| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៥. សុភាសិតជយសុត្តវណ្ណនា
5. Subhāsitajayasuttavaṇṇanā
២៥១. ‘‘ឆេកតាយា’’តិ វត្វា តស្ស វត្តុំ ឆេកភាវំ ទស្សេតុំ ‘‘ឯវំ កិរស្សា’’តិអាទិមាហ។ គាហន្តិ លទ្ធិំ។ មោចេត្វាតិ យស្ស បុន ‘‘ចោរោ’’តិ ឧត្តរិ វត្តុំ ន សក្កោតិ, ឯវំ វិមោចេត្វាតិ បឋមំ វត្តុំ ន សក្កា។ គរូតិ ភារិយំ, ទុក្ករន្តិ អត្ថោ។ បច្ឆាតិ ‘‘បរស្សា’’តិ វុត្តោ សោ កិញ្ចិ បឋមំ វទន្តោ អត្តនោ អធិប្បាយំ បវេទេតិ នាម, តំ យថាសត្តិ វិទិតមនោ តស្ស ឧត្តរិ វត្តុំ សក្កោតិ។ តេនាហ ‘‘បរស្ស វចនំ អនុគន្ត្វា បន បច្ឆា សុខំ វត្តុ’’ន្តិ។ អបិ ច អសុរិន្ទេន ‘‘ហោតុ, ទេវានមិន្ទ, សុភាសិតេន ជយោ’’តិ បឋមំ វុត្តំ, វិសេសោ ច បុព្ពំ ឧបនេន្តំ អនុវត្តតិ។ វចសិ កុសលោ សក្កោ ទេវរាជា តំ វិសេសំ តេនេវ បុព្ពំ ឧបនយាបេន្តោ ឧបលាបនវសេន ‘‘តុម្ហេ ខ្វេត្ថា’’តិអាទិមាហ។ បុព្ពទេវាតិ សក្កបមុខាយ ទេវបរិសាយ លោកេ បុព្ពេវ ឧប្បន្នត្តា ‘‘បុព្ពទេវា’’តិ បសំសវចនំ។ វេបចិត្តិំ សន្ធាយ ‘‘តុម្ហេ’’តិ ‘‘បុព្ពទេវា’’តិ ច វុត្តត្តា ‘‘តុម្ហាកំ តាវ បវេណិអាគតំ ភណថា’’តិ វុត្តំ។ គារវដ្ឋានិយត្តា វេបចិត្តិនោ ពហុវចនបយោគោ។ ទណ្ឌេន អវចារោ អវចរណំ ទណ្ឌាវចរោ, នត្ថិ ឯត្ថ វុត្តោ ទណ្ឌាវចរោតិ អទណ្ឌាវចរា, សក្កេន វុត្តា គាថាយោ។
251.‘‘Chekatāyā’’ti vatvā tassa vattuṃ chekabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘evaṃ kirassā’’tiādimāha. Gāhanti laddhiṃ. Mocetvāti yassa puna ‘‘coro’’ti uttari vattuṃ na sakkoti, evaṃ vimocetvāti paṭhamaṃ vattuṃ na sakkā. Garūti bhāriyaṃ, dukkaranti attho. Pacchāti ‘‘parassā’’ti vutto so kiñci paṭhamaṃ vadanto attano adhippāyaṃ pavedeti nāma, taṃ yathāsatti viditamano tassa uttari vattuṃ sakkoti. Tenāha ‘‘parassa vacanaṃ anugantvā pana pacchā sukhaṃ vattu’’nti. Api ca asurindena ‘‘hotu, devānaminda, subhāsitena jayo’’ti paṭhamaṃ vuttaṃ, viseso ca pubbaṃ upanentaṃ anuvattati. Vacasi kusalo sakko devarājā taṃ visesaṃ teneva pubbaṃ upanayāpento upalāpanavasena ‘‘tumhe khvetthā’’tiādimāha. Pubbadevāti sakkapamukhāya devaparisāya loke pubbeva uppannattā ‘‘pubbadevā’’ti pasaṃsavacanaṃ. Vepacittiṃ sandhāya ‘‘tumhe’’ti ‘‘pubbadevā’’ti ca vuttattā ‘‘tumhākaṃ tāva paveṇiāgataṃ bhaṇathā’’ti vuttaṃ. Gāravaṭṭhāniyattā vepacittino bahuvacanapayogo. Daṇḍena avacāro avacaraṇaṃ daṇḍāvacaro, natthi ettha vutto daṇḍāvacaroti adaṇḍāvacarā, sakkena vuttā gāthāyo.
សុភាសិតជយសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Subhāsitajayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៥. សុភាសិតជយសុត្តំ • 5. Subhāsitajayasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៥. សុភាសិតជយសុត្តវណ្ណនា • 5. Subhāsitajayasuttavaṇṇanā
