Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
10. සුචිමුඛීසුත්තවණ්ණනා
10. Sucimukhīsuttavaṇṇanā
341. දසමෙ සුචිමුඛීති එවංනාමිකා. උපසඞ්කමීති ථෙරං අභිරූපං දස්සනීයං සුවණ්ණවණ්ණං සමන්තපාසාදිකං දිස්වා ‘‘ඉමිනා සද්ධිං පරිහාසං කරිස්සාමී’’ති උපසඞ්කමි. අථ ථෙරෙන තස්මිං වචනෙ පටික්ඛිත්තෙ ‘‘ඉදානිස්ස වාදං ආරොපෙස්සාමී’’ති මඤ්ඤමානා තෙන හි, සමණ, උබ්භමුඛො භුඤ්ජසීති ආහ. දිසාමුඛොති චතුද්දිසාමුඛො, චතස්සො දිසා ඔලොකෙන්තොති අත්ථො. විදිසාමුඛොති චතස්සො විදිසා ඔලොකෙන්තො.
341. Dasame sucimukhīti evaṃnāmikā. Upasaṅkamīti theraṃ abhirūpaṃ dassanīyaṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ samantapāsādikaṃ disvā ‘‘iminā saddhiṃ parihāsaṃ karissāmī’’ti upasaṅkami. Atha therena tasmiṃ vacane paṭikkhitte ‘‘idānissa vādaṃ āropessāmī’’ti maññamānā tena hi, samaṇa, ubbhamukho bhuñjasīti āha. Disāmukhoti catuddisāmukho, catasso disā olokentoti attho. Vidisāmukhoti catasso vidisā olokento.
වත්ථුවිජ්ජාතිරච්ඡානවිජ්ජායාති වත්ථුවිජ්ජාසඞ්ඛාතාය තිරච්ඡානවිජ්ජාය. වත්ථුවිජ්ජා නාම ලාබුවත්ථු-කුම්භණ්ඩවත්ථු-මූලකවත්ථු-ආදීනං වත්ථූනං ඵලසම්පත්තිකාරණකාලජානනුපායො. මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙන්තීති තෙනෙව වත්ථුවිජ්ජාතිරච්ඡානවිජ්ජාසඞ්ඛාතෙන මිච්ඡාජීවෙන ජීවිකං කප්පෙන්ති, තෙසං වත්ථූනං සම්පාදනෙන පසන්නෙහි මනුස්සෙහි දින්නෙ පච්චයෙ පරිභුඤ්ජන්තා ජීවන්තීති අත්ථො. අධොමුඛාති වත්ථුං ඔලොකෙත්වා භුඤ්ජමානවසෙන අධොමුඛා භුඤ්ජන්ති නාම. එවං සබ්බත්ථ යොජනා කාතබ්බා. අපි චෙත්ථ නක්ඛත්තවිජ්ජාති ‘‘අජ්ජ ඉමං නක්ඛත්තං ඉමිනා නක්ඛත්තෙන ගන්තබ්බං, ඉමිනා ඉදඤ්චිදඤ්ච කාතබ්බ’’න්ති එවං ජානනවිජ්ජා. දූතෙය්යන්ති දූතකම්මං, තෙසං තෙසං සාසනං ගහෙත්වා තත්ථ තත්ථ ගමනං. පහිණගමනන්ති එකගාමස්මිංයෙව එකකුලස්ස සාසනෙන අඤ්ඤකුලං උපසඞ්කමනං. අඞ්ගවිජ්ජාති ඉත්ථිලක්ඛණපුරිසලක්ඛණවසෙන අඞ්ගසම්පත්තිං ඤත්වා ‘‘තාය අඞ්ගසම්පත්තියා ඉදං නාම ලබ්භතී’’ති එවං ජානනවිජ්ජා. විදිසාමුඛාති අඞ්ගවිජ්ජා හි තං තං සරීරකොට්ඨාසං ආරබ්භ පවත්තත්තා විදිසාය පවත්තා නාම, තස්මා තාය විජ්ජාය ජීවිකං කප්පෙත්වා භුඤ්ජන්තා විදිසාමුඛා භුඤ්ජන්ති නාම. එවමාරොචෙසීති ‘‘ධම්මිකං සමණා’’තිආදීනි වදමානා සාසනස්ස නිය්යානිකං ගුණං කථෙසි. තඤ්ච පරිබ්බාජිකාය කථං සුත්වා පඤ්චමත්තානි කුලසතානි සාසනෙ ඔතරිංසූති.
Vatthuvijjātiracchānavijjāyāti vatthuvijjāsaṅkhātāya tiracchānavijjāya. Vatthuvijjā nāma lābuvatthu-kumbhaṇḍavatthu-mūlakavatthu-ādīnaṃ vatthūnaṃ phalasampattikāraṇakālajānanupāyo. Micchājīvena jīvikaṃ kappentīti teneva vatthuvijjātiracchānavijjāsaṅkhātena micchājīvena jīvikaṃ kappenti, tesaṃ vatthūnaṃ sampādanena pasannehi manussehi dinne paccaye paribhuñjantā jīvantīti attho. Adhomukhāti vatthuṃ oloketvā bhuñjamānavasena adhomukhā bhuñjanti nāma. Evaṃ sabbattha yojanā kātabbā. Api cettha nakkhattavijjāti ‘‘ajja imaṃ nakkhattaṃ iminā nakkhattena gantabbaṃ, iminā idañcidañca kātabba’’nti evaṃ jānanavijjā. Dūteyyanti dūtakammaṃ, tesaṃ tesaṃ sāsanaṃ gahetvā tattha tattha gamanaṃ. Pahiṇagamananti ekagāmasmiṃyeva ekakulassa sāsanena aññakulaṃ upasaṅkamanaṃ. Aṅgavijjāti itthilakkhaṇapurisalakkhaṇavasena aṅgasampattiṃ ñatvā ‘‘tāya aṅgasampattiyā idaṃ nāma labbhatī’’ti evaṃ jānanavijjā. Vidisāmukhāti aṅgavijjā hi taṃ taṃ sarīrakoṭṭhāsaṃ ārabbha pavattattā vidisāya pavattā nāma, tasmā tāya vijjāya jīvikaṃ kappetvā bhuñjantā vidisāmukhā bhuñjanti nāma. Evamārocesīti ‘‘dhammikaṃ samaṇā’’tiādīni vadamānā sāsanassa niyyānikaṃ guṇaṃ kathesi. Tañca paribbājikāya kathaṃ sutvā pañcamattāni kulasatāni sāsane otariṃsūti.
සාරිපුත්තසංයුත්තවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Sāriputtasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 10. සූචිමුඛීසුත්තං • 10. Sūcimukhīsuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 10. සූචිමුඛීසුත්තවණ්ණනා • 10. Sūcimukhīsuttavaṇṇanā