Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੮. ਸੁਦਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ
8. Sudattasuttaṃ
੨੪੨. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ ਸੀਤવਨੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਗਹਪਤਿ ਰਾਜਗਹਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ। ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਗਹਪਤਿ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਿਰ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ। ਤਾવਦੇવ ਚ ਪਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਕਾਲੋ ਖੋ ਅਜ੍ਜ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ। ਸ੍વੇ ਦਾਨਾਹਂ ਕਾਲੇਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਗਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ। ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਦਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વੁਟ੍ਠਾਸਿ ਪਭਾਤਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ। ਅਥ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਗਹਪਤਿ ਯੇਨ ਸਿવਥਿਕਦ੍વਾਰਂ 1 ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦ੍વਾਰਂ વਿવਰਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਨਗਰਮ੍ਹਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਲੋਕੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਭਯਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਤੋવ ਪੁਨ ਨਿવਤ੍ਤਿਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਿવਕੋ 2 ਯਕ੍ਖੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾવੇਸਿ –
242. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati sītavane. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati rājagahaṃ anuppatto hoti kenacideva karaṇīyena. Assosi kho anāthapiṇḍiko gahapati – ‘‘buddho kira loke uppanno’’ti. Tāvadeva ca pana bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamitukāmo hoti. Athassa anāthapiṇḍikassa gahapatissa etadahosi – ‘‘akālo kho ajja bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Sve dānāhaṃ kālena bhagavantaṃ dassanāya gamissāmī’’ti buddhagatāya satiyā nipajji. Rattiyā sudaṃ tikkhattuṃ vuṭṭhāsi pabhātanti maññamāno. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena sivathikadvāraṃ 3 tenupasaṅkami. Amanussā dvāraṃ vivariṃsu. Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa nagaramhā nikkhamantassa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi, tatova puna nivattitukāmo ahosi. Atha kho sivako 4 yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘ਸਤਂ ਹਤ੍ਥੀ ਸਤਂ ਅਸ੍ਸਾ, ਸਤਂ ਅਸ੍ਸਤਰੀਰਥਾ।
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā, sataṃ assatarīrathā;
ਸਤਂ ਕਞ੍ਞਾਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਆਮੁਕ੍ਕਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾ।
Sataṃ kaññāsahassāni, āmukkamaṇikuṇḍalā;
ਏਕਸ੍ਸ ਪਦવੀਤਿਹਾਰਸ੍ਸ, ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ॥
Ekassa padavītihārassa, kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਮ ਗਹਪਤਿ, ਅਭਿਕ੍ਕਮ ਗਹਪਤਿ।
‘‘Abhikkama gahapati, abhikkama gahapati;
ਅਭਿਕ੍ਕਮਨਂ ਤੇ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਨੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Abhikkamanaṃ te seyyo, no paṭikkamana’’nti.
ਅਥ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਆਲੋਕੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਯਂ ਅਹੋਸਿ ਭਯਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸੋ, ਸੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਆਲੋਕੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਭਯਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਤੋવ ਪੁਨ ਨਿવਤ੍ਤਿਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਸਿવਕੋ ਯਕ੍ਖੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾવੇਸਿ –
Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi, āloko pāturahosi, yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso, so paṭippassambhi. Dutiyampi kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi, tatova puna nivattitukāmo ahosi. Dutiyampi kho sivako yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘ਸਤਂ ਹਤ੍ਥੀ ਸਤਂ ਅਸ੍ਸਾ…ਪੇ॰…
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā…pe…
ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ॥
Kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਮ ਗਹਪਤਿ, ਅਭਿਕ੍ਕਮ ਗਹਪਤਿ।
‘‘Abhikkama gahapati, abhikkama gahapati;
ਅਭਿਕ੍ਕਮਨਂ ਤੇ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਨੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Abhikkamanaṃ te seyyo, no paṭikkamana’’nti.
ਅਥ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ , ਆਲੋਕੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਯਂ ਅਹੋਸਿ ਭਯਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸੋ, ਸੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿ। ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਆਲੋਕੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਭਯਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਤੋવ ਪੁਨ ਨਿવਤ੍ਤਿਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ। ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਸਿવਕੋ ਯਕ੍ਖੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾવੇਸਿ –
Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi , āloko pāturahosi, yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso, so paṭippassambhi. Tatiyampi kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi, tatova puna nivattitukāmo ahosi. Tatiyampi kho sivako yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘ਸਤਂ ਹਤ੍ਥੀ ਸਤਂ ਅਸ੍ਸਾ…ਪੇ॰…
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā…pe…
ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ॥
Kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਮ ਗਹਪਤਿ, ਅਭਿਕ੍ਕਮ ਗਹਪਤਿ।
‘‘Abhikkama gahapati, abhikkama gahapati;
ਅਭਿਕ੍ਕਮਨਂ ਤੇ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਨੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Abhikkamanaṃ te seyyo, no paṭikkamana’’nti.
ਅਥ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਆਲੋਕੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਯਂ ਅਹੋਸਿ ਭਯਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸੋ, ਸੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਗਹਪਤਿ ਯੇਨ ਸੀਤવਨਂ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ।
Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi, āloko pāturahosi, yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso, so paṭippassambhi. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena sītavanaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗવਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਤਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਂ ਗਹਪਤਿਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਚਙ੍ਕਮਾ ਓਰੋਹਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਂ ਗਹਪਤਿਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਹਿ ਸੁਦਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਗਹਪਤਿ, ਨਾਮੇਨ ਮਂ ਭਗવਾ ਆਲਪਤੀਤਿ, ਹਟ੍ਠੋ ਉਦਗ੍ਗੋ ਤਤ੍ਥੇવ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇਸੁ ਸਿਰਸਾ ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਸੁਖਮਸਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ?
Tena kho pana samayena bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya abbhokāse caṅkamati. Addasā kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna caṅkamā orohitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘ehi sudattā’’ti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati, nāmena maṃ bhagavā ālapatīti, haṭṭho udaggo tattheva bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kacci, bhante, bhagavā sukhamasayitthā’’ti?
‘‘ਸਬ੍ਬਦਾ વੇ ਸੁਖਂ ਸੇਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ।
‘‘Sabbadā ve sukhaṃ seti, brāhmaṇo parinibbuto;
ਯੋ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਕਾਮੇਸੁ, ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਨਿਰੂਪਧਿ॥
Yo na limpati kāmesu, sītibhūto nirūpadhi.
‘‘ਸਬ੍ਬਾ ਆਸਤ੍ਤਿਯੋ ਛੇਤ੍વਾ, વਿਨੇਯ੍ਯ ਹਦਯੇ ਦਰਂ।
‘‘Sabbā āsattiyo chetvā, vineyya hadaye daraṃ;
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੮. ਸੁਦਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Sudattasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੮. ਸੁਦਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Sudattasuttavaṇṇanā