Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៥. សុភាសិតជយសុត្តំ
5. Subhāsitajayasuttaṃ
២៥១. សាវត្ថិនិទានំ។ ‘‘ភូតបុព្ពំ, ភិក្ខវេ, ទេវាសុរសង្គាមោ សមុបព្យូឡ្ហោ អហោសិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វេបចិត្តិ អសុរិន្ទោ សក្កំ ទេវានមិន្ទំ ឯតទវោច – ‘ហោតុ, ទេវានមិន្ទ, សុភាសិតេន ជយោ’តិ។ ‘ហោតុ, វេបចិត្តិ, សុភាសិតេន ជយោ’តិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ទេវា ច អសុរា ច បារិសជ្ជេ ឋបេសុំ – ‘ឥមេ នោ សុភាសិតទុព្ភាសិតំ អាជានិស្សន្តី’តិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វេបចិត្តិំ អសុរិន្ទោ សក្កំ ទេវានមិន្ទំ ឯតទវោច – ‘ភណ, ទេវានមិន្ទ, គាថ’ន្តិ។ ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, សក្កោ ទេវានមិន្ទោ វេបចិត្តិ អសុរិន្ទំ ឯតទវោច – ‘តុម្ហេ ខ្វេត្ថ, វេបចិត្តិ, បុព្ពទេវា។ ភណ, វេបចិត្តិ, គាថ’ន្តិ។ ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, វេបចិត្តិ អសុរិន្ទោ ឥមំ គាថំ អភាសិ –
251. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, devāsurasaṅgāmo samupabyūḷho ahosi. Atha kho, bhikkhave, vepacitti asurindo sakkaṃ devānamindaṃ etadavoca – ‘hotu, devānaminda, subhāsitena jayo’ti. ‘Hotu, vepacitti, subhāsitena jayo’ti. Atha kho, bhikkhave, devā ca asurā ca pārisajje ṭhapesuṃ – ‘ime no subhāsitadubbhāsitaṃ ājānissantī’ti. Atha kho, bhikkhave, vepacittiṃ asurindo sakkaṃ devānamindaṃ etadavoca – ‘bhaṇa, devānaminda, gātha’nti. Evaṃ vutte, bhikkhave, sakko devānamindo vepacitti asurindaṃ etadavoca – ‘tumhe khvettha, vepacitti, pubbadevā. Bhaṇa, vepacitti, gātha’nti. Evaṃ vutte, bhikkhave, vepacitti asurindo imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ភិយ្យោ ពាលា បភិជ្ជេយ្យុំ, នោ ចស្ស បដិសេធកោ;
‘‘Bhiyyo bālā pabhijjeyyuṃ, no cassa paṭisedhako;
តស្មា ភុសេន ទណ្ឌេន, ធីរោ ពាលំ និសេធយេ’’តិ។
Tasmā bhusena daṇḍena, dhīro bālaṃ nisedhaye’’ti.
‘‘ភាសិតាយ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វេបចិត្តិនា អសុរិន្ទេន គាថាយ អសុរា អនុមោទិំសុ, ទេវា តុណ្ហី អហេសុំ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វេបចិត្តិ អសុរិន្ទោ សក្កំ ទេវានមិន្ទំ ឯតទវោច – ‘ភណ, ទេវានមិន្ទ, គាថ’ន្តិ។ ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, សក្កោ ទេវានមិន្ទោ ឥមំ គាថំ អភាសិ –
‘‘Bhāsitāya kho pana, bhikkhave, vepacittinā asurindena gāthāya asurā anumodiṃsu, devā tuṇhī ahesuṃ. Atha kho, bhikkhave, vepacitti asurindo sakkaṃ devānamindaṃ etadavoca – ‘bhaṇa, devānaminda, gātha’nti. Evaṃ vutte, bhikkhave, sakko devānamindo imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ឯតទេវ អហំ មញ្ញេ, ពាលស្ស បដិសេធនំ;
‘‘Etadeva ahaṃ maññe, bālassa paṭisedhanaṃ;
បរំ សង្កុបិតំ ញត្វា, យោ សតោ ឧបសម្មតី’’តិ។
Paraṃ saṅkupitaṃ ñatvā, yo sato upasammatī’’ti.
‘‘ភាសិតាយ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សក្កេន ទេវានមិន្ទេន គាថាយ, ទេវា អនុមោទិំសុ, អសុរា តុណ្ហី អហេសុំ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, សក្កោ ទេវានមិន្ទោ វេបចិត្តិំ អសុរិន្ទំ ឯតទវោច – ‘ភណ, វេបចិត្តិ, គាថ’ន្តិ។ ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, វេបចិត្តិ អសុរិន្ទោ ឥមំ គាថំ អភាសិ –
‘‘Bhāsitāya kho pana, bhikkhave, sakkena devānamindena gāthāya, devā anumodiṃsu, asurā tuṇhī ahesuṃ. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo vepacittiṃ asurindaṃ etadavoca – ‘bhaṇa, vepacitti, gātha’nti. Evaṃ vutte, bhikkhave, vepacitti asurindo imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ឯតទេវ តិតិក្ខាយ, វជ្ជំ បស្សាមិ វាសវ;
‘‘Etadeva titikkhāya, vajjaṃ passāmi vāsava;
យទា នំ មញ្ញតិ ពាលោ, ភយា ម្យាយំ តិតិក្ខតិ;
Yadā naṃ maññati bālo, bhayā myāyaṃ titikkhati;
អជ្ឈារុហតិ ទុម្មេធោ, គោវ ភិយ្យោ បលាយិន’’ន្តិ។
Ajjhāruhati dummedho, gova bhiyyo palāyina’’nti.
‘‘ភាសិតាយ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វេបចិត្តិនា អសុរិន្ទេន គាថាយ អសុរា អនុមោទិំសុ, ទេវា តុណ្ហី អហេសុំ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វេបចិត្តិ អសុរិន្ទោ សក្កំ ទេវានមិន្ទំ ឯតទវោច – ‘ភណ, ទេវានមិន្ទ, គាថ’ន្តិ។ ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, សក្កោ ទេវានមិន្ទោ ឥមា គាថាយោ អភាសិ –
‘‘Bhāsitāya kho pana, bhikkhave, vepacittinā asurindena gāthāya asurā anumodiṃsu, devā tuṇhī ahesuṃ. Atha kho, bhikkhave, vepacitti asurindo sakkaṃ devānamindaṃ etadavoca – ‘bhaṇa, devānaminda, gātha’nti. Evaṃ vutte, bhikkhave, sakko devānamindo imā gāthāyo abhāsi –
‘‘កាមំ មញ្ញតុ វា មា វា, ភយា ម្យាយំ តិតិក្ខតិ;
‘‘Kāmaṃ maññatu vā mā vā, bhayā myāyaṃ titikkhati;
សទត្ថបរមា អត្ថា, ខន្ត្យា ភិយ្យោ ន វិជ្ជតិ។
Sadatthaparamā atthā, khantyā bhiyyo na vijjati.
‘‘យោ ហវេ ពលវា សន្តោ, ទុព្ពលស្ស តិតិក្ខតិ;
‘‘Yo have balavā santo, dubbalassa titikkhati;
តមាហុ បរមំ ខន្តិំ, និច្ចំ ខមតិ ទុព្ពលោ។
Tamāhu paramaṃ khantiṃ, niccaṃ khamati dubbalo.
‘‘អពលំ តំ ពលំ អាហុ, យស្ស ពាលពលំ ពលំ;
‘‘Abalaṃ taṃ balaṃ āhu, yassa bālabalaṃ balaṃ;
ពលស្ស ធម្មគុត្តស្ស, បដិវត្តា ន វិជ្ជតិ។
Balassa dhammaguttassa, paṭivattā na vijjati.
‘‘តស្សេវ តេន បាបិយោ, យោ កុទ្ធំ បដិកុជ្ឈតិ;
‘‘Tasseva tena pāpiyo, yo kuddhaṃ paṭikujjhati;
កុទ្ធំ អប្បដិកុជ្ឈន្តោ, សង្គាមំ ជេតិ ទុជ្ជយំ។
Kuddhaṃ appaṭikujjhanto, saṅgāmaṃ jeti dujjayaṃ.
‘‘ឧភិន្នមត្ថំ ចរតិ, អត្តនោ ច បរស្ស ច;
‘‘Ubhinnamatthaṃ carati, attano ca parassa ca;
បរំ សង្កុបិតំ ញត្វា, យោ សតោ ឧបសម្មតិ។
Paraṃ saṅkupitaṃ ñatvā, yo sato upasammati.
‘‘ឧភិន្នំ តិកិច្ឆន្តានំ, អត្តនោ ច បរស្ស ច;
‘‘Ubhinnaṃ tikicchantānaṃ, attano ca parassa ca;
ជនា មញ្ញន្តិ ពាលោតិ, យេ ធម្មស្ស អកោវិទា’’តិ។
Janā maññanti bāloti, ye dhammassa akovidā’’ti.
‘‘ភាសិតាសុ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សក្កេន ទេវានមិន្ទេន គាថាសុ, ទេវា អនុមោទិំសុ, អសុរា តុណ្ហី អហេសុំ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ទេវានញ្ច អសុរានញ្ច បារិសជ្ជា ឯតទវោចុំ – ‘ភាសិតា ខោ វេបចិត្តិនា អសុរិន្ទេន គាថាយោ។ តា ច ខោ សទណ្ឌាវចរា សសត្ថាវចរា, ឥតិ ភណ្ឌនំ ឥតិ វិគ្គហោ ឥតិ កលហោ។ ភាសិតា ខោ 1 សក្កេន ទេវានមិន្ទេន គាថាយោ។ តា ច ខោ អទណ្ឌាវចរា អសត្ថាវចរា, ឥតិ អភណ្ឌនំ ឥតិ អវិគ្គហោ ឥតិ អកលហោ។ សក្កស្ស ទេវានមិន្ទស្ស សុភាសិតេន ជយោ’តិ។ ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ សក្កស្ស ទេវានមិន្ទស្ស សុភាសិតេន ជយោ អហោសី’’តិ។
‘‘Bhāsitāsu kho pana, bhikkhave, sakkena devānamindena gāthāsu, devā anumodiṃsu, asurā tuṇhī ahesuṃ. Atha kho, bhikkhave, devānañca asurānañca pārisajjā etadavocuṃ – ‘bhāsitā kho vepacittinā asurindena gāthāyo. Tā ca kho sadaṇḍāvacarā sasatthāvacarā, iti bhaṇḍanaṃ iti viggaho iti kalaho. Bhāsitā kho 2 sakkena devānamindena gāthāyo. Tā ca kho adaṇḍāvacarā asatthāvacarā, iti abhaṇḍanaṃ iti aviggaho iti akalaho. Sakkassa devānamindassa subhāsitena jayo’ti. Iti kho, bhikkhave sakkassa devānamindassa subhāsitena jayo ahosī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៥. សុភាសិតជយសុត្តវណ្ណនា • 5. Subhāsitajayasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៥. សុភាសិតជយសុត្តវណ្ណនា • 5. Subhāsitajayasuttavaṇṇanā