Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒီဃ နိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) |
၁၀. သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာ
10. Subhasuttavaṇṇanā
သုဘမာဏဝကဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ
Subhamāṇavakavatthuvaṇṇanā
၄၄၄. ဧဝံ မေ သုတံ။ပေ.။ သာဝတ္ထိယန္တိ သုဘသုတ္တံ။ တတ္ရာယံ အနုတ္တာနပဒဝဏ္ဏနာ။ အစိရပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတီတိ အစိရံ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ, ပရိနိဗ္ဗာနတော ဥဒ္ဓံ မာသမတ္တေ ကာလေ။ နိဒာနဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဘဂဝတော ပတ္တစီဝရံ အာဒာယ အာဂန္တ္ဝာ ခီရဝိရေစနံ ပိဝိတ္ဝာ ဝိဟာရေ နိသိန္နဒိဝသံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ တောဒေယ္ယပုတ္တောတိ တောဒေယ္ယဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပုတ္တော, သော ကိရ သာဝတ္ထိယာ အဝိဒူရေ တုဒိဂာမော နာမ အတ္ထိ, တသ္သ အဓိပတိတ္တာ တောဒေယ္ယောတိ သင္ခ္ယံ ဂတော။ မဟဒ္ဓနော ပန ဟောတိ ပဉ္စစတ္တာလီသကောဋိဝိဘဝော, ပရမမစ္ဆရီ – ‘‘ဒဒတော ဘောဂာနံ အပရိက္ခယော နာမ နတ္ထီ’’တိ စိန္တေတ္ဝာ ကသ္သစိ ကိဉ္စိ န ဒေတိ, ပုတ္တမ္ပိ အာဟ –
444.Evaṃme sutaṃ…pe… sāvatthiyanti subhasuttaṃ. Tatrāyaṃ anuttānapadavaṇṇanā. Aciraparinibbute bhagavatīti aciraṃ parinibbute bhagavati, parinibbānato uddhaṃ māsamatte kāle. Nidānavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva bhagavato pattacīvaraṃ ādāya āgantvā khīravirecanaṃ pivitvā vihāre nisinnadivasaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Todeyyaputtoti todeyyabrāhmaṇassa putto, so kira sāvatthiyā avidūre tudigāmo nāma atthi, tassa adhipatittā todeyyoti saṅkhyaṃ gato. Mahaddhano pana hoti pañcacattālīsakoṭivibhavo, paramamaccharī – ‘‘dadato bhogānaṃ aparikkhayo nāma natthī’’ti cintetvā kassaci kiñci na deti, puttampi āha –
‘‘အဉ္ဇနာနံ ခယံ ဒိသ္ဝာ၊ ဝမ္မိကာနဉ္စ သဉ္စယံ။
‘‘Añjanānaṃ khayaṃ disvā, vammikānañca sañcayaṃ;
မဓူနဉ္စ သမာဟာရံ၊ ပဏ္ဍိတော ဃရမာဝသေ’’တိ။
Madhūnañca samāhāraṃ, paṇḍito gharamāvase’’ti.
ဧဝံ အဒာနမေဝ သိက္ခာပေတ္ဝာ ကာယသ္သ ဘေဒာ တသ္မိံယေဝ ဃရေ သုနခော ဟုတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တော။ သုဘော တံ သုနခံ အတိဝိယ ပိယာယတိ။ အတ္တနော ဘုဉ္ဇနကဘတ္တံယေဝ ဘောဇေတိ, ဥက္ခိပိတ္ဝာ ဝရသယနေ သယာပေတိ။ အထ ဘဂဝာ ဧကဒိဝသံ နိက္ခန္တေ မာဏဝေ တံ ဃရံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိ။ သုနခော ဘဂဝန္တံ ဒိသ္ဝာ ဘုက္ကာရံ ကရောန္တော ဘဂဝတော သမီပံ ဂတော။ တတော နံ ဘဂဝာ အဝောစ ‘‘တောဒေယ္ယ တ္ဝံ ပုဗ္ဗေပိ မံ ‘ဘော, ဘော’တိ ပရိဘဝိတ္ဝာ သုနခော ဇာတော, ဣဒာနိပိ ဘုက္ကာရံ ကတ္ဝာ အဝီစိံ ဂမိသ္သသီ’’တိ။ သုနခော တံ ကထံ သုတ္ဝာ ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟုတ္ဝာ ဥဒ္ဓနန္တရေ ဆာရိကာယ နိပန္နော, မနုသ္သာ နံ ဥက္ခိပိတ္ဝာ သယနေ သယာပေတုံ နာသက္ခိံသု ။
Evaṃ adānameva sikkhāpetvā kāyassa bhedā tasmiṃyeva ghare sunakho hutvā nibbatto. Subho taṃ sunakhaṃ ativiya piyāyati. Attano bhuñjanakabhattaṃyeva bhojeti, ukkhipitvā varasayane sayāpeti. Atha bhagavā ekadivasaṃ nikkhante māṇave taṃ gharaṃ piṇḍāya pāvisi. Sunakho bhagavantaṃ disvā bhukkāraṃ karonto bhagavato samīpaṃ gato. Tato naṃ bhagavā avoca ‘‘todeyya tvaṃ pubbepi maṃ ‘bho, bho’ti paribhavitvā sunakho jāto, idānipi bhukkāraṃ katvā avīciṃ gamissasī’’ti. Sunakho taṃ kathaṃ sutvā vippaṭisārī hutvā uddhanantare chārikāya nipanno, manussā naṃ ukkhipitvā sayane sayāpetuṃ nāsakkhiṃsu .
သုဘော အာဂန္တ္ဝာ ‘‘ကေနာယံ သုနခော သယနာ ဩရောပိတော’’တိ အာဟ။ မနုသ္သာ ‘‘န ကေနစီ’’တိ ဝတ္ဝာ တံ ပဝတ္တိံ အာရောစေသုံ။ မာဏဝော သုတ္ဝာ ‘‘မမ ပိတာ ဗ္ရဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တော, သမဏော ပန ဂောတမော မေ ပိတရံ သုနခံ ကရောတိ ယံ ကိဉ္စိ ဧသ မုခာရူဠ္ဟံ ဘာသတီ’’တိ ကုဇ္ဈိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ မုသာဝာဒေန စောဒေတုကာမော ဝိဟာရံ ဂန္တ္ဝာ တံ ပဝတ္တိံ ပုစ္ဆိ။ ဘဂဝာ တသ္သ တထေဝ ဝတ္ဝာ အဝိသံဝာဒနတ္ထံ အာဟ – ‘‘အတ္ထိ ပန တေ, မာဏဝ, ပိတရာ န အက္ခာတံ ဓန’’န္တိ။ အတ္ထိ, ဘော ဂောတမ, သတသဟသ္သဂ္ဃနိကာ သုဝဏ္ဏမာလာ, သတသဟသ္သဂ္ဃနိကာ သုဝဏ္ဏပာဒုကာ, သတသဟသ္သဂ္ဃနိကာ သုဝဏ္ဏပာတိ, သတသဟသ္သဉ္စ ကဟာပဏန္တိ။ ဂစ္ဆ တံ သုနခံ အပ္ပောဒကံ မဓုပာယာသံ ဘောဇေတ္ဝာ သယနံ အာရောပေတ္ဝာ ဤသကံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကန္တကာလေ ပုစ္ဆ, သဗ္ဗံ တေ အာစိက္ခိသ္သတိ, အထ နံ ဇာနေယ္ယာသိ – ‘‘ပိတာ မေ ဧသော’’တိ။ သော တထာ အကာသိ။ သုနခော သဗ္ဗံ အာစိက္ခိ, တဒာ နံ – ‘‘ပိတာ မေ’’တိ ဉတ္ဝာ ဘဂဝတိ ပသန္နစိတ္တော ဂန္တ္ဝာ ဘဂဝန္တံစုဒ္ဒသ ပဉ္ဟေ ပုစ္ဆိတ္ဝာ ဝိသ္သဇ္ဇနပရိယောသာနေ ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂတော, တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘သုဘော မာဏဝော တောဒေယ္ယပုတ္တော’’တိ။ သာဝတ္ထိယံ ပဋိဝသတီတိ အတ္တနော ဘောဂဂာမတော အာဂန္တ္ဝာ ဝသတိ။
Subho āgantvā ‘‘kenāyaṃ sunakho sayanā oropito’’ti āha. Manussā ‘‘na kenacī’’ti vatvā taṃ pavattiṃ ārocesuṃ. Māṇavo sutvā ‘‘mama pitā brahmaloke nibbatto, samaṇo pana gotamo me pitaraṃ sunakhaṃ karoti yaṃ kiñci esa mukhārūḷhaṃ bhāsatī’’ti kujjhitvā bhagavantaṃ musāvādena codetukāmo vihāraṃ gantvā taṃ pavattiṃ pucchi. Bhagavā tassa tatheva vatvā avisaṃvādanatthaṃ āha – ‘‘atthi pana te, māṇava, pitarā na akkhātaṃ dhana’’nti. Atthi, bho gotama, satasahassagghanikā suvaṇṇamālā, satasahassagghanikā suvaṇṇapādukā, satasahassagghanikā suvaṇṇapāti, satasahassañca kahāpaṇanti. Gaccha taṃ sunakhaṃ appodakaṃ madhupāyāsaṃ bhojetvā sayanaṃ āropetvā īsakaṃ niddaṃ okkantakāle puccha, sabbaṃ te ācikkhissati, atha naṃ jāneyyāsi – ‘‘pitā me eso’’ti. So tathā akāsi. Sunakho sabbaṃ ācikkhi, tadā naṃ – ‘‘pitā me’’ti ñatvā bhagavati pasannacitto gantvā bhagavantaṃcuddasa pañhe pucchitvā vissajjanapariyosāne bhagavantaṃ saraṇaṃ gato, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘subho māṇavo todeyyaputto’’ti. Sāvatthiyaṃ paṭivasatīti attano bhogagāmato āgantvā vasati.
၄၄၅-၄၄၆. အညတရံ မာဏဝကံ အာမန္တေသီတိ သတ္ထရိ ပရိနိဗ္ဗုတေ ‘‘အာနန္ဒတ္ထေရော ကိရသ္သ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတ္ဝာ အာဂတော, မဟာဇနော တံ ဒသ္သနတ္ထာယ ဥပသင္ကမတီ’’တိ သုတ္ဝာ ‘‘ဝိဟာရံ ခော ပန ဂန္တ္ဝာ မဟာဇနမဇ္ဈေ န သက္ကာ သုခေန ပဋိသန္ထာရံ ဝာ ကာတုံ, ဓမ္မကထံ ဝာ သောတုံ ဂေဟံ အာဂတံယေဝ နံ ဒိသ္ဝာ သုခေန ပဋိသန္ထာရံ ကရိသ္သာမိ, ဧကာ စ မေ ကင္ခာ အတ္ထိ, တမ္ပိ နံ ပုစ္ဆိသ္သာမီ’’တိ စိန္တေတ္ဝာ အညတရံ မာဏဝကံ အာမန္တေသိ။ အပ္ပာဗာဓန္တိအာဒီသု အာဗာဓောတိ ဝိသဘာဂဝေဒနာ ဝုစ္စတိ, ယာ ဧကဒေသေ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ဝာ စတ္တာရော ဣရိယာပထေ အယပဋ္ဋေန အာဗန္ဓိတ္ဝာ ဝိယ ဂဏ္ဟတိ, တသ္သာ အဘာဝံ ပုစ္ဆာတိ ဝဒတိ။ အပ္ပာတင္ကောတိ ကိစ္ဆဇီဝိတကရော ရောဂော ဝုစ္စတိ, တသ္သာပိ အဘာဝံ ပုစ္ဆာတိ ဝဒတိ။ ဂိလာနသ္သေဝ စ ဥဋ္ဌာနံ နာမ ဂရုကံ ဟောတိ, ကာယေ ဗလံ န ဟောတိ, တသ္မာ နိဂ္ဂေလညဘာဝဉ္စ ဗလဉ္စ ပုစ္ဆာတိ ဝဒတိ။ ဖာသုဝိဟာရန္တိ ဂမနဌာနနိသဇ္ဇသယနေသု စတူသု ဣရိယာပထေသု သုခဝိဟာရံ ပုစ္ဆာတိ ဝဒတိ။ အထသ္သ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာကာရံ ဒသ္သေန္တော ‘‘သုဘော’’တိအာဒိမာဟ။
445-446.Aññataraṃ māṇavakaṃ āmantesīti satthari parinibbute ‘‘ānandatthero kirassa pattacīvaraṃ gahetvā āgato, mahājano taṃ dassanatthāya upasaṅkamatī’’ti sutvā ‘‘vihāraṃ kho pana gantvā mahājanamajjhe na sakkā sukhena paṭisanthāraṃ vā kātuṃ, dhammakathaṃ vā sotuṃ gehaṃ āgataṃyeva naṃ disvā sukhena paṭisanthāraṃ karissāmi, ekā ca me kaṅkhā atthi, tampi naṃ pucchissāmī’’ti cintetvā aññataraṃ māṇavakaṃ āmantesi. Appābādhantiādīsu ābādhoti visabhāgavedanā vuccati, yā ekadese uppajjitvā cattāro iriyāpathe ayapaṭṭena ābandhitvā viya gaṇhati, tassā abhāvaṃ pucchāti vadati. Appātaṅkoti kicchajīvitakaro rogo vuccati, tassāpi abhāvaṃ pucchāti vadati. Gilānasseva ca uṭṭhānaṃ nāma garukaṃ hoti, kāye balaṃ na hoti, tasmā niggelaññabhāvañca balañca pucchāti vadati. Phāsuvihāranti gamanaṭhānanisajjasayanesu catūsu iriyāpathesu sukhavihāraṃ pucchāti vadati. Athassa pucchitabbākāraṃ dassento ‘‘subho’’tiādimāha.
၄၄၇. ကာလဉ္စ သမယဉ္စ ဥပာဒာယာတိ ကာလဉ္စ သမယဉ္စ ပညာယ ဂဟေတ္ဝာ ဥပဓာရေတ္ဝာတိ အတ္ထော။ သစေ အမ္ဟာကံ သ္ဝေ ဂမနကာလော ဘဝိသ္သတိ, ကာယေ ဗလမတ္တာ စေဝ ဖရိသ္သတိ, ဂမနပစ္စယာ စ အညော အဖာသုဝိဟာရော န ဘဝိသ္သတိ, အထေတံ ကာလဉ္စ ဂမနကာရဏသမဝာယသင္ခာတံ သမယဉ္စ ဥပဓာရေတ္ဝာ – ‘‘အပိ ဧဝ နာမ သ္ဝေ အာဂစ္ဆေယ္ယာမာ’’တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
447.Kālañca samayañca upādāyāti kālañca samayañca paññāya gahetvā upadhāretvāti attho. Sace amhākaṃ sve gamanakālo bhavissati, kāye balamattā ceva pharissati, gamanapaccayā ca añño aphāsuvihāro na bhavissati, athetaṃ kālañca gamanakāraṇasamavāyasaṅkhātaṃ samayañca upadhāretvā – ‘‘api eva nāma sve āgaccheyyāmā’’ti vuttaṃ hoti.
၄၄၈. စေတကေန ဘိက္ခုနာတိ စေတိရဋ္ဌေ ဇာတတ္တာ စေတကောတိ ဧဝံ လဒ္ဓနာမေန။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယန္တိ ဘော, အာနန္ဒ, ဒသဗလသ္သ ကော နာမ အာဗာဓော အဟောသိ, ကိံ ဘဂဝာ ပရိဘုဉ္ဇိ။ အပိ စ သတ္ထု ပရိနိဗ္ဗာနေန တုမ္ဟာကံ သောကော ဥဒပာဒိ, သတ္ထာ နာမ န ကေဝလံ တုမ္ဟာကံယေဝ ပရိနိဗ္ဗုတော, သဒေဝကသ္သ လောကသ္သ မဟာဇာနိ, ကော ဒာနိ အညော မရဏာ မုစ္စိသ္သတိ, ယတ္ရ သော သဒေဝကသ္သ လောကသ္သ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော ပရိနိဗ္ဗုတော, ဣဒာနိ ကံ အညံ ဒိသ္ဝာ မစ္စုရာဇာ လဇ္ဇိသ္သတီတိ ဧဝမာဒိနာ နယေန မရဏပဋိသံယုတ္တံ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ထေရသ္သ ဟိယ္ယော ပီတဘေသဇ္ဇာနုရူပံ အာဟာရံ ဒတ္ဝာ ဘတ္တကိစ္စာဝသာနေ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။
448.Cetakenabhikkhunāti cetiraṭṭhe jātattā cetakoti evaṃ laddhanāmena. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyanti bho, ānanda, dasabalassa ko nāma ābādho ahosi, kiṃ bhagavā paribhuñji. Api ca satthu parinibbānena tumhākaṃ soko udapādi, satthā nāma na kevalaṃ tumhākaṃyeva parinibbuto, sadevakassa lokassa mahājāni, ko dāni añño maraṇā muccissati, yatra so sadevakassa lokassa aggapuggalo parinibbuto, idāni kaṃ aññaṃ disvā maccurājā lajjissatīti evamādinā nayena maraṇapaṭisaṃyuttaṃ sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā therassa hiyyo pītabhesajjānurūpaṃ āhāraṃ datvā bhattakiccāvasāne ekamantaṃ nisīdi.
ဥပဋ္ဌာကော သန္တိကာဝစရောတိ ဥပဋ္ဌာကော ဟုတ္ဝာ သန္တိကာဝစရော, န ရန္ဓဂဝေသီ။ န ဝီမံသနာဓိပ္ပာယော။ သမီပစာရီတိ ဣဒံ ပုရိမပဒသ္သေဝ ဝေဝစနံ။ ယေသံ သော ဘဝံ ဂောတမောတိ ကသ္မာ ပုစ္ဆတိ? တသ္သ ကိရ ဧဝံ အဟောသိ ‘‘ယေသု ဓမ္မေသု ဘဝံ ဂောတမော ဣမံ လောကံ ပတိဋ္ဌပေသိ, တေ တသ္သ အစ္စယေန နဋ္ဌာ နု ခော, ဓရန္တိ နု ခော, သစေ ဓရန္တိ, အာနန္ဒော ဇာနိသ္သတိ, ဟန္ဒ နံ ပုစ္ဆာမီ’’တိ, တသ္မာ ပုစ္ဆိ။
Upaṭṭhāko santikāvacaroti upaṭṭhāko hutvā santikāvacaro, na randhagavesī. Na vīmaṃsanādhippāyo. Samīpacārīti idaṃ purimapadasseva vevacanaṃ. Yesaṃ so bhavaṃ gotamoti kasmā pucchati? Tassa kira evaṃ ahosi ‘‘yesu dhammesu bhavaṃ gotamo imaṃ lokaṃ patiṭṭhapesi, te tassa accayena naṭṭhā nu kho, dharanti nu kho, sace dharanti, ānando jānissati, handa naṃ pucchāmī’’ti, tasmā pucchi.
၄၄၉. အထသ္သ ထေရော တီဏိ ပိဋကာနိ တီဟိ ခန္ဓေဟိ သင္ဂဟေတ္ဝာ ဒသ္သေန္တော ‘‘တိဏ္ဏံ ခော’’တိအာဒိမာဟ။ မာဏဝော သင္ခိတ္တေန ကထိတံ အသလ္လက္ခေန္တော – ‘‘ဝိတ္ထာရတော ပုစ္ဆိသ္သာမီ’’တိ စိန္တေတ္ဝာ ‘‘ကတမေသံ တိဏ္ဏ’’န္တိအာဒိမာဟ။
449. Athassa thero tīṇi piṭakāni tīhi khandhehi saṅgahetvā dassento ‘‘tiṇṇaṃ kho’’tiādimāha. Māṇavo saṅkhittena kathitaṃ asallakkhento – ‘‘vitthārato pucchissāmī’’ti cintetvā ‘‘katamesaṃ tiṇṇa’’ntiādimāha.
သီလက္ခန္ဓဝဏ္ဏနာ
Sīlakkhandhavaṇṇanā
၄၅၀-၄၅၃. တတော ထေရေန ‘‘အရိယသ္သ သီလက္ခန္ဓသ္သာ’’တိ တေသု ဒသ္သိတေသု ပုန ‘‘ကတမော ပန သော, ဘော အာနန္ဒ, အရိယော သီလက္ခန္ဓော’’တိ ဧကေကံ ပုစ္ဆိ။ ထေရောပိသ္သ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒံ ဒသ္သေတ္ဝာ တန္တိဓမ္မံ ဒေသေန္တော အနုက္ကမေန ဘဂဝတာ ဝုတ္တနယေနေဝ သဗ္ဗံ ဝိသ္သဇ္ဇေသိ။ တတ္ထ အတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန္တိ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သာသနေ န သီလမေဝ သာရော, ကေဝလဉ္ဟေတံ ပတိဋ္ဌာမတ္တမေဝ ဟောတိ။ ဣတော ဥတ္တရိ ပန အညမ္ပိ ကတ္တဗ္ဗံ အတ္ထိ ယေဝာတိ ဒသ္သေသိ။ ဣတော ဗဟိဒ္ဓာတိ ဗုဒ္ဓသာသနတော ဗဟိဒ္ဓာ။
450-453. Tato therena ‘‘ariyassa sīlakkhandhassā’’ti tesu dassitesu puna ‘‘katamo pana so, bho ānanda, ariyo sīlakkhandho’’ti ekekaṃ pucchi. Theropissa buddhuppādaṃ dassetvā tantidhammaṃ desento anukkamena bhagavatā vuttanayeneva sabbaṃ vissajjesi. Tattha atthicevettha uttarikaraṇīyanti ettha bhagavato sāsane na sīlameva sāro, kevalañhetaṃ patiṭṭhāmattameva hoti. Ito uttari pana aññampi kattabbaṃ atthi yevāti dassesi. Ito bahiddhāti buddhasāsanato bahiddhā.
သမာဓိက္ခန္ဓဝဏ္ဏနာ
Samādhikkhandhavaṇṇanā
၄၅၄. ကထဉ္စ , မာဏဝ, ဘိက္ခု ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရော ဟောတီတိ ဣဒမာယသ္မာ အာနန္ဒော ‘‘ကတမော ပန သော, ဘော အာနန္ဒ, အရိယော သမာဓိက္ခန္ဓော’’တိ ဧဝံ သမာဓိက္ခန္ဓံ ပုဋ္ဌောပိ ယေ တေ ‘‘သီလသမ္ပန္နော ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရော သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော သန္တုဋ္ဌော’’တိ ဧဝံ သီလာနန္တရံ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရာဒယော သီလသမာဓီနံ အန္တရေ ဥဘိန္နမ္ပိ ဥပကာရကဓမ္မာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ, တေ နိဒ္ဒိသိတ္ဝာ သမာဓိက္ခန္ဓံ ဒသ္သေတုကာမော အာရဘိ။ ဧတ္ထ စ ရူပဇ္ဈာနာနေဝ အာဂတာနိ, န အရူပဇ္ဈာနာနိ, အာနေတ္ဝာ ပန ဒီပေတဗ္ဗာနိ။ စတုတ္ထဇ္ဈာနေန ဟိ အသင္ဂဟိတာ အရူပသမာပတ္တိ နာမ နတ္ထိယေဝ။
454.Kathañca, māṇava, bhikkhu indriyesu guttadvāro hotīti idamāyasmā ānando ‘‘katamo pana so, bho ānanda, ariyo samādhikkhandho’’ti evaṃ samādhikkhandhaṃ puṭṭhopi ye te ‘‘sīlasampanno indriyesu guttadvāro satisampajaññena samannāgato santuṭṭho’’ti evaṃ sīlānantaraṃ indriyasaṃvarādayo sīlasamādhīnaṃ antare ubhinnampi upakārakadhammā uddiṭṭhā, te niddisitvā samādhikkhandhaṃ dassetukāmo ārabhi. Ettha ca rūpajjhānāneva āgatāni, na arūpajjhānāni, ānetvā pana dīpetabbāni. Catutthajjhānena hi asaṅgahitā arūpasamāpatti nāma natthiyeva.
၄၇၁-၄၈၀. အတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန္တိ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သာသနေ န စိတ္တေကဂ္ဂတာမတ္တကေနေဝ ပရိယောသာနပ္ပတ္တိ နာမ အတ္ထိ, ဣတောပိ ဥတ္တရိ ပန အညံ ကတ္တဗ္ဗံ အတ္ထိ ယေဝာတိ ဒသ္သေတိ။ နတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန္တိ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သာသနေ ဣတော ဥတ္တရိ ကာတဗ္ဗံ နာမ နတ္ထိယေဝ, အရဟတ္တပရိယောသာနဉ္ဟိ ဘဂဝတော သာသနန္တိ ဒသ္သေတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝာတိ။
471-480.Atthi cevettha uttarikaraṇīyanti ettha bhagavato sāsane na cittekaggatāmattakeneva pariyosānappatti nāma atthi, itopi uttari pana aññaṃ kattabbaṃ atthi yevāti dasseti. Natthi cevettha uttarikaraṇīyanti ettha bhagavato sāsane ito uttari kātabbaṃ nāma natthiyeva, arahattapariyosānañhi bhagavato sāsananti dasseti. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ဣတိ သုမင္ဂလဝိလာသိနိယာ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယံ
Iti sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ
သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Subhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ဒီဃနိကာယ • Dīghanikāya / ၁၀. သုဘသုတ္တံ • 10. Subhasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ဒီဃနိကာယ (ဋီကာ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ၁၀. သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Subhasuttavaṇṇanā