Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అపదాన-అట్ఠకథా • Apadāna-aṭṭhakathā |
౯. సుభద్దత్థేరఅపదానవణ్ణనా
9. Subhaddattheraapadānavaṇṇanā
పదుముత్తరో లోకవిదూతిఆదికం ఆయస్మతో సుభద్దత్థేరస్స అపదానం. అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే నిబ్బానాధిగమనత్థాయ పుఞ్ఞాని ఉపచినన్తో పదుముత్తరస్స భగవతో కాలే విభవసమ్పన్నే సద్ధాసమ్పన్నే ఏకస్మిం కులగేహే నిబ్బతో విఞ్ఞుతం పత్వా ఘరబన్ధనేన బద్ధో రతనత్తయే పసన్నో పరినిబ్బానమఞ్చే నిపన్నం పదుముత్తరం భగవన్తం దిస్వా సన్నిపతితా దససహస్సచక్కవాళదేవతాయో చ దిస్వా పసన్నమానసో నిగ్గుణ్డికేటకనీలకాసోకాసితాదిఅనేకేహి సుగన్ధపుప్ఫేహి పూజేసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన యావతాయుకం ఠత్వా తతో చవిత్వా తుసితాదీసు దిబ్బసమ్పత్తియో అనుభవిత్వా తతో మనుస్సేసు మనుస్ససమ్పత్తియో అనుభవిత్వా నిబ్బత్తనిబ్బత్తట్ఠానేసు చ సుగన్ధేహి పుప్ఫేహి పూజితో అహోసి. ఇమస్మిం పన బుద్ధుప్పాదే ఏకస్మిం విభవసమ్పన్నే కులే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో కామేసు ఆదీనవం దిస్వాపి యావ బుద్ధస్స భగవతో పరినిబ్బానకాలో తావ అలద్ధబుద్ధదస్సనో భగవతో పరినిబ్బానమఞ్చే నిపన్నకాలేయేవ పబ్బజిత్వా అరహత్తం పాపుణి. పుబ్బే కతపుఞ్ఞనామేన సుభద్దోతి పాకటో అహోసి.
Padumuttarolokavidūtiādikaṃ āyasmato subhaddattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave nibbānādhigamanatthāya puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle vibhavasampanne saddhāsampanne ekasmiṃ kulagehe nibbato viññutaṃ patvā gharabandhanena baddho ratanattaye pasanno parinibbānamañce nipannaṃ padumuttaraṃ bhagavantaṃ disvā sannipatitā dasasahassacakkavāḷadevatāyo ca disvā pasannamānaso nigguṇḍikeṭakanīlakāsokāsitādianekehi sugandhapupphehi pūjesi. So tena puññakammena yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cavitvā tusitādīsu dibbasampattiyo anubhavitvā tato manussesu manussasampattiyo anubhavitvā nibbattanibbattaṭṭhānesu ca sugandhehi pupphehi pūjito ahosi. Imasmiṃ pana buddhuppāde ekasmiṃ vibhavasampanne kule nibbattitvā viññutaṃ patto kāmesu ādīnavaṃ disvāpi yāva buddhassa bhagavato parinibbānakālo tāva aladdhabuddhadassano bhagavato parinibbānamañce nipannakāleyeva pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇi. Pubbe katapuññanāmena subhaddoti pākaṭo ahosi.
౧౦౧. సో అత్తనో పుబ్బకమ్మం సరిత్వా సోమనస్సవసేన పుబ్బచరితాపదానం పకాసేన్తో పదుముత్తరో లోకవిదూతిఆదిమాహ. తం ఉత్తానత్థమేవ. సుణాథ మమ భాసతో…పే॰… నిబ్బాయిస్సతినాసవోతి ఇదం పరినిబ్బానమఞ్చే నిపన్నోవ పదుముత్తరో భగవా బ్యాకాసి.
101. So attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaro lokavidūtiādimāha. Taṃ uttānatthameva. Suṇātha mama bhāsato…pe… nibbāyissatināsavoti idaṃ parinibbānamañce nipannova padumuttaro bhagavā byākāsi.
పఞ్చమభాణవారవణ్ణనా సమత్తా.
Pañcamabhāṇavāravaṇṇanā samattā.
౧౧౫. సో అత్తనో పటిపత్తిం దస్సేన్తో పుబ్బకమ్మేన సంయుత్తోతిఆదిమాహ. ఏకగ్గోతి ఏకగ్గచిత్తో. సుసమాహితోతి సుట్ఠు సమాహితో, సన్తకాయచిత్తోతి అత్థో. బుద్ధస్స ఓరసో పుత్తోతి బుద్ధస్స ఉరసా హదయేన నిగ్గతఓవాదానుసాసనిం సుత్వా పత్తఅరహత్తఫలోతి అత్థో. ధమ్మజోమ్హి సునిమ్మితోతి ధమ్మతో కమ్మట్ఠానధమ్మతో జాతో అరియాయ జాతియా సునిమ్మితో సుట్ఠు నిప్ప్ఫాదితసబ్బకిచ్చో అమ్హి భవామీతి అత్థో.
115. So attano paṭipattiṃ dassento pubbakammena saṃyuttotiādimāha. Ekaggoti ekaggacitto. Susamāhitoti suṭṭhu samāhito, santakāyacittoti attho. Buddhassa oraso puttoti buddhassa urasā hadayena niggataovādānusāsaniṃ sutvā pattaarahattaphaloti attho. Dhammajomhi sunimmitoti dhammato kammaṭṭhānadhammato jāto ariyāya jātiyā sunimmito suṭṭhu nippphāditasabbakicco amhi bhavāmīti attho.
౧౧౬. ధమ్మరాజం ఉపగమ్మాతి ధమ్మేన సబ్బసత్తానం రాజానం ఇస్సరభూతం భగవన్తం ఉపగన్త్వా సమీపం గన్త్వాతి అత్థో. అపుచ్ఛిం పఞ్హముత్తమన్తి ఉత్తమం ఖన్ధాయతనధాతుసచ్చసముప్పాదాదిపటిసంయుత్తం పఞ్హం అపుచ్ఛిన్తి అత్థో. కథయన్తో చ మే పఞ్హన్తి ఏసో అమ్హాకం భగవా మే మయ్హం పఞ్హం కథయన్తో బ్యాకరోన్తో. ధమ్మసోతం ఉపానయీతి అనుపాదిసేసనిబ్బానధాతుసఙ్ఖాతం ధమ్మసోతం ధమ్మపవాహం ఉపానయి పావిసీతి అత్థో.
116.Dhammarājaṃ upagammāti dhammena sabbasattānaṃ rājānaṃ issarabhūtaṃ bhagavantaṃ upagantvā samīpaṃ gantvāti attho. Apucchiṃ pañhamuttamanti uttamaṃ khandhāyatanadhātusaccasamuppādādipaṭisaṃyuttaṃ pañhaṃ apucchinti attho. Kathayantoca me pañhanti eso amhākaṃ bhagavā me mayhaṃ pañhaṃ kathayanto byākaronto. Dhammasotaṃ upānayīti anupādisesanibbānadhātusaṅkhātaṃ dhammasotaṃ dhammapavāhaṃ upānayi pāvisīti attho.
౧౧౮. జలజుత్తమనాయకోతి పదుముత్తరనామకో మ-కారస్స య-కారం కత్వా కతవోహారో. నిబ్బాయి అనుపాదానోతి ఉపాదానే పఞ్చక్ఖన్ధే అగ్గహేత్వా నిబ్బాయి న పఞ్ఞాయి అదస్సనం అగమాసి, మనుస్సలోకాదీసు కత్థచిపి అపతిట్ఠితోతి అత్థో. దీపోవ తేలసఙ్ఖయాతి వట్టితేలానం సఙ్ఖయా అభావా పదీపో ఇవ నిబ్బాయీతి సమ్బన్ధో.
118.Jalajuttamanāyakoti padumuttaranāmako ma-kārassa ya-kāraṃ katvā katavohāro. Nibbāyianupādānoti upādāne pañcakkhandhe aggahetvā nibbāyi na paññāyi adassanaṃ agamāsi, manussalokādīsu katthacipi apatiṭṭhitoti attho. Dīpova telasaṅkhayāti vaṭṭitelānaṃ saṅkhayā abhāvā padīpo iva nibbāyīti sambandho.
౧౧౯. సత్తయోజనికం ఆసీతి తస్స పరినిబ్బుతస్స పదుముత్తరస్స భగవతో రతనమయం థూపం సత్తయోజనుబ్బేధం ఆసి అహోసీతి అత్థో. ధజం తత్థ అపూజేసిన్తి తత్థ తస్మిం చేతియే సబ్బభద్దం సబ్బతో భద్దం సబ్బసో మనోరమం ధజం పూజేసిన్తి అత్థో.
119.Sattayojanikaṃ āsīti tassa parinibbutassa padumuttarassa bhagavato ratanamayaṃ thūpaṃ sattayojanubbedhaṃ āsi ahosīti attho. Dhajaṃ tattha apūjesinti tattha tasmiṃ cetiye sabbabhaddaṃ sabbato bhaddaṃ sabbaso manoramaṃ dhajaṃ pūjesinti attho.
౧౨౦. కస్సపస్స చ బుద్ధస్సాతి పదుముత్తరస్స భగవతో కాలతో పట్ఠాయ ఆగతస్స దేవమనుస్సేసు సంసరతో మే మయ్హం ఓరసో పుత్తో తిస్సో నామ కస్సపస్స సమ్మాసమ్బుద్ధస్స అగ్గసావకో జినసాసనే బుద్ధసాసనే దాయాదో ఆసి అహోసీతి సమ్బన్ధో.
120.Kassapassa ca buddhassāti padumuttarassa bhagavato kālato paṭṭhāya āgatassa devamanussesu saṃsarato me mayhaṃ oraso putto tisso nāma kassapassa sammāsambuddhassa aggasāvako jinasāsane buddhasāsane dāyādo āsi ahosīti sambandho.
౧౨౧. తస్స హీనేన మనసాతి తస్స మమ పుత్తస్స తిస్సస్స అగ్గసావకస్స హీనేన లామకేన మనసా చిత్తేన అభద్దకం అసున్దరం అయుత్తకం ‘‘అన్తకో పచ్ఛిమో’’తి వాచం వచనం అభాసిం కథేసిన్తి అత్థో. తేన కమ్మవిపాకేనాతి తేన అరహన్తభక్ఖానసఙ్ఖాతస్స అకుసలకమ్మస్స విపాకేన. పచ్ఛిమే అద్దసం జినన్తి పచ్ఛిమే పరియోసానే పరినిబ్బానకాలే మల్లానం ఉపవత్తనే సాలవనే పరినిబ్బానమఞ్చే నిపన్నం జినం జితసబ్బమారం అమ్హాకం గోతమసమ్మాసమ్బుద్ధం అద్దసం అహన్తి అత్థో. ‘‘పచ్ఛా మే ఆసి భద్దక’’న్తిపి పాఠో. తస్స పచ్ఛా తస్స భగవతో అవసానకాలే నిబ్బానాసన్నకాలే మే మయ్హం భద్దకం సున్దరం చతుసచ్చపటివిజ్ఝనం ఆసి అహోసీతి అత్థో.
121.Tassa hīnena manasāti tassa mama puttassa tissassa aggasāvakassa hīnena lāmakena manasā cittena abhaddakaṃ asundaraṃ ayuttakaṃ ‘‘antako pacchimo’’ti vācaṃ vacanaṃ abhāsiṃ kathesinti attho. Tena kammavipākenāti tena arahantabhakkhānasaṅkhātassa akusalakammassa vipākena. Pacchime addasaṃ jinanti pacchime pariyosāne parinibbānakāle mallānaṃ upavattane sālavane parinibbānamañce nipannaṃ jinaṃ jitasabbamāraṃ amhākaṃ gotamasammāsambuddhaṃ addasaṃ ahanti attho. ‘‘Pacchā me āsi bhaddaka’’ntipi pāṭho. Tassa pacchā tassa bhagavato avasānakāle nibbānāsannakāle me mayhaṃ bhaddakaṃ sundaraṃ catusaccapaṭivijjhanaṃ āsi ahosīti attho.
౧౨౨. పబ్బాజేసి మహావీరోతి మహావీరియో సబ్బసత్తహితో కరుణాయుత్తో జితమారో ముని మల్లానం ఉపవత్తనే సాలవనే పచ్ఛిమే సయనే పరినిబ్బానమఞ్చే సయితోవ మం పబ్బాజేసీతి సమ్బన్ధో.
122.Pabbājesi mahāvīroti mahāvīriyo sabbasattahito karuṇāyutto jitamāro muni mallānaṃ upavattane sālavane pacchime sayane parinibbānamañce sayitova maṃ pabbājesīti sambandho.
౧౨౩. అజ్జేవ దాని పబ్బజ్జాతి అజ్జ ఏవ భగవతో పరినిబ్బానదివసేయేవ మమ పబ్బజ్జా, తథా అజ్జ ఏవ ఉపసమ్పదా, అజ్జ ఏవ ద్విపదుత్తమస్స సమ్ముఖా పరినిబ్బానం అహోసీతి సమ్బన్ధో. సేసం సువిఞ్ఞేయ్యమేవాతి.
123.Ajjevadāni pabbajjāti ajja eva bhagavato parinibbānadivaseyeva mama pabbajjā, tathā ajja eva upasampadā, ajja eva dvipaduttamassa sammukhā parinibbānaṃ ahosīti sambandho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
సుభద్దత్థేరఅపదానవణ్ణనా సమత్తా.
Subhaddattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / అపదానపాళి • Apadānapāḷi / ౯. సుభద్దత్థేరఅపదానం • 9. Subhaddattheraapadānaṃ