| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
7. සුබ්‍රහ්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Subrahmasuttavaṇṇanā
98. සත්‌තමෙ සුබ්‍රහ්‌මාති සො කිර දෙවපුත්‌තො අච්‌ඡරාසඞ්‌ඝපරිවුතො නන්‌දනකීළිකං ගන්‌ත්‌වා පාරිච්‌ඡත්‌තකමූලෙ පඤ්‌ඤත්‌තාසනෙ නිසීදි. තං පඤ්‌චසතා දෙවධීතරො පරිවාරෙත්‌වා නිසින්‌නා, පඤ්‌චසතා රුක්‌ඛං අභිරුළ්‌හා. නනු ච දෙවතානං චිත්‌තවසෙන යොජනසතිකොපි රුක්‌ඛො ඔනමිත්‌වා හත්‌ථං ආගච්‌ඡති, කස්‌මා තා අභිරුළ්‌හාති. ඛිඩ්‌ඩාපසුතතාය. අභිරුය්‌හ පන මධුරස්‌සරෙන ගායිත්‌වා ගායිත්‌වා පුප්‌ඵානි පාතෙන්‌ති, තානි ගහෙත්‌වා ඉතරා එකතොවණ්‌ටිකමාලාදිවසෙන ගන්‌ථෙන්‌ති. අථ රුක්‌ඛං අභිරුළ්‌හා උපච්‌ඡෙදකකම්‌මවසෙන එකප්‌පහාරෙනෙව කාලං කත්‌වා අවීචිම්‌හි නිබ්‌බත්‌තා මහාදුක්‌ඛං අනුභවන්‌ති.
98. Sattame subrahmāti so kira devaputto accharāsaṅghaparivuto nandanakīḷikaṃ gantvā pāricchattakamūle paññattāsane nisīdi. Taṃ pañcasatā devadhītaro parivāretvā nisinnā, pañcasatā rukkhaṃ abhiruḷhā. Nanu ca devatānaṃ cittavasena yojanasatikopi rukkho onamitvā hatthaṃ āgacchati, kasmā tā abhiruḷhāti. Khiḍḍāpasutatāya. Abhiruyha pana madhurassarena gāyitvā gāyitvā pupphāni pātenti, tāni gahetvā itarā ekatovaṇṭikamālādivasena ganthenti. Atha rukkhaṃ abhiruḷhā upacchedakakammavasena ekappahāreneva kālaṃ katvā avīcimhi nibbattā mahādukkhaṃ anubhavanti.
අථ කාලෙ ගච්‌ඡන්‌තෙ දෙවපුත්‌තො ‘‘ඉමාසං නෙව සද්‌දො සුය්‍යති, න පුප්‌ඵානි පාතෙන්‌ති. කහං නු ඛො ගතා’’ති? ආවජ්‌ජෙන්‌තො නිරයෙ නිබ්‌බත්‌තභාවං දිස්‌වා පියවත්‌ථුකසොකෙන රුප්‌පමානො චින්‌තෙසි – ‘‘එතා තාව යථාකම්‌මෙන ගතා, මය්‌හං ආයුසඞ්‌ඛාරො කිත්‌තකො’’ති. සො – ‘‘සත්‌තමෙ දිවසෙ මයාපි අවසෙසාහි පඤ්‌චසතාහි සද්‌ධිං කාලං කත්‌වා තත්‌ථෙව නිබ්‌බත්‌තිතබ්‌බ’’න්‌ති දිස්‌වා බලවතරෙන සොකෙන රුප්‌පි. සො – ‘‘ඉමං මය්‌හං සොකං සදෙවකෙ ලොකෙ අඤ්‌ඤත්‍ර තථාගතා නිද්‌ධමිතුං සමත්‌ථො නාම නත්‌ථී’’ති චින්‌තෙත්‌වා සත්‌ථු සන්‌තිකං ගන්‌ත්‌වා නිච්‌චං උත්‍රස්‌තන්‌ති ගාථමාහ.
Atha kāle gacchante devaputto ‘‘imāsaṃ neva saddo suyyati, na pupphāni pātenti. Kahaṃ nu kho gatā’’ti? Āvajjento niraye nibbattabhāvaṃ disvā piyavatthukasokena ruppamāno cintesi – ‘‘etā tāva yathākammena gatā, mayhaṃ āyusaṅkhāro kittako’’ti. So – ‘‘sattame divase mayāpi avasesāhi pañcasatāhi saddhiṃ kālaṃ katvā tattheva nibbattitabba’’nti disvā balavatarena sokena ruppi. So – ‘‘imaṃ mayhaṃ sokaṃ sadevake loke aññatra tathāgatā niddhamituṃ samattho nāma natthī’’ti cintetvā satthu santikaṃ gantvā niccaṃ utrastanti gāthamāha.
තත්‌ථ ඉදන්‌ති අත්‌තනො චිත්‌තං දස්‌සෙති. දුතියපදං පුරිමස්‌සෙව වෙවචනං. නිච්‌චන්‌ති ච පදස්‌ස දෙවලොකෙ නිබ්‌බත්‌තකාලතො පට්‌ඨායාති අත්‌ථො න ගහෙතබ්‌බො, සොකුප්‌පත්‌තිකාලතො පන පට්‌ඨාය නිච්‌චන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. අනුප්‌පන්‌නෙසු කිච්‌ඡෙසූති ඉතො සත්‌තාහච්‌චයෙන යානි දුක්‌ඛානි උප්‌පජ්‌ජිස්‌සන්‌ති, තෙසු. අථො උප්‌පතිතෙසු චාති යානි පඤ්‌චසතානං අච්‌ඡරානං නිරයෙ නිබ්‌බත්‌තානං දිට්‌ඨානි, තෙසු චාති එවං ඉමෙසු උප්‌පන්‌නානුප්‌පන්‌නෙසු දුක්‌ඛෙසු නිච්‌චං මම උත්‍රස්‌තං චිත්‌තං, අබ්‌භන්‌තරෙ ඩය්‌හමානො විය හොමි භගවාති දස්‌සෙති.
Tattha idanti attano cittaṃ dasseti. Dutiyapadaṃ purimasseva vevacanaṃ. Niccanti ca padassa devaloke nibbattakālato paṭṭhāyāti attho na gahetabbo, sokuppattikālato pana paṭṭhāya niccanti veditabbaṃ. Anuppannesu kicchesūti ito sattāhaccayena yāni dukkhāni uppajjissanti, tesu. Atho uppatitesu cāti yāni pañcasatānaṃ accharānaṃ niraye nibbattānaṃ diṭṭhāni, tesu cāti evaṃ imesu uppannānuppannesu dukkhesu niccaṃ mama utrastaṃ cittaṃ, abbhantare ḍayhamāno viya homi bhagavāti dasseti.
නාඤ්‌ඤත්‍ර බොජ්‌ඣා තපසාති බොජ්‌ඣඞ්‌ගභාවනඤ්‌ච තපොගුණඤ්‌ච අඤ්‌ඤත්‍ර මුඤ්‌චිත්‌වා සොත්‌ථිං න පස්‌සාමීති අත්‌ථො. සබ්‌බනිස්‌සග්‌ගාති නිබ්‌බානතො. එත්‌ථ කිඤ්‌චාපි බොජ්‌ඣඞ්‌ගභාවනා පඨමං ගහිතා, ඉන්‌ද්‍රියසංවරො පච්‌ඡා, අත්‌ථතො පන ඉන්‌ද්‍රියසංවරොව පඨමං වෙදිතබ්‌බො. ඉන්‌දියසංවරෙ හි ගහිතෙ චතුපාරිසුද්‌ධිසීලං ගහිතං හොති. තස්‌මිං පතිට්‌ඨිතො භික්‌ඛු නිස්‌සයමුත්‌තකො ධුතඞ්‌ගසඞ්‌ඛාතං තපොගුණං සමාදාය අරඤ්‌ඤං පවිසිත්‌වා කම්‌මට්‌ඨානං භාවෙන්‌තො සහ විපස්‌සනාය බොජ්‌ඣඞ්‌ගෙ භාවෙති. තස්‌ස අරියමග්‌ගො යං නිබ්‌බානං ආරම්‌මණං කත්‌වා උප්‌පජ්‌ජති, සො ‘‘සබ්‌බනිස්‌සග්‌ගො’’ති භගවා චතුසච්‌චවසෙන දෙසනං විනිවත්‌තෙසි. දෙවපුත්‌තො දෙසනාපරියොසානෙ සොතාපත්‌තිඵලෙ පතිට්‌ඨහීති. සත්‌තමං.
Nāññatrabojjhā tapasāti bojjhaṅgabhāvanañca tapoguṇañca aññatra muñcitvā sotthiṃ na passāmīti attho. Sabbanissaggāti nibbānato. Ettha kiñcāpi bojjhaṅgabhāvanā paṭhamaṃ gahitā, indriyasaṃvaro pacchā, atthato pana indriyasaṃvarova paṭhamaṃ veditabbo. Indiyasaṃvare hi gahite catupārisuddhisīlaṃ gahitaṃ hoti. Tasmiṃ patiṭṭhito bhikkhu nissayamuttako dhutaṅgasaṅkhātaṃ tapoguṇaṃ samādāya araññaṃ pavisitvā kammaṭṭhānaṃ bhāvento saha vipassanāya bojjhaṅge bhāveti. Tassa ariyamaggo yaṃ nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā uppajjati, so ‘‘sabbanissaggo’’ti bhagavā catusaccavasena desanaṃ vinivattesi. Devaputto desanāpariyosāne sotāpattiphale patiṭṭhahīti. Sattamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 7. සුබ්‍රහ්‌මසුත්‌තං • 7. Subrahmasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 7. සුබ්‍රහ්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Subrahmasuttavaṇṇanā
