṅgaṃ satthusāsanabhūtaṃ tantidhammaṃ vaḷañjeti. Sotānugatā hontīti sotaṃ anuppattā anupaviṭṭhā honti. Manasānupekkhitāti cittena olokitā. Diṭṭhiyā suppaṭividdhāti atthato ca kāraṇato ca paññāya suṭṭhu paṭividdhā paccakkhaṃ katā. Muṭṭhassati kālaṃ kurumānoti nayidaṃ buddhavacanaṃ anussaraṇasatiyā abhāvena vuttaṃ, puthujjanakālakiriyaṃ pana sandhāya vuttaṃ. Puthujjano hi muṭṭhassati kālaṃ karoti nāma. Upapajjatīti suddhasīle patiṭṭhito devaloke nibbattati. Dhammapadā plavantīti antarābhave nibbattamuṭṭhassatino, yepi pubbe sajjhāyamūlikā vācāparicitabuddhavacanadhammā, te sabbe pasanne ādāse chāyā viya plavanti, pākaṭā hutvā paññāyanti. Dandho, bhikkhave, satuppādoti buddhavacanānussaraṇasatiyā uppādo dandho garu. Atha so satto khippaṃyeva visesagāmī hoti, nibbānagāmī hotīti attho.
ဣဒ္ဓိမာ စေတောဝသိပ္ပတ္တောတိ ဣဒ္ဓိသမ္ပန္နော စိတ္တသ္သ ဝသိဘာဝပတ္တော ခီဏာသဝော။ အယံ ဝာ သော ဓမ္မဝိနယောတိ ဧတ္ထ ဝိဘာဝနတ္ထော ဝာ-သဒ္ဒော။ ယတ္ထာတိ ယသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ။ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အစရိန္တိ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသံ ဝသိံ။ ဣဒမ္ပိ ဗုဒ္ဓဝစနံ မယာ ပုဗ္ဗေ ဝဠဉ္ဇိတန္တိ ဗုဒ္ဓဝစနာနုသ္သရဏဝသေနေတံ ဝုတ္တံ။ ဒေဝပုတ္တောတိ ပဉ္စာလစဏ္ဍော ဝိယ ဟတ္ထကမဟာဗ္ရဟ္မာ ဝိယ သနင္ကုမာရဗ္ရဟ္မာ ဝိယ စ ဧကော ဓမ္မကထိကဒေဝပုတ္တော။ ဩပပာတိကော ဩပပာတိကံ သာရေတီတိ ပဌမံ ဥပ္ပန္နော ဒေဝပုတ္တော ပစ္ဆာ ဥပ္ပန္နံ သာရေတိ။ သဟပံသုကီဠိကာတိ ဧတေန နေသံ ဒီဃရတ္တံ ကတပရိစယဘာဝံ ဒသ္သေတိ။ သမာဂစ္ဆေယ္ယုန္တိ သာလာယ ဝာ ရုက္ခမူလေ ဝာ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယုံ။ ဧဝံ ဝဒေယ္ယာတိ သာလာယ ဝာ ရုက္ခမူလေ ဝာ ပဌမတရံ နိသိန္နော ပစ္ဆာ အာဂတံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ။ သေသမေတ္ထ ပာဠိနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
Iddhimā cetovasippattoti iddhisampanno cittassa vasibhāvapatto khīṇāsavo. Ayaṃvā so dhammavinayoti ettha vibhāvanattho vā-saddo. Yatthāti yasmiṃ dhammavinaye. Brahmacariyaṃ acarinti brahmacariyavāsaṃ vasiṃ. Idampi buddhavacanaṃ mayā pubbe vaḷañjitanti buddhavacanānussaraṇavasenetaṃ vuttaṃ. Devaputtoti pañcālacaṇḍo viya hatthakamahābrahmā viya sanaṅkumārabrahmā viya ca eko dhammakathikadevaputto. Opapātiko opapātikaṃ sāretīti paṭhamaṃ uppanno devaputto pacchā uppannaṃ sāreti. Sahapaṃsukīḷikāti etena nesaṃ dīgharattaṃ kataparicayabhāvaṃ dasseti. Samāgaccheyyunti sālāya vā rukkhamūle vā sammukhībhāvaṃ gaccheyyuṃ. Evaṃ vadeyyāti sālāya vā rukkhamūle vā paṭhamataraṃ nisinno pacchā āgataṃ evaṃ vadeyya. Sesamettha pāḷinayeneva veditabbaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၁. သောတာနုဂတသုတ္တံ • 1. Sotānugatasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁. သောတာနုဂတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Sotānugatasuttavaṇṇanā
