Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
10. සූචිමුඛීසුත්තං
10. Sūcimukhīsuttaṃ
341. එකං සමයං ආයස්මා සාරිපුත්තො රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. අථ ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය රාජගහෙ පිණ්ඩාය පාවිසි. රාජගහෙ සපදානං පිණ්ඩාය චරිත්වා තං පිණ්ඩපාතං අඤ්ඤතරං කුට්ටමූලං 1 නිස්සාය පරිභුඤ්ජති. අථ ඛො සූචිමුඛී පරිබ්බාජිකා යෙනායස්මා සාරිපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං එතදවොච –
341. Ekaṃ samayaṃ āyasmā sāriputto rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho āyasmā sāriputto pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahe piṇḍāya pāvisi. Rājagahe sapadānaṃ piṇḍāya caritvā taṃ piṇḍapātaṃ aññataraṃ kuṭṭamūlaṃ 2 nissāya paribhuñjati. Atha kho sūcimukhī paribbājikā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
‘‘කිං නු ඛො, සමණ, අධොමුඛො භුඤ්ජසී’’ති? ‘‘න ඛ්වාහං, භගිනි, අධොමුඛො භුඤ්ජාමී’’ති. ‘‘තෙන හි, සමණ, උබ්භමුඛො 3 භුඤ්ජසී’’ති? ‘‘න ඛ්වාහං, භගිනි, උබ්භමුඛො භුඤ්ජාමී’’ති. ‘‘තෙන හි, සමණ, දිසාමුඛො භුඤ්ජසී’’ති? ‘‘න ඛ්වාහං, භගිනි, දිසාමුඛො භුඤ්ජාමී’’ති. ‘‘තෙන හි, සමණ, විදිසාමුඛො භුඤ්ජසී’’ති? ‘‘න ඛ්වාහං, භගිනි, විදිසාමුඛො භුඤ්ජාමී’’ති.
‘‘Kiṃ nu kho, samaṇa, adhomukho bhuñjasī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, bhagini, adhomukho bhuñjāmī’’ti. ‘‘Tena hi, samaṇa, ubbhamukho 4 bhuñjasī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, bhagini, ubbhamukho bhuñjāmī’’ti. ‘‘Tena hi, samaṇa, disāmukho bhuñjasī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, bhagini, disāmukho bhuñjāmī’’ti. ‘‘Tena hi, samaṇa, vidisāmukho bhuñjasī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, bhagini, vidisāmukho bhuñjāmī’’ti.
‘‘‘කිං නු, සමණ, අධොමුඛො භුඤ්ජසී’ති ඉති පුට්ඨො සමානො ‘න ඛ්වාහං, භගිනි, අධොමුඛො භුඤ්ජාමී’ති වදෙසි. ‘තෙන හි, සමණ, උබ්භමුඛො භුඤ්ජසී’ති ඉති පුට්ඨො සමානො ‘න ඛ්වාහං, භගිනි, උබ්භමුඛො භුඤ්ජාමී’ති වදෙසි. ‘තෙන හි, සමණ, දිසාමුඛො භුඤ්ජසී’ති ඉති පුට්ඨො සමානො ‘න ඛ්වාහං, භගිනි, දිසාමුඛො භුඤ්ජාමී’ති වදෙසි. ‘තෙන හි, සමණ, විදිසාමුඛො භුඤ්ජසී’ති ඉති පුට්ඨො සමානො ‘න ඛ්වාහං, භගිනි, විදිසාමුඛො භුඤ්ජාමී’ති වදෙසි’’.
‘‘‘Kiṃ nu, samaṇa, adhomukho bhuñjasī’ti iti puṭṭho samāno ‘na khvāhaṃ, bhagini, adhomukho bhuñjāmī’ti vadesi. ‘Tena hi, samaṇa, ubbhamukho bhuñjasī’ti iti puṭṭho samāno ‘na khvāhaṃ, bhagini, ubbhamukho bhuñjāmī’ti vadesi. ‘Tena hi, samaṇa, disāmukho bhuñjasī’ti iti puṭṭho samāno ‘na khvāhaṃ, bhagini, disāmukho bhuñjāmī’ti vadesi. ‘Tena hi, samaṇa, vidisāmukho bhuñjasī’ti iti puṭṭho samāno ‘na khvāhaṃ, bhagini, vidisāmukho bhuñjāmī’ti vadesi’’.
‘‘කථඤ්චරහි , සමණ, භුඤ්ජසී’’ති? ‘‘යෙ හි කෙචි, භගිනි, සමණබ්රාහ්මණා 5 වත්ථුවිජ්ජාතිරච්ඡානවිජ්ජාය මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං 6 කප්පෙන්ති, ඉමෙ වුච්චන්ති, භගිනි, සමණබ්රාහ්මණා ‘අධොමුඛා භුඤ්ජන්තී’ති. යෙ හි කෙචි, භගිනි, සමණබ්රාහ්මණා නක්ඛත්තවිජ්ජාතිරච්ඡානවිජ්ජාය මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙන්ති, ඉමෙ වුච්චන්ති, භගිනි, සමණබ්රාහ්මණා ‘උබ්භමුඛා භුඤ්ජන්තී’ති. යෙ හි කෙචි, භගිනි, සමණබ්රාහ්මණා දූතෙය්යපහිණගමනානුයොගාය 7 මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙන්ති, ඉමෙ වුච්චන්ති, භගිනි, සමණබ්රාහ්මණා ‘දිසාමුඛා භුඤ්ජන්තී’ති. යෙ හි කෙචි, භගිනි, සමණබ්රාහ්මණා අඞ්ගවිජ්ජාතිරච්ඡානවිජ්ජාය මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙන්ති, ඉමෙ වුච්චන්ති, භගිනි, සමණබ්රාහ්මණා ‘විදිසාමුඛා භුඤ්ජන්තී’’’ති.
‘‘Kathañcarahi , samaṇa, bhuñjasī’’ti? ‘‘Ye hi keci, bhagini, samaṇabrāhmaṇā 8 vatthuvijjātiracchānavijjāya micchājīvena jīvikaṃ 9 kappenti, ime vuccanti, bhagini, samaṇabrāhmaṇā ‘adhomukhā bhuñjantī’ti. Ye hi keci, bhagini, samaṇabrāhmaṇā nakkhattavijjātiracchānavijjāya micchājīvena jīvikaṃ kappenti, ime vuccanti, bhagini, samaṇabrāhmaṇā ‘ubbhamukhā bhuñjantī’ti. Ye hi keci, bhagini, samaṇabrāhmaṇā dūteyyapahiṇagamanānuyogāya 10 micchājīvena jīvikaṃ kappenti, ime vuccanti, bhagini, samaṇabrāhmaṇā ‘disāmukhā bhuñjantī’ti. Ye hi keci, bhagini, samaṇabrāhmaṇā aṅgavijjātiracchānavijjāya micchājīvena jīvikaṃ kappenti, ime vuccanti, bhagini, samaṇabrāhmaṇā ‘vidisāmukhā bhuñjantī’’’ti.
‘‘සො ඛ්වාහං, භගිනි, න වත්ථුවිජ්ජාතිරච්ඡානවිජ්ජාය මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙමි, න නක්ඛත්තවිජ්ජාතිරච්ඡානවිජ්ජාය මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙමි, න දූතෙය්යපහිණගමනානුයොගාය මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙමි, න අඞ්ගවිජ්ජාතිරච්ඡානවිජ්ජාය මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙමි. ධම්මෙන භික්ඛං පරියෙසාමි; ධම්මෙන භික්ඛං පරියෙසිත්වා භුඤ්ජාමී’’ති.
‘‘So khvāhaṃ, bhagini, na vatthuvijjātiracchānavijjāya micchājīvena jīvikaṃ kappemi, na nakkhattavijjātiracchānavijjāya micchājīvena jīvikaṃ kappemi, na dūteyyapahiṇagamanānuyogāya micchājīvena jīvikaṃ kappemi, na aṅgavijjātiracchānavijjāya micchājīvena jīvikaṃ kappemi. Dhammena bhikkhaṃ pariyesāmi; dhammena bhikkhaṃ pariyesitvā bhuñjāmī’’ti.
අථ ඛො සූචිමුඛී පරිබ්බාජිකා රාජගහෙ රථියාය රථියං, සිඞ්ඝාටකෙන සිඞ්ඝාටකං උපසඞ්කමිත්වා එවමාරොචෙසි – ‘‘ධම්මිකං සමණා සක්යපුත්තියා ආහාරං ආහාරෙන්ති; අනවජ්ජං 11 සමණා සක්යපුත්තියා ආහාරං ආහාරෙන්ති. දෙථ සමණානං සක්යපුත්තියානං පිණ්ඩ’’න්ති. දසමං.
Atha kho sūcimukhī paribbājikā rājagahe rathiyāya rathiyaṃ, siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ upasaṅkamitvā evamārocesi – ‘‘dhammikaṃ samaṇā sakyaputtiyā āhāraṃ āhārenti; anavajjaṃ 12 samaṇā sakyaputtiyā āhāraṃ āhārenti. Detha samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ piṇḍa’’nti. Dasamaṃ.
සාරිපුත්තසංයුත්තං සමත්තං.
Sāriputtasaṃyuttaṃ samattaṃ.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
විවෙකජං අවිතක්කං, පීති උපෙක්ඛා චතුත්ථකං;
Vivekajaṃ avitakkaṃ, pīti upekkhā catutthakaṃ;
ආකාසඤ්චෙව විඤ්ඤාණං, ආකිඤ්චං නෙවසඤ්ඤිනා;
Ākāsañceva viññāṇaṃ, ākiñcaṃ nevasaññinā;
නිරොධො නවමො වුත්තො, දසමං සූචිමුඛී චාති.
Nirodho navamo vutto, dasamaṃ sūcimukhī cāti.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 10. සුචිමුඛීසුත්තවණ්ණනා • 10. Sucimukhīsuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 10. සූචිමුඛීසුත්තවණ්ණනා • 10. Sūcimukhīsuttavaṇṇanā