| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೭. ಸುಬ್ರಹ್ಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Subrahmasuttavaṇṇanā
೯೮. ಸುಬ್ರಹ್ಮಾತಿ ತಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ ನಾಮಂ। ತಸ್ಸ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೂಪಸಙ್ಕಮನಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಸೋ ಕಿರಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತದೇವ ಸೋಕಂ ತಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿ। ಅಚ್ಛರಾಸಙ್ಘಪರಿವುತೋತಿ ಸಹಸ್ಸಮತ್ತೇನ ಅಚ್ಛರಾಸಙ್ಘೇನ ಪರಿವುತೋ। ನನ್ದನಕೀಳಿಕನ್ತಿ ನನ್ದನವನಕೀಳಿಕಂ। ಹತ್ಥಂ ಆಗಚ್ಛತೀತಿ ಹತ್ಥಗಯ್ಹುಪಗೋ ಹೋತಿ। ಗನ್ಥೇನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಮಾಲಾವೇಠನಮ್ಪಿ ಖಿಡ್ಡಾಪಸುತತಾಯಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಅಞ್ಞಥಾ ಪುಪ್ಫಾನಿಯೇವ ತಾಯ ತಾಯ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಮಾಲಾಭಾವೇನ ಹತ್ಥಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ। ಉಪಚ್ಛೇದಕಕಮ್ಮವಸೇನಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ದೇವಲೋಕೇ ಆಯುಸೇಸೇ ಸತಿ ಏವ ತಸ್ಸ ಪನ ಉಪಘಾತಕಸ್ಸ ಲದ್ಧೋಕಾಸಸ್ಸ ಪಾಪಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಸೇನ। ‘‘ಪಹಾರೋ’’ತಿ ದಿವಸಸ್ಸ ತತಿಯೋ ಭಾಗೋ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏಕಪ್ಪಹಾರೇನೇವಾತಿ ಏಕವೇಲಾಯಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
98.Subrahmāti tassa devaputtassa nāmaṃ. Tassa satthu santikūpasaṅkamanassa kāraṇaṃ dassento ‘‘so kirā’’tiādimāha. Tadeva sokaṃ tassa devaputtassa aṭṭhuppatti. Accharāsaṅghaparivutoti sahassamattena accharāsaṅghena parivuto. Nandanakīḷikanti nandanavanakīḷikaṃ. Hatthaṃ āgacchatīti hatthagayhupago hoti. Ganthentīti ettha mālāveṭhanampi khiḍḍāpasutatāyāti daṭṭhabbaṃ. Aññathā pupphāniyeva tāya tāya cittassa vasena mālābhāvena hatthaṃ upagacchantīti. Upacchedakakammavasenāti tasmiṃ devaloke āyusese sati eva tassa pana upaghātakassa laddhokāsassa pāpakammassa vasena. ‘‘Pahāro’’ti divasassa tatiyo bhāgo vuccati, tasmā ekappahārenevāti ekavelāyamevāti attho.
ಪಿಯವತ್ಥುಕಸೋಕೇನಾತಿ ಪಿಯವತ್ಥುನಿಮಿತ್ತಕೇನ ಸೋಕೇನ। ರುಪ್ಪಮಾನೋತಿ ಪೀಳಿಯಮಾನೋ। ಸತ್ತಮೇ ದಿವಸೇತಿ ಮನುಸ್ಸಗಣನಾಯ ಸತ್ತಮೇ ದಿವಸೇ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಬ್ಬಂ ಇಮಿನಾ ತಾಹಿ ಚ ಸಹೇವ ಪುಬ್ಬೇ ತಸ್ಸ ಪಾಪಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ। ರುಪ್ಪೀತಿ ಚಿತ್ತಸನ್ತಾಸಂ ಆಪಜ್ಜಿ। ನಿದ್ಧಮಿತುನ್ತಿ ನೀಹರಿತುಂ ಅಪನೇತುಂ। ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾತಿ ತಾಹಿ ಪಞ್ಚಸತಾಹಿ ಅಚ್ಛರಾಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ।
Piyavatthukasokenāti piyavatthunimittakena sokena. Ruppamānoti pīḷiyamāno. Sattame divaseti manussagaṇanāya sattame divase. Tatthevāti tasmiṃyeva niraye nibbattitabbaṃ iminā tāhi ca saheva pubbe tassa pāpakammassa katattā. Ruppīti cittasantāsaṃ āpajji. Niddhamitunti nīharituṃ apanetuṃ. Satthu santikaṃ gantvāti tāhi pañcasatāhi accharāhi saddhiṃ bhagavato santikaṃ gantvā.
ಇದನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಚಿತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತಿ ಆಸನ್ನಪಚ್ಚಕ್ಖಭಾವತೋ। ನಿಚ್ಚನ್ತಿ ಸದಾ। ಸ್ವಾಯಂ ನಿಚ್ಚತ್ಥೋ ಅಧಿಪ್ಪಾಯವಸೇನ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ತತ್ಥ ಪಹಾತಬ್ಬಂ ಗಹೇತಬ್ಬಞ್ಚ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ದೇವಲೋಕೇ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ ಹೇತುಪವತ್ತಿತೋ ಪುಬ್ಬೇ ತಸ್ಸ ಉತ್ರಾಸಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ। ತೇಸೂತಿ ದುಕ್ಖೇಸು। ತಾನಿ ಹಿ ಹೇತುಪಚ್ಚಯೇಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬತೋ ಗಾಥಾಯಂ ‘‘ಕಿಚ್ಛೇಸೂ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಿ। ಕಿಚ್ಛೇಸೂತಿ ವಾ ಕಿಚ್ಛನಿಮಿತ್ತಂ। ಯಾಸಞ್ಹಿ ಪಯೋಗವಿಪತ್ತೀನಂ ವಸೇನಸ್ಸ ತಾನಿ ದುಕ್ಖಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ತಂನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಾ ಹಿ ಅಸ್ಸ ಪಯೋಗವಿಪತ್ತಿಯೋ ಗತಿವಿಪತ್ತಿಯೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಉಪಗಮನೇನ ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ। ನಿಬ್ಬತ್ತಾನಂ ದಿಟ್ಠಾನೀತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಾನಂ ವಸೇನ ದಿಟ್ಠಾನಿ ದುಕ್ಖಾನಿ। ತೇಸು ಚ ದುಕ್ಖೇಸು। ಸಬ್ಬತ್ಥ ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮಂ। ಡಯ್ಹಮಾನೋ ವಿಯ ಚಿತ್ತಸನ್ತಾಪೇನ।
Idantiattano cittaṃ dasseti āsannapaccakkhabhāvato. Niccanti sadā. Svāyaṃ niccattho adhippāyavasena gahetabboti tattha pahātabbaṃ gahetabbañca dassento ‘‘devaloke’’tiādimāha. Na gahetabbo hetupavattito pubbe tassa utrāsassa abhāvato. Tesūti dukkhesu. Tāni hi hetupaccayehi kattabbato gāthāyaṃ ‘‘kicchesū’’ti vuttāni. Kicchesūti vā kicchanimittaṃ. Yāsañhi payogavipattīnaṃ vasenassa tāni dukkhāni uppajjeyyuṃ, taṃnimittanti attho. Tā hi assa payogavipattiyo gativipattiyo satthu santikaṃ upagamanena hāyeyyuṃ. Nibbattānaṃ diṭṭhānīti nibbattānaṃ vasena diṭṭhāni dukkhāni. Tesu ca dukkhesu. Sabbattha nimittatthe bhummaṃ. Ḍayhamāno viya cittasantāpena.
ಚತ್ತಾರಿಪಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಬುಜ್ಝತಿ ಪಟಿವಿಜ್ಝತೀತಿ ಬೋಧಿ, ಸತಿಆದಿಧಮ್ಮಸಾಮಗ್ಗೀ, ತಸ್ಮಾ ಬೋಜ್ಝಾ ಬೋಧಿತೋ। ಸಾ ಪನ ಬೋಧಿ ಭಾವನಾಕಾರೇನೇವ ಪವತ್ತತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರಸದ್ದಯೋಗೇನ ಚ ‘‘ಬೋಜ್ಝಾ’’ತಿ ನಿಸ್ಸಕ್ಕವಚನನ್ತಿ ತದತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾಪದಂ ಅಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ‘‘ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಭಾವನ’’ನ್ತಿ ಆಹ। ತಪೋಗುಣನ್ತಿ ಧುತಧಮ್ಮಮಾಹ। ಸೋ ಹಿ ತಣ್ಹಾಲೋಲುಪ್ಪಸ್ಸ ತಪನತೋ ತಪೋ, ಸಯಂ ಗುಣಸಭಾವತ್ತಾ ಗುಣಸನ್ನಿಸ್ಸಯತೋ ಚ ಗುಣನ್ತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಧುತಙ್ಗಸಙ್ಖಾತಂ ತಪೋಗುಣ’’ನ್ತಿ। ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಗತಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜೀಯನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ, ಅಸಙ್ಖತಧಾತೂತಿ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬನಿಸ್ಸಗ್ಗಾತಿ ನಿಬ್ಬಾನತೋ’’ತಿ।
Cattāripi saccāni bujjhati paṭivijjhatīti bodhi, satiādidhammasāmaggī, tasmā bojjhā bodhito. Sā pana bodhi bhāvanākāreneva pavattati, aññatrasaddayogena ca ‘‘bojjhā’’ti nissakkavacananti tadatthaṃ dassento muñcitvāpadaṃ apekkhitvā ‘‘bojjhaṅgabhāvana’’nti āha. Tapoguṇanti dhutadhammamāha. So hi taṇhāloluppassa tapanato tapo, sayaṃ guṇasabhāvattā guṇasannissayato ca guṇanti. Tenāha ‘‘dhutaṅgasaṅkhātaṃ tapoguṇa’’nti. Sabbe saṅkhāragatā nissajjīyanti etthāti sabbanissaggo, asaṅkhatadhātūti āha ‘‘sabbanissaggāti nibbānato’’ti.
ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೋವ ಪಠಮಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಕ್ಕಮವಸೇನ ತಸ್ಸೇವ ಪಠಮತ್ತಾ। ತಂ ಪನ ಪಟಿಪತ್ತಿಕ್ಕಮಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೇ ಹೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ನಿಪ್ಪರಿಯಾಯತೋ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಏವ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸಹವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ’’ತಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ತಥಾಭಾವೇನ ತಸ್ಸ ಯೋಗಿನೋ। ಯಸ್ಮಾ ದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ ಸತ್ಥಾ ತಂ ಗಾಥಂ ವತ್ವಾ ಉಪರಿ ಚ ಸಚ್ಚಾನಿ ಪಕಾಸೇಸಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಭಗವಾ ಚತುಸಚ್ಚವಸೇನ ದೇಸನಂ ವಿನಿವತ್ತೇಸೀ’’ತಿ। ದೇವಪುತ್ತೋ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹೀತಿ ಕಾಮಂ ತಸ್ಸೇವ ವಿಸೇಸಾಧಿಗಮೋ ಇಧಾಗತೋ, ಪಞ್ಚಸತಮತ್ತಾಹಿ ಪನ ಅಚ್ಛರಾಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತೇನಾಹ ಮಹಾಸತಿಪಟ್ಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯಂ (ದೀ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೩೭೩; ಮ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧೦೬) ‘‘ಸೋ ದೇಸನಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಞ್ಚಹಿ ಅಚ್ಛರಾಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಯ ತಂ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಥಾವರಂ ಕತ್ವಾ ದೇವಲೋಕಮೇವ ಅಗಮಾಸೀ’’ತಿ।
Indriyasaṃvarovapaṭhamaṃ veditabbo paṭipattikkamavasena tasseva paṭhamattā. Taṃ pana paṭipattikkamaṃ dassetuṃ ‘‘indriyasaṃvare hī’’tiādimāha. Nippariyāyato maggapariyāpannā eva bojjhaṅgāti āha ‘‘sahavipassanāya bojjhaṅge’’ti. Tassāti tathābhāvena tassa yogino. Yasmā devaputtassa satthā taṃ gāthaṃ vatvā upari ca saccāni pakāsesi, tasmā vuttaṃ ‘‘bhagavā catusaccavasena desanaṃ vinivattesī’’ti. Devaputto sotāpattiphale patiṭṭhahīti kāmaṃ tasseva visesādhigamo idhāgato, pañcasatamattāhi pana accharāhi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhahīti veditabbaṃ. Tenāha mahāsatipaṭṭhānasuttavaṇṇanāyaṃ (dī. ni. aṭṭha. 2.373; ma. ni. aṭṭha. 1.106) ‘‘so desanāpariyosāne pañcahi accharāsatehi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhāya taṃ sampattiṃ thāvaraṃ katvā devalokameva agamāsī’’ti.
ಸುಬ್ರಹ್ಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Subrahmasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೭. ಸುಬ್ರಹ್ಮಸುತ್ತಂ • 7. Subrahmasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಸುಬ್ರಹ್ಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Subrahmasuttavaṇṇanā
