| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๖. สุจินฺติตเตฺถรอปทานวณฺณนา
6. Sucintitattheraapadānavaṇṇanā
คิริทุคฺคจโร อาสินฺติอาทิกํ อายสฺมโต สุจินฺติตเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต อตฺถทสฺสิสฺส ภควโต กาเล หิมวนฺตปฺปเทเส เนสาทกุเล อุปฺปโนฺน มิคสูกราทโย วธิตฺวา ขาทโนฺต วิหรติฯ ตทา โลกนาโถ โลกานุคฺคหํ สตฺตานุทฺทยตญฺจ ปฎิจฺจ หิมวนฺตมคมาสิฯ ตทา โส เนสาโท ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส อตฺตโน ขาทนตฺถาย อานีตํ วรมธุรมํสํ อทาสิฯ ปฎิคฺคเหสิ ภควา ตสฺสานุกมฺปาย, ตํ ภุญฺชิตฺวา อนุโมทนํ วตฺวา ปกฺกามิฯ โส เตเนว ปุเญฺญน เตเนว โสมนเสฺสน ตโต จุโต สุคตีสุ สํสรโนฺต ฉ กามาวจรสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา มนุเสฺสสุ จกฺกวตฺติสมฺปตฺติอาทโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพโตฺต สตฺถริ ปสีทิตฺวา ปพฺพชิโต นจิรเสฺสว อรหา อโหสิฯ
Giriduggacaro āsintiādikaṃ āyasmato sucintitattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto atthadassissa bhagavato kāle himavantappadese nesādakule uppanno migasūkarādayo vadhitvā khādanto viharati. Tadā lokanātho lokānuggahaṃ sattānuddayatañca paṭicca himavantamagamāsi. Tadā so nesādo bhagavantaṃ disvā pasannamānaso attano khādanatthāya ānītaṃ varamadhuramaṃsaṃ adāsi. Paṭiggahesi bhagavā tassānukampāya, taṃ bhuñjitvā anumodanaṃ vatvā pakkāmi. So teneva puññena teneva somanassena tato cuto sugatīsu saṃsaranto cha kāmāvacarasampattiyo anubhavitvā manussesu cakkavattisampattiādayo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbatto satthari pasīditvā pabbajito nacirasseva arahā ahosi.
๓๖. จตุปฎิสมฺภิทาปญฺจาภิญฺญาทิเภทํ ปตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต คิริทุคฺคจโร อาสินฺติอาทิมาหฯ คิรติ สทฺทํ กโรตีติ คิริ, โก โส? สิลาปํสุมยปพฺพโต, ทุฎฺฐุ ทุเกฺขน คมนียํ ทุคฺคํ, คิรีหิ ทุคฺคํ คิริทุคฺคํ, ทุคฺคโมติ อโตฺถฯ ตสฺมิํ คิริทุเคฺค ปพฺพตนฺตเร จโร จรณสีโล อาสิํ อโหสิํฯ อภิชาโตว เกสรีติ อภิ วิเสเสน ชาโต นิพฺพโตฺต เกสรีว เกสรสีโห อิว คิริทุคฺคสฺมิํ จรามีติ อโตฺถฯ
36. Catupaṭisambhidāpañcābhiññādibhedaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento giriduggacaro āsintiādimāha. Girati saddaṃ karotīti giri, ko so? Silāpaṃsumayapabbato, duṭṭhu dukkhena gamanīyaṃ duggaṃ, girīhi duggaṃ giriduggaṃ, duggamoti attho. Tasmiṃ giridugge pabbatantare caro caraṇasīlo āsiṃ ahosiṃ. Abhijātova kesarīti abhi visesena jāto nibbatto kesarīva kesarasīho iva giriduggasmiṃ carāmīti attho.
๔๐. คิริทุคฺคํ ปวิสิํ อหนฺติ อหํ ตทา เตน มํสทาเนน ปีติโสมนสฺสชาโต ปพฺพตนฺตรํ ปาวิสิํฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
40.Giriduggaṃ pavisiṃ ahanti ahaṃ tadā tena maṃsadānena pītisomanassajāto pabbatantaraṃ pāvisiṃ. Sesaṃ uttānatthamevāti.
สุจินฺติตเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Sucintitattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๖. สุจินฺติตเตฺถรอปทานํ • 6. Sucintitattheraapadānaṃ
