Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൭. സുബ്രഹ്മസുത്തവണ്ണനാ
7. Subrahmasuttavaṇṇanā
൯൮. സുബ്രഹ്മാതി തസ്സ ദേവപുത്തസ്സ നാമം. തസ്സ സത്ഥു സന്തികൂപസങ്കമനസ്സ കാരണം ദസ്സേന്തോ ‘‘സോ കിരാ’’തിആദിമാഹ. തദേവ സോകം തസ്സ ദേവപുത്തസ്സ അട്ഠുപ്പത്തി. അച്ഛരാസങ്ഘപരിവുതോതി സഹസ്സമത്തേന അച്ഛരാസങ്ഘേന പരിവുതോ. നന്ദനകീളികന്തി നന്ദനവനകീളികം. ഹത്ഥം ആഗച്ഛതീതി ഹത്ഥഗയ്ഹുപഗോ ഹോതി. ഗന്ഥേന്തീതി ഏത്ഥ മാലാവേഠനമ്പി ഖിഡ്ഡാപസുതതായാതി ദട്ഠബ്ബം. അഞ്ഞഥാ പുപ്ഫാനിയേവ തായ തായ ചിത്തസ്സ വസേന മാലാഭാവേന ഹത്ഥം ഉപഗച്ഛന്തീതി. ഉപച്ഛേദകകമ്മവസേനാതി തസ്മിം ദേവലോകേ ആയുസേസേ സതി ഏവ തസ്സ പന ഉപഘാതകസ്സ ലദ്ധോകാസസ്സ പാപകമ്മസ്സ വസേന. ‘‘പഹാരോ’’തി ദിവസസ്സ തതിയോ ഭാഗോ വുച്ചതി, തസ്മാ ഏകപ്പഹാരേനേവാതി ഏകവേലായമേവാതി അത്ഥോ.
98.Subrahmāti tassa devaputtassa nāmaṃ. Tassa satthu santikūpasaṅkamanassa kāraṇaṃ dassento ‘‘so kirā’’tiādimāha. Tadeva sokaṃ tassa devaputtassa aṭṭhuppatti. Accharāsaṅghaparivutoti sahassamattena accharāsaṅghena parivuto. Nandanakīḷikanti nandanavanakīḷikaṃ. Hatthaṃ āgacchatīti hatthagayhupago hoti. Ganthentīti ettha mālāveṭhanampi khiḍḍāpasutatāyāti daṭṭhabbaṃ. Aññathā pupphāniyeva tāya tāya cittassa vasena mālābhāvena hatthaṃ upagacchantīti. Upacchedakakammavasenāti tasmiṃ devaloke āyusese sati eva tassa pana upaghātakassa laddhokāsassa pāpakammassa vasena. ‘‘Pahāro’’ti divasassa tatiyo bhāgo vuccati, tasmā ekappahārenevāti ekavelāyamevāti attho.
പിയവത്ഥുകസോകേനാതി പിയവത്ഥുനിമിത്തകേന സോകേന. രുപ്പമാനോതി പീളിയമാനോ. സത്തമേ ദിവസേതി മനുസ്സഗണനായ സത്തമേ ദിവസേ. തത്ഥേവാതി തസ്മിംയേവ നിരയേ നിബ്ബത്തിതബ്ബം ഇമിനാ താഹി ച സഹേവ പുബ്ബേ തസ്സ പാപകമ്മസ്സ കതത്താ. രുപ്പീതി ചിത്തസന്താസം ആപജ്ജി. നിദ്ധമിതുന്തി നീഹരിതും അപനേതും. സത്ഥു സന്തികം ഗന്ത്വാതി താഹി പഞ്ചസതാഹി അച്ഛരാഹി സദ്ധിം ഭഗവതോ സന്തികം ഗന്ത്വാ.
Piyavatthukasokenāti piyavatthunimittakena sokena. Ruppamānoti pīḷiyamāno. Sattame divaseti manussagaṇanāya sattame divase. Tatthevāti tasmiṃyeva niraye nibbattitabbaṃ iminā tāhi ca saheva pubbe tassa pāpakammassa katattā. Ruppīti cittasantāsaṃ āpajji. Niddhamitunti nīharituṃ apanetuṃ. Satthu santikaṃ gantvāti tāhi pañcasatāhi accharāhi saddhiṃ bhagavato santikaṃ gantvā.
ഇദന്തി അത്തനോ ചിത്തം ദസ്സേതി ആസന്നപച്ചക്ഖഭാവതോ. നിച്ചന്തി സദാ. സ്വായം നിച്ചത്ഥോ അധിപ്പായവസേന ഗഹേതബ്ബോതി തത്ഥ പഹാതബ്ബം ഗഹേതബ്ബഞ്ച ദസ്സേന്തോ ‘‘ദേവലോകേ’’തിആദിമാഹ. ന ഗഹേതബ്ബോ ഹേതുപവത്തിതോ പുബ്ബേ തസ്സ ഉത്രാസസ്സ അഭാവതോ. തേസൂതി ദുക്ഖേസു. താനി ഹി ഹേതുപച്ചയേഹി കത്തബ്ബതോ ഗാഥായം ‘‘കിച്ഛേസൂ’’തി വുത്താനി. കിച്ഛേസൂതി വാ കിച്ഛനിമിത്തം. യാസഞ്ഹി പയോഗവിപത്തീനം വസേനസ്സ താനി ദുക്ഖാനി ഉപ്പജ്ജേയ്യും, തംനിമിത്തന്തി അത്ഥോ. താ ഹി അസ്സ പയോഗവിപത്തിയോ ഗതിവിപത്തിയോ സത്ഥു സന്തികം ഉപഗമനേന ഹായേയ്യും. നിബ്ബത്താനം ദിട്ഠാനീതി നിബ്ബത്താനം വസേന ദിട്ഠാനി ദുക്ഖാനി. തേസു ച ദുക്ഖേസു. സബ്ബത്ഥ നിമിത്തത്ഥേ ഭുമ്മം. ഡയ്ഹമാനോ വിയ ചിത്തസന്താപേന.
Idantiattano cittaṃ dasseti āsannapaccakkhabhāvato. Niccanti sadā. Svāyaṃ niccattho adhippāyavasena gahetabboti tattha pahātabbaṃ gahetabbañca dassento ‘‘devaloke’’tiādimāha. Na gahetabbo hetupavattito pubbe tassa utrāsassa abhāvato. Tesūti dukkhesu. Tāni hi hetupaccayehi kattabbato gāthāyaṃ ‘‘kicchesū’’ti vuttāni. Kicchesūti vā kicchanimittaṃ. Yāsañhi payogavipattīnaṃ vasenassa tāni dukkhāni uppajjeyyuṃ, taṃnimittanti attho. Tā hi assa payogavipattiyo gativipattiyo satthu santikaṃ upagamanena hāyeyyuṃ. Nibbattānaṃ diṭṭhānīti nibbattānaṃ vasena diṭṭhāni dukkhāni. Tesu ca dukkhesu. Sabbattha nimittatthe bhummaṃ. Ḍayhamāno viya cittasantāpena.
ചത്താരിപി സച്ചാനി ബുജ്ഝതി പടിവിജ്ഝതീതി ബോധി, സതിആദിധമ്മസാമഗ്ഗീ, തസ്മാ ബോജ്ഝാ ബോധിതോ. സാ പന ബോധി ഭാവനാകാരേനേവ പവത്തതി, അഞ്ഞത്രസദ്ദയോഗേന ച ‘‘ബോജ്ഝാ’’തി നിസ്സക്കവചനന്തി തദത്ഥം ദസ്സേന്തോ മുഞ്ചിത്വാപദം അപേക്ഖിത്വാ ‘‘ബോജ്ഝങ്ഗഭാവന’’ന്തി ആഹ. തപോഗുണന്തി ധുതധമ്മമാഹ. സോ ഹി തണ്ഹാലോലുപ്പസ്സ തപനതോ തപോ, സയം ഗുണസഭാവത്താ ഗുണസന്നിസ്സയതോ ച ഗുണന്തി. തേനാഹ ‘‘ധുതങ്ഗസങ്ഖാതം തപോഗുണ’’ന്തി. സബ്ബേ സങ്ഖാരഗതാ നിസ്സജ്ജീയന്തി ഏത്ഥാതി സബ്ബനിസ്സഗ്ഗോ, അസങ്ഖതധാതൂതി ആഹ ‘‘സബ്ബനിസ്സഗ്ഗാതി നിബ്ബാനതോ’’തി.
Cattāripi saccāni bujjhati paṭivijjhatīti bodhi, satiādidhammasāmaggī, tasmā bojjhā bodhito. Sā pana bodhi bhāvanākāreneva pavattati, aññatrasaddayogena ca ‘‘bojjhā’’ti nissakkavacananti tadatthaṃ dassento muñcitvāpadaṃ apekkhitvā ‘‘bojjhaṅgabhāvana’’nti āha. Tapoguṇanti dhutadhammamāha. So hi taṇhāloluppassa tapanato tapo, sayaṃ guṇasabhāvattā guṇasannissayato ca guṇanti. Tenāha ‘‘dhutaṅgasaṅkhātaṃ tapoguṇa’’nti. Sabbe saṅkhāragatā nissajjīyanti etthāti sabbanissaggo, asaṅkhatadhātūti āha ‘‘sabbanissaggāti nibbānato’’ti.
ഇന്ദ്രിയസംവരോവ പഠമം വേദിതബ്ബോ പടിപത്തിക്കമവസേന തസ്സേവ പഠമത്താ. തം പന പടിപത്തിക്കമം ദസ്സേതും ‘‘ഇന്ദ്രിയസംവരേ ഹീ’’തിആദിമാഹ. നിപ്പരിയായതോ മഗ്ഗപരിയാപന്നാ ഏവ ബോജ്ഝങ്ഗാതി ആഹ ‘‘സഹവിപസ്സനായ ബോജ്ഝങ്ഗേ’’തി. തസ്സാതി തഥാഭാവേന തസ്സ യോഗിനോ. യസ്മാ ദേവപുത്തസ്സ സത്ഥാ തം ഗാഥം വത്വാ ഉപരി ച സച്ചാനി പകാസേസി, തസ്മാ വുത്തം ‘‘ഭഗവാ ചതുസച്ചവസേന ദേസനം വിനിവത്തേസീ’’തി. ദേവപുത്തോ സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠഹീതി കാമം തസ്സേവ വിസേസാധിഗമോ ഇധാഗതോ, പഞ്ചസതമത്താഹി പന അച്ഛരാഹി സദ്ധിം സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠഹീതി വേദിതബ്ബം. തേനാഹ മഹാസതിപട്ഠാനസുത്തവണ്ണനായം (ദീ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൨.൩൭൩; മ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൧.൧൦൬) ‘‘സോ ദേസനാപരിയോസാനേ പഞ്ചഹി അച്ഛരാസതേഹി സദ്ധിം സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠായ തം സമ്പത്തിം ഥാവരം കത്വാ ദേവലോകമേവ അഗമാസീ’’തി.
Indriyasaṃvarovapaṭhamaṃ veditabbo paṭipattikkamavasena tasseva paṭhamattā. Taṃ pana paṭipattikkamaṃ dassetuṃ ‘‘indriyasaṃvare hī’’tiādimāha. Nippariyāyato maggapariyāpannā eva bojjhaṅgāti āha ‘‘sahavipassanāya bojjhaṅge’’ti. Tassāti tathābhāvena tassa yogino. Yasmā devaputtassa satthā taṃ gāthaṃ vatvā upari ca saccāni pakāsesi, tasmā vuttaṃ ‘‘bhagavā catusaccavasena desanaṃ vinivattesī’’ti. Devaputto sotāpattiphale patiṭṭhahīti kāmaṃ tasseva visesādhigamo idhāgato, pañcasatamattāhi pana accharāhi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhahīti veditabbaṃ. Tenāha mahāsatipaṭṭhānasuttavaṇṇanāyaṃ (dī. ni. aṭṭha. 2.373; ma. ni. aṭṭha. 1.106) ‘‘so desanāpariyosāne pañcahi accharāsatehi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhāya taṃ sampattiṃ thāvaraṃ katvā devalokameva agamāsī’’ti.
സുബ്രഹ്മസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Subrahmasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൭. സുബ്രഹ്മസുത്തം • 7. Subrahmasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൭. സുബ്രഹ്മസുത്തവണ്ണനാ • 7. Subrahmasuttavaṇṇanā