Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
ဒီဃ နိကာယ ၁၀
Long Discourses 10
သုဘသုတ္တ
With Subha
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ အာယသ္မာ အာနန္ဒော သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ အစိရပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ၊
So I have heard. At one time Venerable Ānanda was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. It was not long after the Buddha had become fully extinguished.
တေန ခေါ ပန သမယေန သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော သာဝတ္ထိယံ ပဋိဝသတိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန၊ အထ ခေါ သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော အညတရံ မာဏဝကံ အာမန္တေသိ: “ဧဟိ တွံ, မာဏဝက, ယေန သမဏော အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ မမ ဝစနေန သမဏံ အာနန္ဒံ အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆ: ‘သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော ဘဝန္တံ အာနန္ဒံ အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတီ'တိ၊ ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ: ‘သာဓု ကိရ ဘဝံ အာနန္ဒော ယေန သုဘဿ မာဏဝဿ တောဒေယျပုတ္တဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမတု အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယာ'”တိ၊
Now at that time the brahmin student Subha, Todeyya’s son, was residing in Sāvatthī on some business. Then he addressed a certain student, “Here, student, go to the ascetic Ānanda and in my name bow with your head to his feet. Ask him if he is healthy and well, nimble, strong, and living comfortably. And then say: ‘Sir, please visit the student Subha, Todeyya’s son, at his home out of compassion.’”
“ဧဝံ, ဘော”တိ ခေါ သော မာဏဝကော သုဘဿ မာဏဝဿ တောဒေယျပုတ္တဿ ပဋိဿုတွာ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော မာဏဝကော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ: “သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော ဘဝန္တံ အာနန္ဒံ အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ: ‘သာဓု ကိရ ဘဝံ အာနန္ဒော ယေန သုဘဿ မာဏဝဿ တောဒေယျပုတ္တဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမတု အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယာ'”တိ၊
“Yes, sir,” replied the student, and did as he was asked.
ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော တံ မာဏဝကံ ဧတဒဝေါစ: “အကာလော ခေါ, မာဏဝက၊ အတ္ထိ မေ အဇ္ဇ ဘေသဇ္ဇမတ္တာ ပီတာ၊ အပ္ပေဝနာမ သွေပိ ဥပသင်္ကမေယျာမ ကာလဉ္စ သမယဉ္စ ဥပါဒါယာ”တိ၊
When he had spoken, Venerable Ānanda said to him, “It’s not the right time, student. I have drunk a dose of medicine today. But hopefully tomorrow I’ll get a chance to visit him.”
“ဧဝံ, ဘော”တိ ခေါ သော မာဏဝကော အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ပဋိဿုတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သုဘံ မာဏဝံ တောဒေယျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ: “အဝေါစုမှာ ခေါ မယံ ဘောတော ဝစနေန တံ ဘဝန္တံ အာနန္ဒံ: ‘သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော ဘဝန္တံ အာနန္ဒံ အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတိ, ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ: “သာဓု ကိရ ဘဝံ အာနန္ဒော ယေန သုဘဿ မာဏဝဿ တောဒေယျပုတ္တဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမတု အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယာ”'တိ၊ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘော, သမဏော အာနန္ဒော မံ ဧတဒဝေါစ: ‘အကာလော ခေါ, မာဏဝက၊ အတ္ထိ မေ အဇ္ဇ ဘေသဇ္ဇမတ္တာ ပီတာ၊ အပ္ပေဝနာမ သွေပိ ဥပသင်္ကမေယျာမ ကာလဉ္စ သမယဉ္စ ဥပါဒါယာ'တိ၊ ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, ဘော, ကတမေဝ ဧတံ, ယတော ခေါ သော ဘဝံ အာနန္ဒော ဩကာသမကာသိ သွာတနာယပိ ဥပသင်္ကမနာယာ”တိ၊
“Yes, sir,” replied the student. He went back to Subha, and told him what had happened, adding, “This much, sir, I managed to do. At least Master Ānanda will take the opportunity to visit tomorrow.”
အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ စေတကေန ဘိက္ခုနာ ပစ္ဆာသမဏေန ယေန သုဘဿ မာဏဝဿ တောဒေယျပုတ္တဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ၊ အထ ခေါ သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ:
Then when the night had passed, Ānanda robed up in the morning and, taking his bowl and robe, went with Venerable Cetaka as his second monk to Subha’s home, where he sat on the seat spread out. Then Subha went up to Ānanda, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side and said to Ānanda:
“ဘဝဉှိ အာနန္ဒော တဿ ဘောတော ဂေါတမဿ ဒီဃရတ္တံ ဥပဋ္ဌာကော သန္တိကာဝစရော သမီပစာရီ၊ ဘဝမေတံ အာနန္ဒော ဇာနေယျ, ယေသံ သော ဘဝံ ဂေါတမော ဓမ္မာနံ ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ, ယတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသိ၊ ကတမေသာနံ ခေါ, ဘော အာနန္ဒ, ဓမ္မာနံ သော ဘဝံ ဂေါတမော ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ; ကတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသီ”တိ?
“Master Ānanda, you were Master Gotama’s attendant. You were close to him, living in his presence. You ought to know what things Master Gotama praised, and in which he encouraged, settled, and grounded all these people. What were those things?”
“တိဏ္ဏံ ခေါ, မာဏဝ, ခန္ဓာနံ သော ဘဂဝါ ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ; ဧတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသိ၊ ကတမေသံ တိဏ္ဏံ? အရိယဿ သီလက္ခန္ဓဿ, အရိယဿ သမာဓိက္ခန္ဓဿ, အရိယဿ ပညာက္ခန္ဓဿ၊ ဣမေသံ ခေါ, မာဏဝ, တိဏ္ဏံ ခန္ဓာနံ သော ဘဂဝါ ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ; ဧတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသီ”တိ၊
“Student, the Buddha praised three sets of things, and that’s what he encouraged, settled, and grounded all these people in. What three? The entire spectrum of noble ethics, immersion, and wisdom. These are the three sets of things that the Buddha praised.”
၁၊ သီလက္ခန္ဓ
1. The Entire Spectrum of Ethics
“ကတမော ပန သော, ဘော အာနန္ဒ, အရိယော သီလက္ခန္ဓော, ယဿ သော ဘဝံ ဂေါတမော ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ, ယတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသီ”တိ?
“But what was that entire spectrum of noble ethics that the Buddha praised?”
“ဣဓ, မာဏဝ, တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ၊ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ၊ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ၊ တံ ဓမ္မံ သုဏာတိ ဂဟပတိ ဝါ ဂဟပတိပုတ္တော ဝါ အညတရသ္မိံ ဝါ ကုလေ ပစ္စာဇာတော၊ သော တံ ဓမ္မံ သုတွာ တထာဂတေ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ၊ သော တေန သဒ္ဓါပဋိလာဘေန သမန္နာဂတော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ: ‘သမ္ဗာဓော ဃရာဝါသော ရဇောပထော, အဗ္ဘောကာသော ပဗ္ဗဇ္ဇာ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ယန္နူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျန်'တိ၊ သော အပရေန သမယေန အပ္ပံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ အပ္ပံ ဝါ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝါ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ, အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော, အနုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု, ကာယကမ္မဝစီကမ္မေန သမန္နာဂတော ကုသလေန, ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ, သီလသမ္ပန္နော, ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော, သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော, သန္တုဋ္ဌော၊
“Student, it’s when a Realized One arises in the world, perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed. He has realized with his own insight this world—with its gods, Māras and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, gods and humans—and he makes it known to others. He teaches Dhamma that’s good in the beginning, good in the middle, and good in the end, meaningful and well-phrased. And he reveals a spiritual practice that’s entirely full and pure. A householder hears that teaching, or a householder’s child, or someone reborn in a good family. They gain faith in the Realized One and reflect: ‘Living in a house is cramped and dirty, but the life of one gone forth is wide open. It’s not easy for someone living at home to lead the spiritual life utterly full and pure, like a polished shell. Why don’t I shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness?’ After some time they give up a large or small fortune, and a large or small family circle. They shave off hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness. Once they’ve gone forth, they live restrained in the monastic code, conducting themselves well and seeking alms in suitable places. Seeing danger in the slightest fault, they keep the rules they’ve undertaken. They act skillfully by body and speech. They’re purified in livelihood and accomplished in ethical conduct. They guard the sense doors, have mindfulness and situational awareness, and are content.
ကထဉ္စ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ? ဣဓ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ပါဏာတိပါတံ ပဟာယ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော, သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ၊ ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ပါဏာတိပါတံ ပဟာယ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော, သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ;
And how is a bhikkhu accomplished in ethics? It’s when a bhikkhu gives up killing living creatures. They renounce the rod and the sword. They’re scrupulous and kind, living full of compassion for all living beings. …
ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ၊
This pertains to their ethics.
ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ, သေယျထိဒံ—သန္တိကမ္မံ ပဏိဓိကမ္မံ ဘူတကမ္မံ ဘူရိကမ္မံ ဝဿကမ္မံ ဝေါဿကမ္မံ ဝတ္ထုကမ္မံ ဝတ္ထုပရိကမ္မံ အာစမနံ နှာပနံ ဇုဟနံ ဝမနံ ဝိရေစနံ ဥဒ္ဓံဝိရေစနံ အဓောဝိရေစနံ သီသဝိရေစနံ ကဏ္ဏတေလံ နေတ္တတပ္ပနံ နတ္ထုကမ္မံ အဉ္ဇနံ ပစ္စဉ္ဇနံ သာလာကိယံ သလ္လကတ္တိယံ ဒါရကတိကိစ္ဆာ မူလဘေသဇ္ဇာနံ အနုပ္ပဒါနံ ဩသဓီနံ ပဋိမောက္ခော ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ, သေယျထိဒံ—သန္တိကမ္မံ ပဏိဓိကမ္မံ …ပေ… ဩသဓီနံ ပဋိမောက္ခော ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ၊
There are some ascetics and brahmins who, while enjoying food given in faith, still earn a living by low lore, by wrong livelihood. This includes rites for propitiation, for granting wishes, for ghosts, for the earth, for rain, for property settlement, and for preparing and consecrating house sites, and rites involving rinsing and bathing, and oblations. It also includes administering emetics, purgatives, expectorants, and phlegmagogues; administering ear-oils, eye restoratives, nasal medicine, ointments, and counter-ointments; surgery with needle and scalpel, treating children, prescribing root medicines, and binding on herbs. They refrain from such low lore, such wrong livelihood. … This pertains to their ethics.
သ ခေါ သော, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သီလသမ္ပန္နော န ကုတောစိ ဘယံ သမနုပဿတိ, ယဒိဒံ သီလသံဝရတော၊ သေယျထာပိ, မာဏဝ, ရာဇာ ခတ္တိယော မုဒ္ဓါဝသိတ္တော နိဟတပစ္စာမိတ္တော န ကုတောစိ ဘယံ သမနုပဿတိ, ယဒိဒံ ပစ္စတ္ထိကတော; ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သီလသမ္ပန္နော န ကုတောစိ ဘယံ သမနုပဿတိ, ယဒိဒံ သီလသံဝရတော၊ သော ဣမိနာ အရိယေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော အဇ္ဈတ္တံ အနဝဇ္ဇသုခံ ပဋိသံဝေဒေတိ၊ ဧဝံ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ၊
A bhikkhu thus accomplished in ethics sees no danger in any quarter in regards to their ethical restraint. It’s like a king who has defeated his enemies. He sees no danger from his foes in any quarter. A bhikkhu thus accomplished in ethics sees no danger in any quarter in regards to their ethical restraint. When they have this entire spectrum of noble ethics, they experience a blameless happiness inside themselves. That’s how a bhikkhu is accomplished in ethics.
အယံ ခေါ သော, မာဏဝ, အရိယော သီလက္ခန္ဓော ယဿ သော ဘဂဝါ ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ, ယတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသိ၊ အတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန်”တိ၊
This is that entire spectrum of noble ethics that the Buddha praised. But there is still more to be done.”
“အစ္ဆရိယံ, ဘော အာနန္ဒ, အဗ္ဘုတံ, ဘော အာနန္ဒ၊ သော စာယံ, ဘော အာနန္ဒ, အရိယော သီလက္ခန္ဓော ပရိပုဏ္ဏော, နော အပရိပုဏ္ဏော၊ ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏဉ္စာဟံ, ဘော အာနန္ဒ, အရိယံ သီလက္ခန္ဓံ ဣတော ဗဟိဒ္ဓါ အညေသု သမဏဗြာဟ္မဏေသု န သမနုပဿာမိ၊ ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏဉ္စ, ဘော အာနန္ဒ, အရိယံ သီလက္ခန္ဓံ ဣတော ဗဟိဒ္ဓါ အညေ သမဏဗြာဟ္မဏာ အတ္တနိ သမနုပဿေယျုံ, တေ တာဝတကေနေဝ အတ္တမနာ အဿု: ‘အလမေတ္တာဝတာ, ကတမေတ္တာဝတာ, အနုပ္ပတ္တော နော သာမညတ္ထော, နတ္ထိ နော ကိဉ္စိ ဥတ္တရိကရဏီယန်'တိ၊ အထ စ ပန ဘဝံ အာနန္ဒော ဧဝမာဟ: ‘အတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန်'”တိ၊
“It’s incredible, Master Ānanda, it’s amazing, This entire spectrum of noble ethics is complete, not lacking anything! Such a complete spectrum of ethics cannot be seen among the other ascetics and brahmins. Were other ascetics and brahmins to see such an entire spectrum of noble ethics in themselves, they’d be delighted with just that much: ‘At this point it’s enough; at this point our work is done. We’ve reached the goal of our ascetic life. There is nothing more to be done.’ And yet you say: ‘But there is still more to be done.’
၂၊ သမာဓိက္ခန္ဓ
2. The Spectrum of Immersion
“ကတမော ပန သော, ဘော အာနန္ဒ, အရိယော သမာဓိက္ခန္ဓော, ယဿ သော ဘဝံ ဂေါတမော ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ, ယတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသီ”တိ?
But what, Master Ānanda, was that noble spectrum of immersion that the Buddha praised?”
“ကထဉ္စ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ? ဣဓ, မာဏဝ, ဘိက္ခု စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ န နိမိတ္တဂ္ဂါဟီ ဟောတိ နာနုဗျဉ္ဇနဂ္ဂါဟီ; ယတွာဓိကရဏမေနံ စက္ခုန္ဒြိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အနွာဿဝေယျုံ; တဿ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ, ရက္ခတိ စက္ခုန္ဒြိယံ, စက္ခုန္ဒြိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ၊ သောတေန သဒ္ဒံ သုတွာ …ပေ… ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတွာ … ဇိဝှါယ ရသံ သာယိတွာ … ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတွာ … မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ န နိမိတ္တဂ္ဂါဟီ ဟောတိ နာနုဗျဉ္ဇနဂ္ဂါဟီ; ယတွာဓိကရဏမေနံ မနိန္ဒြိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အနွာဿဝေယျုံ; တဿ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ, ရက္ခတိ မနိန္ဒြိယံ, မနိန္ဒြိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ၊ သော ဣမိနာ အရိယေန ဣန္ဒြိယသံဝရေန သမန္နာဂတော အဇ္ဈတ္တံ အဗျာသေကသုခံ ပဋိသံဝေဒေတိ၊ ဧဝံ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ၊
“And how, student, does a bhikkhu guard the sense doors? When a bhikkhu sees a sight with their eyes, they don’t get caught up in the features and details. If the faculty of sight were left unrestrained, bad unskillful qualities of covetousness and displeasure would become overwhelming. For this reason, they practice restraint, protecting the faculty of sight, and achieving its restraint. When they hear a sound with their ears … When they smell an odor with their nose … When they taste a flavor with their tongue … When they feel a touch with their body … When they know a thought with their mind, they don’t get caught up in the features and details. If the faculty of mind were left unrestrained, bad unskillful qualities of covetousness and displeasure would become overwhelming. For this reason, they practice restraint, protecting the faculty of mind, and achieving its restraint. When they have this noble sense restraint, they experience an unsullied bliss inside themselves. That’s how a bhikkhu guards the sense doors.
ကထဉ္စ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော ဟောတိ? ဣဓ, မာဏဝ, ဘိက္ခု အဘိက္ကန္တေ ပဋိက္ကန္တေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အာလောကိတေ ဝိလောကိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သမိဉ္ဇိတေ ပသာရိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အသိတေ ပီတေ ခါယိတေ သာယိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဂတေ ဌိတေ နိသိန္နေ သုတ္တေ ဇာဂရိတေ ဘာသိတေ တုဏှီဘာဝေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ၊ ဧဝံ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊
And how does a bhikkhu have mindfulness and situational awareness? It’s when a bhikkhu acts with situational awareness when going out and coming back; when looking ahead and aside; when bending and extending the limbs; when bearing the outer robe, bowl and robes; when eating, drinking, chewing, and tasting; when urinating and defecating; when walking, standing, sitting, sleeping, waking, speaking, and keeping silent. That’s how a bhikkhu has mindfulness and situational awareness.
ကထဉ္စ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ? ဣဓ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ကာယပရိဟာရိကေန စီဝရေန ကုစ္ဆိပရိဟာရိကေန ပိဏ္ဍပါတေန၊ သော ယေန ယေနေဝ ပက္ကမတိ, သမာဒါယေဝ ပက္ကမတိ၊ သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပက္ခီ သကုဏော ယေန ယေနေဝ ဍေတိ, သပတ္တဘာရောဝ ဍေတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ကာယပရိဟာရိကေန စီဝရေန ကုစ္ဆိပရိဟာရိကေန ပိဏ္ဍပါတေန၊ သော ယေန ယေနေဝ ပက္ကမတိ, သမာဒါယေဝ ပက္ကမတိ၊ ဧဝံ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ၊
And how is a bhikkhu content? It’s when a bhikkhu is content with robes to look after the body and almsfood to look after the belly. Wherever they go, they set out taking only these things. They’re like a bird: wherever it flies, wings are its only burden. In the same way, a bhikkhu is content with robes to look after the body and almsfood to look after the belly. Wherever they go, they set out taking only these things. That’s how a bhikkhu is content.
သော ဣမိနာ စ အရိယေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော, ဣမိနာ စ အရိယေန ဣန္ဒြိယသံဝရေန သမန္နာဂတော, ဣမိနာ စ အရိယေန သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော, ဣမာယ စ အရိယာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ၊ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ, ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ, ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ၊
When they have this entire spectrum of noble ethics, this noble sense restraint, this noble mindfulness and situational awareness, and this noble contentment, they frequent a secluded lodging—a wilderness, the root of a tree, a hill, a ravine, a mountain cave, a charnel ground, a forest, the open air, a heap of straw. After the meal, they return from almsround, sit down cross-legged, set their body straight, and establish mindfulness in front of them.
သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ဗျာပါဒပဒေါသံ ပဟာယ အဗျာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဗျာပါဒပဒေါသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ထိနမိဒ္ဓံ ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓေါ ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓါ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထင်္ကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊
Giving up covetousness for the world, they meditate with a heart rid of covetousness, cleansing the mind of covetousness. Giving up ill will and malevolence, they meditate with a mind rid of ill will, full of compassion for all living beings, cleansing the mind of ill will. Giving up dullness and drowsiness, they meditate with a mind rid of dullness and drowsiness, perceiving light, mindful and aware, cleansing the mind of dullness and drowsiness. Giving up restlessness and remorse, they meditate without restlessness, their mind peaceful inside, cleansing the mind of restlessness and remorse. Giving up doubt, they meditate having gone beyond doubt, not undecided about skillful qualities, cleansing the mind of doubt.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော ဣဏံ အာဒါယ ကမ္မန္တေ ပယောဇေယျ၊ တဿ တေ ကမ္မန္တာ သမိဇ္ဈေယျုံ၊ သော ယာနိ စ ပေါရာဏာနိ ဣဏမူလာနိ တာနိ စ ဗျန္တိံ ကရေယျ, သိယာ စဿ ဥတ္တရိံ အဝသိဋ္ဌံ ဒါရဘရဏာယ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ ဣဏံ အာဒါယ ကမ္မန္တေ ပယောဇေသိံ၊ တဿ မေ တေ ကမ္မန္တာ သမိဇ္ဈိံသု၊ သောဟံ ယာနိ စ ပေါရာဏာနိ ဣဏမူလာနိ တာနိ စ ဗျန္တိံ အကာသိံ, အတ္ထိ စ မေ ဥတ္တရိံ အဝသိဋ္ဌံ ဒါရဘရဏာယာ'တိ၊ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ၊
Suppose a man who has gotten into debt were to apply himself to work, and his efforts proved successful. He would pay off the original loan and have enough left over to support his partner. Thinking about this, he’d be filled with joy and happiness.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော အာဗာဓိကော အဿ ဒုက္ခိတော ဗာဠှဂိလာနော; ဘတ္တဉ္စဿ နစ္ဆာဒေယျ, န စဿ ကာယေ ဗလမတ္တာ၊ သော အပရေန သမယေန တမှာ အာဗာဓာ မုစ္စေယျ, ဘတ္တဉ္စဿ ဆာဒေယျ, သိယာ စဿ ကာယေ ဗလမတ္တာ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ အာဗာဓိကော အဟောသိံ ဒုက္ခိတော ဗာဠှဂိလာနော, ဘတ္တဉ္စ မေ နစ္ဆာဒေသိ, န စ မေ အာသိ ကာယေ ဗလမတ္တာ၊ သောမှိ ဧတရဟိ တမှာ အာဗာဓာ မုတ္တော ဘတ္တဉ္စ မေ ဆာဒေတိ, အတ္ထိ စ မေ ကာယေ ဗလမတ္တာ'တိ၊ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ၊
Suppose there was a person who was sick, suffering, gravely ill. They’d lose their appetite and get physically weak. But after some time they’d recover from that illness, and regain their appetite and their strength. Thinking about this, they’d be filled with joy and happiness.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော ဗန္ဓနာဂါရေ ဗဒ္ဓေါ အဿ၊ သော အပရေန သမယေန တမှာ ဗန္ဓနာဂါရာ မုစ္စေယျ သောတ္ထိနာ အဗ္ဘယေန, န စဿ ကိဉ္စိ ဘောဂါနံ ဝယော၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ ဗန္ဓနာဂါရေ ဗဒ္ဓေါ အဟောသိံ၊ သောမှိ ဧတရဟိ တမှာ ဗန္ဓနာဂါရာ မုတ္တော သောတ္ထိနာ အဗ္ဘယေန, နတ္ထိ စ မေ ကိဉ္စိ ဘောဂါနံ ဝယော'တိ၊ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ၊
Suppose a person was imprisoned in a jail. But after some time they were released from jail, safe and sound, with no loss of wealth. Thinking about this, they’d be filled with joy and happiness.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော ဒါသော အဿ အနတ္တာဓီနော ပရာဓီနော န ယေနကာမင်္ဂမော၊ သော အပရေန သမယေန တမှာ ဒါသဗျာ မုစ္စေယျ, အတ္တာဓီနော အပရာဓီနော ဘုဇိဿော ယေနကာမင်္ဂမော၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ ဒါသော အဟောသိံ အနတ္တာဓီနော ပရာဓီနော န ယေနကာမင်္ဂမော၊ သောမှိ ဧတရဟိ တမှာ ဒါသဗျာ မုတ္တော အတ္တာဓီနော အပရာဓီနော ဘုဇိဿော ယေနကာမင်္ဂမော'တိ၊ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ၊
Suppose a person was a bondservant. They would not be their own master, but indentured to another, unable to go where they wish. But after some time they’d be freed from servitude. They would be their own master, not indentured to another, an emancipated individual able to go where they wish. Thinking about this, they’d be filled with joy and happiness.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော သဓနော သဘောဂေါ ကန္တာရဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇေယျ ဒုဗ္ဘိက္ခံ သပ္ပဋိဘယံ၊ သော အပရေန သမယေန တံ ကန္တာရံ နိတ္ထရေယျ, သောတ္ထိနာ ဂါမန္တံ အနုပါပုဏေယျ ခေမံ အပ္ပဋိဘယံ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ သဓနော သဘောဂေါ ကန္တာရဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိံ ဒုဗ္ဘိက္ခံ သပ္ပဋိဘယံ၊ သောမှိ ဧတရဟိ တံ ကန္တာရံ နိတ္ထိဏ္ဏော, သောတ္ထိနာ ဂါမန္တံ အနုပ္ပတ္တော ခေမံ အပ္ပဋိဘယန်'တိ၊ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ၊
Suppose there was a person with wealth and property who was traveling along a desert road, which was perilous, with nothing to eat. But after some time they crossed over the desert safely, arriving within a village, a sanctuary free of peril. Thinking about this, they’d be filled with joy and happiness.
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ယထာ ဣဏံ ယထာ ရောဂံ ယထာ ဗန္ဓနာဂါရံ ယထာ ဒါသဗျံ ယထာ ကန္တာရဒ္ဓါနမဂ္ဂံ, ဧဝံ ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ အပ္ပဟီနေ အတ္တနိ သမနုပဿတိ၊
In the same way, as long as these five hindrances are not given up inside themselves, a bhikkhu regards them as a debt, a disease, a prison, slavery, and a desert crossing.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ယထာ အာဏဏျံ ယထာ အာရောဂျံ ယထာ ဗန္ဓနာမောက္ခံ ယထာ ဘုဇိဿံ ယထာ ခေမန္တဘူမိံ၊ ဧဝမေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟီနေ အတ္တနိ သမနုပဿတိ၊
But when these five hindrances are given up inside themselves, a bhikkhu regards this as freedom from debt, good health, release from prison, emancipation, and a place of sanctuary at last.
တဿိမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟီနေ အတ္တနိ သမနုပဿတော ပါမောဇ္ဇံ ဇာယတိ, ပမုဒိတဿ ပီတိ ဇာယတိ, ပီတိမနဿ ကာယော ပဿမ္ဘတိ, ပဿဒ္ဓကာယော သုခံ ဝေဒေတိ, သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ၊
Seeing that the hindrances have been given up in them, joy springs up. Being joyful, rapture springs up. When the mind is full of rapture, the body becomes tranquil. When the body is tranquil, they feel bliss. And when blissful, the mind becomes immersed.
သော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊
Quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, they enter and remain in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. They drench, steep, fill, and spread their body with rapture and bliss born of seclusion. There’s no part of the body that’s not spread with rapture and bliss born of seclusion.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ဒက္ခော နှာပကော ဝါ နှာပကန္တေဝါသီ ဝါ ကံသထာလေ နှာနီယစုဏ္ဏာနိ အာကိရိတွာ ဥဒကေန ပရိပ္ဖေါသကံ ပရိပ္ဖေါသကံ သန္နေယျ၊ သာယံ နှာနီယပိဏ္ဍိ သ္နေဟာနုဂတာ သ္နေဟပရေတာ သန္တရဗာဟိရာ ဖုဋာ သ္နေဟေန, န စ ပဂ္ဃရဏီ၊
It’s like when a deft bathroom attendant or their apprentice pours bath powder into a bronze dish, sprinkling it little by little with water. They knead it until the ball of bath powder is soaked and saturated with moisture, spread through inside and out; yet no moisture oozes out.
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊ ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ၊
In the same way, a bhikkhu drenches, steeps, fills, and spreads their body with rapture and bliss born of seclusion. There’s no part of the body that’s not spread with rapture and bliss born of seclusion. This pertains to their immersion.
ပုန စပရံ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော ဣမမေဝ ကာယံ သမာဓိဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ သမာဓိဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊
Furthermore, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, a bhikkhu enters and remains in the second jhāna, which has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. They drench, steep, fill, and spread their body with rapture and bliss born of immersion. There’s no part of the body that’s not spread with rapture and bliss born of immersion.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ဥဒကရဟဒေါ ဂမ္ဘီရော ဥဗ္ဘိဒေါဒကော၊ တဿ နေဝဿ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဥဒကဿ အာယမုခံ, န ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ ဥဒကဿ အာယမုခံ, န ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ ဥဒကဿ အာယမုခံ, န ဥတ္တရာယ ဒိသာယ ဥဒကဿ အာယမုခံ, ဒေဝေါ စ န ကာလေန ကာလံ သမ္မာ ဓာရံ အနုပဝေစ္ဆေယျ၊ အထ ခေါ တမှာဝ ဥဒကရဟဒါ သီတာ ဝါရိဓာရာ ဥဗ္ဘိဇ္ဇိတွာ တမေဝ ဥဒကရဟဒံ သီတေန ဝါရိနာ အဘိသန္ဒေယျ ပရိသန္ဒေယျ ပရိပူရေယျ ပရိပ္ဖရေယျ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ဥဒကရဟဒဿ သီတေန ဝါရိနာ အပ္ဖုဋံ အဿ၊
It’s like a deep lake fed by spring water. There’s no inlet to the east, west, north, or south, and no rainfall to replenish it from time to time. But the stream of cool water welling up in the lake drenches, steeps, fills, and spreads throughout the lake. There’s no part of the lake that’s not spread through with cool water.
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ …ပေ… ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော ဣမမေဝ ကာယံ သမာဓိဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ သမာဓိဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ၊
In the same way, a bhikkhu drenches, steeps, fills, and spreads their body with rapture and bliss born of immersion. There’s no part of the body that’s not spread with rapture and bliss born of immersion. This pertains to their immersion.
ပုန စပရံ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ: ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ'တိ, တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော ဣမမေဝ ကာယံ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊
Furthermore, with the fading away of rapture, a bhikkhu enters and remains in the third jhāna, where they meditate with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ They drench, steep, fill, and spread their body with bliss free of rapture. There’s no part of the body that’s not spread with bliss free of rapture.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ဥပ္ပလိနိယံ ဝါ ပဒုမိနိယံ ဝါ ပုဏ္ဍရီကိနိယံ ဝါ အပ္ပေကစ္စာနိ ဥပ္ပလာနိ ဝါ ပဒုမာနိ ဝါ ပုဏ္ဍရီကာနိ ဝါ ဥဒကေ ဇာတာနိ ဥဒကေ သံဝဍ္ဎာနိ ဥဒကာနုဂ္ဂတာနိ အန္တောနိမုဂ္ဂပေါသီနိ, တာနိ ယာဝ စဂ္ဂါ ယာဝ စ မူလာ သီတေန ဝါရိနာ အဘိသန္နာနိ ပရိသန္နာနိ ပရိပူရာနိ ပရိပ္ဖုဋာနိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတံ ဥပ္ပလာနံ ဝါ ပဒုမာနံ ဝါ ပုဏ္ဍရီကာနံ ဝါ သီတေန ဝါရိနာ အပ္ဖုဋံ အဿ၊
It’s like a pool with blue water lilies, or pink or white lotuses. Some of them sprout and grow in the water without rising above it, thriving underwater. From the tip to the root they’re drenched, steeped, filled, and soaked with cool water. There’s no part of them that’s not soaked with cool water.
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ …ပေ… တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော ဣမမေဝ ကာယံ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ၊
In the same way, a bhikkhu drenches, steeps, fills, and spreads their body with bliss free of rapture. There’s no part of the body that’s not spread with bliss free of rapture. This pertains to their immersion.
ပုန စပရံ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော ဣမမေဝ ကာယံ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒါတေန ဖရိတွာ နိသိန္နော ဟောတိ; နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒါတေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊
Furthermore, giving up pleasure and pain, and ending former happiness and sadness, a bhikkhu enters and remains in the fourth jhāna, without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. They sit spreading their body through with pure bright mind. There’s no part of the body that’s not spread with pure bright mind.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော ဩဒါတေန ဝတ္ထေန သသီသံ ပါရုပိတွာ နိသိန္နော အဿ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ဩဒါတေန ဝတ္ထေန အပ္ဖုဋံ အဿ၊
It’s like someone sitting wrapped from head to foot with white cloth. There’s no part of the body that’s not spread over with white cloth.
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော ဣမမေဝ ကာယံ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒါတေန ဖရိတွာ နိသိန္နော ဟောတိ; နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒါတေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ၊
In the same way, a bhikkhu sits spreading their body through with pure bright mind. There's no part of their body that's not spread with pure bright mind. This pertains to their immersion.
အယံ ခေါ သော, မာဏဝ, အရိယော သမာဓိက္ခန္ဓော ယဿ သော ဘဂဝါ ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ, ယတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသိ၊ အတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန်”တိ၊
This is that noble spectrum of immersion that the Buddha praised. But there is still more to be done.”
“အစ္ဆရိယံ, ဘော အာနန္ဒ, အဗ္ဘုတံ, ဘော အာနန္ဒ၊ သော စာယံ, ဘော အာနန္ဒ, အရိယော သမာဓိက္ခန္ဓော ပရိပုဏ္ဏော, နော အပရိပုဏ္ဏော၊ ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏဉ္စာဟံ, ဘော အာနန္ဒ, အရိယံ သမာဓိက္ခန္ဓံ ဣတော ဗဟိဒ္ဓါ အညေသု သမဏဗြာဟ္မဏေသု န သမနုပဿာမိ၊ ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏဉ္စ, ဘော အာနန္ဒ, အရိယံ သမာဓိက္ခန္ဓံ ဣတော ဗဟိဒ္ဓါ အညေ သမဏဗြာဟ္မဏာ အတ္တနိ သမနုပဿေယျုံ, တေ တာဝတကေနေဝ အတ္တမနာ အဿု: ‘အလမေတ္တာဝတာ, ကတမေတ္တာဝတာ, အနုပ္ပတ္တော နော သာမညတ္ထော, နတ္ထိ နော ကိဉ္စိ ဥတ္တရိကရဏီယန်'တိ၊ အထ စ ပန ဘဝံ အာနန္ဒော ဧဝမာဟ: ‘အတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန်'တိ၊
“It’s incredible, Master Ānanda, it’s amazing! This noble spectrum of immersion is complete, not lacking anything! Such a complete spectrum of immersion cannot be seen among the other ascetics and brahmins. Were other ascetics and brahmins to see such a complete spectrum of noble immersion in themselves, they’d be delighted with just that much: ‘At this point it’s enough; at this point our work is done. We’ve reached the goal of our ascetic life. There is nothing more to be done.’ And yet you say: ‘But there is still more to be done.’
၃၊ ပညာက္ခန္ဓ
3. The Spectrum of Wisdom
ကတမော ပန သော, ဘော အာနန္ဒ, အရိယော ပညာက္ခန္ဓော, ယဿ ဘော ဘဝံ ဂေါတမော ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ, ယတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသီ”တိ?
But what, Master Ānanda, was that spectrum of noble wisdom that the Buddha praised?”
“သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဉာဏဒဿနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဧဝံ ပဇာနာတိ: ‘အယံ ခေါ မေ ကာယော ရူပီ စာတုမဟာဘူတိကော မာတာပေတ္တိကသမ္ဘဝေါ ဩဒနကုမ္မာသူပစယော အနိစ္စုစ္ဆာဒနပရိမဒ္ဒနဘေဒနဝိဒ္ဓံသနဓမ္မော; ဣဒဉ္စ ပန မေ ဝိညာဏံ ဧတ္ထ သိတံ ဧတ္ထ ပဋိဗဒ္ဓန်'တိ၊
“When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward knowledge and vision. They understand: ‘This body of mine is physical. It’s made up of the four primary elements, produced by mother and father, built up from rice and porridge, liable to impermanence, to wearing away and erosion, to breaking up and destruction. And this consciousness of mine is attached to it, tied to it.’
သေယျထာပိ, မာဏဝ, မဏိ ဝေဠုရိယော သုဘော ဇာတိမာ အဋ္ဌံသော သုပရိကမ္မကတော အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နော၊ တတြာဿ သုတ္တံ အာဝုတံ နီလံ ဝါ ပီတံ ဝါ လောဟိတံ ဝါ ဩဒါတံ ဝါ ပဏ္ဍုသုတ္တံ ဝါ၊ တမေနံ စက္ခုမာ ပုရိသော ဟတ္ထေ ကရိတွာ ပစ္စဝေက္ခေယျ: ‘အယံ ခေါ မဏိ ဝေဠုရိယော သုဘော ဇာတိမာ အဋ္ဌံသော သုပရိကမ္မကတော အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နော၊ တတြိဒံ သုတ္တံ အာဝုတံ နီလံ ဝါ ပီတံ ဝါ လောဟိတံ ဝါ ဩဒါတံ ဝါ ပဏ္ဍုသုတ္တံ ဝါ'တိ၊
Suppose there was a beryl gem that was naturally beautiful, eight-faceted, well-worked, transparent, clear, and unclouded, endowed with all good qualities. And it was strung with a thread of blue, yellow, red, white, or golden brown. And someone with clear eyes were to take it in their hand and examine it: ‘This beryl gem is naturally beautiful, eight-faceted, well-worked, transparent, clear, and unclouded, endowed with all good qualities. And it’s strung with a thread of blue, yellow, red, white, or golden brown.’
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဉာဏဒဿနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဧဝံ ပဇာနာတိ: ‘အယံ ခေါ မေ ကာယော ရူပီ စာတုမဟာဘူတိကော မာတာပေတ္တိကသမ္ဘဝေါ ဩဒနကုမ္မာသူပစယော အနိစ္စုစ္ဆာဒနပရိမဒ္ဒနဘေဒနဝိဒ္ဓံသနဓမ္မော၊ ဣဒဉ္စ ပန မေ ဝိညာဏံ ဧတ္ထ သိတံ ဧတ္ထ ပဋိဗဒ္ဓန်'တိ၊ ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဉာဏဒဿနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဧဝံ ပဇာနာတိ …ပေ… ဧတ္ထ ပဋိဗဒ္ဓန္တိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ပညာယ၊
In the same way, when their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward knowledge and vision. This pertains to their wisdom.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ မနောမယံ ကာယံ အဘိနိမ္မာနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဣမမှာ ကာယာ အညံ ကာယံ အဘိနိမ္မိနာတိ ရူပိံ မနောမယံ သဗ္ဗင်္ဂပစ္စင်္ဂိံ အဟီနိန္ဒြိယံ၊
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward the creation of a mind-made body. From this body they create another body, physical, mind-made, complete in all its various parts, not deficient in any faculty.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော မုဉ္ဇမှာ ဤသိကံ ပဝါဟေယျ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အယံ မုဉ္ဇော အယံ ဤသိကာ; အညော မုဉ္ဇော အညာ ဤသိကာ; မုဉ္ဇမှာ တွေဝ ဤသိကာ ပဝါဠှာ'တိ၊ သေယျထာ ဝါ ပန, မာဏဝ, ပုရိသော အသိံ ကောသိယာ ပဝါဟေယျ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အယံ အသိ, အယံ ကောသိ; အညော အသိ, အညာ ကောသိ; ကောသိယာ တွေဝ အသိ ပဝါဠှော'တိ၊ သေယျထာ ဝါ ပန, မာဏဝ, ပုရိသော အဟိံ ကရဏ္ဍာ ဥဒ္ဓရေယျ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အယံ အဟိ, အယံ ကရဏ္ဍော; အညော အဟိ, အညော ကရဏ္ဍော; ကရဏ္ဍာ တွေဝ အဟိ ဥဗ္ဘတော'တိ၊
Suppose a person was to draw a reed out from its sheath. They’d think: ‘This is the reed, this is the sheath. The reed and the sheath are different things. The reed has been drawn out from the sheath.’ Or suppose a person was to draw a sword out from its scabbard. They’d think: ‘This is the sword, this is the scabbard. The sword and the scabbard are different things. The sword has been drawn out from the scabbard.’ Or suppose a person was to draw a snake out from its slough. They’d think: ‘This is the snake, this is the slough. The snake and the slough are different things. The snake has been drawn out from the slough.’
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ မနောမယံ ကာယံ အဘိနိမ္မာနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ …ပေ…၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ပညာယ၊
In the same way, when their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward the creation of a mind-made body. This pertains to their wisdom.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဣဒ္ဓိဝိဓာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘောတိ—ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓာ ဟောတိ, ဗဟုဓာပိ ဟုတွာ ဧကော ဟောတိ; အာဝိဘာဝံ တိရောဘာဝံ တိရောကုဋ္ဋံ တိရောပါကာရံ တိရောပဗ္ဗတံ အသဇ္ဇမာနော ဂစ္ဆတိ သေယျထာပိ အာကာသေ; ပထဝိယာပိ ဥမ္မုဇ္ဇနိမုဇ္ဇံ ကရောတိ သေယျထာပိ ဥဒကေ; ဥဒကေပိ အဘိဇ္ဇမာနေ ဂစ္ဆတိ သေယျထာပိ ပထဝိယံ; အာကာသေပိ ပလ္လင်္ကေန ကမတိ သေယျထာပိ ပက္ခီ သကုဏော; ဣမေပိ စန္ဒိမသူရိယေ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကေ ဧဝံ မဟာနုဘာဝေ ပါဏိနာ ပရာမသတိ ပရိမဇ္ဇတိ; ယာဝ ဗြဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေတိ၊
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward psychic power. They wield the many kinds of psychic power: multiplying themselves and becoming one again; appearing and disappearing; going unimpeded through a wall, a rampart, or a mountain as if through space; diving in and out of the earth as if it were water; walking on water as if it were earth; flying cross-legged through the sky like a bird; touching and stroking with the hand the sun and moon, so mighty and powerful; controlling the body as far as the Brahmā realm.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ဒက္ခော ကုမ္ဘကာရော ဝါ ကုမ္ဘကာရန္တေဝါသီ ဝါ သုပရိကမ္မကတာယ မတ္တိကာယ ယညဒေဝ ဘာဇနဝိကတိံ အာကင်္ခေယျ, တံ တဒေဝ ကရေယျ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ၊ သေယျထာ ဝါ ပန, မာဏဝ, ဒက္ခော ဒန္တကာရော ဝါ ဒန္တကာရန္တေဝါသီ ဝါ သုပရိကမ္မကတသ္မိံ ဒန္တသ္မိံ ယညဒေဝ ဒန္တဝိကတိံ အာကင်္ခေယျ, တံ တဒေဝ ကရေယျ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ၊ သေယျထာ ဝါ ပန, မာဏဝ, ဒက္ခော သုဝဏ္ဏကာရော ဝါ သုဝဏ္ဏကာရန္တေဝါသီ ဝါ သုပရိကမ္မကတသ္မိံ သုဝဏ္ဏသ္မိံ ယညဒေဝ သုဝဏ္ဏဝိကတိံ အာကင်္ခေယျ, တံ တဒေဝ ကရေယျ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ၊
Suppose a deft potter or their apprentice had some well-prepared clay. They could produce any kind of pot that they like. Or suppose a deft ivory-carver or their apprentice had some well-prepared ivory. They could produce any kind of ivory item that they like. Or suppose a deft goldsmith or their apprentice had some well-prepared gold. They could produce any kind of gold item that they like.
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ မာဏဝ ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဣဒ္ဓိဝိဓာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘောတိ—ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓာ ဟောတိ …ပေ… ယာဝ ဗြဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ပညာယ၊
In the same way, when their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward psychic power. This pertains to their wisdom.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ သော ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ ဝိသုဒ္ဓါယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ ဥဘော သဒ္ဒေ သုဏာတိ ဒိဗ္ဗေ စ မာနုသေ စ ယေ ဒူရေ သန္တိကေ စ၊ သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော၊ သော သုဏေယျ ဘေရိသဒ္ဒမ္ပိ မုဒိင်္ဂသဒ္ဒမ္ပိ သင်္ခပဏဝဒိန္ဒိမသဒ္ဒမ္ပိ၊ တဿ ဧဝမဿ—ဘေရိသဒ္ဒေါ ဣတိပိ မုဒိင်္ဂသဒ္ဒေါ ဣတိပိ သင်္ခပဏဝဒိန္ဒိမသဒ္ဒေါ ဣတိပိ၊
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward clairaudience. With clairaudience that is purified and superhuman, they hear both kinds of sounds, human and divine, whether near or far. Suppose there was a person traveling along the road. They’d hear the sound of drums, clay drums, horns, kettledrums, and tom-toms. They’d think: ‘That’s the sound of drums,’ and ‘that’s the sound of clay drums,’ and ‘that’s the sound of horns, kettledrums, and tom-toms.’
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ ဝိသုဒ္ဓါယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ ဥဘော သဒ္ဒေ သုဏာတိ ဒိဗ္ဗေ စ မာနုသေ စ ယေ ဒူရေ သန္တိကေ စ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ပညာယ၊
In the same way, when their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward clairaudience. This pertains to their wisdom.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ စေတောပရိယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာတိ, သရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ‘သရာဂံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, ဝီတရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတရာဂံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, သဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ‘သဒေါသံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, ဝီတဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတဒေါသံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, သမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ‘သမောဟံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, ဝီတမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတမောဟံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, သင်္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘သင်္ခိတ္တံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, ဝိက္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝိက္ခိတ္တံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, မဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ ‘မဟဂ္ဂတံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, အမဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ ‘အမဟဂ္ဂတံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, သော်တ္တရံ ဝါ စိတ္တံ ‘သော်တ္တရံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, အနုတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ ‘အနုတ္တရံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, သမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ ‘သမာဟိတံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, အသမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ ‘အသမာဟိတံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, ဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝိမုတ္တံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ, အဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘အဝိမုတ္တံ စိတ္တန်'တိ ပဇာနာတိ၊
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward comprehending the minds of others. They understand mind with greed as ‘mind with greed’, and mind without greed as ‘mind without greed’. They understand mind with hate … mind without hate … mind with delusion … mind without delusion … constricted mind … scattered mind … expansive mind … unexpansive mind … mind that is not supreme … mind that is supreme … immersed mind … unimmersed mind … freed mind … They understand unfreed mind as ‘unfreed mind’.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဒဟရော ယုဝါ မဏ္ဍနဇာတိကော အာဒါသေ ဝါ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အစ္ဆေ ဝါ ဥဒကပတ္တေ သကံ မုခနိမိတ္တံ ပစ္စဝေက္ခမာနော သကဏိကံ ဝါ သကဏိကန္တိ ဇာနေယျ, အကဏိကံ ဝါ အကဏိကန္တိ ဇာနေယျ၊
Suppose there was a woman or man who was young, youthful, and fond of adornments, and they check their own reflection in a clean bright mirror or a clear bowl of water. If they had a spot they’d know ‘I have a spot,’ and if they had no spots they’d know ‘I have no spots.’
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ စေတောပရိယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာတိ, သရာဂံ ဝါ စိတ္တံ သရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနာတိ …ပေ… အဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ အဝိမုတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ပညာယ၊
In the same way, when their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward comprehending the minds of others. This pertains to their wisdom.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ၊ သေယျထိဒံ—ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိသတသဟဿမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ: ‘အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝင်္ဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော၊ သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ; တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝင်္ဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော; သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော'တိ၊ ဣတိ သာကာရံ သော်ဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ၊
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward recollection of past lives. They recollect many kinds of past lives, that is, one, two, three, four, five, ten, twenty, thirty, forty, fifty, a hundred, a thousand, a hundred thousand rebirths; many eons of the world contracting, many eons of the world expanding, many eons of the world contracting and expanding. They remember: ‘There, I was named this, my clan was that, I looked like this, and that was my food. This was how I felt pleasure and pain, and that was how my life ended. When I passed away from that place I was reborn somewhere else. There, too, I was named this, my clan was that, I looked like this, and that was my food. This was how I felt pleasure and pain, and that was how my life ended. When I passed away from that place I was reborn here.’ And so they recollect their many kinds of past lives, with features and details.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပုရိသော သကမှာ ဂါမာ အညံ ဂါမံ ဂစ္ဆေယျ; တမှာပိ ဂါမာ အညံ ဂါမံ ဂစ္ဆေယျ; သော တမှာ ဂါမာ သကံယေဝ ဂါမံ ပစ္စာဂစ္ဆေယျ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အဟံ ခေါ သကမှာ ဂါမာ အမုံ ဂါမံ အဂစ္ဆိံ, တတြ ဧဝံ အဋ္ဌာသိံ ဧဝံ နိသီဒိံ ဧဝံ အဘာသိံ ဧဝံ တုဏှီ အဟောသိံ၊ သော တမှာပိ ဂါမာ အမုံ ဂါမံ ဂစ္ဆိံ, တတြာပိ ဧဝံ အဋ္ဌာသိံ ဧဝံ နိသီဒိံ ဧဝံ အဘာသိံ ဧဝံ တုဏှီ အဟောသိံ၊ သောမှိ တမှာ ဂါမာ သကံယေဝ ဂါမံ ပစ္စာဂတော'တိ၊
Suppose a person was to leave their home village and go to another village. From that village they’d go to yet another village. And from that village they’d return to their home village. They’d think: ‘I went from my home village to another village. There I stood like this, sat like that, spoke like this, or kept silent like that. From that village I went to yet another village. There too I stood like this, sat like that, spoke like this, or kept silent like that. And from that village I returned to my home village.’
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ၊ သေယျထိဒံ—ဧကမ္ပိ ဇာတိံ …ပေ… ဣတိ သာကာရံ သော်ဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ပညာယ၊
In the same way, when their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward recollection of past lives. This pertains to their wisdom.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပါတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ: ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ၊ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ၊ ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ၊ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ'တိ၊ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ၊
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward knowledge of the death and rebirth of sentient beings. With clairvoyance that is purified and superhuman, they see sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place. They understand how sentient beings are reborn according to their deeds. ‘These dear beings did bad things by way of body, speech, and mind. They spoke ill of the noble ones; they had wrong view; and they chose to act out of that wrong view. When their body breaks up, after death, they’re reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell. These dear beings, however, did good things by way of body, speech, and mind. They never spoke ill of the noble ones; they had right view; and they chose to act out of that right view. When their body breaks up, after death, they’re reborn in a good place, a heavenly realm.’ And so, with clairvoyance that is purified and superhuman, they see sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place. They understand how sentient beings are reborn according to their deeds.
သေယျထာပိ, မာဏဝ, မဇ္ဈေသိင်္ဃာဋကေ ပါသာဒေါ, တတ္ထ စက္ခုမာ ပုရိသော ဌိတော ပဿေယျ မနုဿေ ဂေဟံ ပဝိသန္တေပိ နိက္ခမန္တေပိ ရထိကာယပိ ဝီထိံ သဉ္စရန္တေ မဇ္ဈေသိင်္ဃာဋကေ နိသိန္နေပိ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘ဧတေ မနုဿာ ဂေဟံ ပဝိသန္တိ, ဧတေ နိက္ခမန္တိ, ဧတေ ရထိကာယ ဝီထိံ သဉ္စရန္တိ, ဧတေ မဇ္ဈေသိင်္ဃာဋကေ နိသိန္နာ'တိ၊
Suppose there was a stilt longhouse at the central square. A person with clear eyes standing there might see people entering and leaving a house, walking along the streets and paths, and sitting at the central square. They’d think: ‘These are people entering and leaving a house, walking along the streets and paths, and sitting at the central square.’
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပါတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ပညာယ၊
In the same way, when their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend and project it toward knowledge of the death and rebirth of sentient beings. This pertains to their wisdom.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဒုက္ခသမုဒယောတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓောတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ; ဣမေ အာသဝါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ အာသဝသမုဒယောတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ အာသဝနိရောဓောတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ တဿ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ၊
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward knowledge of the ending of defilements. They truly understand: ‘This is suffering’ … ‘This is the origin of suffering’ … ‘This is the cessation of suffering’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of suffering’. They truly understand: ‘These are defilements’ … ‘This is the origin of defilements’ … ‘This is the cessation of defilements’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of defilements’. Knowing and seeing like this, their mind is freed from the defilements of sensuality, desire to be reborn, and ignorance. When they’re freed, they know they’re freed.
‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ'တိ ပဇာနာတိ၊
They understand: ‘Rebirth is ended, the spiritual journey has been completed, what had to be done has been done, there is no return to any state of existence.’
သေယျထာပိ, မာဏဝ, ပဗ္ဗတသင်္ခေပေ ဥဒကရဟဒေါ အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော၊ တတ္ထ စက္ခုမာ ပုရိသော တီရေ ဌိတော ပဿေယျ သိပ္ပိသမ္ဗုကမ္ပိ သက္ခရကထလမ္ပိ မစ္ဆဂုမ္ဗမ္ပိ စရန္တမ္ပိ တိဋ္ဌန္တမ္ပိ၊ တဿ ဧဝမဿ: ‘အယံ ခေါ ဥဒကရဟဒေါ အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော၊ တတြိမေ သိပ္ပိသမ္ဗုကာပိ သက္ခရကထလာပိ မစ္ဆဂုမ္ဗာပိ စရန္တိပိ တိဋ္ဌန္တိပီ'တိ၊
Suppose that in a mountain glen there was a lake that was transparent, clear, and unclouded. A person with clear eyes standing on the bank would see the clams and mussels, and pebbles and gravel, and schools of fish swimming about or staying still. They’d think: ‘This lake is transparent, clear, and unclouded. And here are the clams and mussels, and pebbles and gravel, and schools of fish swimming about or staying still.’
ဧဝမေဝ ခေါ, မာဏဝ, ဘိက္ခု …ပေ… ယမ္ပိ, မာဏဝ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ …ပေ… အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ၊ သော ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ …ပေ… အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ တဿ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ, ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ'တိ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ပညာယ၊
In the same way, when their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it and project it toward knowledge of the ending of defilements. This pertains to their wisdom.
အယံ ခေါ သော, မာဏဝ, အရိယော ပညာက္ခန္ဓော ယဿ သော ဘဂဝါ ဝဏ္ဏဝါဒီ အဟောသိ, ယတ္ထ စ ဣမံ ဇနတံ သမာဒပေသိ နိဝေသေသိ ပတိဋ္ဌာပေသိ၊ နတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန်”တိ၊
This is that spectrum of noble wisdom that the Buddha praised. And there is nothing more to be done.”
“အစ္ဆရိယံ, ဘော အာနန္ဒ, အဗ္ဘုတံ, ဘော အာနန္ဒ၊ သော စာယံ, ဘော အာနန္ဒ, အရိယော ပညာက္ခန္ဓော ပရိပုဏ္ဏော, နော အပရိပုဏ္ဏော၊ ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏဉ္စာဟံ, ဘော အာနန္ဒ, အရိယံ ပညာက္ခန္ဓံ ဣတော ဗဟိဒ္ဓါ အညေသု သမဏဗြာဟ္မဏေသု န သမနုပဿာမိ၊ နတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယံ၊ အဘိက္ကန္တံ, ဘော အာနန္ဒ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော အာနန္ဒ၊ သေယျထာပိ, ဘော အာနန္ဒ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ: ‘စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီ'တိ; ဧဝမေဝံ ဘောတာ အာနန္ဒေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော၊ ဧသာဟံ, ဘော အာနန္ဒ, တံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ၊ ဥပါသကံ မံ ဘဝံ အာနန္ဒော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတန်”တိ၊
“It’s incredible, Master Ānanda, it’s amazing! This noble spectrum of wisdom is complete, not lacking anything! Such a complete spectrum of wisdom cannot be seen among the other ascetics and brahmins. And there is nothing more to be done. Excellent, Master Ānanda! Excellent! As if he were righting the overturned, or revealing the hidden, or pointing out the path to the lost, or lighting a lamp in the dark so people with clear eyes can see what’s there, Master Ānanda has made the teaching clear in many ways. I go for refuge to Master Gotama, to the teaching, and to the bhikkhu Saṅgha. From this day forth, may Master Ānanda remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
သုဘသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ၊
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]