Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရီဂာထာပာဠိ • Therīgāthāpāḷi |
၁၄. တိံသနိပာတော
14. Tiṃsanipāto
၁. သုဘာဇီဝကမ္ဗဝနိကာထေရီဂာထာ
1. Subhājīvakambavanikātherīgāthā
၃၆၈.
368.
ဇီဝကမ္ဗဝနံ ရမ္မံ၊ ဂစ္ဆန္တိံ ဘိက္ခုနိံ သုဘံ။
Jīvakambavanaṃ rammaṃ, gacchantiṃ bhikkhuniṃ subhaṃ;
၃၆၉.
369.
‘‘ကိံ တေ အပရာဓိတံ မယာ၊ ယံ မံ ဩဝရိယာန တိဋ္ဌသိ။
‘‘Kiṃ te aparādhitaṃ mayā, yaṃ maṃ ovariyāna tiṭṭhasi;
န ဟိ ပဗ္ဗဇိတာယ အာဝုသော၊ ပုရိသော သမ္ဖုသနာယ ကပ္ပတိ။
Na hi pabbajitāya āvuso, puriso samphusanāya kappati.
၃၇၀.
370.
‘‘ဂရုကေ မမ သတ္ထုသာသနေ၊ ယာ သိက္ခာ သုဂတေန ဒေသိတာ။
‘‘Garuke mama satthusāsane, yā sikkhā sugatena desitā;
ပရိသုဒ္ဓပဒံ အနင္ဂဏံ၊ ကိံ မံ ဩဝရိယာန တိဋ္ဌသိ။
Parisuddhapadaṃ anaṅgaṇaṃ, kiṃ maṃ ovariyāna tiṭṭhasi.
၃၇၁.
371.
‘‘အာဝိလစိတ္တော အနာဝိလံ၊ သရဇော ဝီတရဇံ အနင္ဂဏံ။
‘‘Āvilacitto anāvilaṃ, sarajo vītarajaṃ anaṅgaṇaṃ;
သဗ္ဗတ္ထ ဝိမုတ္တမာနသံ၊ ကိံ မံ ဩဝရိယာန တိဋ္ဌသိ’’။
Sabbattha vimuttamānasaṃ, kiṃ maṃ ovariyāna tiṭṭhasi’’.
၃၇၂.
372.
‘‘ဒဟရာ စ အပာပိကာ စသိ၊ ကိံ တေ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ကရိသ္သတိ။
‘‘Daharā ca apāpikā casi, kiṃ te pabbajjā karissati;
နိက္ခိပ ကာသာယစီဝရံ၊ ဧဟိ ရမာမ သုပုပ္ဖိတေ 3 ဝနေ။
Nikkhipa kāsāyacīvaraṃ, ehi ramāma supupphite 4 vane.
၃၇၃.
373.
‘‘မဓုရဉ္စ ပဝန္တိ သဗ္ဗသော၊ ကုသုမရဇေန သမုဋ္ဌိတာ ဒုမာ။
‘‘Madhurañca pavanti sabbaso, kusumarajena samuṭṭhitā dumā;
ပဌမဝသန္တော သုခော ဥတု၊ ဧဟိ ရမာမ သုပုပ္ဖိတေ ဝနေ။
Paṭhamavasanto sukho utu, ehi ramāma supupphite vane.
၃၇၄.
374.
‘‘ကုသုမိတသိခရာ စ ပာဒပာ၊ အဘိဂဇ္ဇန္တိဝ မာလုတေရိတာ။
‘‘Kusumitasikharā ca pādapā, abhigajjantiva māluteritā;
ကာ တုယ္ဟံ ရတိ ဘဝိသ္သတိ၊ ယဒိ ဧကာ ဝနမောဂဟိသ္သသိ 5။
Kā tuyhaṃ rati bhavissati, yadi ekā vanamogahissasi 6.
၃၇၅.
375.
‘‘ဝာဠမိဂသင္ဃသေဝိတံ ၊ ကုဉ္ဇရမတ္တကရေဏုလောဠိတံ။
‘‘Vāḷamigasaṅghasevitaṃ , kuñjaramattakareṇuloḷitaṃ;
အသဟာယိကာ ဂန္တုမိစ္ဆသိ၊ ရဟိတံ ဘိံသနကံ မဟာဝနံ။
Asahāyikā gantumicchasi, rahitaṃ bhiṃsanakaṃ mahāvanaṃ.
၃၇၆.
376.
‘‘တပနီယကတာဝ ဓီတိကာ၊ ဝိစရသိ စိတ္တလတေဝ အစ္ဆရာ။
‘‘Tapanīyakatāva dhītikā, vicarasi cittalateva accharā;
ကာသိကသုခုမေဟိ ဝဂ္ဂုဘိ၊ သောဘသီ သုဝသနေဟိ နူပမေ။
Kāsikasukhumehi vaggubhi, sobhasī suvasanehi nūpame.
၃၇၇.
377.
‘‘အဟံ တဝ ဝသာနုဂော သိယံ၊ ယဒိ ဝိဟရေမသေ 7 ကာနနန္တရေ။
‘‘Ahaṃ tava vasānugo siyaṃ, yadi viharemase 8 kānanantare;
န ဟိ မတ္ထိ တယာ ပိယတ္တရော၊ ပာဏော ကိန္နရိမန္ဒလောစနေ။
Na hi matthi tayā piyattaro, pāṇo kinnarimandalocane.
၃၇၈.
378.
‘‘ယဒိ မေ ဝစနံ ကရိသ္သသိ၊ သုခိတာ ဧဟိ အဂာရမာဝသ။
‘‘Yadi me vacanaṃ karissasi, sukhitā ehi agāramāvasa;
ပာသာဒနိဝာတဝာသိနီ၊ ပရိကမ္မံ တေ ကရောန္တု နာရိယော။
Pāsādanivātavāsinī, parikammaṃ te karontu nāriyo.
၃၇၉.
379.
‘‘ကာသိကသုခုမာနိ ဓာရယ၊ အဘိရောပေဟိ 9 စ မာလဝဏ္ဏကံ။
‘‘Kāsikasukhumāni dhāraya, abhiropehi 10 ca mālavaṇṇakaṃ;
ကဉ္စနမဏိမုတ္တကံ ဗဟုံ၊ ဝိဝိဓံ အာဘရဏံ ကရောမိ တေ။
Kañcanamaṇimuttakaṃ bahuṃ, vividhaṃ ābharaṇaṃ karomi te.
၃၈၀.
380.
‘‘သုဓောတရဇပစ္ဆဒံ သုဘံ၊ ဂောဏကတူလိကသန္ထတံ နဝံ။
‘‘Sudhotarajapacchadaṃ subhaṃ, goṇakatūlikasanthataṃ navaṃ;
အဘိရုဟ သယနံ မဟာရဟံ၊ စန္ဒနမဏ္ဍိတသာရဂန္ဓိကံ။
Abhiruha sayanaṃ mahārahaṃ, candanamaṇḍitasāragandhikaṃ;
၃၈၁.
381.
‘‘ဥပ္ပလံ စုဒကာ သမုဂ္ဂတံ၊ ယထာ တံ အမနုသ္သသေဝိတံ။
‘‘Uppalaṃ cudakā samuggataṃ, yathā taṃ amanussasevitaṃ;
ဧဝံ တ္ဝံ ဗ္ရဟ္မစာရိနီ၊ သကေသင္ဂေသု ဇရံ ဂမိသ္သသိ’’။
Evaṃ tvaṃ brahmacārinī, sakesaṅgesu jaraṃ gamissasi’’.
၃၈၂.
382.
‘‘ကိံ တေ ဣဓ သာရသမ္မတံ၊ ကုဏပပူရမ္ဟိ သုသာနဝဍ္ဎနေ။
‘‘Kiṃ te idha sārasammataṃ, kuṇapapūramhi susānavaḍḍhane;
ဘေဒနဓမ္မေ ကဠေဝရေ 11၊ ယံ ဒိသ္ဝာ ဝိမနော ဥဒိက္ခသိ’’။
Bhedanadhamme kaḷevare 12, yaṃ disvā vimano udikkhasi’’.
၃၈၃.
383.
‘‘အက္ခီနိ စ တုရိယာရိဝ၊ ကိန္နရိယာရိဝ ပဗ္ဗတန္တရေ။
‘‘Akkhīni ca turiyāriva, kinnariyāriva pabbatantare;
တဝ မေ နယနာနိ ဒက္ခိယ၊ ဘိယ္ယော ကာမရတီ ပဝဍ္ဎတိ။
Tava me nayanāni dakkhiya, bhiyyo kāmaratī pavaḍḍhati.
၃၈၄.
384.
‘‘ဥပ္ပလသိခရောပမာနိ တေ၊ ဝိမလေ ဟာဋကသန္နိဘေ မုခေ။
‘‘Uppalasikharopamāni te, vimale hāṭakasannibhe mukhe;
တဝ မေ နယနာနိ ဒက္ခိယ 13၊ ဘိယ္ယော ကာမဂုဏော ပဝဍ္ဎတိ။
Tava me nayanāni dakkhiya 14, bhiyyo kāmaguṇo pavaḍḍhati.
၃၈၅.
385.
‘‘အပိ ဒူရဂတာ သရမ္ဟသေ၊ အာယတပမ္ဟေ ဝိသုဒ္ဓဒသ္သနေ။
‘‘Api dūragatā saramhase, āyatapamhe visuddhadassane;
န ဟိ မတ္ထိ တယာ ပိယတ္တရာ၊ နယနာ ကိန္နရိမန္ဒလောစနေ’’။
Na hi matthi tayā piyattarā, nayanā kinnarimandalocane’’.
၃၈၆.
386.
‘‘အပထေန ပယာတုမိစ္ဆသိ၊ စန္ဒံ ကီဠနကံ ဂဝေသသိ။
‘‘Apathena payātumicchasi, candaṃ kīḷanakaṃ gavesasi;
မေရုံ လင္ဃေတုမိစ္ဆသိ၊ ယော တ္ဝံ ဗုဒ္ဓသုတံ မဂ္ဂယသိ။
Meruṃ laṅghetumicchasi, yo tvaṃ buddhasutaṃ maggayasi.
၃၈၇.
387.
‘‘နတ္ထိ ဟိ လောကေ သဒေဝကေ၊ ရာဂော ယတ္ထပိ ဒာနိ မေ သိယာ။
‘‘Natthi hi loke sadevake, rāgo yatthapi dāni me siyā;
နပိ နံ ဇာနာမိ ကီရိသော၊ အထ မဂ္ဂေန ဟတော သမူလကော။
Napi naṃ jānāmi kīriso, atha maggena hato samūlako.
၃၈၈.
388.
နပိ နံ ပသ္သာမိ ကီရိသော၊ အထ မဂ္ဂေန ဟတော သမူလကော။
Napi naṃ passāmi kīriso, atha maggena hato samūlako.
၃၈၉.
389.
‘‘ယသ္သာ သိယာ အပစ္စဝေက္ခိတံ၊ သတ္ထာ ဝာ အနုပာသိတော သိယာ။
‘‘Yassā siyā apaccavekkhitaṃ, satthā vā anupāsito siyā;
တ္ဝံ တာဒိသိကံ ပလောဘယ၊ ဇာနန္တိံ သော ဣမံ ဝိဟညသိ။
Tvaṃ tādisikaṃ palobhaya, jānantiṃ so imaṃ vihaññasi.
၃၉၀.
390.
‘‘မယ္ဟဉ္ဟိ အက္ကုဋ္ဌဝန္ဒိတေ၊ သုခဒုက္ခေ စ သတီ ဥပဋ္ဌိတာ။
‘‘Mayhañhi akkuṭṭhavandite, sukhadukkhe ca satī upaṭṭhitā;
သင္ခတမသုဘန္တိ ဇာနိယ၊ သဗ္ဗတ္ထေဝ မနော န လိမ္ပတိ။
Saṅkhatamasubhanti jāniya, sabbattheva mano na limpati.
၃၉၁.
391.
‘‘သာဟံ သုဂတသ္သ သာဝိကာ၊ မဂ္ဂဋ္ဌင္ဂိကယာနယာယိနီ။
‘‘Sāhaṃ sugatassa sāvikā, maggaṭṭhaṅgikayānayāyinī;
ဥဒ္ဓဋသလ္လာ အနာသဝာ၊ သုညာဂာရဂတာ ရမာမဟံ။
Uddhaṭasallā anāsavā, suññāgāragatā ramāmahaṃ.
၃၉၂.
392.
‘‘ဒိဋ္ဌာ ဟိ မယာ သုစိတ္တိတာ၊ သောမ္ဘာ ဒာရုကပိလ္လကာနိ ဝာ။
‘‘Diṭṭhā hi mayā sucittitā, sombhā dārukapillakāni vā;
တန္တီဟိ စ ခီလကေဟိ စ၊ ဝိနိဗဒ္ဓာ ဝိဝိဓံ ပနစ္စကာ။
Tantīhi ca khīlakehi ca, vinibaddhā vividhaṃ panaccakā.
၃၉၃.
393.
‘‘တမ္ဟုဒ္ဓဋေ တန္တိခီလကေ၊ ဝိသ္သဋ္ဌေ ဝိကလေ ပရိက္ရိတေ 19။
‘‘Tamhuddhaṭe tantikhīlake, vissaṭṭhe vikale parikrite 20;
န ဝိန္ဒေယ္ယ ခဏ္ဍသော ကတေ၊ ကိမ္ဟိ တတ္ထ မနံ နိဝေသယေ။
Na vindeyya khaṇḍaso kate, kimhi tattha manaṃ nivesaye.
၃၉၄.
394.
‘‘တထူပမာ ဒေဟကာနိ မံ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ဝိနာ န ဝတ္တန္တိ။
‘‘Tathūpamā dehakāni maṃ, tehi dhammehi vinā na vattanti;
ဓမ္မေဟိ ဝိနာ န ဝတ္တတိ၊ ကိမ္ဟိ တတ္ထ မနံ နိဝေသယေ။
Dhammehi vinā na vattati, kimhi tattha manaṃ nivesaye.
၃၉၅.
395.
‘‘ယထာ ဟရိတာလေန မက္ခိတံ၊ အဒ္ဒသ စိတ္တိကံ ဘိတ္တိယာ ကတံ။
‘‘Yathā haritālena makkhitaṃ, addasa cittikaṃ bhittiyā kataṃ;
တမ္ဟိ တေ ဝိပရီတဒသ္သနံ၊ သညာ မာနုသိကာ နိရတ္ထိကာ။
Tamhi te viparītadassanaṃ, saññā mānusikā niratthikā.
၃၉၆.
396.
‘‘မာယံ ဝိယ အဂ္ဂတော ကတံ၊ သုပိနန္တေဝ သုဝဏ္ဏပာဒပံ။
‘‘Māyaṃ viya aggato kataṃ, supinanteva suvaṇṇapādapaṃ;
ဥပဂစ္ဆသိ အန္ဓ ရိတ္တကံ၊ ဇနမဇ္ဈေရိဝ ရုပ္ပရူပကံ 21။
Upagacchasi andha rittakaṃ, janamajjheriva rupparūpakaṃ 22.
၃၉၇.
397.
‘‘ဝဋ္ဋနိရိဝ ကောဋရောဟိတာ၊ မဇ္ဈေ ပုဗ္ဗုဠကာ သအသ္သုကာ။
‘‘Vaṭṭaniriva koṭarohitā, majjhe pubbuḷakā saassukā;
ပီဠကောဠိကာ စေတ္ထ ဇာယတိ၊ ဝိဝိဓာ စက္ခုဝိဓာ စ ပိဏ္ဍိတာ’’။
Pīḷakoḷikā cettha jāyati, vividhā cakkhuvidhā ca piṇḍitā’’.
၃၉၈.
398.
ဥပ္ပာဋိယ စာရုဒသ္သနာ၊ န စ ပဇ္ဇိတ္ထ အသင္ဂမာနသာ။
Uppāṭiya cārudassanā, na ca pajjittha asaṅgamānasā;
‘‘ဟန္ဒ တေ စက္ခုံ ဟရသ္သု တံ’’၊ တသ္သ နရသ္သ အဒာသိ တာဝဒေ။
‘‘Handa te cakkhuṃ harassu taṃ’’, tassa narassa adāsi tāvade.
၃၉၉.
399.
တသ္သ စ ဝိရမာသိ တာဝဒေ၊ ရာဂော တတ္ထ ခမာပယီ စ နံ။
Tassa ca viramāsi tāvade, rāgo tattha khamāpayī ca naṃ;
‘‘သောတ္ထိ သိယာ ဗ္ရဟ္မစာရိနီ၊ န ပုနော ဧဒိသကံ ဘဝိသ္သတိ’’။
‘‘Sotthi siyā brahmacārinī, na puno edisakaṃ bhavissati’’.
၄၀၀.
400.
‘‘အာသာဒိယ 23 ဧဒိသံ ဇနံ၊ အဂ္ဂိံ ပဇ္ဇလိတံ ဝ လိင္ဂိယ။
‘‘Āsādiya 24 edisaṃ janaṃ, aggiṃ pajjalitaṃ va liṅgiya;
ဂဏ္ဟိယ အာသီဝိသံ ဝိယ၊ အပိ နု သောတ္ထိ သိယာ ခမေဟိ နော’’။
Gaṇhiya āsīvisaṃ viya, api nu sotthi siyā khamehi no’’.
၄၀၁.
401.
မုတ္တာ စ တတော သာ ဘိက္ခုနီ၊ အဂမီ ဗုဒ္ဓဝရသ္သ သန္တိကံ။
Muttā ca tato sā bhikkhunī, agamī buddhavarassa santikaṃ;
ပသ္သိယ ဝရပုညလက္ခဏံ၊ စက္ခု အာသိ ယထာ ပုရာဏကန္တိ။
Passiya varapuññalakkhaṇaṃ, cakkhu āsi yathā purāṇakanti.
။ သုဘာ ဇီဝကမ္ဗဝနိကာ ထေရီ။။
… Subhā jīvakambavanikā therī….
တိံသနိပာတော နိဋ္ဌိတော။
Tiṃsanipāto niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ထေရီဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Therīgāthā-aṭṭhakathā / ၁. သုဘာဇီဝကမ္ဗဝနိကာထေရီဂာထာဝဏ္ဏနာ • 1. Subhājīvakambavanikātherīgāthāvaṇṇanā