Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఉదాన-అట్ఠకథా • Udāna-aṭṭhakathā |
౭. సుభూతిసుత్తవణ్ణనా
7. Subhūtisuttavaṇṇanā
౫౭. సత్తమే సుభూతీతి తస్స థేరస్స నామం. సో హి ఆయస్మా పదుముత్తరస్స భగవతో పాదమూలే కతాభినీహారో కప్పసతసహస్సం ఉపచితపుఞ్ఞసమ్భారో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే ఉళారవిభవే గహపతికులే ఉప్పన్నో భగవతో ధమ్మదేసనం సుత్వా సంవేగజాతో ఘరా నిక్ఖమ్మ పబ్బజిత్వా కతాధికారత్తా ఘటేన్తో వాయమన్తో న చిరస్సేవ ఛళభిఞ్ఞో జాతో, బ్రహ్మవిహారభావనాయ పన ఉక్కంసపారమిప్పత్తియా ‘‘ఏతదగ్గం, భిక్ఖవే, మమ సావకానం భిక్ఖూనం అరణవిహారీనం యదిదం సుభూతీ’’తి (అ॰ ని॰ ౧.౨౦౧) అరణవిహారే భగవతా ఏతదగ్గే ఠపితో. సో ఏకదివసం సాయన్హసమయం దివాట్ఠానతో విహారఙ్గణం ఓతిణ్ణో చతుపరిసమజ్ఝే భగవన్తం ధమ్మం దేసేన్తం దిస్వా ‘‘దేసనాపరియోసానే వుట్ఠహిత్వా వన్దిస్సామీ’’తి కాలపరిచ్ఛేదం కత్వా భగవతో అవిదూరే అఞ్ఞతరస్మిం రుక్ఖమూలే నిసిన్నో ఫలసమాపత్తిం సమాపజ్జి. తేన వుత్తం – ‘‘తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా సుభూతి…పే॰… సమాపజ్జిత్వా’’తి.
57. Sattame subhūtīti tassa therassa nāmaṃ. So hi āyasmā padumuttarassa bhagavato pādamūle katābhinīhāro kappasatasahassaṃ upacitapuññasambhāro imasmiṃ buddhuppāde uḷāravibhave gahapatikule uppanno bhagavato dhammadesanaṃ sutvā saṃvegajāto gharā nikkhamma pabbajitvā katādhikārattā ghaṭento vāyamanto na cirasseva chaḷabhiñño jāto, brahmavihārabhāvanāya pana ukkaṃsapāramippattiyā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ araṇavihārīnaṃ yadidaṃ subhūtī’’ti (a. ni. 1.201) araṇavihāre bhagavatā etadagge ṭhapito. So ekadivasaṃ sāyanhasamayaṃ divāṭṭhānato vihāraṅgaṇaṃ otiṇṇo catuparisamajjhe bhagavantaṃ dhammaṃ desentaṃ disvā ‘‘desanāpariyosāne vuṭṭhahitvā vandissāmī’’ti kālaparicchedaṃ katvā bhagavato avidūre aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinno phalasamāpattiṃ samāpajji. Tena vuttaṃ – ‘‘tena kho pana samayena āyasmā subhūti…pe… samāpajjitvā’’ti.
తత్థ దుతియజ్ఝానతో పట్ఠాయ రూపావచరసమాధి సబ్బోపి అరూపావచరసమాధి అవితక్కసమాధి ఏవ. ఇధ పన చతుత్థజ్ఝానపాదకో అరహత్తఫలసమాధి ‘‘అవితక్కసమాధీ’’తి అధిప్పేతో. దుతియజ్ఝానాదీహి పహీనా మిచ్ఛావితక్కా న తావ సుప్పహీనా అచ్చన్తపహానాభావతో, అరియమగ్గేన పన పహీనా ఏవ పున పహానకిచ్చాభావతో. తస్మా అగ్గమగ్గపరియోసానభూతో అరహత్తఫలసమాధి సబ్బేసం మిచ్ఛావితక్కానం పహానన్తే ఉప్పన్నత్తా విసేసతో ‘‘అవితక్కసమాధీ’’తి వత్తబ్బతం అరహతి, పగేవ చతుత్థజ్ఝానపాదకో. తేన వుత్తం – ‘‘ఇధ పన చతుత్థజ్ఝానపాదకో అరహత్తఫలసమాధి ‘అవితక్కసమాధీ’తి అధిప్పేతో’’తి.
Tattha dutiyajjhānato paṭṭhāya rūpāvacarasamādhi sabbopi arūpāvacarasamādhi avitakkasamādhi eva. Idha pana catutthajjhānapādako arahattaphalasamādhi ‘‘avitakkasamādhī’’ti adhippeto. Dutiyajjhānādīhi pahīnā micchāvitakkā na tāva suppahīnā accantapahānābhāvato, ariyamaggena pana pahīnā eva puna pahānakiccābhāvato. Tasmā aggamaggapariyosānabhūto arahattaphalasamādhi sabbesaṃ micchāvitakkānaṃ pahānante uppannattā visesato ‘‘avitakkasamādhī’’ti vattabbataṃ arahati, pageva catutthajjhānapādako. Tena vuttaṃ – ‘‘idha pana catutthajjhānapādako arahattaphalasamādhi ‘avitakkasamādhī’ti adhippeto’’ti.
ఏతమత్థం విదిత్వాతి ఏతం ఆయస్మతో సుభూతిస్స సబ్బమిచ్ఛావితక్కసబ్బసంకిలేసపహానసఙ్ఖాతం అత్థం సబ్బాకారతో జానిత్వా తదత్థదీపకం ఇమం ఉదానం ఉదానేసి.
Etamatthaṃ viditvāti etaṃ āyasmato subhūtissa sabbamicchāvitakkasabbasaṃkilesapahānasaṅkhātaṃ atthaṃ sabbākārato jānitvā tadatthadīpakaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
తత్థ యస్స వితక్కా విధూపితాతి యేన అరియపుగ్గలేన, యస్స వా అరియపుగ్గలస్స కామవితక్కాదయో సబ్బేపి మిచ్ఛావితక్కా విధూపితా అరియమగ్గఞాణేన సన్తాపితా సముచ్ఛిన్నా. అజ్ఝత్తం సువికప్పితా అసేసాతి నియకజ్ఝత్తసఙ్ఖాతే అత్తనో సన్తానే ఉప్పజ్జనారహా సువికప్పితా సుట్ఠు వికప్పితా అసేసతో, కిఞ్చిపి అసేసేత్వా సుసముచ్ఛిన్నాతి అత్థో. తం సఙ్గమతిచ్చ అరూపసఞ్ఞీతి ఏత్థ న్తి నిపాతమత్తం. అథ వా హేతుఅత్థో తంసద్దో. యస్మా అనవసేసేన మిచ్ఛావితక్కా సముచ్ఛిన్నా, తస్మా రాగసఙ్గాదికం పఞ్చవిధం సఙ్గం, సబ్బమ్పి వా కిలేససఙ్గం అతిచ్చ అతిక్కమిత్వా అతిక్కమనహేతు రూపసభావాభావతో రుప్పనసఙ్ఖాతస్స చ వికారస్స తత్థ అభావతో నిబ్బికారహేతుభావతో వా ‘‘అరూప’’న్తి లద్ధనామం నిబ్బానం ఆరమ్మణం కత్వా పవత్తాహి మగ్గఫలసఞ్ఞాహి అరూపసఞ్ఞీ. చతుయోగాతిగతోతి కామయోగో భవయోగో దిట్ఠియోగో అవిజ్జాయోగోతి చత్తారో యోగే యథారహం చతూహిపి మగ్గేహి అతిక్కమిత్వా గతో. న జాతు మేతీతి మకారో పదసన్ధికరో, జాతు ఏకంసేనేవ పునబ్భవాయ న ఏతి, ఆయతిం పునబ్భవాభినిబ్బత్తి తస్స నత్థీతి అత్థో. ‘‘న జాతి మేతీ’’తిపి పఠన్తి, సో ఏవత్థో. ఇతి భగవా ఆయస్మతో సుభూతిస్స అరహత్తఫలసమాపత్తివిహారం అనుపాదిసేసనిబ్బానఞ్చ ఆరబ్భ పీతివేగవిస్సట్ఠం ఉదానం ఉదానేసి.
Tattha yassa vitakkā vidhūpitāti yena ariyapuggalena, yassa vā ariyapuggalassa kāmavitakkādayo sabbepi micchāvitakkā vidhūpitā ariyamaggañāṇena santāpitā samucchinnā. Ajjhattaṃ suvikappitā asesāti niyakajjhattasaṅkhāte attano santāne uppajjanārahā suvikappitā suṭṭhu vikappitā asesato, kiñcipi asesetvā susamucchinnāti attho. Taṃ saṅgamaticca arūpasaññīti ettha nti nipātamattaṃ. Atha vā hetuattho taṃsaddo. Yasmā anavasesena micchāvitakkā samucchinnā, tasmā rāgasaṅgādikaṃ pañcavidhaṃ saṅgaṃ, sabbampi vā kilesasaṅgaṃ aticca atikkamitvā atikkamanahetu rūpasabhāvābhāvato ruppanasaṅkhātassa ca vikārassa tattha abhāvato nibbikārahetubhāvato vā ‘‘arūpa’’nti laddhanāmaṃ nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā pavattāhi maggaphalasaññāhi arūpasaññī. Catuyogātigatoti kāmayogo bhavayogo diṭṭhiyogo avijjāyogoti cattāro yoge yathārahaṃ catūhipi maggehi atikkamitvā gato. Na jātu metīti makāro padasandhikaro, jātu ekaṃseneva punabbhavāya na eti, āyatiṃ punabbhavābhinibbatti tassa natthīti attho. ‘‘Na jāti metī’’tipi paṭhanti, so evattho. Iti bhagavā āyasmato subhūtissa arahattaphalasamāpattivihāraṃ anupādisesanibbānañca ārabbha pītivegavissaṭṭhaṃ udānaṃ udānesi.
సత్తమసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Sattamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఉదానపాళి • Udānapāḷi / ౭. సుభూతిసుత్తం • 7. Subhūtisuttaṃ