Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అపదానపాళి • Apadānapāḷi |
౩. సుభూతివగ్గో
3. Subhūtivaggo
౧. సుభూతిత్థేరఅపదానం
1. Subhūtittheraapadānaṃ
౧.
1.
‘‘హిమవన్తస్సావిదూరే , నిసభో నామ పబ్బతో;
‘‘Himavantassāvidūre , nisabho nāma pabbato;
అస్సమో సుకతో మయ్హం, పణ్ణసాలా సుమాపితా.
Assamo sukato mayhaṃ, paṇṇasālā sumāpitā.
౨.
2.
‘‘కోసియో నామ నామేన, జటిలో ఉగ్గతాపనో;
‘‘Kosiyo nāma nāmena, jaṭilo uggatāpano;
౩.
3.
‘‘ఫలం మూలఞ్చ పణ్ణఞ్చ, న భుఞ్జామి అహం తదా;
‘‘Phalaṃ mūlañca paṇṇañca, na bhuñjāmi ahaṃ tadā;
౪.
4.
‘‘నాహం కోపేమి ఆజీవం, చజమానోపి జీవితం;
‘‘Nāhaṃ kopemi ājīvaṃ, cajamānopi jīvitaṃ;
ఆరాధేమి సకం చిత్తం, వివజ్జేమి అనేసనం.
Ārādhemi sakaṃ cittaṃ, vivajjemi anesanaṃ.
౫.
5.
‘‘రాగూపసంహితం చిత్తం, యదా ఉప్పజ్జతే మమ;
‘‘Rāgūpasaṃhitaṃ cittaṃ, yadā uppajjate mama;
సయంవ పచ్చవేక్ఖామి, ఏకగ్గో తం దమేమహం.
Sayaṃva paccavekkhāmi, ekaggo taṃ damemahaṃ.
౬.
6.
‘‘‘రజ్జసే రజ్జనీయే చ, దుస్సనీయే చ దుస్ససే;
‘‘‘Rajjase rajjanīye ca, dussanīye ca dussase;
ముయ్హసే మోహనీయే చ, నిక్ఖమస్సు వనా తువం.
Muyhase mohanīye ca, nikkhamassu vanā tuvaṃ.
౭.
7.
‘‘‘విసుద్ధానం అయం వాసో, నిమ్మలానం తపస్సినం;
‘‘‘Visuddhānaṃ ayaṃ vāso, nimmalānaṃ tapassinaṃ;
మా ఖో విసుద్ధం దూసేసి, నిక్ఖమస్సు వనా తువం.
Mā kho visuddhaṃ dūsesi, nikkhamassu vanā tuvaṃ.
౮.
8.
ఉభోపి మా విరాధేసి, నిక్ఖమస్సు వనా తువం.
Ubhopi mā virādhesi, nikkhamassu vanā tuvaṃ.
౯.
9.
‘‘‘ఛవాలాతం యథా కట్ఠం, న క్వచి కిచ్చకారకం;
‘‘‘Chavālātaṃ yathā kaṭṭhaṃ, na kvaci kiccakārakaṃ;
నేవ గామే అరఞ్ఞే వా, న హి తం కట్ఠసమ్మతం.
Neva gāme araññe vā, na hi taṃ kaṭṭhasammataṃ.
౧౦.
10.
‘‘‘ఛవాలాతూపమో త్వంసి, న గిహీ నాపి సఞ్ఞతో;
‘‘‘Chavālātūpamo tvaṃsi, na gihī nāpi saññato;
ఉభతో ముత్తకో అజ్జ, నిక్ఖమస్సు వనా తువం.
Ubhato muttako ajja, nikkhamassu vanā tuvaṃ.
౧౧.
11.
‘‘‘సియా ను ఖో తవ ఏతం, కో పజానాతి తే ఇదం;
‘‘‘Siyā nu kho tava etaṃ, ko pajānāti te idaṃ;
౧౨.
12.
‘‘‘జిగుచ్ఛిస్సన్తి తం విఞ్ఞూ, అసుచిం నాగరికో యథా;
‘‘‘Jigucchissanti taṃ viññū, asuciṃ nāgariko yathā;
ఆకడ్ఢిత్వాన ఇసయో, చోదయిస్సన్తి తం సదా.
Ākaḍḍhitvāna isayo, codayissanti taṃ sadā.
౧౩.
13.
‘‘‘తం విఞ్ఞూ పవదిస్సన్తి, సమతిక్కన్తసాసనం;
‘‘‘Taṃ viññū pavadissanti, samatikkantasāsanaṃ;
౧౪.
14.
‘‘‘తిధాపభిన్నం మాతఙ్గం, కుఞ్జరం సట్ఠిహాయనం;
‘‘‘Tidhāpabhinnaṃ mātaṅgaṃ, kuñjaraṃ saṭṭhihāyanaṃ;
బలీ నాగో ఉపగన్త్వా, యూథా నీహరతే గజం.
Balī nāgo upagantvā, yūthā nīharate gajaṃ.
౧౫.
15.
‘‘‘యూథా వినిస్సటో సన్తో, సుఖం సాతం న విన్దతి;
‘‘‘Yūthā vinissaṭo santo, sukhaṃ sātaṃ na vindati;
దుక్ఖితో విమనో హోతి, పజ్ఝాయన్తో పవేధతి.
Dukkhito vimano hoti, pajjhāyanto pavedhati.
౧౬.
16.
‘‘‘తథేవ జటిలా తమ్పి, నీహరిస్సన్తి దుమ్మతిం;
‘‘‘Tatheva jaṭilā tampi, nīharissanti dummatiṃ;
తేహి త్వం నిస్సటో సన్తో, సుఖం సాతం న లచ్ఛసి.
Tehi tvaṃ nissaṭo santo, sukhaṃ sātaṃ na lacchasi.
౧౭.
17.
‘‘‘దివా వా యది వా రత్తిం, సోకసల్లసమప్పితో;
‘‘‘Divā vā yadi vā rattiṃ, sokasallasamappito;
డయ్హసి పరిళాహేన, గజో యూథావ నిస్సటో.
Ḍayhasi pariḷāhena, gajo yūthāva nissaṭo.
౧౮.
18.
౧౯.
19.
‘‘‘అగారం వసమానోపి, కథం జీవిహిసి తువం;
‘‘‘Agāraṃ vasamānopi, kathaṃ jīvihisi tuvaṃ;
మత్తికం పేత్తికఞ్చాపి, నత్థి తే నిహితం ధనం.
Mattikaṃ pettikañcāpi, natthi te nihitaṃ dhanaṃ.
౨౦.
20.
‘‘‘సయం కమ్మం కరిత్వాన, గత్తే సేదం పమోచయం;
‘‘‘Sayaṃ kammaṃ karitvāna, gatte sedaṃ pamocayaṃ;
ఏవం జీవిహిసి గేహే, సాధు తే తం న రుచ్చతి.
Evaṃ jīvihisi gehe, sādhu te taṃ na ruccati.
౨౧.
21.
‘‘‘ఏవాహం తత్థ వారేమి, సంకిలేసగతం మనం;
‘‘‘Evāhaṃ tattha vāremi, saṃkilesagataṃ manaṃ;
నానాధమ్మకథం కత్వా, పాపా చిత్తం నివారయిం’.
Nānādhammakathaṃ katvā, pāpā cittaṃ nivārayiṃ’.
౨౨.
22.
‘‘ఏవం మే విహరన్తస్స, అప్పమాదవిహారినో;
‘‘Evaṃ me viharantassa, appamādavihārino;
తింసవస్ససహస్సాని, విపినే మే అతిక్కముం.
Tiṃsavassasahassāni, vipine me atikkamuṃ.
౨౩.
23.
‘‘అప్పమాదరతం దిస్వా, ఉత్తమత్థం గవేసకం;
‘‘Appamādarataṃ disvā, uttamatthaṃ gavesakaṃ;
పదుముత్తరసమ్బుద్ధో, ఆగచ్ఛి మమ సన్తికం.
Padumuttarasambuddho, āgacchi mama santikaṃ.
౨౪.
24.
‘‘తిమ్బరూసకవణ్ణాభో , అప్పమేయ్యో అనూపమో;
‘‘Timbarūsakavaṇṇābho , appameyyo anūpamo;
రూపేనాసదిసో బుద్ధో, ఆకాసే చఙ్కమీ తదా.
Rūpenāsadiso buddho, ākāse caṅkamī tadā.
౨౫.
25.
‘‘సుఫుల్లో సాలరాజావ, విజ్జూవబ్భఘనన్తరే;
‘‘Suphullo sālarājāva, vijjūvabbhaghanantare;
ఞాణేనాసదిసో బుద్ధో, ఆకాసే చఙ్కమీ తదా.
Ñāṇenāsadiso buddho, ākāse caṅkamī tadā.
౨౬.
26.
౨౭.
27.
‘‘సిఙ్గీనిక్ఖసవణ్ణాభో, ఖదిరఙ్గారసన్నిభో;
‘‘Siṅgīnikkhasavaṇṇābho, khadiraṅgārasannibho;
మణి యథా జోతిరసో, ఆకాసే చఙ్కమీ తదా.
Maṇi yathā jotiraso, ākāse caṅkamī tadā.
౨౮.
28.
‘‘విసుద్ధకేలాసనిభో , పుణ్ణమాయేవ చన్దిమా;
‘‘Visuddhakelāsanibho , puṇṇamāyeva candimā;
౨౯.
29.
‘‘దిస్వా నభే చఙ్కమన్తం, ఏవం చిన్తేసహం తదా;
‘‘Disvā nabhe caṅkamantaṃ, evaṃ cintesahaṃ tadā;
‘దేవో ను ఖో అయం సత్తో, ఉదాహు మనుజో అయం.
‘Devo nu kho ayaṃ satto, udāhu manujo ayaṃ.
౩౦.
30.
‘‘‘న మే సుతో వా దిట్ఠో వా, మహియా ఏదిసో నరో;
‘‘‘Na me suto vā diṭṭho vā, mahiyā ediso naro;
అపి మన్తపదం అత్థి, అయం సత్థా భవిస్సతి’.
Api mantapadaṃ atthi, ayaṃ satthā bhavissati’.
౩౧.
31.
‘‘ఏవాహం చిన్తయిత్వాన, సకం చిత్తం పసాదయిం;
‘‘Evāhaṃ cintayitvāna, sakaṃ cittaṃ pasādayiṃ;
౩౨.
32.
‘‘పుప్ఫాసనం పఞ్ఞపేత్వా, సాధుచిత్తం మనోరమం;
‘‘Pupphāsanaṃ paññapetvā, sādhucittaṃ manoramaṃ;
నరసారథినం అగ్గం, ఇదం వచనమబ్రవిం.
Narasārathinaṃ aggaṃ, idaṃ vacanamabraviṃ.
౩౩.
33.
‘‘‘ఇదం మే ఆసనం వీర, పఞ్ఞత్తం తవనుచ్ఛవం;
‘‘‘Idaṃ me āsanaṃ vīra, paññattaṃ tavanucchavaṃ;
హాసయన్తో మమం చిత్తం, నిసీద కుసుమాసనే’.
Hāsayanto mamaṃ cittaṃ, nisīda kusumāsane’.
౩౪.
34.
సత్తరత్తిన్దివం బుద్ధో, పవరే కుసుమాసనే.
Sattarattindivaṃ buddho, pavare kusumāsane.
౩౫.
35.
‘‘నమస్సమానో అట్ఠాసిం, సత్తరత్తిన్దివం అహం;
‘‘Namassamāno aṭṭhāsiṃ, sattarattindivaṃ ahaṃ;
వుట్ఠహిత్వా సమాధిమ్హా, సత్థా లోకే అనుత్తరో;
Vuṭṭhahitvā samādhimhā, satthā loke anuttaro;
మమ కమ్మం పకిత్తేన్తో, ఇదం వచనమబ్రవి.
Mama kammaṃ pakittento, idaṃ vacanamabravi.
౩౬.
36.
‘‘‘భావేహి బుద్ధానుస్సతిం, భావనానమనుత్తరం;
‘‘‘Bhāvehi buddhānussatiṃ, bhāvanānamanuttaraṃ;
ఇమం సతిం భావయిత్వా, పూరయిస్ససి మానసం.
Imaṃ satiṃ bhāvayitvā, pūrayissasi mānasaṃ.
౩౭.
37.
‘‘‘తింసకప్పసహస్సాని, దేవలోకే రమిస్ససి;
‘‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissasi;
అసీతిక్ఖత్తుం దేవిన్దో, దేవరజ్జం కరిస్ససి;
Asītikkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissasi;
సహస్సక్ఖత్తుం చక్కవత్తీ, రాజా రట్ఠే భవిస్ససి.
Sahassakkhattuṃ cakkavattī, rājā raṭṭhe bhavissasi.
౩౮.
38.
‘‘‘పదేసరజ్జం విపులం, గణనాతో అసఙ్ఖియం;
‘‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;
అనుభోస్ససి తం సబ్బం, బుద్ధానుస్సతియా ఫలం.
Anubhossasi taṃ sabbaṃ, buddhānussatiyā phalaṃ.
౩౯.
39.
‘‘‘భవాభవే సంసరన్తో, మహాభోగం లభిస్ససి;
‘‘‘Bhavābhave saṃsaranto, mahābhogaṃ labhissasi;
భోగే తే ఊనతా నత్థి, బుద్ధానుస్సతియా ఫలం.
Bhoge te ūnatā natthi, buddhānussatiyā phalaṃ.
౪౦.
40.
‘‘‘కప్పసతసహస్సమ్హి, ఓక్కాకకులసమ్భవో;
‘‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;
గోతమో నామ గోత్తేన, సత్థా లోకే భవిస్సతి.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
౪౧.
41.
‘‘‘అసీతికోటిం ఛడ్డేత్వా, దాసే కమ్మకరే బహూ;
‘‘‘Asītikoṭiṃ chaḍḍetvā, dāse kammakare bahū;
గోతమస్స భగవతో, సాసనే పబ్బజిస్ససి.
Gotamassa bhagavato, sāsane pabbajissasi.
౪౨.
42.
‘‘‘ఆరాధయిత్వా సమ్బుద్ధం, గోతమం సక్యపుఙ్గవం;
‘‘‘Ārādhayitvā sambuddhaṃ, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ;
సుభూతి నామ నామేన, హేస్సతి సత్థు సావకో.
Subhūti nāma nāmena, hessati satthu sāvako.
౪౩.
43.
‘‘‘భిక్ఖుసఙ్ఘే నిసీదిత్వా, దక్ఖిణేయ్యగుణమ్హి తం;
‘‘‘Bhikkhusaṅghe nisīditvā, dakkhiṇeyyaguṇamhi taṃ;
తథారణవిహారే చ, ద్వీసు అగ్గే ఠపేస్సతి’.
Tathāraṇavihāre ca, dvīsu agge ṭhapessati’.
౪౪.
44.
‘‘ఇదం వత్వాన సమ్బుద్ధో, జలజుత్తమనామకో;
‘‘Idaṃ vatvāna sambuddho, jalajuttamanāmako;
నభం అబ్భుగ్గమీ వీరో, హంసరాజావ అమ్బరే.
Nabhaṃ abbhuggamī vīro, haṃsarājāva ambare.
౪౫.
45.
‘‘సాసితో లోకనాథేన, నమస్సిత్వా తథాగతం;
‘‘Sāsito lokanāthena, namassitvā tathāgataṃ;
సదా భావేమి ముదితో, బుద్ధానుస్సతిముత్తమం.
Sadā bhāvemi mudito, buddhānussatimuttamaṃ.
౪౬.
46.
‘‘తేన కమ్మేన సుకతేన, చేతనాపణిధీహి చ;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
జహిత్వా మానుసం దేహం, తావతింసం అగచ్ఛహం.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsaṃ agacchahaṃ.
౪౭.
47.
‘‘అసీతిక్ఖత్తుం దేవిన్దో, దేవరజ్జమకారయిం;
‘‘Asītikkhattuṃ devindo, devarajjamakārayiṃ;
సహస్సక్ఖత్తుం రాజా చ, చక్కవత్తీ అహోసహం.
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī ahosahaṃ.
౪౮.
48.
‘‘పదేసరజ్జం విపులం, గణనాతో అసఙ్ఖియం;
‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;
అనుభోమి సుసమ్పత్తిం, బుద్ధానుస్సతియా ఫలం.
Anubhomi susampattiṃ, buddhānussatiyā phalaṃ.
౪౯.
49.
‘‘భవాభవే సంసరన్తో, మహాభోగం లభామహం;
‘‘Bhavābhave saṃsaranto, mahābhogaṃ labhāmahaṃ;
భోగే మే ఊనతా నత్థి, బుద్ధానుస్సతియా ఫలం.
Bhoge me ūnatā natthi, buddhānussatiyā phalaṃ.
౫౦.
50.
‘‘సతసహస్సితో కప్పే, యం కమ్మమకరిం తదా;
‘‘Satasahassito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;
దుగ్గతిం నాభిజానామి, బుద్ధానుస్సతియా ఫలం.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhānussatiyā phalaṃ.
౫౧.
51.
‘‘పటిసమ్భిదా చతస్సో, విమోక్ఖాపి చ అట్ఠిమే;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ఛళభిఞ్ఞా సచ్ఛికతా, కతం బుద్ధస్స సాసనం’’.
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ఇత్థం సుదం ఆయస్మా సుభూతి థేరో ఇమా గాథాయో అభాసిత్థాతి.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā subhūti thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
సుభూతిత్థేరస్సాపదానం పఠమం.
Subhūtittherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / అపదాన-అట్ఠకథా • Apadāna-aṭṭhakathā / ౧. సుభూతిత్థేరఅపదానవణ్ణనా • 1. Subhūtittheraapadānavaṇṇanā