| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾ-ਮੂਲਸਿਕ੍ਖਾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
੪੭. ਸੁਦ੍ਧਿਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
47. Suddhiniddesavaṇṇanā
੪੫੫. ਦੇਸਨਾ ਸਂવਰੋ ਏਟ੍ਠਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਭੇਦਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਂ ਭੇਦਤੋ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਦੇਸਨਾਸੁਦ੍ਧਿ ਸਂવਰਸੁਦ੍ਧਿ ਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਸੁਦ੍ਧਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿ, ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਨਾਯ ਸੁਦ੍ਧਿ ਦੇਸਨਾਸੁਦ੍ਧਿ। વੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਯ ਏવ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਮੂਲਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਪਨ ਅਭਿਕ੍ਖੁਤਾਪਟਿਞ੍ਞਾવ ਦੇਸਨਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਸਾવਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਿਸੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવੇ ਠਤ੍વਾ ਅਭਬ੍ਬੋ ਝਾਨਾਦੀਨਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ। ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવੋ ਹਿਸ੍ਸ ਸਗ੍ਗਨ੍ਤਰਾਯੋ ਚੇવ ਹੋਤਿ, ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਰਾਯੋ ਚ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
455. Desanā saṃvaro eṭṭhi paccavekkhaṇanti bhedato suddhi catubbidhāti sambandho. ‘‘Paccavekkhaṇaṃ bhedato’’ti vattabbe niggahitalopo daṭṭhabbo, desanāsuddhi saṃvarasuddhi pariyeṭṭhisuddhi paccavekkhaṇasuddhīti catubbidhāti vuttaṃ hoti. Tattha sujjhatīti suddhi, yathādhammaṃ desanāya suddhi desanāsuddhi. Vuṭṭhānassāpi cettha desanāya eva saṅgaho daṭṭhabbo. Mūlāpattīnaṃ pana abhikkhutāpaṭiññāva desanāti heṭṭhā vuttā, sāvassa pārājikāpannassa visuddhi nāma hoti. Ayañhi yasmā pārājikaṃ āpanno, tasmā bhikkhubhāve ṭhatvā abhabbo jhānādīni adhigantuṃ. Bhikkhubhāvo hissa saggantarāyo ceva hoti, maggantarāyo ca. Vuttañhetaṃ –
‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਦੁਪ੍ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ, ਨਿਰਯਾਯੂਪਕਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ॥ (ਧ॰ ਪ॰ ੩੧੧)।
‘‘Sāmaññaṃ dupparāmaṭṭhaṃ, nirayāyūpakaḍḍhatī’’ti. (dha. pa. 311);
ਅਪਰਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਂ –
Aparampi vuttaṃ –
‘‘ਸਿਥਿਲੋ ਹਿ ਪਰਿਬ੍ਬਜੋ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਆਕਿਰਤੇ ਰਜ’’ਨ੍ਤਿ॥ (ਧ॰ ਪ॰ ੩੧੩)।
‘‘Sithilo hi paribbajo, bhiyyo ākirate raja’’nti. (dha. pa. 313);
ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવੋ વਿਸੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਗਿਹਿਆਦਿਕੋ ਹੁਤ੍વਾ ਦਾਨਸਰਣਸੀਲਸਂવਰਾਦੀਹਿ ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗਂ વਾ ਝਾਨવਿਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗਂ વਾ ਆਰਾਧੇਤੁਂ ਭਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਗਿਹਿਆਦਿਭਾવੋ વਿਸੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਅਧਿਟ੍ਠਾਨવਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਸਂવਰੇਨ વਿਸੁਦ੍ਧਿ ਸਂવਰવਿਸੁਦ੍ਧਿ। ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਏਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਦ੍ਧਿ ਏਟ੍ਠਿਸੁਦ੍ਧਿ। ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਸੁਦ੍ਧਿ। ‘‘ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਪਾਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰਸਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰੋ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮਤਂ ਸੀਲਂ।
Iccassa bhikkhubhāvo visuddhi nāma na hoti. Yasmā pana gihiādiko hutvā dānasaraṇasīlasaṃvarādīhi saggamaggaṃ vā jhānavimokkhamaggaṃ vā ārādhetuṃ bhabbo hoti, tasmāssa gihiādibhāvo visuddhi nāma hoti. Adhiṭṭhānavisiṭṭhena saṃvarena visuddhi saṃvaravisuddhi. Dhammena samena paccayānaṃ eṭṭhiyā suddhi eṭṭhisuddhi. Catūsu paccayesu paccavekkhaṇena suddhi paccavekkhaṇasuddhi. ‘‘Catubbidhā pātī’’tiādīsu pātimokkhasaṃvarasammatanti ‘‘pātimokkhasaṃvaro’’ti sammataṃ sīlaṃ.
੪੫੬. ਚਿਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨਸਂવਰਾ ਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋ ਸਂવਰਸੁਦ੍ਧੀਤਿ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ।
456. Cittādhiṭṭhānasaṃvarā sujjhatīti indriyasaṃvaro saṃvarasuddhīti vuttoti yojanā.
੪੫੭. ਅਨੇਸਨਂ ਪਹਾਯ ਧਮ੍ਮੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਆਜੀવਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਏਟ੍ਠਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ।
457. Anesanaṃ pahāya dhammena uppādentassa eṭṭhiyā suddhattā ājīvanissitaṃ eṭṭhisuddhīti vuttanti sambandho. Uppādentassāti paccaye uppādentassa.
੪੫੮. ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਸੁਜ੍ਝਨਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਪਞ੍ਚਮੀਤਿ।
458.Paccavekkhaṇasujjhanāti hetumhi pañcamīti.
ਸੁਦ੍ਧਿਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Suddhiniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
੪੮. ਸਨ੍ਤੋਸਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
48. Santosaniddesavaṇṇanā
੪੫੯. ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਭੇਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਨਕਤਾਯ ਅਪ੍ਪਾ ਚੇવ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਆਲਯਾਭਾવੇਨ ਅਨવਜ੍ਜਾ ਚ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾਯ ਸੁਲਭਾ ਚਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭੋਗવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾવਸੇਨ ਪਮਾਣਞ੍ਞੂ।
459. Paṃsukūlaṃ piṇḍiyālopo rukkhamūlaṃ pūtimuttabhesajjanti ime cattāro paccayā appagghanakatāya appā ceva kassacipi ālayābhāvena anavajjā ca gatagataṭṭhāne labbhamānatāya sulabhā cāti vuccanti, tenāha ‘‘appenā’’tiādi. Mattaññūti pariyesanappaṭiggahaṇaparibhogavissajjanesu catūsu mattaññutāvasena pamāṇaññū.
੪੬੦. ਕਥਂ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤੀਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾਲਾਭਯਥਾਬਲਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪવਸੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਚਤੁਬ੍ਬਿਧਪਚ੍ਚਯੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ।
460. Kathaṃ santuṭṭhoti āha ‘‘atīta’’ntiādi. Paccuppannena yāpentoti yathālābhayathābalayathāsāruppavasena paccuppannena yathāvuttacatubbidhapaccayena yāpentoti.
ਸਨ੍ਤੋਸਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Santosaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
