| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៧. សុព្រហ្មសុត្តវណ្ណនា
7. Subrahmasuttavaṇṇanā
៩៨. សត្តមេ សុព្រហ្មាតិ សោ កិរ ទេវបុត្តោ អច្ឆរាសង្ឃបរិវុតោ នន្ទនកីឡិកំ គន្ត្វា បារិច្ឆត្តកមូលេ បញ្ញត្តាសនេ និសីទិ។ តំ បញ្ចសតា ទេវធីតរោ បរិវារេត្វា និសិន្នា, បញ្ចសតា រុក្ខំ អភិរុឡ្ហា។ ននុ ច ទេវតានំ ចិត្តវសេន យោជនសតិកោបិ រុក្ខោ ឱនមិត្វា ហត្ថំ អាគច្ឆតិ, កស្មា តា អភិរុឡ្ហាតិ។ ខិឌ្ឌាបសុតតាយ។ អភិរុយ្ហ បន មធុរស្សរេន គាយិត្វា គាយិត្វា បុប្ផានិ បាតេន្តិ, តានិ គហេត្វា ឥតរា ឯកតោវណ្ដិកមាលាទិវសេន គន្ថេន្តិ។ អថ រុក្ខំ អភិរុឡ្ហា ឧបច្ឆេទកកម្មវសេន ឯកប្បហារេនេវ កាលំ កត្វា អវីចិម្ហិ និព្ពត្តា មហាទុក្ខំ អនុភវន្តិ។
98. Sattame subrahmāti so kira devaputto accharāsaṅghaparivuto nandanakīḷikaṃ gantvā pāricchattakamūle paññattāsane nisīdi. Taṃ pañcasatā devadhītaro parivāretvā nisinnā, pañcasatā rukkhaṃ abhiruḷhā. Nanu ca devatānaṃ cittavasena yojanasatikopi rukkho onamitvā hatthaṃ āgacchati, kasmā tā abhiruḷhāti. Khiḍḍāpasutatāya. Abhiruyha pana madhurassarena gāyitvā gāyitvā pupphāni pātenti, tāni gahetvā itarā ekatovaṇṭikamālādivasena ganthenti. Atha rukkhaṃ abhiruḷhā upacchedakakammavasena ekappahāreneva kālaṃ katvā avīcimhi nibbattā mahādukkhaṃ anubhavanti.
អថ កាលេ គច្ឆន្តេ ទេវបុត្តោ ‘‘ឥមាសំ នេវ សទ្ទោ សុយ្យតិ, ន បុប្ផានិ បាតេន្តិ។ កហំ នុ ខោ គតា’’តិ? អាវជ្ជេន្តោ និរយេ និព្ពត្តភាវំ ទិស្វា បិយវត្ថុកសោកេន រុប្បមានោ ចិន្តេសិ – ‘‘ឯតា តាវ យថាកម្មេន គតា, មយ្ហំ អាយុសង្ខារោ កិត្តកោ’’តិ។ សោ – ‘‘សត្តមេ ទិវសេ មយាបិ អវសេសាហិ បញ្ចសតាហិ សទ្ធិំ កាលំ កត្វា តត្ថេវ និព្ពត្តិតព្ព’’ន្តិ ទិស្វា ពលវតរេន សោកេន រុប្បិ។ សោ – ‘‘ឥមំ មយ្ហំ សោកំ សទេវកេ លោកេ អញ្ញត្រ តថាគតា និទ្ធមិតុំ សមត្ថោ នាម នត្ថី’’តិ ចិន្តេត្វា សត្ថុ សន្តិកំ គន្ត្វា និច្ចំ ឧត្រស្តន្តិ គាថមាហ។
Atha kāle gacchante devaputto ‘‘imāsaṃ neva saddo suyyati, na pupphāni pātenti. Kahaṃ nu kho gatā’’ti? Āvajjento niraye nibbattabhāvaṃ disvā piyavatthukasokena ruppamāno cintesi – ‘‘etā tāva yathākammena gatā, mayhaṃ āyusaṅkhāro kittako’’ti. So – ‘‘sattame divase mayāpi avasesāhi pañcasatāhi saddhiṃ kālaṃ katvā tattheva nibbattitabba’’nti disvā balavatarena sokena ruppi. So – ‘‘imaṃ mayhaṃ sokaṃ sadevake loke aññatra tathāgatā niddhamituṃ samattho nāma natthī’’ti cintetvā satthu santikaṃ gantvā niccaṃ utrastanti gāthamāha.
តត្ថ ឥទន្តិ អត្តនោ ចិត្តំ ទស្សេតិ។ ទុតិយបទំ បុរិមស្សេវ វេវចនំ។ និច្ចន្តិ ច បទស្ស ទេវលោកេ និព្ពត្តកាលតោ បដ្ឋាយាតិ អត្ថោ ន គហេតព្ពោ, សោកុប្បត្តិកាលតោ បន បដ្ឋាយ និច្ចន្តិ វេទិតព្ពំ។ អនុប្បន្នេសុ កិច្ឆេសូតិ ឥតោ សត្តាហច្ចយេន យានិ ទុក្ខានិ ឧប្បជ្ជិស្សន្តិ, តេសុ។ អថោ ឧប្បតិតេសុ ចាតិ យានិ បញ្ចសតានំ អច្ឆរានំ និរយេ និព្ពត្តានំ ទិដ្ឋានិ, តេសុ ចាតិ ឯវំ ឥមេសុ ឧប្បន្នានុប្បន្នេសុ ទុក្ខេសុ និច្ចំ មម ឧត្រស្តំ ចិត្តំ, អព្ភន្តរេ ឌយ្ហមានោ វិយ ហោមិ ភគវាតិ ទស្សេតិ។
Tattha idanti attano cittaṃ dasseti. Dutiyapadaṃ purimasseva vevacanaṃ. Niccanti ca padassa devaloke nibbattakālato paṭṭhāyāti attho na gahetabbo, sokuppattikālato pana paṭṭhāya niccanti veditabbaṃ. Anuppannesu kicchesūti ito sattāhaccayena yāni dukkhāni uppajjissanti, tesu. Atho uppatitesu cāti yāni pañcasatānaṃ accharānaṃ niraye nibbattānaṃ diṭṭhāni, tesu cāti evaṃ imesu uppannānuppannesu dukkhesu niccaṃ mama utrastaṃ cittaṃ, abbhantare ḍayhamāno viya homi bhagavāti dasseti.
នាញ្ញត្រ ពោជ្ឈា តបសាតិ ពោជ្ឈង្គភាវនញ្ច តបោគុណញ្ច អញ្ញត្រ មុញ្ចិត្វា សោត្ថិំ ន បស្សាមីតិ អត្ថោ។ សព្ពនិស្សគ្គាតិ និព្ពានតោ។ ឯត្ថ កិញ្ចាបិ ពោជ្ឈង្គភាវនា បឋមំ គហិតា, ឥន្ទ្រិយសំវរោ បច្ឆា, អត្ថតោ បន ឥន្ទ្រិយសំវរោវ បឋមំ វេទិតព្ពោ។ ឥន្ទិយសំវរេ ហិ គហិតេ ចតុបារិសុទ្ធិសីលំ គហិតំ ហោតិ។ តស្មិំ បតិដ្ឋិតោ ភិក្ខុ និស្សយមុត្តកោ ធុតង្គសង្ខាតំ តបោគុណំ សមាទាយ អរញ្ញំ បវិសិត្វា កម្មដ្ឋានំ ភាវេន្តោ សហ វិបស្សនាយ ពោជ្ឈង្គេ ភាវេតិ។ តស្ស អរិយមគ្គោ យំ និព្ពានំ អារម្មណំ កត្វា ឧប្បជ្ជតិ, សោ ‘‘សព្ពនិស្សគ្គោ’’តិ ភគវា ចតុសច្ចវសេន ទេសនំ វិនិវត្តេសិ។ ទេវបុត្តោ ទេសនាបរិយោសានេ សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋហីតិ។ សត្តមំ។
Nāññatrabojjhā tapasāti bojjhaṅgabhāvanañca tapoguṇañca aññatra muñcitvā sotthiṃ na passāmīti attho. Sabbanissaggāti nibbānato. Ettha kiñcāpi bojjhaṅgabhāvanā paṭhamaṃ gahitā, indriyasaṃvaro pacchā, atthato pana indriyasaṃvarova paṭhamaṃ veditabbo. Indiyasaṃvare hi gahite catupārisuddhisīlaṃ gahitaṃ hoti. Tasmiṃ patiṭṭhito bhikkhu nissayamuttako dhutaṅgasaṅkhātaṃ tapoguṇaṃ samādāya araññaṃ pavisitvā kammaṭṭhānaṃ bhāvento saha vipassanāya bojjhaṅge bhāveti. Tassa ariyamaggo yaṃ nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā uppajjati, so ‘‘sabbanissaggo’’ti bhagavā catusaccavasena desanaṃ vinivattesi. Devaputto desanāpariyosāne sotāpattiphale patiṭṭhahīti. Sattamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៧. សុព្រហ្មសុត្តំ • 7. Subrahmasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៧. សុព្រហ្មសុត្តវណ្ណនា • 7. Subrahmasuttavaṇṇanā
