| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೭. ಸುಭೂತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Subhūtisuttavaṇṇanā
೫೭. ಸತ್ತಮೇ ಸುಭೂತೀತಿ ತಸ್ಸ ಥೇರಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಸೋ ಹಿ ಆಯಸ್ಮಾ ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಪಾದಮೂಲೇ ಕತಾಭಿನೀಹಾರೋ ಕಪ್ಪಸತಸಹಸ್ಸಂ ಉಪಚಿತಪುಞ್ಞಸಮ್ಭಾರೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ಉಳಾರವಿಭವೇ ಗಹಪತಿಕುಲೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಭಗವತೋ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಸುತ್ವಾ ಸಂವೇಗಜಾತೋ ಘರಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಕತಾಧಿಕಾರತ್ತಾ ಘಟೇನ್ತೋ ವಾಯಮನ್ತೋ ನ ಚಿರಸ್ಸೇವ ಛಳಭಿಞ್ಞೋ ಜಾತೋ, ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಭಾವನಾಯ ಪನ ಉಕ್ಕಂಸಪಾರಮಿಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ‘‘ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಮ ಸಾವಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅರಣವಿಹಾರೀನಂ ಯದಿದಂ ಸುಭೂತೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೧.೨೦೧) ಅರಣವಿಹಾರೇ ಭಗವತಾ ಏತದಗ್ಗೇ ಠಪಿತೋ। ಸೋ ಏಕದಿವಸಂ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ದಿವಾಟ್ಠಾನತೋ ವಿಹಾರಙ್ಗಣಂ ಓತಿಣ್ಣೋ ಚತುಪರಿಸಮಜ್ಝೇ ಭಗವನ್ತಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ದೇಸನಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ವುಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ವನ್ದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಕಾಲಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಅವಿದೂರೇ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಸುಭೂತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ’’ತಿ।
57. Sattame subhūtīti tassa therassa nāmaṃ. So hi āyasmā padumuttarassa bhagavato pādamūle katābhinīhāro kappasatasahassaṃ upacitapuññasambhāro imasmiṃ buddhuppāde uḷāravibhave gahapatikule uppanno bhagavato dhammadesanaṃ sutvā saṃvegajāto gharā nikkhamma pabbajitvā katādhikārattā ghaṭento vāyamanto na cirasseva chaḷabhiñño jāto, brahmavihārabhāvanāya pana ukkaṃsapāramippattiyā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ araṇavihārīnaṃ yadidaṃ subhūtī’’ti (a. ni. 1.201) araṇavihāre bhagavatā etadagge ṭhapito. So ekadivasaṃ sāyanhasamayaṃ divāṭṭhānato vihāraṅgaṇaṃ otiṇṇo catuparisamajjhe bhagavantaṃ dhammaṃ desentaṃ disvā ‘‘desanāpariyosāne vuṭṭhahitvā vandissāmī’’ti kālaparicchedaṃ katvā bhagavato avidūre aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinno phalasamāpattiṃ samāpajji. Tena vuttaṃ – ‘‘tena kho pana samayena āyasmā subhūti…pe… samāpajjitvā’’ti.
ತತ್ಥ ದುತಿಯಜ್ಝಾನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ರೂಪಾವಚರಸಮಾಧಿ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಅರೂಪಾವಚರಸಮಾಧಿ ಅವಿತಕ್ಕಸಮಾಧಿ ಏವ। ಇಧ ಪನ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಪಾದಕೋ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮಾಧಿ ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಸಮಾಧೀ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ। ದುತಿಯಜ್ಝಾನಾದೀಹಿ ಪಹೀನಾ ಮಿಚ್ಛಾವಿತಕ್ಕಾ ನ ತಾವ ಸುಪ್ಪಹೀನಾ ಅಚ್ಚನ್ತಪಹಾನಾಭಾವತೋ, ಅರಿಯಮಗ್ಗೇನ ಪನ ಪಹೀನಾ ಏವ ಪುನ ಪಹಾನಕಿಚ್ಚಾಭಾವತೋ। ತಸ್ಮಾ ಅಗ್ಗಮಗ್ಗಪರಿಯೋಸಾನಭೂತೋ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮಾಧಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಮಿಚ್ಛಾವಿತಕ್ಕಾನಂ ಪಹಾನನ್ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನತ್ತಾ ವಿಸೇಸತೋ ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಸಮಾಧೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬತಂ ಅರಹತಿ, ಪಗೇವ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಪಾದಕೋ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಇಧ ಪನ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಪಾದಕೋ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮಾಧಿ ‘ಅವಿತಕ್ಕಸಮಾಧೀ’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ’’ತಿ।
Tattha dutiyajjhānato paṭṭhāya rūpāvacarasamādhi sabbopi arūpāvacarasamādhi avitakkasamādhi eva. Idha pana catutthajjhānapādako arahattaphalasamādhi ‘‘avitakkasamādhī’’ti adhippeto. Dutiyajjhānādīhi pahīnā micchāvitakkā na tāva suppahīnā accantapahānābhāvato, ariyamaggena pana pahīnā eva puna pahānakiccābhāvato. Tasmā aggamaggapariyosānabhūto arahattaphalasamādhi sabbesaṃ micchāvitakkānaṃ pahānante uppannattā visesato ‘‘avitakkasamādhī’’ti vattabbataṃ arahati, pageva catutthajjhānapādako. Tena vuttaṃ – ‘‘idha pana catutthajjhānapādako arahattaphalasamādhi ‘avitakkasamādhī’ti adhippeto’’ti.
ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ಏತಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸುಭೂತಿಸ್ಸ ಸಬ್ಬಮಿಚ್ಛಾವಿತಕ್ಕಸಬ್ಬಸಂಕಿಲೇಸಪಹಾನಸಙ್ಖಾತಂ ಅತ್ಥಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರತೋ ಜಾನಿತ್ವಾ ತದತ್ಥದೀಪಕಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
Etamatthaṃ viditvāti etaṃ āyasmato subhūtissa sabbamicchāvitakkasabbasaṃkilesapahānasaṅkhātaṃ atthaṃ sabbākārato jānitvā tadatthadīpakaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ವಿತಕ್ಕಾ ವಿಧೂಪಿತಾತಿ ಯೇನ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲೇನ, ಯಸ್ಸ ವಾ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಕಾಮವಿತಕ್ಕಾದಯೋ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಮಿಚ್ಛಾವಿತಕ್ಕಾ ವಿಧೂಪಿತಾ ಅರಿಯಮಗ್ಗಞಾಣೇನ ಸನ್ತಾಪಿತಾ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಾ। ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸುವಿಕಪ್ಪಿತಾ ಅಸೇಸಾತಿ ನಿಯಕಜ್ಝತ್ತಸಙ್ಖಾತೇ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಾನೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಾರಹಾ ಸುವಿಕಪ್ಪಿತಾ ಸುಟ್ಠು ವಿಕಪ್ಪಿತಾ ಅಸೇಸತೋ, ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಅಸೇಸೇತ್ವಾ ಸುಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಂ ಸಙ್ಗಮತಿಚ್ಚ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀತಿ ಏತ್ಥ ನ್ತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಅಥ ವಾ ಹೇತುಅತ್ಥೋ ತಂಸದ್ದೋ। ಯಸ್ಮಾ ಅನವಸೇಸೇನ ಮಿಚ್ಛಾವಿತಕ್ಕಾ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಾ, ತಸ್ಮಾ ರಾಗಸಙ್ಗಾದಿಕಂ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ಸಙ್ಗಂ, ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ವಾ ಕಿಲೇಸಸಙ್ಗಂ ಅತಿಚ್ಚ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅತಿಕ್ಕಮನಹೇತು ರೂಪಸಭಾವಾಭಾವತೋ ರುಪ್ಪನಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಚ ವಿಕಾರಸ್ಸ ತತ್ಥ ಅಭಾವತೋ ನಿಬ್ಬಿಕಾರಹೇತುಭಾವತೋ ವಾ ‘‘ಅರೂಪ’’ನ್ತಿ ಲದ್ಧನಾಮಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ಕತ್ವಾ ಪವತ್ತಾಹಿ ಮಗ್ಗಫಲಸಞ್ಞಾಹಿ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ। ಚತುಯೋಗಾತಿಗತೋತಿ ಕಾಮಯೋಗೋ ಭವಯೋಗೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋಗೋ ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋತಿ ಚತ್ತಾರೋ ಯೋಗೇ ಯಥಾರಹಂ ಚತೂಹಿಪಿ ಮಗ್ಗೇಹಿ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಗತೋ। ನ ಜಾತು ಮೇತೀತಿ ಮಕಾರೋ ಪದಸನ್ಧಿಕರೋ, ಜಾತು ಏಕಂಸೇನೇವ ಪುನಬ್ಭವಾಯ ನ ಏತಿ, ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ ತಸ್ಸ ನತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ನ ಜಾತಿ ಮೇತೀ’’ತಿಪಿ ಪಠನ್ತಿ, ಸೋ ಏವತ್ಥೋ। ಇತಿ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸುಭೂತಿಸ್ಸ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮಾಪತ್ತಿವಿಹಾರಂ ಅನುಪಾದಿಸೇಸನಿಬ್ಬಾನಞ್ಚ ಆರಬ್ಭ ಪೀತಿವೇಗವಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
Tattha yassa vitakkā vidhūpitāti yena ariyapuggalena, yassa vā ariyapuggalassa kāmavitakkādayo sabbepi micchāvitakkā vidhūpitā ariyamaggañāṇena santāpitā samucchinnā. Ajjhattaṃ suvikappitā asesāti niyakajjhattasaṅkhāte attano santāne uppajjanārahā suvikappitā suṭṭhu vikappitā asesato, kiñcipi asesetvā susamucchinnāti attho. Taṃ saṅgamaticca arūpasaññīti ettha nti nipātamattaṃ. Atha vā hetuattho taṃsaddo. Yasmā anavasesena micchāvitakkā samucchinnā, tasmā rāgasaṅgādikaṃ pañcavidhaṃ saṅgaṃ, sabbampi vā kilesasaṅgaṃ aticca atikkamitvā atikkamanahetu rūpasabhāvābhāvato ruppanasaṅkhātassa ca vikārassa tattha abhāvato nibbikārahetubhāvato vā ‘‘arūpa’’nti laddhanāmaṃ nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā pavattāhi maggaphalasaññāhi arūpasaññī. Catuyogātigatoti kāmayogo bhavayogo diṭṭhiyogo avijjāyogoti cattāro yoge yathārahaṃ catūhipi maggehi atikkamitvā gato. Na jātu metīti makāro padasandhikaro, jātu ekaṃseneva punabbhavāya na eti, āyatiṃ punabbhavābhinibbatti tassa natthīti attho. ‘‘Na jāti metī’’tipi paṭhanti, so evattho. Iti bhagavā āyasmato subhūtissa arahattaphalasamāpattivihāraṃ anupādisesanibbānañca ārabbha pītivegavissaṭṭhaṃ udānaṃ udānesi.
ಸತ್ತಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sattamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೭. ಸುಭೂತಿಸುತ್ತಂ • 7. Subhūtisuttaṃ
