| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೩. ಸೂಚಿಲೋಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Sūcilomasuttavaṇṇanā
೨೩೭. ಗಯಾಯ ಅವಿದೂರೇ ಭವೋ ಗಾಮೋ ‘‘ಗಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಗಯಾಯ’’ನ್ತಿ, ತೇನಾಹ ‘‘ಗಯಾಯ ಅವಿದೂರೇ ನಿವಿಟ್ಠಗಾಮಂ ಉಪನಿಸಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ಗೋಚರಗಾಮನಿದಸ್ಸನಂ ಹೇತಂ। ಇದಂ ಉಪರಿ ಇದಂ ಹೇಟ್ಠಾತಿ ನತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯೋ ಮಞ್ಚಪಾದಾನಂ ದ್ವೀಸು ಪಸ್ಸೇಸು ದೀಘಭಾವೇನ। ಬಲಿಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಕತಂ ದೇವತಾಧಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ದೇವಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇನ್ತಿ। ಅಟ್ಠಪಾದಮಞ್ಚಸದಿಸೋ ಕಿರ ಸೋ ಹೇಟ್ಠುಪರಿಪರಿವತ್ತೇತಬ್ಬತೋ। ಕಥಿನಸಿಬ್ಬನಸೂಚಿ ಕಥಿನಸೂಚಿ। ಅಪಚ್ಚತ್ಥರಿತ್ವಾತಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಙ್ಘಿಕಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಉಪರಿ ಪಟಿಚ್ಛದನಂ ಅಪಚ್ಚತ್ಥರಿತ್ವಾ। ಗವಚ್ಛಿವಿಜ್ಝಿತಂ ವಿಯಾತಿ ತೇಹಿ ಸೂಚಿಲೋಮೇಹಿ ಗವಚ್ಛಿಜಾಲಂ ವಿಯ ಗತಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಸಮೋಹತಂ।
237. Gayāya avidūre bhavo gāmo ‘‘gayā’’ti vuttoti āha ‘‘gayāya’’nti, tenāha ‘‘gayāya avidūre niviṭṭhagāmaṃ upanisāyāti attho’’ti. Gocaragāmanidassanaṃ hetaṃ. Idaṃ upari idaṃ heṭṭhāti natthi uppaṭipāṭiyo mañcapādānaṃ dvīsu passesu dīghabhāvena. Balikammatthāya kataṃ devatādhiṭṭhānanti adhippāyena devaṭṭhāne ṭhapenti. Aṭṭhapādamañcasadiso kira so heṭṭhupariparivattetabbato. Kathinasibbanasūci kathinasūci. Apaccattharitvāti kiñci saṅghikasenāsanassa upari paṭicchadanaṃ apaccattharitvā. Gavacchivijjhitaṃ viyāti tehi sūcilomehi gavacchijālaṃ viya gataṃ sabbaso samohataṃ.
ಇಧಾಪಿ ‘‘ಖರಸರೀರೋ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಖರಸರೀರಂ ಕಥಿನಸೂಚಿಸದಿಸತಾಯ ಲೋಮಸ್ಸಾತಿ ತಸ್ಸ ತಥಾಭಾವಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಸೋ ಕಿರಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥೇಹೀತಿ ಸಙ್ಘಿಕತೇಲಸಮ್ಮಕ್ಖಿತೇಹಿ ಅತ್ತನೋ ಸರೀರಂ ಮಕ್ಖೇಸಿ। ಇತೀತಿ ವುತ್ತಾಕಾರೇನ।
Idhāpi ‘‘kharasarīro’’ti vatvā kharasarīraṃ kathinasūcisadisatāya lomassāti tassa tathābhāvassa kāraṇaṃ dassento ‘‘so kirā’’tiādimāha. Attano hatthehīti saṅghikatelasammakkhitehi attano sarīraṃ makkhesi. Itīti vuttākārena.
ಸಮಾಗಮಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಯಕ್ಖಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನಂ। ಸೋತಿ ಸೂಚಿಲೋಮೋ ಯಕ್ಖೋ। ಮನ್ತಿ ಚ ತಮೇವ ವದತಿ।
Samāgamaṭṭhānanti yakkhasannipātaṭṭhānaṃ. Soti sūcilomo yakkho. Manti ca tameva vadati.
ಉಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾತಿ ಉದ್ಧಗ್ಗಾ ಕತ್ವಾ। ಅಪನಾಮೇಸೀತಿ ಯಥಾ ಸೋ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯಂ ಉಪನೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತಥಾ ಕರೋನ್ತೋ ಥೋಕಂ ಅಪನಾಮೇಸಿ। ಅಮನುಞ್ಞೋತಿ ಫರುಸತಿಕ್ಖತಾಯ ನ ಮನುಞ್ಞೋ। ಚಿತ್ತಂ ವಾ ತೇ ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಮಯ್ಹಂ ಆನುಭಾವೇನ ತವ ಚಿತ್ತವಿಕ್ಖೇಪಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ। ಯಥಾ ಪನ ಸೋ ಚಿತ್ತವಿಕ್ಖೇಪಂ ಕರೇಯ್ಯ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಯೇಸಞ್ಹೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಭೇರವಂ ವಾತಿ ವುತ್ತಾಕಾರೇನ ಅಞ್ಞಥಾ ವಾ ಭಯಾನಕಂ ದಸ್ಸನಮತ್ತೇನೇವ ಸತ್ತಾನಂ ಭಯಂ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಲೋಮಹಂಸಂ ಉಪ್ಪಾದೇತುಂ ಸಮತ್ಥಂ। ‘‘ಕಥೇನ್ತಾನಂಯೇವಾ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ। ತಂ ದ್ವೀಸು ಪಾದೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಪಾರಂ ಗಙ್ಗಾಯ ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಯೋಜನಾ।
Uṭṭhāpetvāti uddhaggā katvā. Apanāmesīti yathā so attano kāyaṃ upanetuṃ na sakkoti, tathā karonto thokaṃ apanāmesi. Amanuññoti pharusatikkhatāya na manuñño. Cittaṃ vā te khipissāmīti mayhaṃ ānubhāvena tava cittavikkhepaṃ vā karissāmi. Yathā pana so cittavikkhepaṃ kareyya, taṃ dassetuṃ ‘‘yesañhī’’tiādi vuttaṃ. Bheravaṃ vāti vuttākārena aññathā vā bhayānakaṃ dassanamatteneva sattānaṃ bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃsaṃ uppādetuṃ samatthaṃ. ‘‘Kathentānaṃyevā’’ti vā pāṭho. Taṃ dvīsu pādesu gahetvā pāraṃ gaṅgāya khipissāmīti yojanā.
ಕುತೋನಿದಾನಾತಿ ಕಸ್ಮಾ ಕಾರಣಾ? ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ಸಮಾಸಪದಮೇತಂ, ವಿಭತ್ತಿಅಲೋಪೇನ ನಿದ್ದೇಸೋತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಕಿಂನಿದಾನಾ ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ? ಅತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ। ಚಿತ್ತಂ ಓಸ್ಸಜನ್ತೀತಿ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಪವತ್ತಿತುಂ ಅಪ್ಪದಾನವಸೇನ ಪುರತೋ ಖಿಪನ್ತಿ। ಕುತೋ ಸಮುಟ್ಠಾಯಾತಿ ಮಿಚ್ಛಾವಿತಕ್ಕಾನಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಪುಚ್ಛತಿ?
Kutonidānāti kasmā kāraṇā? Aṭṭhakathāyaṃ pana samāsapadametaṃ, vibhattialopena niddesoti dassetuṃ ‘‘kiṃnidānā kiṃpaccayā’’ti? Attho vutto. Cittaṃ ossajantīti kusalacittaṃ pavattituṃ appadānavasena purato khipanti. Kuto samuṭṭhāyāti micchāvitakkānaṃ samuṭṭhānaṃ pucchati?
ಕಾಮರಾಗಾದಯೋ ಸುಭನಿಮಿತ್ತಾದೀಸು ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರಹೇತೂ। ಕಾಮೋ ಪನ ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರೋ ಚ ನಿಯಕಜ್ಝತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅಯಂ ಅತ್ತಭಾವೋ ನಿದಾನಂ ಏತೇಸನ್ತಿ ಇತೋನಿದಾನಾ’’ತಿಆದಿ। ಏವಮೇವಾತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಕೀಳಾಪಸುತಕುಮಾರಕಾ ವಿಯ ಮಿಚ್ಛಾವಿತಕ್ಕಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ, ತೇಸಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿಟ್ಠಾನಭೂತೋ ಲೋಕೋ ವಿಯ ಅಯಂ ಅತ್ತಭಾವಲೋಕೋ। ತೇಹಿ ಓಸ್ಸಜಿಯಮಾನಂ ಧಙ್ಕಂ ವಿಯ ಚಿತ್ತಂ, ತಸ್ಸ ಪಾದೇ ಬದ್ಧದೀಘಸುತ್ತಕಂ ವಿಯ ತಂ ದೂರಾನುಬನ್ಧಂ ಸಂಯೋಜನನ್ತಿ ಏವಂ ಉಪಮಾಯ ಸಂಸನ್ದನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
Kāmarāgādayo subhanimittādīsu ayonisomanasikārahetū. Kāmo pana ayonisomanasikāro ca niyakajjhattapariyāpannoti āha ‘‘ayaṃ attabhāvo nidānaṃ etesanti itonidānā’’tiādi. Evamevāti aṭṭhakathāyaṃ kīḷāpasutakumārakā viya micchāvitakkā daṭṭhabbā, tesaṃ uppattiṭṭhānabhūto loko viya ayaṃ attabhāvaloko. Tehi ossajiyamānaṃ dhaṅkaṃ viya cittaṃ, tassa pāde baddhadīghasuttakaṃ viya taṃ dūrānubandhaṃ saṃyojananti evaṃ upamāya saṃsandanaṃ daṭṭhabbaṃ.
ಪಾಪವಿತಕ್ಕಾನಂ ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತಕಿಲೇಸಾನಞ್ಚ ತಣ್ಹಾ ವಿಸೇಸಪಚ್ಚಯೋ ತದಭಾವೇನ ತೇಸಂ ಅಭಾವತೋತಿ ಆಹ ‘‘ತಣ್ಹಾಸಿನೇಹತೋ ಜಾತಾ’’ತಿ। ಅತ್ತಭಾವಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ ‘‘ಅತ್ತನಿ ಸಮ್ಭೂತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತೇನ ನೇಸಂ ಅನಞ್ಞಹೇತುಕತಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ನಿಗ್ರೋಧಸ್ಸೇವ ಖನ್ಧಜಾತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಪನ ಪುಥುಭಾವಞ್ಚ, ವಿಸತ್ತಾತಿಆದಿನಾ ದುಬ್ಬಿನಿಸ್ಸಟತಞ್ಚ। ವತ್ಥುಕಾಮೇಸು ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾದೀಸು ಪುಥೂಸು। ಪುಥೂ ಕಿಲೇಸಕಾಮಾ ಕಾಮರೂಪತಣ್ಹಾದಯೋ। ತೇಹಿ ಕಿಲೇಸಕಾಮೇಹಿ ಕರಣಭೂತೇಹಿ। ಅತ್ತಭಾವಂ ಖನ್ಧಪಞ್ಚಕಂ। ಯೇ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಯುತ್ತಪಯುತ್ತಾ ಯಾಥಾವತೋ ಜಾನನ್ತಿ।
Pāpavitakkānaṃ taṃsampayuttakilesānañca taṇhā visesapaccayo tadabhāvena tesaṃ abhāvatoti āha ‘‘taṇhāsinehato jātā’’ti. Attabhāvapariyāpannattā ‘‘attani sambhūtā’’ti vuttaṃ. Tena nesaṃ anaññahetukataṃ dasseti, nigrodhasseva khandhajātīti iminā pana puthubhāvañca, visattātiādinā dubbinissaṭatañca. Vatthukāmesu rūpārammaṇādīsu puthūsu. Puthū kilesakāmā kāmarūpataṇhādayo. Tehi kilesakāmehi karaṇabhūtehi. Attabhāvaṃ khandhapañcakaṃ. Ye vipassanāya yuttapayuttā yāthāvato jānanti.
ಯತೋತಿ ಪಚ್ಚತ್ತೇ ನಿಸ್ಸಕ್ಕವಚನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಯಂ ನಿದಾನಮಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ವಿನೋದೇನ್ತೀ’’ತಿ ಕತ್ತುನಿದ್ದೇಸೇನ ಯೇನ ನ ವಿನೋದೇನ್ತಿ, ತಂ ಕಾರಣಂ ಬಾಧಿತಮೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಮಗ್ಗಸಚ್ಚೇನ ವಿನೋದೇನ್ತೀ’’ತಿ। ವಿನೋದನಞ್ಚೇತ್ಥ ಸನ್ತಾನತೋ ನೀಹರಣಂ ಬಹಿಕರಣಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಪಹಾನಂ, ಪಹೀನೇ ಚ ತಸ್ಮಿಂ ಕಿಲೇಸೇ ಓಘಂ ತರನ್ತೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ದುತ್ತರ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ಏತಸ್ಮಿಂ ಅಧಿಗತೇ ನ ಪುನ ಭವೋತಿ ಅಪುನಬ್ಭವೋ, ನಿಬ್ಬಾನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಪುನಬ್ಭವಸಙ್ಖಾತಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ಯಸ್ಮಾ ಏತ್ಥ ‘‘ಯೇ ನಂ ಪಜಾನನ್ತಿ, ಯತೋನಿದಾನ’’ನ್ತಿ ಪದದ್ವಯೇನ ದುಕ್ಖಸಮುದಯಸಚ್ಚಾನಿ, ವಿನೋದನಗ್ಗಹಣೇನ ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ, ಅಪುನಬ್ಭವಗ್ಗಹಣೇನ ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಪಕಾಸಿತಂ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ’’ತಿ।
Yatoti paccatte nissakkavacananti āha ‘‘yaṃ nidānamassā’’ti. ‘‘Vinodentī’’ti kattuniddesena yena na vinodenti, taṃ kāraṇaṃ bādhitamevāti āha ‘‘maggasaccena vinodentī’’ti. Vinodanañcettha santānato nīharaṇaṃ bahikaraṇaṃ sabbaso pahānaṃ, pahīne ca tasmiṃ kilese oghaṃ tarantīti dassento ‘‘duttara’’ntiādimāha. Etasmiṃ adhigate na puna bhavoti apunabbhavo, nibbānanti āha ‘‘apunabbhavasaṅkhātassā’’tiādi. Yasmā ettha ‘‘ye naṃ pajānanti, yatonidāna’’nti padadvayena dukkhasamudayasaccāni, vinodanaggahaṇena maggasaccaṃ, apunabbhavaggahaṇena nirodhasaccaṃ pakāsitaṃ, tasmā vuttaṃ ‘‘cattāri saccāni pakāsento’’ti.
ತಸ್ಮಿಂಯೇವಾತಿ ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ‘‘ರಾಗೋ ಚ ದೋಸೋ ಚಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿ, ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಪದೇಸೇ ಠಿತೋ। ದೇಸನಾನುಸಾರೇನಾತಿ ಸತ್ಥು ಸಾಮುಕ್ಕಂಸಿಕಧಮ್ಮದೇಸನಾಯ ಅನುಸ್ಸರಣೇನ। ಞಾಣಂ ಪೇಸೇತ್ವಾತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪತಿ ಅನುಬೋಧಞಾಣಂ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಪವತ್ತೇತ್ವಾ। ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೋತಿ ಸಹಸ್ಸನಯಪಟಿಮಣ್ಡಿತಸ್ಸ ಪಠಮಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅಧಿಗಮೇನ ಪಠಮಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಪಟಿಲಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ನ ಕಿಲಿಟ್ಠತ್ತಭಾವೇ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಮಹಾನುಭಾವತ್ತಾ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ। ಸೇತಕಣ್ಡುಪೀಳಕಸೂಚಿಯೋತಿ ಸೇತಭಾವಂ ಪತ್ವಾ ಕಣ್ಡುಪೀಳಕಾ ಲೋಮಸೂಚಿಯೋ ಸಬ್ಬಾ ಅನವಸೇಸಾ ಪತಿತಾ ಪರಿಭಟ್ಠಾ ಅಪಗತಾ। ಭುಮ್ಮದೇವತಾಪರಿಹಾರನ್ತಿ ಭುಮ್ಮದೇವತ್ತಭಾವನ್ತಿ।
Tasmiṃyevāti yattha ṭhito ‘‘rāgo ca doso cā’’tiādinā pañhaṃ pucchi, tasmiṃyeva padese ṭhito. Desanānusārenāti satthu sāmukkaṃsikadhammadesanāya anussaraṇena. Ñāṇaṃ pesetvāti vipassanāpaṭipāṭiyā nibbānaṃ pati anubodhañāṇaṃ pesetvā pavattetvā. Sotāpattiphale patiṭṭhitoti sahassanayapaṭimaṇḍitassa paṭhamamaggassa adhigamena paṭhamaphale patiṭṭhito paṭilabhatīti yojanā. Na kiliṭṭhattabhāve tiṭṭhanti mahānubhāvattā ariyadhammassa. Setakaṇḍupīḷakasūciyoti setabhāvaṃ patvā kaṇḍupīḷakā lomasūciyo sabbā anavasesā patitā paribhaṭṭhā apagatā. Bhummadevatāparihāranti bhummadevattabhāvanti.
ಸೂಚಿಲೋಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sūcilomasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ಸೂಚಿಲೋಮಸುತ್ತಂ • 3. Sūcilomasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಸೂಚಿಲೋಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Sūcilomasuttavaṇṇanā
