Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi

    १०. सुगन्धत्थेरअपदानं

    10. Sugandhattheraapadānaṃ

    ८१.

    81.

    ‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।

    ‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;

    कस्सपो नाम गोत्तेन 1, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥

    Kassapo nāma gottena 2, uppajji vadataṃ varo.

    ८२.

    82.

    ‘‘अनुब्यञ्‍जनसम्पन्‍नो, बात्तिंसवरलक्खणो।

    ‘‘Anubyañjanasampanno, bāttiṃsavaralakkhaṇo;

    ब्यामप्पभापरिवुतो, रंसिजालसमोत्थटो 3

    Byāmappabhāparivuto, raṃsijālasamotthaṭo 4.

    ८३.

    83.

    ‘‘अस्सासेता यथा चन्दो, सूरियोव पभङ्करो।

    ‘‘Assāsetā yathā cando, sūriyova pabhaṅkaro;

    निब्बापेता यथा मेघो, सागरोव गुणाकरो॥

    Nibbāpetā yathā megho, sāgarova guṇākaro.

    ८४.

    84.

    ‘‘धरणीरिव सीलेन, हिमवाव समाधिना।

    ‘‘Dharaṇīriva sīlena, himavāva samādhinā;

    आकासो विय पञ्‍ञाय, असङ्गो अनिलो यथा॥

    Ākāso viya paññāya, asaṅgo anilo yathā.

    ८५.

    85.

    ‘‘स कदाचि महावीरो, परिसासु विसारदो।

    ‘‘Sa kadāci mahāvīro, parisāsu visārado;

    सच्‍चानि सम्पकासेति, उद्धरन्तो महाजनं॥

    Saccāni sampakāseti, uddharanto mahājanaṃ.

    ८६.

    86.

    ‘‘तदा हि बाराणसियं, सेट्ठिपुत्तो महायसो।

    ‘‘Tadā hi bārāṇasiyaṃ, seṭṭhiputto mahāyaso;

    आसहं धनधञ्‍ञस्स 5, पहूतस्स बहू तदा॥

    Āsahaṃ dhanadhaññassa 6, pahūtassa bahū tadā.

    ८७.

    87.

    ‘‘जङ्घाविहारं विचरं, मिगदायमुपेच्‍चहं 7

    ‘‘Jaṅghāvihāraṃ vicaraṃ, migadāyamupeccahaṃ 8;

    अद्दसं विरजं बुद्धं, देसेन्तं अमतं पदं॥

    Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, desentaṃ amataṃ padaṃ.

    ८८.

    88.

    ‘‘विसट्ठकन्तवचनं , करवीकसमस्सरं।

    ‘‘Visaṭṭhakantavacanaṃ , karavīkasamassaraṃ;

    हंसरुतेहि 9 निग्घोसं, विञ्‍ञापेन्तं महाजनं॥

    Haṃsarutehi 10 nigghosaṃ, viññāpentaṃ mahājanaṃ.

    ८९.

    89.

    ‘‘दिस्वा देवातिदेवं तं, सुत्वाव मधुरं गिरं।

    ‘‘Disvā devātidevaṃ taṃ, sutvāva madhuraṃ giraṃ;

    पहायनप्पके भोगे, पब्बजिं अनगारियं॥

    Pahāyanappake bhoge, pabbajiṃ anagāriyaṃ.

    ९०.

    90.

    ‘‘एवं पब्बजितो चाहं, न चिरेन बहुस्सुतो।

    ‘‘Evaṃ pabbajito cāhaṃ, na cirena bahussuto;

    अहोसिं धम्मकथिको, विचित्तपटिभाणवा॥

    Ahosiṃ dhammakathiko, vicittapaṭibhāṇavā.

    ९१.

    91.

    ‘‘महापरिसमज्झेहं, हट्ठचित्तो पुनप्पुनं।

    ‘‘Mahāparisamajjhehaṃ, haṭṭhacitto punappunaṃ;

    वण्णयिं हेमवण्णस्स, वण्णं वण्णविसारदो॥

    Vaṇṇayiṃ hemavaṇṇassa, vaṇṇaṃ vaṇṇavisārado.

    ९२.

    92.

    ‘‘एस खीणासवो बुद्धो, अनीघो छिन्‍नसंसयो।

    ‘‘Esa khīṇāsavo buddho, anīgho chinnasaṃsayo;

    सब्बकम्मक्खयं पत्तो, विमुत्तोपधिसङ्खये॥

    Sabbakammakkhayaṃ patto, vimuttopadhisaṅkhaye.

    ९३.

    93.

    ‘‘एस सो भगवा बुद्धो, एस सीहो अनुत्तरो।

    ‘‘Esa so bhagavā buddho, esa sīho anuttaro;

    सदेवकस्स लोकस्स, ब्रह्मचक्‍कप्पवत्तको॥

    Sadevakassa lokassa, brahmacakkappavattako.

    ९४.

    94.

    ‘‘दन्तो दमेता सन्तो च, समेता निब्बुतो इसि।

    ‘‘Danto dametā santo ca, sametā nibbuto isi;

    निब्बापेता च अस्सत्थो, अस्सासेता महाजनं॥

    Nibbāpetā ca assattho, assāsetā mahājanaṃ.

    ९५.

    95.

    ‘‘वीरो सूरो च विक्‍कन्तो 11, पञ्‍ञो कारुणिको वसी।

    ‘‘Vīro sūro ca vikkanto 12, pañño kāruṇiko vasī;

    विजितावी च स जिनो, अप्पगब्बो अनालयो॥

    Vijitāvī ca sa jino, appagabbo anālayo.

    ९६.

    96.

    ‘‘अनेञ्‍जो अचलो धीमा, अमोहो असमो मुनि।

    ‘‘Aneñjo acalo dhīmā, amoho asamo muni;

    धोरय्हो उसभो नागो, सीहो सक्‍को गरूसुपि॥

    Dhorayho usabho nāgo, sīho sakko garūsupi.

    ९७.

    97.

    ‘‘विरागो विमलो ब्रह्मा, वादी सूरो रणञ्‍जहो।

    ‘‘Virāgo vimalo brahmā, vādī sūro raṇañjaho;

    अखिलो च विसल्‍लो च, असमो संयतो 13 सुचि॥

    Akhilo ca visallo ca, asamo saṃyato 14 suci.

    ९८.

    98.

    ‘‘ब्राह्मणो समणो नाथो, भिसक्‍को सल्‍लकत्तको।

    ‘‘Brāhmaṇo samaṇo nātho, bhisakko sallakattako;

    योधो बुद्धो सुतासुतो 15, अचलो मुदितो सितो 16

    Yodho buddho sutāsuto 17, acalo mudito sito 18.

    ९९.

    99.

    ‘‘धाता धता च सन्ति च, कत्ता नेता पकासिता।

    ‘‘Dhātā dhatā ca santi ca, kattā netā pakāsitā;

    सम्पहंसिता भेत्ता च, छेत्ता सोता पसंसिता॥

    Sampahaṃsitā bhettā ca, chettā sotā pasaṃsitā.

    १००.

    100.

    ‘‘अखिलो च विसल्‍लो च, अनीघो अकथंकथी।

    ‘‘Akhilo ca visallo ca, anīgho akathaṃkathī;

    अनेजो विरजो कत्ता, गन्धा वत्ता पसंसिता॥

    Anejo virajo kattā, gandhā vattā pasaṃsitā.

    १०१.

    101.

    ‘‘तारेता अत्थकारेता, कारेता सम्पदारिता।

    ‘‘Tāretā atthakāretā, kāretā sampadāritā;

    पापेता सहिता कन्ता, हन्ता आतापी तापसो 19

    Pāpetā sahitā kantā, hantā ātāpī tāpaso 20.

    १०२.

    102.

    ‘‘समचित्तो 21 समसमो, असहायो दयालयो 22

    ‘‘Samacitto 23 samasamo, asahāyo dayālayo 24;

    अच्छेरसत्तो 25 अकुहो, कतावी इसिसत्तमो॥

    Accherasatto 26 akuho, katāvī isisattamo.

    १०३.

    103.

    ‘‘नित्तिण्णकङ्खो निम्मानो, अप्पमेय्यो अनूपमो।

    ‘‘Nittiṇṇakaṅkho nimmāno, appameyyo anūpamo;

    सब्बवाक्यपथातीतो, सच्‍च नेय्यन्तगू 27 जिनो॥

    Sabbavākyapathātīto, sacca neyyantagū 28 jino.

    १०४.

    104.

    ‘‘सत्तसारवरे 29 तस्मिं, पसादो अमतावहो।

    ‘‘Sattasāravare 30 tasmiṃ, pasādo amatāvaho;

    तस्मा बुद्धे च धम्मे च, सङ्घे सद्धा महत्थिका 31

    Tasmā buddhe ca dhamme ca, saṅghe saddhā mahatthikā 32.

    १०५.

    105.

    ‘‘गुणेहि एवमादीहि, तिलोकसरणुत्तमं।

    ‘‘Guṇehi evamādīhi, tilokasaraṇuttamaṃ;

    वण्णेन्तो परिसामज्झे, अकं 33 धम्मकथं अहं॥

    Vaṇṇento parisāmajjhe, akaṃ 34 dhammakathaṃ ahaṃ.

    १०६.

    106.

    ‘‘ततो चुताहं तुसिते, अनुभोत्वा महासुखं।

    ‘‘Tato cutāhaṃ tusite, anubhotvā mahāsukhaṃ;

    ततो चुतो मनुस्सेसु, जातो होमि सुगन्धिको॥

    Tato cuto manussesu, jāto homi sugandhiko.

    १०७.

    107.

    ‘‘निस्सासो मुखगन्धो च, देहगन्धो तथेव मे।

    ‘‘Nissāso mukhagandho ca, dehagandho tatheva me;

    सेदगन्धो च सततं, सब्बगन्धोव होति मे 35

    Sedagandho ca satataṃ, sabbagandhova hoti me 36.

    १०८.

    108.

    ‘‘मुखगन्धो सदा मय्हं, पदुमुप्पलचम्पको।

    ‘‘Mukhagandho sadā mayhaṃ, padumuppalacampako;

    परिसन्तो 37 सदा वाति, सरीरो च तथेव मे॥

    Parisanto 38 sadā vāti, sarīro ca tatheva me.

    १०९.

    109.

    ‘‘गुणत्थवस्स सब्बन्तं, फलं तु 39 परमब्भुतं।

    ‘‘Guṇatthavassa sabbantaṃ, phalaṃ tu 40 paramabbhutaṃ;

    एकग्गमनसा सब्बे, वण्णयिस्सं 41 सुणाथ मे॥

    Ekaggamanasā sabbe, vaṇṇayissaṃ 42 suṇātha me.

    ११०.

    110.

    ‘‘गुणं बुद्धस्स वत्वान, हिताय च न सदिसं 43

    ‘‘Guṇaṃ buddhassa vatvāna, hitāya ca na sadisaṃ 44;

    सुखितो 45 होमि सब्बत्थ, सङ्घो वीरसमायुतो 46

    Sukhito 47 homi sabbattha, saṅgho vīrasamāyuto 48.

    १११.

    111.

    ‘‘यसस्सी सुखितो कन्तो, जुतिमा पियदस्सनो।

    ‘‘Yasassī sukhito kanto, jutimā piyadassano;

    वत्ता अपरिभूतो च, निद्दोसो पञ्‍ञवा तथा॥

    Vattā aparibhūto ca, niddoso paññavā tathā.

    ११२.

    112.

    ‘‘खीणे आयुसि 49 निब्बानं, सुलभं बुद्धभत्तिनो।

    ‘‘Khīṇe āyusi 50 nibbānaṃ, sulabhaṃ buddhabhattino;

    तेसं हेतुं पवक्खामि, तं सुणाथ यथातथं॥

    Tesaṃ hetuṃ pavakkhāmi, taṃ suṇātha yathātathaṃ.

    ११३.

    113.

    ‘‘सन्तं यसं भगवतो, विधिना अभिवादयं।

    ‘‘Santaṃ yasaṃ bhagavato, vidhinā abhivādayaṃ;

    तत्थ तत्थूपपन्‍नोपि 51, यसस्सी तेन होमहं॥

    Tattha tatthūpapannopi 52, yasassī tena homahaṃ.

    ११४.

    114.

    ‘‘दुक्खस्सन्तकरं बुद्धं, धम्मं सन्तमसङ्खतं।

    ‘‘Dukkhassantakaraṃ buddhaṃ, dhammaṃ santamasaṅkhataṃ;

    वण्णयं सुखदो आसिं, सत्तानं सुखितो ततो॥

    Vaṇṇayaṃ sukhado āsiṃ, sattānaṃ sukhito tato.

    ११५.

    115.

    ‘‘गुणं वदन्तो बुद्धस्स, बुद्धपीतिसमायुतो।

    ‘‘Guṇaṃ vadanto buddhassa, buddhapītisamāyuto;

    सकन्तिं परकन्तिञ्‍च, जनयिं तेन कन्तिमा॥

    Sakantiṃ parakantiñca, janayiṃ tena kantimā.

    ११६.

    116.

    ‘‘जिनो ते तित्थिकाकिण्णे 53, अभिभुय्य कुतित्थिये।

    ‘‘Jino te titthikākiṇṇe 54, abhibhuyya kutitthiye;

    गुणं वदन्तो जोतेसिं 55, नायकं जुतिमा ततो॥

    Guṇaṃ vadanto jotesiṃ 56, nāyakaṃ jutimā tato.

    ११७.

    117.

    ‘‘पियकारी जनस्सापि, सम्बुद्धस्स गुणं वदं।

    ‘‘Piyakārī janassāpi, sambuddhassa guṇaṃ vadaṃ;

    सरदोव ससङ्कोहं, तेनासिं पियदस्सनो॥

    Saradova sasaṅkohaṃ, tenāsiṃ piyadassano.

    ११८.

    118.

    ‘‘यथासत्तिवसेनाहं , सब्बवाचाहि सन्थविं।

    ‘‘Yathāsattivasenāhaṃ , sabbavācāhi santhaviṃ;

    सुगतं तेन वागिसो, विचित्तपटिभानवा॥

    Sugataṃ tena vāgiso, vicittapaṭibhānavā.

    ११९.

    119.

    ‘‘ये बाला विमतिं पत्ता, परिभोन्ति महामुनिं।

    ‘‘Ye bālā vimatiṃ pattā, paribhonti mahāmuniṃ;

    निग्गहिं ते सद्धम्मेन, परिभूतो न तेनहं 57

    Niggahiṃ te saddhammena, paribhūto na tenahaṃ 58.

    १२०.

    120.

    ‘‘बुद्धवण्णेन सत्तानं, किलेसे अपनेसहं।

    ‘‘Buddhavaṇṇena sattānaṃ, kilese apanesahaṃ;

    निक्‍किलेसमनो होमि, तस्स कम्मस्स वाहसा॥

    Nikkilesamano homi, tassa kammassa vāhasā.

    १२१.

    121.

    ‘‘सोतूनं वुद्धिमजनिं 59, बुद्धानुस्सतिदेसको।

    ‘‘Sotūnaṃ vuddhimajaniṃ 60, buddhānussatidesako;

    तेनाहमासिं 61 सप्पञ्‍ञो, निपुणत्थविपस्सको॥

    Tenāhamāsiṃ 62 sappañño, nipuṇatthavipassako.

    १२२.

    122.

    ‘‘सब्बासवपरिक्खीणो, तिण्णसंसारसागरो।

    ‘‘Sabbāsavaparikkhīṇo, tiṇṇasaṃsārasāgaro;

    सिखीव अनुपादानो, पापुणिस्सामि निब्बुतिं॥

    Sikhīva anupādāno, pāpuṇissāmi nibbutiṃ.

    १२३.

    123.

    ‘‘इमस्मिंयेव कप्पस्मिं, यमहं सन्थविं जिनं।

    ‘‘Imasmiṃyeva kappasmiṃ, yamahaṃ santhaviṃ jinaṃ;

    दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धवण्णस्सिदं फलं॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhavaṇṇassidaṃ phalaṃ.

    १२४.

    124.

    ‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.

    १२५.

    125.

    ‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    १२६.

    126.

    ‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    इत्थं सुदं आयस्मा सुगन्धो थेरो इमा गाथायो

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā sugandho thero imā gāthāyo

    अभासित्थाति।

    Abhāsitthāti.

    सुगन्धत्थेरस्सापदानं दसमं।

    Sugandhattherassāpadānaṃ dasamaṃ.

    तिणदायकवग्गो तेपञ्‍ञासमो।

    Tiṇadāyakavaggo tepaññāsamo.

    तस्सुद्दानं –

    Tassuddānaṃ –

    तिणदो मञ्‍चदो चेव, सरणब्भञ्‍जनप्पदो।

    Tiṇado mañcado ceva, saraṇabbhañjanappado;

    सुपटो दण्डदायी च, नेलपूजी तथेव च॥

    Supaṭo daṇḍadāyī ca, nelapūjī tatheva ca.

    बोधिसम्मज्‍जको मण्डो, सुगन्धो दसमोति च।

    Bodhisammajjako maṇḍo, sugandho dasamoti ca;

    गाथासतं सतेवीसं, गणितञ्‍चेत्थ सब्बसो॥

    Gāthāsataṃ satevīsaṃ, gaṇitañcettha sabbaso.







    Footnotes:
    1. नामेन (सब्बत्थ)
    2. nāmena (sabbattha)
    3. रंसिजालसमोसटो (सी॰ पी॰)
    4. raṃsijālasamosaṭo (sī. pī.)
    5. अनन्तधनधञ्‍ञस्स (क॰)
    6. anantadhanadhaññassa (ka.)
    7. मुपेसहं (क॰)
    8. mupesahaṃ (ka.)
    9. हंसदुन्दुभि (स्या॰ पी॰)
    10. haṃsadundubhi (syā. pī.)
    11. धीरो च (सी॰ पी॰)
    12. dhīro ca (sī. pī.)
    13. वुसभो (स्या॰), पयतो (पी॰)
    14. vusabho (syā.), payato (pī.)
    15. सुतो सुतो (सी॰ पी॰)
    16. दितो (सी॰)
    17. suto suto (sī. pī.)
    18. dito (sī.)
    19. हन्ता, तापिता च विसोसिता (स्या॰)
    20. hantā, tāpitā ca visositā (syā.)
    21. सच्‍चट्ठितो (स्या॰)
    22. दयासयो (सी॰)
    23. saccaṭṭhito (syā.)
    24. dayāsayo (sī.)
    25. अच्छेरमन्तो (स्या॰)
    26. accheramanto (syā.)
    27. सब्बनेय्यन्तिको (स्या॰)
    28. sabbaneyyantiko (syā.)
    29. सतरंसीवरे (स्या॰)
    30. sataraṃsīvare (syā.)
    31. महिद्धिका (सी॰ क॰)
    32. mahiddhikā (sī. ka.)
    33. कथिं (स्या॰)
    34. kathiṃ (syā.)
    35. सब्बगन्धोतिसेति मे (सी॰ पी॰)
    36. sabbagandhotiseti me (sī. pī.)
    37. आदिसन्तो (सी॰), अतिकन्तो (स्या॰), अतिसन्तो (पी॰)
    38. ādisanto (sī.), atikanto (syā.), atisanto (pī.)
    39. फलन्तं (स्या॰)
    40. phalantaṃ (syā.)
    41. भासितस्स (स्या॰)
    42. bhāsitassa (syā.)
    43. हिताय जनसन्धिसु (सी॰ पी॰), हिताय नं सुखावहं (स्या॰)
    44. hitāya janasandhisu (sī. pī.), hitāya naṃ sukhāvahaṃ (syā.)
    45. सुचित्तो (स्या॰)
    46. सरद्धनिसमायुतो (सी॰)
    47. sucitto (syā.)
    48. saraddhanisamāyuto (sī.)
    49. पासुसि (स्या॰)
    50. pāsusi (syā.)
    51. यत्थ तत्थूपपन्‍नोपि (सी॰ पी॰)
    52. yattha tatthūpapannopi (sī. pī.)
    53. जनोघे तित्थकाकिण्णे (सी॰ पी॰), जिनो यो तित्थिकातिण्णो (स्या॰)
    54. janoghe titthakākiṇṇe (sī. pī.), jino yo titthikātiṇṇo (syā.)
    55. थोमेसिं (स्या॰)
    56. thomesiṃ (syā.)
    57. परिभूतेन तेनहं (स्या॰)
    58. paribhūtena tenahaṃ (syā.)
    59. बुद्धिमजनिं (सी॰ पी॰)
    60. buddhimajaniṃ (sī. pī.)
    61. तेनापि चासिं (स्या॰)
    62. tenāpi cāsiṃ (syā.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact