Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
౫. సుభాసితజయసుత్తవణ్ణనా
5. Subhāsitajayasuttavaṇṇanā
౨౫౧. ‘‘ఛేకతాయా’’తి వత్వా తస్స వత్తుం ఛేకభావం దస్సేతుం ‘‘ఏవం కిరస్సా’’తిఆదిమాహ. గాహన్తి లద్ధిం. మోచేత్వాతి యస్స పున ‘‘చోరో’’తి ఉత్తరి వత్తుం న సక్కోతి, ఏవం విమోచేత్వాతి పఠమం వత్తుం న సక్కా. గరూతి భారియం, దుక్కరన్తి అత్థో. పచ్ఛాతి ‘‘పరస్సా’’తి వుత్తో సో కిఞ్చి పఠమం వదన్తో అత్తనో అధిప్పాయం పవేదేతి నామ, తం యథాసత్తి విదితమనో తస్స ఉత్తరి వత్తుం సక్కోతి. తేనాహ ‘‘పరస్స వచనం అనుగన్త్వా పన పచ్ఛా సుఖం వత్తు’’న్తి. అపి చ అసురిన్దేన ‘‘హోతు, దేవానమిన్ద, సుభాసితేన జయో’’తి పఠమం వుత్తం, విసేసో చ పుబ్బం ఉపనేన్తం అనువత్తతి. వచసి కుసలో సక్కో దేవరాజా తం విసేసం తేనేవ పుబ్బం ఉపనయాపేన్తో ఉపలాపనవసేన ‘‘తుమ్హే ఖ్వేత్థా’’తిఆదిమాహ. పుబ్బదేవాతి సక్కపముఖాయ దేవపరిసాయ లోకే పుబ్బేవ ఉప్పన్నత్తా ‘‘పుబ్బదేవా’’తి పసంసవచనం. వేపచిత్తిం సన్ధాయ ‘‘తుమ్హే’’తి ‘‘పుబ్బదేవా’’తి చ వుత్తత్తా ‘‘తుమ్హాకం తావ పవేణిఆగతం భణథా’’తి వుత్తం. గారవట్ఠానియత్తా వేపచిత్తినో బహువచనపయోగో. దణ్డేన అవచారో అవచరణం దణ్డావచరో, నత్థి ఏత్థ వుత్తో దణ్డావచరోతి అదణ్డావచరా, సక్కేన వుత్తా గాథాయో.
251.‘‘Chekatāyā’’ti vatvā tassa vattuṃ chekabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘evaṃ kirassā’’tiādimāha. Gāhanti laddhiṃ. Mocetvāti yassa puna ‘‘coro’’ti uttari vattuṃ na sakkoti, evaṃ vimocetvāti paṭhamaṃ vattuṃ na sakkā. Garūti bhāriyaṃ, dukkaranti attho. Pacchāti ‘‘parassā’’ti vutto so kiñci paṭhamaṃ vadanto attano adhippāyaṃ pavedeti nāma, taṃ yathāsatti viditamano tassa uttari vattuṃ sakkoti. Tenāha ‘‘parassa vacanaṃ anugantvā pana pacchā sukhaṃ vattu’’nti. Api ca asurindena ‘‘hotu, devānaminda, subhāsitena jayo’’ti paṭhamaṃ vuttaṃ, viseso ca pubbaṃ upanentaṃ anuvattati. Vacasi kusalo sakko devarājā taṃ visesaṃ teneva pubbaṃ upanayāpento upalāpanavasena ‘‘tumhe khvetthā’’tiādimāha. Pubbadevāti sakkapamukhāya devaparisāya loke pubbeva uppannattā ‘‘pubbadevā’’ti pasaṃsavacanaṃ. Vepacittiṃ sandhāya ‘‘tumhe’’ti ‘‘pubbadevā’’ti ca vuttattā ‘‘tumhākaṃ tāva paveṇiāgataṃ bhaṇathā’’ti vuttaṃ. Gāravaṭṭhāniyattā vepacittino bahuvacanapayogo. Daṇḍena avacāro avacaraṇaṃ daṇḍāvacaro, natthi ettha vutto daṇḍāvacaroti adaṇḍāvacarā, sakkena vuttā gāthāyo.
సుభాసితజయసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Subhāsitajayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౫. సుభాసితజయసుత్తం • 5. Subhāsitajayasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౫. సుభాసితజయసుత్తవణ్ణనా • 5. Subhāsitajayasuttavaṇṇanā