| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៨. សុទត្តសុត្តវណ្ណនា
8. Sudattasuttavaṇṇanā
២៤២. អដ្ឋមេ កេនចិទេវ ករណីយេនាតិ វាណិជ្ជកម្មំ អធិប្បេតំ។ អនាថបិណ្ឌិកោ ច រាជគហសេដ្ឋិ ច អញ្ញមញ្ញំ ភគិនិបតិកា ហោន្តិ។ យទា រាជគហេ ឧដ្ឋានកភណ្ឌកំ មហគ្ឃំ ហោតិ, តទា រាជគហសេដ្ឋិ តំ គហេត្វា បញ្ចសកដសតេហិ សាវត្ថិំ គន្ត្វា យោជនមត្តេ ឋិតោ អត្តនោ អាគតភាវំ ជានាបេតិ។ អនាថបិណ្ឌិកោ បច្ចុគ្គន្ត្វា តស្ស មហាសក្ការំ កត្វា ឯកយានំ អារោបេត្វា សាវត្ថិំ បវិសតិ។ សោ សចេ ភណ្ឌំ លហុកំ វិក្កីយតិ, វិក្កិណាតិ។ នោ ចេ, ភគិនិឃរេ ឋបេត្វា បក្កមតិ។ អនាថបិណ្ឌិកោបិ តថេវ ករោតិ។ ស្វាយំ តទាបិ តេនេវ ករណីយេន អគមាសិ។ តំ សន្ធាយេតំ វុត្តំ។
242. Aṭṭhame kenacideva karaṇīyenāti vāṇijjakammaṃ adhippetaṃ. Anāthapiṇḍiko ca rājagahaseṭṭhi ca aññamaññaṃ bhaginipatikā honti. Yadā rājagahe uṭṭhānakabhaṇḍakaṃ mahagghaṃ hoti, tadā rājagahaseṭṭhi taṃ gahetvā pañcasakaṭasatehi sāvatthiṃ gantvā yojanamatte ṭhito attano āgatabhāvaṃ jānāpeti. Anāthapiṇḍiko paccuggantvā tassa mahāsakkāraṃ katvā ekayānaṃ āropetvā sāvatthiṃ pavisati. So sace bhaṇḍaṃ lahukaṃ vikkīyati, vikkiṇāti. No ce, bhaginighare ṭhapetvā pakkamati. Anāthapiṇḍikopi tatheva karoti. Svāyaṃ tadāpi teneva karaṇīyena agamāsi. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
តំ ទិវសំ បន រាជគហសេដ្ឋិ យោជនមត្តេ ឋិតេន អនាថបិណ្ឌិកេន អាគតភាវជាននត្ថំ បេសិតំ បណ្ណំ ន សុណិ, ធម្មស្សវនត្ថាយ វិហារំ អគមាសិ។ សោ ធម្មកថំ សុត្វា ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខំ ភិក្ខុសង្ឃំ និមន្តេត្វា អត្តនោ ឃរេ ឧទ្ធនខណាបនទារុផាលនាទីនិ ការេសិ។ អនាថបិណ្ឌិកោបិ ‘‘ឥទានិ មយ្ហំ បច្ចុគ្គមនំ ករិស្សតិ, ឥទានិ ករិស្សតី’’តិ ឃរទ្វារេបិ បច្ចុគ្គមនំ អលភិត្វា អន្តោឃរំ បវិដ្ឋោ បដិសន្ថារម្បិ ន ពហុំ អលត្ថ។ ‘‘កិំ, មហាសេដ្ឋិ, កុសលំ ទារករូបានំ? នសិ មគ្គេ កិលន្តោ’’តិ? ឯត្តកោវ បដិសន្ថារោ អហោសិ។ សោ តស្ស មហាព្យាបារំ ទិស្វា, ‘‘កិំ នុ តេ, គហបតិ, អាវាហោ វា ភវិស្សតី’’តិ? ខន្ធកេ (ចូឡវ. ៣០៤) អាគតនយេនេវ កថំ បវត្តេត្វា តស្ស មុខតោ ពុទ្ធសទ្ទំ សុត្វា បញ្ចវណ្ណំ បីតិំ បដិលភិ។ សា តស្ស សីសេន ឧដ្ឋាយ យាវ បាទបិដ្ឋិយា, បាទបិដ្ឋិយា ឧដ្ឋាយ យាវ សីសា គច្ឆតិ, ឧភតោ ឧដ្ឋាយ មជ្ឈេ ឱសរតិ, មជ្ឈេ ឧដ្ឋាយ ឧភតោ គច្ឆតិ។ សោ បីតិយា និរន្តរំ ផុដ្ឋោ, ‘‘ពុទ្ធោតិ ត្វំ, គហបតិ, វទេសិ? ពុទ្ធោ តាហំ, គហបតិ, វទាមី’’តិ ឯវំ តិក្ខត្តុំ បុច្ឆិត្វា, ‘‘ឃោសោបិ ខោ ឯសោ ទុល្លភោ លោកស្មិំ យទិទំ ពុទ្ធោ’’តិ អាហ។ ឥទំ សន្ធាយ វុត្តំ ‘‘អស្សោសិ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ, គហបតិ, ពុទ្ធោ កិរ លោកេ ឧប្បន្នោ’’តិ។
Taṃ divasaṃ pana rājagahaseṭṭhi yojanamatte ṭhitena anāthapiṇḍikena āgatabhāvajānanatthaṃ pesitaṃ paṇṇaṃ na suṇi, dhammassavanatthāya vihāraṃ agamāsi. So dhammakathaṃ sutvā svātanāya buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā attano ghare uddhanakhaṇāpanadāruphālanādīni kāresi. Anāthapiṇḍikopi ‘‘idāni mayhaṃ paccuggamanaṃ karissati, idāni karissatī’’ti gharadvārepi paccuggamanaṃ alabhitvā antogharaṃ paviṭṭho paṭisanthārampi na bahuṃ alattha. ‘‘Kiṃ, mahāseṭṭhi, kusalaṃ dārakarūpānaṃ? Nasi magge kilanto’’ti? Ettakova paṭisanthāro ahosi. So tassa mahābyāpāraṃ disvā, ‘‘kiṃ nu te, gahapati, āvāho vā bhavissatī’’ti? Khandhake (cūḷava. 304) āgatanayeneva kathaṃ pavattetvā tassa mukhato buddhasaddaṃ sutvā pañcavaṇṇaṃ pītiṃ paṭilabhi. Sā tassa sīsena uṭṭhāya yāva pādapiṭṭhiyā, pādapiṭṭhiyā uṭṭhāya yāva sīsā gacchati, ubhato uṭṭhāya majjhe osarati, majjhe uṭṭhāya ubhato gacchati. So pītiyā nirantaraṃ phuṭṭho, ‘‘buddhoti tvaṃ, gahapati, vadesi? Buddho tāhaṃ, gahapati, vadāmī’’ti evaṃ tikkhattuṃ pucchitvā, ‘‘ghosopi kho eso dullabho lokasmiṃ yadidaṃ buddho’’ti āha. Idaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘assosi kho anāthapiṇḍiko, gahapati, buddho kira loke uppanno’’ti.
ឯតទហោសិ អកាលោ ខោ អជ្ជាតិ សោ កិរ តំ សេដ្ឋិំ បុច្ឆិ, ‘‘កុហិំ គហបតិ សត្ថា វិហរតី’’តិ? អថស្ស សោ – ‘‘ពុទ្ធា នាម ទុរាសទា អាសីវិសសទិសា ហោន្តិ, សត្ថា សិវថិកាយ វសតិ, ន សក្កា តត្ថ តុម្ហាទិសេហិ ឥមាយ វេលាយ គន្តុ’’ន្តិ អាចិក្ខិ។ អថស្ស ឯតទហោសិ។ ពុទ្ធគតាយ សតិយា និបជ្ជីតិ តំទិវសំ កិរស្ស ភណ្ឌសកដេសុ វា ឧបដ្ឋាកេសុ វា ចិត្តម្បិ ន ឧប្បជ្ជិ, សាយមាសម្បិ ន អកាសិ, សត្តភូមិកំ បន បាសាទំ អារុយ្ហ សុបញ្ញត្តាលង្កតវរសយនេ ‘‘ពុទ្ធោ ពុទ្ធោ’’តិ សជ្ឈាយំ ករោន្តោវ និបជ្ជិត្វា និទ្ទំ ឱក្កមិ។ តេន វុត្តំ ‘‘ពុទ្ធគតាយ សតិយា និបជ្ជី’’តិ។
Etadahosi akālo kho ajjāti so kira taṃ seṭṭhiṃ pucchi, ‘‘kuhiṃ gahapati satthā viharatī’’ti? Athassa so – ‘‘buddhā nāma durāsadā āsīvisasadisā honti, satthā sivathikāya vasati, na sakkā tattha tumhādisehi imāya velāya gantu’’nti ācikkhi. Athassa etadahosi. Buddhagatāya satiyā nipajjīti taṃdivasaṃ kirassa bhaṇḍasakaṭesu vā upaṭṭhākesu vā cittampi na uppajji, sāyamāsampi na akāsi, sattabhūmikaṃ pana pāsādaṃ āruyha supaññattālaṅkatavarasayane ‘‘buddho buddho’’ti sajjhāyaṃ karontova nipajjitvā niddaṃ okkami. Tena vuttaṃ ‘‘buddhagatāya satiyā nipajjī’’ti.
រត្តិយា សុទំ តិក្ខត្តុំ ឧដ្ឋាសិ បភាតន្តិ មញ្ញមានោតិ បឋមយាមេ តាវ វីតិវត្តេ ឧដ្ឋាយ ពុទ្ធំ អនុស្សរិ, អថស្ស ពលវប្បសាទោ ឧទបាទិ, បីតិអាលោកោ អហោសិ, សព្ពតមំ វិគច្ឆិ, ទីបសហស្សុជ្ជលំ វិយ ចន្ទុដ្ឋានំ សូរិយុដ្ឋានំ វិយ ច ជាតំ។ សោ ‘‘បបាទំ អាបន្នោ វតម្ហិ, សូរិយោ ឧគ្គតោ’’តិ ឧដ្ឋាយ អាកាសតលេ ឋិតំ ចន្ទំ ឧល្លោកេត្វា ‘‘ឯកោវ យាមោ គតោ, អញ្ញេ ទ្វេ អត្ថី’’តិ បុន បវិសិត្វា និបជ្ជិ។ ឯតេនុបាយេន មជ្ឈិមយាមាវសានេបិ បច្ឆិមយាមាវសានេបីតិ តិក្ខត្តុំ ឧដ្ឋាសិ។ បច្ឆិមយាមាវសានេ បន ពលវបច្ចូសេយេវ ឧដ្ឋាយ អាកាសតលំ អាគន្ត្វា មហាទ្វារាភិមុខោវ អហោសិ, សត្តភូមិកទ្វារំ សយមេវ វិវដំ អហោសិ។ សោ បាសាទា ឱរុយ្ហ អន្តរវីថិំ បដិបជ្ជិ។
Rattiyā sudaṃ tikkhattuṃ uṭṭhāsi pabhātanti maññamānoti paṭhamayāme tāva vītivatte uṭṭhāya buddhaṃ anussari, athassa balavappasādo udapādi, pītiāloko ahosi, sabbatamaṃ vigacchi, dīpasahassujjalaṃ viya canduṭṭhānaṃ sūriyuṭṭhānaṃ viya ca jātaṃ. So ‘‘papādaṃ āpanno vatamhi, sūriyo uggato’’ti uṭṭhāya ākāsatale ṭhitaṃ candaṃ ulloketvā ‘‘ekova yāmo gato, aññe dve atthī’’ti puna pavisitvā nipajji. Etenupāyena majjhimayāmāvasānepi pacchimayāmāvasānepīti tikkhattuṃ uṭṭhāsi. Pacchimayāmāvasāne pana balavapaccūseyeva uṭṭhāya ākāsatalaṃ āgantvā mahādvārābhimukhova ahosi, sattabhūmikadvāraṃ sayameva vivaṭaṃ ahosi. So pāsādā oruyha antaravīthiṃ paṭipajji.
វិវរិំសូតិ ‘‘អយំ មហាសេដ្ឋិ ‘ពុទ្ធុបដ្ឋានំ គមិស្សាមី’តិ និក្ខន្តោ, បឋមទស្សនេនេវ សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋាយ តិណ្ណំ រតនានំ អគ្គុបដ្ឋាកោ ហុត្វា អសទិសំ សង្ឃារាមំ កត្វា ចាតុទ្ទិសស្ស អរិយគណស្ស អនាវដទ្វារោ ភវិស្សតិ, ន យុត្តមស្ស ទ្វារំ បិទហិតុ’’ន្តិ ចិន្តេត្វា វិវរិំសុ។ អន្តរធាយីតិ រាជគហំ កិរ អាកិណ្ណមនុស្សំ អន្តោនគរេ នវ កោដិយោ, ពហិនគរេ នវាតិ តំ ឧបនិស្សាយ អដ្ឋារស មនុស្សកោដិយោ វសន្តិ។ អវេលាយ មតមនុស្សេ ពហិ នីហរិតុំ អសក្កោន្តា អដ្ដាលកេ ឋត្វា ពហិទ្វារេ ខិបន្តិ។ មហាសេដ្ឋិ នគរតោ ពហិនិក្ខន្តមត្តោវ អល្លសរីរំ បាទេន អក្កមិ, អបរម្បិ បិដ្ឋិបាទេន បហរិ។ មក្ខិកា ឧប្បតិត្វា បរិកិរិំសុ។ ទុគ្គន្ធោ នាសបុដំ អភិហនិ។ ពុទ្ធប្បសាទោ តនុត្តំ គតោ។ តេនស្ស អាលោកោ អន្តរធាយិ, អន្ធការោ បាតុរហោសិ។ សទ្ទមនុស្សាវេសីតិ ‘‘សេដ្ឋិស្ស ឧស្សាហំ ជនេស្សាមី’’តិ សុវណ្ណកិង្កិណិកំ ឃដ្ដេន្តោ វិយ មធុរស្សរេន សទ្ទំ អនុស្សាវេសិ។
Vivariṃsūti ‘‘ayaṃ mahāseṭṭhi ‘buddhupaṭṭhānaṃ gamissāmī’ti nikkhanto, paṭhamadassaneneva sotāpattiphale patiṭṭhāya tiṇṇaṃ ratanānaṃ aggupaṭṭhāko hutvā asadisaṃ saṅghārāmaṃ katvā cātuddisassa ariyagaṇassa anāvaṭadvāro bhavissati, na yuttamassa dvāraṃ pidahitu’’nti cintetvā vivariṃsu. Antaradhāyīti rājagahaṃ kira ākiṇṇamanussaṃ antonagare nava koṭiyo, bahinagare navāti taṃ upanissāya aṭṭhārasa manussakoṭiyo vasanti. Avelāya matamanusse bahi nīharituṃ asakkontā aṭṭālake ṭhatvā bahidvāre khipanti. Mahāseṭṭhi nagarato bahinikkhantamattova allasarīraṃ pādena akkami, aparampi piṭṭhipādena pahari. Makkhikā uppatitvā parikiriṃsu. Duggandho nāsapuṭaṃ abhihani. Buddhappasādo tanuttaṃ gato. Tenassa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi. Saddamanussāvesīti ‘‘seṭṭhissa ussāhaṃ janessāmī’’ti suvaṇṇakiṅkiṇikaṃ ghaṭṭento viya madhurassarena saddaṃ anussāvesi.
សតំ កញ្ញាសហស្សានីតិ បុរិមបទានិបិ ឥមិនាវ សហស្សបទេន សទ្ធិំ សម្ពន្ធនីយានិ។ យថេវ ហិ សតំ កញ្ញាសហស្សានិ, សតំ សហស្សានិ ហត្ថី, សតំ សហស្សានិ អស្សា, សតំ សហស្សានិ រថាតិ អយមេត្ថ អត្ថោ។ ឥតិ ឯកេកសតសហស្សមេវ ទីបិតំ។ បទវីតិហារស្សាតិ បទវីតិហារោ នាម សមគមនេ ទ្វិន្នំ បទានំ អន្តរេ មុដ្ឋិរតនមត្តំ។ កលំ នាគ្ឃន្តិ សោឡសិន្តិ តំ ឯកំ បទវីតិហារំ សោឡសភាគេ កត្វា តតោ ឯកោ កោដ្ឋាសោ បុន សោឡសធា, តតោ ឯកោ សោឡសធាតិ ឯវំ សោឡស វារេ សោឡសធា ភិន្នស្ស ឯកោ កោដ្ឋាសោ សោឡសិកលា នាម, តំ សោឡសិកលំ ឯតានិ ចត្តារិ សតសហស្សានិ ន អគ្ឃន្តិ។ ឥទំ វុត្តំ ហោតិ – សតំ ហត្ថិសហស្សានិ សតំ អស្សសហស្សានិ សតំ រថសហស្សានិ សតំ កញ្ញាសហស្សានិ, តា ច ខោ អាមុក្កមណិកុណ្ឌលា សកលជម្ពុទីបរាជធីតរោ វាតិ ឥមស្មា ឯត្តកា លាភា វិហារំ គច្ឆន្តស្ស តស្មិំ សោឡសិកលសង្ខាតេ បទេសេ បវត្តចេតនាវ ឧត្តរិតរាតិ។ ឥទំ បន វិហារគមនំ កស្ស វសេន គហិតន្តិ? វិហារំ គន្ត្វា អនន្តរាយេន សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋហន្តស្ស។ ‘‘គន្ធមាលាទីហិ បូជំ ករិស្សាមិ , ចេតិយំ វន្ទិស្សាមិ, ធម្មំ សោស្សាមិ, ទីបបូជំ ករិស្សាមិ, សង្ឃំ និមន្តេត្វា ទានំ ទស្សាមិ, សិក្ខាបទេសុ វា សរណេសុ វា បតិដ្ឋហិស្សាមី’’តិ គច្ឆតោបិ វសេន វដ្ដតិយេវ។
Sataṃ kaññāsahassānīti purimapadānipi imināva sahassapadena saddhiṃ sambandhanīyāni. Yatheva hi sataṃ kaññāsahassāni, sataṃ sahassāni hatthī, sataṃ sahassāni assā, sataṃ sahassāni rathāti ayamettha attho. Iti ekekasatasahassameva dīpitaṃ. Padavītihārassāti padavītihāro nāma samagamane dvinnaṃ padānaṃ antare muṭṭhiratanamattaṃ. Kalaṃ nāgghanti soḷasinti taṃ ekaṃ padavītihāraṃ soḷasabhāge katvā tato eko koṭṭhāso puna soḷasadhā, tato eko soḷasadhāti evaṃ soḷasa vāre soḷasadhā bhinnassa eko koṭṭhāso soḷasikalā nāma, taṃ soḷasikalaṃ etāni cattāri satasahassāni na agghanti. Idaṃ vuttaṃ hoti – sataṃ hatthisahassāni sataṃ assasahassāni sataṃ rathasahassāni sataṃ kaññāsahassāni, tā ca kho āmukkamaṇikuṇḍalā sakalajambudīparājadhītaro vāti imasmā ettakā lābhā vihāraṃ gacchantassa tasmiṃ soḷasikalasaṅkhāte padese pavattacetanāva uttaritarāti. Idaṃ pana vihāragamanaṃ kassa vasena gahitanti? Vihāraṃ gantvā anantarāyena sotāpattiphale patiṭṭhahantassa. ‘‘Gandhamālādīhi pūjaṃ karissāmi , cetiyaṃ vandissāmi, dhammaṃ sossāmi, dīpapūjaṃ karissāmi, saṅghaṃ nimantetvā dānaṃ dassāmi, sikkhāpadesu vā saraṇesu vā patiṭṭhahissāmī’’ti gacchatopi vasena vaṭṭatiyeva.
អន្ធការោ អន្តរធាយីតិ សោ កិរ ចិន្តេសិ – ‘‘អហំ ឯកកោតិ សញ្ញំ ករោមិ, អនុយុត្តាបិ មេ អត្ថិ, កស្មា ភាយាមី’’តិ សូរោ អហោសិ។ អថស្ស ពលវា ពុទ្ធប្បសាទោ ឧទបាទិ។ តស្មា អន្ធការោ អន្តរធាយីតិ។ សេសវារេសុបិ ឯសេវ នយោ។ អបិច បុរតោ បុរតោ គច្ឆន្តោ ភិំសនកេ សុសានមគ្គេ អដ្ឋិកសង្ខលិកសមំសលោហិតន្តិអាទីនិ អនេកវិធានិ កុណបានិ អទ្ទស ។ សោណសិង្គាលាទីនំ សទ្ទំ អស្សោសិ។ តំ សព្ពំ បរិស្សយំ បុនប្បុនំ ពុទ្ធគតំ បសាទំ វឌ្ឍេត្វា មទ្ទន្តោ អគមាសិយេវ។
Andhakāro antaradhāyīti so kira cintesi – ‘‘ahaṃ ekakoti saññaṃ karomi, anuyuttāpi me atthi, kasmā bhāyāmī’’ti sūro ahosi. Athassa balavā buddhappasādo udapādi. Tasmā andhakāro antaradhāyīti. Sesavāresupi eseva nayo. Apica purato purato gacchanto bhiṃsanake susānamagge aṭṭhikasaṅkhalikasamaṃsalohitantiādīni anekavidhāni kuṇapāni addasa . Soṇasiṅgālādīnaṃ saddaṃ assosi. Taṃ sabbaṃ parissayaṃ punappunaṃ buddhagataṃ pasādaṃ vaḍḍhetvā maddanto agamāsiyeva.
ឯហិ សុទត្តាតិ សោ កិរ សេដ្ឋិ គច្ឆមានោវ ចិន្តេសិ – ‘‘ឥមស្មិំ លោកេ ពហូ បូរណកស្សបាទយោ តិត្ថិយា ‘មយំ ពុទ្ធា មយំ ពុទ្ធា’តិ វទន្តិ, កថំ នុ ខោ អហំ សត្ថុ ពុទ្ធភាវំ ជានេយ្យ’’ន្តិ? អថស្ស ឯតទហោសិ – ‘‘មយ្ហំ គុណវសេន ឧប្បន្នំ នាមំ មហាជនោ ជានាតិ, កុលទត្តិយំ បន មេ នាមំ អញ្ញត្រ មយា ន កោចិ ជានាតិ។ សចេ ពុទ្ធោ ភវិស្សតិ, កុលទត្តិកនាមេន មំ អាលបិស្សតី’’តិ។ សត្ថា តស្ស ចិត្តំ ញត្វា ឯវមាហ។
Ehi sudattāti so kira seṭṭhi gacchamānova cintesi – ‘‘imasmiṃ loke bahū pūraṇakassapādayo titthiyā ‘mayaṃ buddhā mayaṃ buddhā’ti vadanti, kathaṃ nu kho ahaṃ satthu buddhabhāvaṃ jāneyya’’nti? Athassa etadahosi – ‘‘mayhaṃ guṇavasena uppannaṃ nāmaṃ mahājano jānāti, kuladattiyaṃ pana me nāmaṃ aññatra mayā na koci jānāti. Sace buddho bhavissati, kuladattikanāmena maṃ ālapissatī’’ti. Satthā tassa cittaṃ ñatvā evamāha.
បរិនិព្ពុតោតិ កិលេសបរិនិព្ពានេន បរិនិព្ពុតោ។ អាសត្តិយោតិ តណ្ហាយោ។ សន្តិន្តិ កិលេសវូបសមំ។ បប្បុយ្យាតិ បត្វា។ ឥទញ្ច បន វត្វា សត្ថា តស្ស អនុបុព្ពិកថំ កថេត្វា មត្ថកេ ចត្តារិ សច្ចានិ បកាសេសិ។ សេដ្ឋិ ធម្មទេសនំ សុត្វា សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋាយ ពុទ្ធប្បមុខំ ភិក្ខុសង្ឃំ និមន្តេត្វា បុនទិវសតោ បដ្ឋាយ មហាទានំ ទាតុំ អារភិ។ ពិម្ពិសារាទយោ សេដ្ឋិស្ស សាសនំ បេសេន្តិ – ‘‘ត្វំ អាគន្តុកោ, យំ នប្បហោតិ, តំ ឥតោ អាហរាបេហី’’តិ។ សោ ‘‘អលំ តុម្ហេ ពហុកិច្ចា’’តិ សព្ពេ បដិក្ខិបិត្វា បញ្ចហិ សកដសតេហិ អានីតវិភវេន សត្តាហំ មហាទានំ អទាសិ។ ទានបរិយោសានេ ច ភគវន្តំ សាវត្ថិយំ វស្សាវាសំ បដិជានាបេត្វា រាជគហស្ស ច សាវត្ថិយា ច អន្តរេ យោជនេ យោជនេ សតសហស្សំ ទត្វា បញ្ចចត្តាលីស វិហារេ ការេន្តោ សាវត្ថិំ គន្ត្វា ជេតវនមហាវិហារំ ការេត្វា ពុទ្ធប្បមុខស្ស ភិក្ខុសង្ឃស្ស និយ្យាទេសីតិ។ អដ្ឋមំ។
Parinibbutoti kilesaparinibbānena parinibbuto. Āsattiyoti taṇhāyo. Santinti kilesavūpasamaṃ. Pappuyyāti patvā. Idañca pana vatvā satthā tassa anupubbikathaṃ kathetvā matthake cattāri saccāni pakāsesi. Seṭṭhi dhammadesanaṃ sutvā sotāpattiphale patiṭṭhāya buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā punadivasato paṭṭhāya mahādānaṃ dātuṃ ārabhi. Bimbisārādayo seṭṭhissa sāsanaṃ pesenti – ‘‘tvaṃ āgantuko, yaṃ nappahoti, taṃ ito āharāpehī’’ti. So ‘‘alaṃ tumhe bahukiccā’’ti sabbe paṭikkhipitvā pañcahi sakaṭasatehi ānītavibhavena sattāhaṃ mahādānaṃ adāsi. Dānapariyosāne ca bhagavantaṃ sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ paṭijānāpetvā rājagahassa ca sāvatthiyā ca antare yojane yojane satasahassaṃ datvā pañcacattālīsa vihāre kārento sāvatthiṃ gantvā jetavanamahāvihāraṃ kāretvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa niyyādesīti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៨. សុទត្តសុត្តំ • 8. Sudattasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៨. សុទត្តសុត្តវណ្ណនា • 8. Sudattasuttavaṇṇanā
