| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
२. सुदस्सनत्थेरअपदानवण्णना
2. Sudassanattheraapadānavaṇṇanā
वित्थताय नदीतीरेतिआदिकं आयस्मतो सुदस्सनत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमजिनवरेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे कतपुञ्ञूपचयो सिखिस्स भगवतो काले कुलगेहे निब्बत्तो वुद्धिप्पत्तो घरावासं सण्ठपेत्वा वसन्तो वित्थताय नाम गङ्गाय समीपे पिलक्खुफलितं परियेसन्तो तस्सा तीरे निसिन्नं जलमानअग्गिसिखं इव सिखिं सम्मासम्बुद्धं दिस्वा पसन्नमानसो केतकीपुप्फं वण्टेनेव छिन्दित्वा पूजेन्तो एवमाह – ‘‘भन्ते, येन ञाणेन त्वं एवं महानुभावो सब्बञ्ञुबुद्धो जातो, तं ञाणं अहं पूजेमी’’ति। अथ भगवा अनुमोदनमकासि। सो तेन पुञ्ञेन देवमनुस्सेसु जातो उभयसम्पत्तियो अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे एकस्मिं कुलगेहे निब्बत्तो सत्थरि पसन्नो पब्बजित्वा नचिरस्सेव अरहा अहोसि।
Vitthatāya nadītīretiādikaṃ āyasmato sudassanattherassa apadānaṃ. Ayampi purimajinavaresu katādhikāro tattha tattha bhave katapuññūpacayo sikhissa bhagavato kāle kulagehe nibbatto vuddhippatto gharāvāsaṃ saṇṭhapetvā vasanto vitthatāya nāma gaṅgāya samīpe pilakkhuphalitaṃ pariyesanto tassā tīre nisinnaṃ jalamānaaggisikhaṃ iva sikhiṃ sammāsambuddhaṃ disvā pasannamānaso ketakīpupphaṃ vaṇṭeneva chinditvā pūjento evamāha – ‘‘bhante, yena ñāṇena tvaṃ evaṃ mahānubhāvo sabbaññubuddho jāto, taṃ ñāṇaṃ ahaṃ pūjemī’’ti. Atha bhagavā anumodanamakāsi. So tena puññena devamanussesu jāto ubhayasampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto satthari pasanno pabbajitvā nacirasseva arahā ahosi.
१०. सो अत्तनो कतकुसलं सरित्वा सोमनस्सजातो पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो वित्थताय नदीतीरेतिआदिमाह। तत्थ वित्थतायाति वित्थरति पत्थरति वित्थिण्णा होतीति वित्थता, नदन्ति सद्दं करोन्ति इता गता पवत्ताति नदी, नदिं तरन्ता एतं पत्वा तिण्णा नाम होन्तीति तीरं, तस्सा वित्थताय नदिया तीरे तीरसमीपेति अत्थो। केतकिं पुप्फितं दिस्वाति कुच्छिताकारेन गण्हन्तानं हत्थं कण्डको छिन्दति विज्झतीति केतं, केतस्स एसा केतकीपुप्फं, तं दिस्वा वण्टं छिन्दित्वाति सम्बन्धो।
10. So attano katakusalaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento vitthatāya nadītīretiādimāha. Tattha vitthatāyāti vittharati pattharati vitthiṇṇā hotīti vitthatā, nadanti saddaṃ karonti itā gatā pavattāti nadī, nadiṃ tarantā etaṃ patvā tiṇṇā nāma hontīti tīraṃ, tassā vitthatāya nadiyā tīre tīrasamīpeti attho. Ketakiṃ pupphitaṃ disvāti kucchitākārena gaṇhantānaṃ hatthaṃ kaṇḍako chindati vijjhatīti ketaṃ, ketassa esā ketakīpupphaṃ, taṃ disvā vaṇṭaṃ chinditvāti sambandho.
११. सिखिनो लोकबन्धुनोति सिखी वुच्चति अग्गि, सिखीसदिसा नीलपीतादिभेदा जलमाना छब्बण्णघनरंसियो यस्स सो सिखी, लोकस्स सकललोकत्तयस्स बन्धु ञातकोति लोकबन्धु, तस्स सिखिनो लोकबन्धुनो केतकीपुप्फं वण्टे छिन्दित्वा पूजेसिन्ति सम्बन्धो। सेसं उत्तानत्थमेवाति।
11.Sikhino lokabandhunoti sikhī vuccati aggi, sikhīsadisā nīlapītādibhedā jalamānā chabbaṇṇaghanaraṃsiyo yassa so sikhī, lokassa sakalalokattayassa bandhu ñātakoti lokabandhu, tassa sikhino lokabandhuno ketakīpupphaṃ vaṇṭe chinditvā pūjesinti sambandho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
सुदस्सनत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Sudassanattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / २. सुदस्सनत्थेरअपदानं • 2. Sudassanattheraapadānaṃ
