Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ౮. సుదత్తసుత్తవణ్ణనా

    8. Sudattasuttavaṇṇanā

    ౨౪౨. కరణీయేనాతి ఏత్థ కరణీయన్తి వాణిజ్జకమ్మం అధిప్పేతన్తి తం వివరన్తో ‘‘అనాథపిణ్డికో చా’’తిఆదిమాహ. విక్కీయతీతి విక్కయం గచ్ఛతి. తథేవ కరోతీతి యథా రాజగహసేట్ఠినా సావత్థిం గన్త్వా కతం, తథేవ రాజగహం గన్త్వా కరోతి. స్వాయన్తి అనాథపిణ్డికో.

    242.Karaṇīyenāti ettha karaṇīyanti vāṇijjakammaṃ adhippetanti taṃ vivaranto ‘‘anāthapiṇḍiko cā’’tiādimāha. Vikkīyatīti vikkayaṃ gacchati. Tatheva karotīti yathā rājagahaseṭṭhinā sāvatthiṃ gantvā kataṃ, tatheva rājagahaṃ gantvā karoti. Svāyanti anāthapiṇḍiko.

    తం దివసన్తి యం దివసం అనాథపిణ్డికో, గహపతి, రాజగహసమీపం ఉపగతో, తం దివసం. పణ్ణన్తి సాసనం. న సుణీతి అసుణన్తో ‘‘పణ్ణం న సుణీ’’తి వుత్తో. ధమ్మగారవేన హి సో సేట్ఠి అఞ్ఞం కిచ్చం తిణాయపి న మఞ్ఞి. తేనాహ ‘‘ధమ్మస్సవనత్థాయా’’తిఆది. దారకరూపానన్తి దారకానం. అనత్థన్తరకరో హి రూప-సద్దో యథా ‘‘గోరూపాన’’న్తి. పఞ్చవణ్ణన్తి ఖుద్దికాదిభేదం పఞ్చప్పకారం పీతిం పటిలభి. అనుక్కమేన హి తా ఏతస్స సమ్భవన్తి. ‘‘సీసేన ఉట్ఠాయ…పే॰… గచ్ఛతీ’’తి పదం పీతిసముట్ఠానరూపవసేన లక్ఖేత్వా వుత్తం.

    Taṃ divasanti yaṃ divasaṃ anāthapiṇḍiko, gahapati, rājagahasamīpaṃ upagato, taṃ divasaṃ. Paṇṇanti sāsanaṃ. Na suṇīti asuṇanto ‘‘paṇṇaṃ na suṇī’’ti vutto. Dhammagāravena hi so seṭṭhi aññaṃ kiccaṃ tiṇāyapi na maññi. Tenāha ‘‘dhammassavanatthāyā’’tiādi. Dārakarūpānanti dārakānaṃ. Anatthantarakaro hi rūpa-saddo yathā ‘‘gorūpāna’’nti. Pañcavaṇṇanti khuddikādibhedaṃ pañcappakāraṃ pītiṃ paṭilabhi. Anukkamena hi tā etassa sambhavanti. ‘‘Sīsena uṭṭhāya…pe… gacchatī’’ti padaṃ pītisamuṭṭhānarūpavasena lakkhetvā vuttaṃ.

    సివథికాయ వసతీతి సివథికాయ సమీపే వసతి. సుసానస్సాసన్నట్ఠానే హి సో విహారో. అథస్సాతి అథస్స అనాథపిణ్డికస్స ‘‘అకాలో…పే॰… ఉపసఙ్కమిస్సామీ’’తి ఏతం అహోసి. బుద్ధగతాయ సతియాతి అఞ్ఞం కిఞ్చి అచిన్తేత్వా బుద్ధగతాయ ఏవ సతియా సయనవరగతో నిపజ్జి. తేన వుత్తం ‘‘తం దివస’’న్తిఆది.

    Sivathikāya vasatīti sivathikāya samīpe vasati. Susānassāsannaṭṭhāne hi so vihāro. Athassāti athassa anāthapiṇḍikassa ‘‘akālo…pe… upasaṅkamissāmī’’ti etaṃ ahosi. Buddhagatāya satiyāti aññaṃ kiñci acintetvā buddhagatāya eva satiyā sayanavaragato nipajji. Tena vuttaṃ ‘‘taṃ divasa’’ntiādi.

    బలవప్పసాదోతి బుద్ధారమ్మణా బలవతీ సద్ధా. పీతిఆలోకోతి పురిమబుద్ధేసు చిరకాలం పరిచయం గతస్స బలవతో పసాదస్స వసేన ‘‘బుద్ధో’’తి నామం సవనమత్తేన ఉప్పన్నాయ ఉళారాయ పీతియా సముట్ఠాపితో విపస్సనోభాససదిసో సాతిసయో ఆలోకో హోతి చిత్తపచ్చయఉతుసముట్ఠానో. తేనాహ ‘‘సబ్బతమం విగచ్ఛీ’’తిఆది. ‘‘దేవతా హి కతా’’తిపి వదన్తి, పురిమో ఏవేత్థ యుత్తో.

    Balavappasādoti buddhārammaṇā balavatī saddhā. Pītiālokoti purimabuddhesu cirakālaṃ paricayaṃ gatassa balavato pasādassa vasena ‘‘buddho’’ti nāmaṃ savanamattena uppannāya uḷārāya pītiyā samuṭṭhāpito vipassanobhāsasadiso sātisayo āloko hoti cittapaccayautusamuṭṭhāno. Tenāha ‘‘sabbatamaṃ vigacchī’’tiādi. ‘‘Devatā hi katā’’tipi vadanti, purimo evettha yutto.

    అమనుస్సాతి అధిగతవిసేసా దేవతా. తా హి సేట్ఠిస్స సమ్పత్తిం పచ్చక్ఖతో పస్సింసు. తేనాహ ‘‘అయం మహాసేట్ఠీ’’తిఆది. అల్లసరీరన్తి తావదేవ ఛడ్డితం అచ్ఛిన్నం వా కళేవరం. అపరమ్పీతి మతం కుథితకుణపం. పరికిరింసూతి సమన్తతో ఓసరితా అహేసుం. ఆలోకో అన్తరధాయిపీతివేగస్స మన్దభావేన తంసముట్ఠానరూపానం దుబ్బలభావతో.

    Amanussāti adhigatavisesā devatā. Tā hi seṭṭhissa sampattiṃ paccakkhato passiṃsu. Tenāha ‘‘ayaṃ mahāseṭṭhī’’tiādi. Allasarīranti tāvadeva chaḍḍitaṃ acchinnaṃ vā kaḷevaraṃ. Aparampīti mataṃ kuthitakuṇapaṃ. Parikiriṃsūti samantato osaritā ahesuṃ. Āloko antaradhāyipītivegassa mandabhāvena taṃsamuṭṭhānarūpānaṃ dubbalabhāvato.

    ఇమినావాతి అధికారేన సహస్సపదేన ఏవ సమ్బన్ధితబ్బాని. పదం వీతిహరతి ఏత్థాతి పదవీతిహారో, పదవీతిహారట్ఠానం. సమగమనేతి దుతవిలమ్బితం అకత్వా సమగమనే. తతోతి తేసు సోళసభాగేసు. ఏకో కోట్ఠాసోతి యథావుత్తం పదవీతిహారపదేసం సోళసధా భిన్నస్స ఏకో భాగో. పవత్తచేతనాతి యథావుత్తకలాసఙ్ఖాతస్స పదేసస్స లఙ్ఘనధావనపవత్తచేతనా. పదం వా వీతిహరతి ఏతేనాతి పదవీతిహారో, తథాపవత్తా కుసలచేతనా. ‘‘తస్సా ఫలం సోళసధా కత్వా’’తి వదన్తి. పతిట్ఠహన్తస్స వసేన గహితన్తి యోజనా. వివట్టనిస్సితాయ ఏవ రతనత్తయపూజాయ ధమ్మస్సవనస్స సిక్ఖాపదసమాదానస్స సరణగమనస్స చ అత్థాయ గచ్ఛతోపి వసేన వట్టతి. పఠమం వుత్తగమనం లోకుత్తరవిసేసాధిగమస్స ఏకన్తికం, దుతియం అనేకన్తికన్తి ‘‘వట్టతియేవా’’తి సాసఙ్కవచనం.

    Imināvāti adhikārena sahassapadena eva sambandhitabbāni. Padaṃ vītiharati etthāti padavītihāro, padavītihāraṭṭhānaṃ. Samagamaneti dutavilambitaṃ akatvā samagamane. Tatoti tesu soḷasabhāgesu. Eko koṭṭhāsoti yathāvuttaṃ padavītihārapadesaṃ soḷasadhā bhinnassa eko bhāgo. Pavattacetanāti yathāvuttakalāsaṅkhātassa padesassa laṅghanadhāvanapavattacetanā. Padaṃ vā vītiharati etenāti padavītihāro, tathāpavattā kusalacetanā. ‘‘Tassā phalaṃ soḷasadhā katvā’’ti vadanti. Patiṭṭhahantassa vasena gahitanti yojanā. Vivaṭṭanissitāya eva ratanattayapūjāya dhammassavanassa sikkhāpadasamādānassa saraṇagamanassa ca atthāya gacchatopi vasena vaṭṭati. Paṭhamaṃ vuttagamanaṃ lokuttaravisesādhigamassa ekantikaṃ, dutiyaṃ anekantikanti ‘‘vaṭṭatiyevā’’ti sāsaṅkavacanaṃ.

    సోతి అనాథపిణ్డికో సేట్ఠి. అనుయుత్తాతి అనుగామినో సహాయా. తేవ సన్ధాయ వదతి. ‘‘సివకో అమనుస్సో’’తి అపరే. న కేవలం ‘‘అనుయుత్తాపి మే అత్థి, కస్మా భాయామీ’’తి ఏవం సూరో అహోసి? అథ ఖో బుద్ధగతాయ తిక్ఖవిసదసభావేన సబ్బం పరిస్సయం మద్దిత్వాపి అగమాసీతి దస్సేతుం ‘‘అపిచా’’తిఆది వుత్తం. పక్ఖన్దనలక్ఖణా హి సద్ధా, తాయ యుత్తకో సప్పురిసోపి సద్ధమ్మగుణవసేన సబ్బం పరిస్సయం మద్దిత్వా పక్ఖన్దతీతి దట్ఠబ్బం.

    Soti anāthapiṇḍiko seṭṭhi. Anuyuttāti anugāmino sahāyā. Teva sandhāya vadati. ‘‘Sivako amanusso’’ti apare. Na kevalaṃ ‘‘anuyuttāpi me atthi, kasmā bhāyāmī’’ti evaṃ sūro ahosi? Atha kho buddhagatāya tikkhavisadasabhāvena sabbaṃ parissayaṃ madditvāpi agamāsīti dassetuṃ ‘‘apicā’’tiādi vuttaṃ. Pakkhandanalakkhaṇā hi saddhā, tāya yuttako sappurisopi saddhammaguṇavasena sabbaṃ parissayaṃ madditvā pakkhandatīti daṭṭhabbaṃ.

    సబ్బకామసమిద్ధతా పరిచ్చాగసీలతా ఉళారజ్ఝాసయతా పరదుక్ఖాపనయకామతా పరేసం హితేసితా పరసమ్పత్తిపమోదనాతి ఏవమాదీనం మహాగుణానం వసేన నిచ్చకాలం అనాథానం పిణ్డదాయకత్తా ‘‘అనాథపిణ్డికో’’తి ఏవం ఉప్పన్నం నామం. ఏవమాహాతి ‘‘ఏహి సుదత్తా’’తి ఏవం ఆహ.

    Sabbakāmasamiddhatā pariccāgasīlatā uḷārajjhāsayatā paradukkhāpanayakāmatā paresaṃ hitesitā parasampattipamodanāti evamādīnaṃ mahāguṇānaṃ vasena niccakālaṃ anāthānaṃ piṇḍadāyakattā ‘‘anāthapiṇḍiko’’ti evaṃ uppannaṃ nāmaṃ. Evamāhāti ‘‘ehi sudattā’’ti evaṃ āha.

    కిలేసపరినిబ్బానేనాతి సబ్బసో రాగాదికిలేసవూపసమేన. కిలేసవూపసమన్తి సబ్బసో సబ్బేసం కిలేసానం వూపసమం అగ్గమగ్గేన పత్వా. అనుపుబ్బికథన్తి దానాదికథం. సా హి అనుపుబ్బేన కథేతబ్బత్తా ‘‘అనుపుబ్బికథా’’తి వుచ్చతి. తం సన్ధాయ వుత్తం – ‘‘అథ ఖో భగవా అనుపుబ్బిం కథం కథేసి. సేయ్యథిదం – దానకథం సీలకథం సగ్గకథం కామానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం పకాసేసీ’’తి (చూళవ॰ ౩౦౫). మత్థకేతి అనుపుబ్బికథాయ ఉపరి పరతో. చత్తారి సచ్చాని పకాసేసీతి యథా మహాసేట్ఠి సహస్సనయపటిమణ్డితే సోతాపత్తిఫలే పతిట్ఠాతి, ఏవం పవత్తినివత్తియో సహ హేతునా విభజన్తో చత్తారి అరియసచ్చాని పకాసేసీతి.

    Kilesaparinibbānenāti sabbaso rāgādikilesavūpasamena. Kilesavūpasamanti sabbaso sabbesaṃ kilesānaṃ vūpasamaṃ aggamaggena patvā. Anupubbikathanti dānādikathaṃ. Sā hi anupubbena kathetabbattā ‘‘anupubbikathā’’ti vuccati. Taṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘atha kho bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi. Seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesī’’ti (cūḷava. 305). Matthaketi anupubbikathāya upari parato. Cattāri saccāni pakāsesīti yathā mahāseṭṭhi sahassanayapaṭimaṇḍite sotāpattiphale patiṭṭhāti, evaṃ pavattinivattiyo saha hetunā vibhajanto cattāri ariyasaccāni pakāsesīti.

    సుదత్తసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Sudattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౮. సుదత్తసుత్తం • 8. Sudattasuttaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౮. సుదత్తసుత్తవణ్ణనా • 8. Sudattasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact