| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៧. សុព្រហ្មសុត្តវណ្ណនា
7. Subrahmasuttavaṇṇanā
៩៨. សុព្រហ្មាតិ តស្ស ទេវបុត្តស្ស នាមំ។ តស្ស សត្ថុ សន្តិកូបសង្កមនស្ស ការណំ ទស្សេន្តោ ‘‘សោ កិរា’’តិអាទិមាហ។ តទេវ សោកំ តស្ស ទេវបុត្តស្ស អដ្ឋុប្បត្តិ។ អច្ឆរាសង្ឃបរិវុតោតិ សហស្សមត្តេន អច្ឆរាសង្ឃេន បរិវុតោ។ នន្ទនកីឡិកន្តិ នន្ទនវនកីឡិកំ។ ហត្ថំ អាគច្ឆតីតិ ហត្ថគយ្ហុបគោ ហោតិ។ គន្ថេន្តីតិ ឯត្ថ មាលាវេឋនម្បិ ខិឌ្ឌាបសុតតាយាតិ ទដ្ឋព្ពំ។ អញ្ញថា បុប្ផានិយេវ តាយ តាយ ចិត្តស្ស វសេន មាលាភាវេន ហត្ថំ ឧបគច្ឆន្តីតិ។ ឧបច្ឆេទកកម្មវសេនាតិ តស្មិំ ទេវលោកេ អាយុសេសេ សតិ ឯវ តស្ស បន ឧបឃាតកស្ស លទ្ធោកាសស្ស បាបកម្មស្ស វសេន។ ‘‘បហារោ’’តិ ទិវសស្ស តតិយោ ភាគោ វុច្ចតិ, តស្មា ឯកប្បហារេនេវាតិ ឯកវេលាយមេវាតិ អត្ថោ។
98.Subrahmāti tassa devaputtassa nāmaṃ. Tassa satthu santikūpasaṅkamanassa kāraṇaṃ dassento ‘‘so kirā’’tiādimāha. Tadeva sokaṃ tassa devaputtassa aṭṭhuppatti. Accharāsaṅghaparivutoti sahassamattena accharāsaṅghena parivuto. Nandanakīḷikanti nandanavanakīḷikaṃ. Hatthaṃ āgacchatīti hatthagayhupago hoti. Ganthentīti ettha mālāveṭhanampi khiḍḍāpasutatāyāti daṭṭhabbaṃ. Aññathā pupphāniyeva tāya tāya cittassa vasena mālābhāvena hatthaṃ upagacchantīti. Upacchedakakammavasenāti tasmiṃ devaloke āyusese sati eva tassa pana upaghātakassa laddhokāsassa pāpakammassa vasena. ‘‘Pahāro’’ti divasassa tatiyo bhāgo vuccati, tasmā ekappahārenevāti ekavelāyamevāti attho.
បិយវត្ថុកសោកេនាតិ បិយវត្ថុនិមិត្តកេន សោកេន។ រុប្បមានោតិ បីឡិយមានោ។ សត្តមេ ទិវសេតិ មនុស្សគណនាយ សត្តមេ ទិវសេ។ តត្ថេវាតិ តស្មិំយេវ និរយេ និព្ពត្តិតព្ពំ ឥមិនា តាហិ ច សហេវ បុព្ពេ តស្ស បាបកម្មស្ស កតត្តា។ រុប្បីតិ ចិត្តសន្តាសំ អាបជ្ជិ។ និទ្ធមិតុន្តិ នីហរិតុំ អបនេតុំ។ សត្ថុ សន្តិកំ គន្ត្វាតិ តាហិ បញ្ចសតាហិ អច្ឆរាហិ សទ្ធិំ ភគវតោ សន្តិកំ គន្ត្វា។
Piyavatthukasokenāti piyavatthunimittakena sokena. Ruppamānoti pīḷiyamāno. Sattame divaseti manussagaṇanāya sattame divase. Tatthevāti tasmiṃyeva niraye nibbattitabbaṃ iminā tāhi ca saheva pubbe tassa pāpakammassa katattā. Ruppīti cittasantāsaṃ āpajji. Niddhamitunti nīharituṃ apanetuṃ. Satthu santikaṃ gantvāti tāhi pañcasatāhi accharāhi saddhiṃ bhagavato santikaṃ gantvā.
ឥទន្តិ អត្តនោ ចិត្តំ ទស្សេតិ អាសន្នបច្ចក្ខភាវតោ។ និច្ចន្តិ សទា។ ស្វាយំ និច្ចត្ថោ អធិប្បាយវសេន គហេតព្ពោតិ តត្ថ បហាតព្ពំ គហេតព្ពញ្ច ទស្សេន្តោ ‘‘ទេវលោកេ’’តិអាទិមាហ។ ន គហេតព្ពោ ហេតុបវត្តិតោ បុព្ពេ តស្ស ឧត្រាសស្ស អភាវតោ។ តេសូតិ ទុក្ខេសុ។ តានិ ហិ ហេតុបច្ចយេហិ កត្តព្ពតោ គាថាយំ ‘‘កិច្ឆេសូ’’តិ វុត្តានិ។ កិច្ឆេសូតិ វា កិច្ឆនិមិត្តំ។ យាសញ្ហិ បយោគវិបត្តីនំ វសេនស្ស តានិ ទុក្ខានិ ឧប្បជ្ជេយ្យុំ, តំនិមិត្តន្តិ អត្ថោ។ តា ហិ អស្ស បយោគវិបត្តិយោ គតិវិបត្តិយោ សត្ថុ សន្តិកំ ឧបគមនេន ហាយេយ្យុំ។ និព្ពត្តានំ ទិដ្ឋានីតិ និព្ពត្តានំ វសេន ទិដ្ឋានិ ទុក្ខានិ។ តេសុ ច ទុក្ខេសុ។ សព្ពត្ថ និមិត្តត្ថេ ភុម្មំ។ ឌយ្ហមានោ វិយ ចិត្តសន្តាបេន។
Idantiattano cittaṃ dasseti āsannapaccakkhabhāvato. Niccanti sadā. Svāyaṃ niccattho adhippāyavasena gahetabboti tattha pahātabbaṃ gahetabbañca dassento ‘‘devaloke’’tiādimāha. Na gahetabbo hetupavattito pubbe tassa utrāsassa abhāvato. Tesūti dukkhesu. Tāni hi hetupaccayehi kattabbato gāthāyaṃ ‘‘kicchesū’’ti vuttāni. Kicchesūti vā kicchanimittaṃ. Yāsañhi payogavipattīnaṃ vasenassa tāni dukkhāni uppajjeyyuṃ, taṃnimittanti attho. Tā hi assa payogavipattiyo gativipattiyo satthu santikaṃ upagamanena hāyeyyuṃ. Nibbattānaṃ diṭṭhānīti nibbattānaṃ vasena diṭṭhāni dukkhāni. Tesu ca dukkhesu. Sabbattha nimittatthe bhummaṃ. Ḍayhamāno viya cittasantāpena.
ចត្តារិបិ សច្ចានិ ពុជ្ឈតិ បដិវិជ្ឈតីតិ ពោធិ, សតិអាទិធម្មសាមគ្គី, តស្មា ពោជ្ឈា ពោធិតោ។ សា បន ពោធិ ភាវនាការេនេវ បវត្តតិ, អញ្ញត្រសទ្ទយោគេន ច ‘‘ពោជ្ឈា’’តិ និស្សក្កវចនន្តិ តទត្ថំ ទស្សេន្តោ មុញ្ចិត្វាបទំ អបេក្ខិត្វា ‘‘ពោជ្ឈង្គភាវន’’ន្តិ អាហ។ តបោគុណន្តិ ធុតធម្មមាហ។ សោ ហិ តណ្ហាលោលុប្បស្ស តបនតោ តបោ, សយំ គុណសភាវត្តា គុណសន្និស្សយតោ ច គុណន្តិ។ តេនាហ ‘‘ធុតង្គសង្ខាតំ តបោគុណ’’ន្តិ។ សព្ពេ សង្ខារគតា និស្សជ្ជីយន្តិ ឯត្ថាតិ សព្ពនិស្សគ្គោ, អសង្ខតធាតូតិ អាហ ‘‘សព្ពនិស្សគ្គាតិ និព្ពានតោ’’តិ។
Cattāripi saccāni bujjhati paṭivijjhatīti bodhi, satiādidhammasāmaggī, tasmā bojjhā bodhito. Sā pana bodhi bhāvanākāreneva pavattati, aññatrasaddayogena ca ‘‘bojjhā’’ti nissakkavacananti tadatthaṃ dassento muñcitvāpadaṃ apekkhitvā ‘‘bojjhaṅgabhāvana’’nti āha. Tapoguṇanti dhutadhammamāha. So hi taṇhāloluppassa tapanato tapo, sayaṃ guṇasabhāvattā guṇasannissayato ca guṇanti. Tenāha ‘‘dhutaṅgasaṅkhātaṃ tapoguṇa’’nti. Sabbe saṅkhāragatā nissajjīyanti etthāti sabbanissaggo, asaṅkhatadhātūti āha ‘‘sabbanissaggāti nibbānato’’ti.
ឥន្ទ្រិយសំវរោវ បឋមំ វេទិតព្ពោ បដិបត្តិក្កមវសេន តស្សេវ បឋមត្តា។ តំ បន បដិបត្តិក្កមំ ទស្សេតុំ ‘‘ឥន្ទ្រិយសំវរេ ហី’’តិអាទិមាហ។ និប្បរិយាយតោ មគ្គបរិយាបន្នា ឯវ ពោជ្ឈង្គាតិ អាហ ‘‘សហវិបស្សនាយ ពោជ្ឈង្គេ’’តិ។ តស្សាតិ តថាភាវេន តស្ស យោគិនោ។ យស្មា ទេវបុត្តស្ស សត្ថា តំ គាថំ វត្វា ឧបរិ ច សច្ចានិ បកាសេសិ, តស្មា វុត្តំ ‘‘ភគវា ចតុសច្ចវសេន ទេសនំ វិនិវត្តេសី’’តិ។ ទេវបុត្តោ សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋហីតិ កាមំ តស្សេវ វិសេសាធិគមោ ឥធាគតោ, បញ្ចសតមត្តាហិ បន អច្ឆរាហិ សទ្ធិំ សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋហីតិ វេទិតព្ពំ។ តេនាហ មហាសតិបដ្ឋានសុត្តវណ្ណនាយំ (ទី. និ. អដ្ឋ. ២.៣៧៣; ម. និ. អដ្ឋ. ១.១០៦) ‘‘សោ ទេសនាបរិយោសានេ បញ្ចហិ អច្ឆរាសតេហិ សទ្ធិំ សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋាយ តំ សម្បត្តិំ ថាវរំ កត្វា ទេវលោកមេវ អគមាសី’’តិ។
Indriyasaṃvarovapaṭhamaṃ veditabbo paṭipattikkamavasena tasseva paṭhamattā. Taṃ pana paṭipattikkamaṃ dassetuṃ ‘‘indriyasaṃvare hī’’tiādimāha. Nippariyāyato maggapariyāpannā eva bojjhaṅgāti āha ‘‘sahavipassanāya bojjhaṅge’’ti. Tassāti tathābhāvena tassa yogino. Yasmā devaputtassa satthā taṃ gāthaṃ vatvā upari ca saccāni pakāsesi, tasmā vuttaṃ ‘‘bhagavā catusaccavasena desanaṃ vinivattesī’’ti. Devaputto sotāpattiphale patiṭṭhahīti kāmaṃ tasseva visesādhigamo idhāgato, pañcasatamattāhi pana accharāhi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhahīti veditabbaṃ. Tenāha mahāsatipaṭṭhānasuttavaṇṇanāyaṃ (dī. ni. aṭṭha. 2.373; ma. ni. aṭṭha. 1.106) ‘‘so desanāpariyosāne pañcahi accharāsatehi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhāya taṃ sampattiṃ thāvaraṃ katvā devalokameva agamāsī’’ti.
សុព្រហ្មសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Subrahmasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៧. សុព្រហ្មសុត្តំ • 7. Subrahmasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៧. សុព្រហ្មសុត្តវណ្ណនា • 7. Subrahmasuttavaṇṇanā
