Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi

    ๑๐. สุคนฺธเตฺถรอปทานํ

    10. Sugandhattheraapadānaṃ

    ๘๑.

    81.

    ‘‘อิมมฺหิ ภทฺทเก กเปฺป, พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส;

    ‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;

    กสฺสโป นาม โคเตฺตน 1, อุปฺปชฺชิ วทตํ วโรฯ

    Kassapo nāma gottena 2, uppajji vadataṃ varo.

    ๘๒.

    82.

    ‘‘อนุพฺยญฺชนสมฺปโนฺน, พาตฺติํสวรลกฺขโณ;

    ‘‘Anubyañjanasampanno, bāttiṃsavaralakkhaṇo;

    พฺยามปฺปภาปริวุโต, รํสิชาลสโมตฺถโฎ 3

    Byāmappabhāparivuto, raṃsijālasamotthaṭo 4.

    ๘๓.

    83.

    ‘‘อสฺสาเสตา ยถา จโนฺท, สูริโยว ปภงฺกโร;

    ‘‘Assāsetā yathā cando, sūriyova pabhaṅkaro;

    นิพฺพาเปตา ยถา เมโฆ, สาคโรว คุณากโรฯ

    Nibbāpetā yathā megho, sāgarova guṇākaro.

    ๘๔.

    84.

    ‘‘ธรณีริว สีเลน, หิมวาว สมาธินา;

    ‘‘Dharaṇīriva sīlena, himavāva samādhinā;

    อากาโส วิย ปญฺญาย, อสโงฺค อนิโล ยถาฯ

    Ākāso viya paññāya, asaṅgo anilo yathā.

    ๘๕.

    85.

    ‘‘ส กทาจิ มหาวีโร, ปริสาสุ วิสารโท;

    ‘‘Sa kadāci mahāvīro, parisāsu visārado;

    สจฺจานิ สมฺปกาเสติ, อุทฺธรโนฺต มหาชนํฯ

    Saccāni sampakāseti, uddharanto mahājanaṃ.

    ๘๖.

    86.

    ‘‘ตทา หิ พาราณสิยํ, เสฎฺฐิปุโตฺต มหายโส;

    ‘‘Tadā hi bārāṇasiyaṃ, seṭṭhiputto mahāyaso;

    อาสหํ ธนธญฺญสฺส 5, ปหูตสฺส พหู ตทาฯ

    Āsahaṃ dhanadhaññassa 6, pahūtassa bahū tadā.

    ๘๗.

    87.

    ‘‘ชงฺฆาวิหารํ วิจรํ, มิคทายมุเปจฺจหํ 7;

    ‘‘Jaṅghāvihāraṃ vicaraṃ, migadāyamupeccahaṃ 8;

    อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ, เทเสนฺตํ อมตํ ปทํฯ

    Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, desentaṃ amataṃ padaṃ.

    ๘๘.

    88.

    ‘‘วิสฎฺฐกนฺตวจนํ , กรวีกสมสฺสรํ;

    ‘‘Visaṭṭhakantavacanaṃ , karavīkasamassaraṃ;

    หํสรุเตหิ 9 นิโคฺฆสํ, วิญฺญาเปนฺตํ มหาชนํฯ

    Haṃsarutehi 10 nigghosaṃ, viññāpentaṃ mahājanaṃ.

    ๘๙.

    89.

    ‘‘ทิสฺวา เทวาติเทวํ ตํ, สุตฺวาว มธุรํ คิรํ;

    ‘‘Disvā devātidevaṃ taṃ, sutvāva madhuraṃ giraṃ;

    ปหายนปฺปเก โภเค, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ

    Pahāyanappake bhoge, pabbajiṃ anagāriyaṃ.

    ๙๐.

    90.

    ‘‘เอวํ ปพฺพชิโต จาหํ, น จิเรน พหุสฺสุโต;

    ‘‘Evaṃ pabbajito cāhaṃ, na cirena bahussuto;

    อโหสิํ ธมฺมกถิโก, วิจิตฺตปฎิภาณวาฯ

    Ahosiṃ dhammakathiko, vicittapaṭibhāṇavā.

    ๙๑.

    91.

    ‘‘มหาปริสมเชฺฌหํ, หฎฺฐจิโตฺต ปุนปฺปุนํ;

    ‘‘Mahāparisamajjhehaṃ, haṭṭhacitto punappunaṃ;

    วณฺณยิํ เหมวณฺณสฺส, วณฺณํ วณฺณวิสารโทฯ

    Vaṇṇayiṃ hemavaṇṇassa, vaṇṇaṃ vaṇṇavisārado.

    ๙๒.

    92.

    ‘‘เอส ขีณาสโว พุโทฺธ, อนีโฆ ฉินฺนสํสโย;

    ‘‘Esa khīṇāsavo buddho, anīgho chinnasaṃsayo;

    สพฺพกมฺมกฺขยํ ปโตฺต, วิมุโตฺตปธิสงฺขเยฯ

    Sabbakammakkhayaṃ patto, vimuttopadhisaṅkhaye.

    ๙๓.

    93.

    ‘‘เอส โส ภควา พุโทฺธ, เอส สีโห อนุตฺตโร;

    ‘‘Esa so bhagavā buddho, esa sīho anuttaro;

    สเทวกสฺส โลกสฺส, พฺรหฺมจกฺกปฺปวตฺตโกฯ

    Sadevakassa lokassa, brahmacakkappavattako.

    ๙๔.

    94.

    ‘‘ทโนฺต ทเมตา สโนฺต จ, สเมตา นิพฺพุโต อิสิ;

    ‘‘Danto dametā santo ca, sametā nibbuto isi;

    นิพฺพาเปตา จ อสฺสโตฺถ, อสฺสาเสตา มหาชนํฯ

    Nibbāpetā ca assattho, assāsetā mahājanaṃ.

    ๙๕.

    95.

    ‘‘วีโร สูโร จ วิกฺกโนฺต 11, ปโญฺญ การุณิโก วสี;

    ‘‘Vīro sūro ca vikkanto 12, pañño kāruṇiko vasī;

    วิชิตาวี จ ส ชิโน, อปฺปคโพฺพ อนาลโยฯ

    Vijitāvī ca sa jino, appagabbo anālayo.

    ๙๖.

    96.

    ‘‘อเนโญฺช อจโล ธีมา, อโมโห อสโม มุนิ;

    ‘‘Aneñjo acalo dhīmā, amoho asamo muni;

    โธรโยฺห อุสโภ นาโค, สีโห สโกฺก ครูสุปิฯ

    Dhorayho usabho nāgo, sīho sakko garūsupi.

    ๙๗.

    97.

    ‘‘วิราโค วิมโล พฺรหฺมา, วาที สูโร รณญฺชโห;

    ‘‘Virāgo vimalo brahmā, vādī sūro raṇañjaho;

    อขิโล จ วิสโลฺล จ, อสโม สํยโต 13 สุจิฯ

    Akhilo ca visallo ca, asamo saṃyato 14 suci.

    ๙๘.

    98.

    ‘‘พฺราหฺมโณ สมโณ นาโถ, ภิสโกฺก สลฺลกตฺตโก;

    ‘‘Brāhmaṇo samaṇo nātho, bhisakko sallakattako;

    โยโธ พุโทฺธ สุตาสุโต 15, อจโล มุทิโต สิโต 16

    Yodho buddho sutāsuto 17, acalo mudito sito 18.

    ๙๙.

    99.

    ‘‘ธาตา ธตา จ สนฺติ จ, กตฺตา เนตา ปกาสิตา;

    ‘‘Dhātā dhatā ca santi ca, kattā netā pakāsitā;

    สมฺปหํสิตา เภตฺตา จ, เฉตฺตา โสตา ปสํสิตาฯ

    Sampahaṃsitā bhettā ca, chettā sotā pasaṃsitā.

    ๑๐๐.

    100.

    ‘‘อขิโล จ วิสโลฺล จ, อนีโฆ อกถํกถี;

    ‘‘Akhilo ca visallo ca, anīgho akathaṃkathī;

    อเนโช วิรโช กตฺตา, คนฺธา วตฺตา ปสํสิตาฯ

    Anejo virajo kattā, gandhā vattā pasaṃsitā.

    ๑๐๑.

    101.

    ‘‘ตาเรตา อตฺถกาเรตา, กาเรตา สมฺปทาริตา;

    ‘‘Tāretā atthakāretā, kāretā sampadāritā;

    ปาเปตา สหิตา กนฺตา, หนฺตา อาตาปี ตาปโส 19

    Pāpetā sahitā kantā, hantā ātāpī tāpaso 20.

    ๑๐๒.

    102.

    ‘‘สมจิโตฺต 21 สมสโม, อสหาโย ทยาลโย 22;

    ‘‘Samacitto 23 samasamo, asahāyo dayālayo 24;

    อเจฺฉรสโตฺต 25 อกุโห, กตาวี อิสิสตฺตโมฯ

    Accherasatto 26 akuho, katāvī isisattamo.

    ๑๐๓.

    103.

    ‘‘นิตฺติณฺณกโงฺข นิมฺมาโน, อปฺปเมโยฺย อนูปโม;

    ‘‘Nittiṇṇakaṅkho nimmāno, appameyyo anūpamo;

    สพฺพวากฺยปถาตีโต, สจฺจ เนยฺยนฺตคู 27 ชิโนฯ

    Sabbavākyapathātīto, sacca neyyantagū 28 jino.

    ๑๐๔.

    104.

    ‘‘สตฺตสารวเร 29 ตสฺมิํ, ปสาโท อมตาวโห;

    ‘‘Sattasāravare 30 tasmiṃ, pasādo amatāvaho;

    ตสฺมา พุเทฺธ จ ธเมฺม จ, สเงฺฆ สทฺธา มหตฺถิกา 31

    Tasmā buddhe ca dhamme ca, saṅghe saddhā mahatthikā 32.

    ๑๐๕.

    105.

    ‘‘คุเณหิ เอวมาทีหิ, ติโลกสรณุตฺตมํ;

    ‘‘Guṇehi evamādīhi, tilokasaraṇuttamaṃ;

    วเณฺณโนฺต ปริสามเชฺฌ, อกํ 33 ธมฺมกถํ อหํฯ

    Vaṇṇento parisāmajjhe, akaṃ 34 dhammakathaṃ ahaṃ.

    ๑๐๖.

    106.

    ‘‘ตโต จุตาหํ ตุสิเต, อนุโภตฺวา มหาสุขํ;

    ‘‘Tato cutāhaṃ tusite, anubhotvā mahāsukhaṃ;

    ตโต จุโต มนุเสฺสสุ, ชาโต โหมิ สุคนฺธิโกฯ

    Tato cuto manussesu, jāto homi sugandhiko.

    ๑๐๗.

    107.

    ‘‘นิสฺสาโส มุขคโนฺธ จ, เทหคโนฺธ ตเถว เม;

    ‘‘Nissāso mukhagandho ca, dehagandho tatheva me;

    เสทคโนฺธ จ สตตํ, สพฺพคโนฺธว โหติ เม 35

    Sedagandho ca satataṃ, sabbagandhova hoti me 36.

    ๑๐๘.

    108.

    ‘‘มุขคโนฺธ สทา มยฺหํ, ปทุมุปฺปลจมฺปโก;

    ‘‘Mukhagandho sadā mayhaṃ, padumuppalacampako;

    ปริสโนฺต 37 สทา วาติ, สรีโร จ ตเถว เมฯ

    Parisanto 38 sadā vāti, sarīro ca tatheva me.

    ๑๐๙.

    109.

    ‘‘คุณตฺถวสฺส สพฺพนฺตํ, ผลํ ตุ 39 ปรมพฺภุตํ;

    ‘‘Guṇatthavassa sabbantaṃ, phalaṃ tu 40 paramabbhutaṃ;

    เอกคฺคมนสา สเพฺพ, วณฺณยิสฺสํ 41 สุณาถ เมฯ

    Ekaggamanasā sabbe, vaṇṇayissaṃ 42 suṇātha me.

    ๑๑๐.

    110.

    ‘‘คุณํ พุทฺธสฺส วตฺวาน, หิตาย จ น สทิสํ 43;

    ‘‘Guṇaṃ buddhassa vatvāna, hitāya ca na sadisaṃ 44;

    สุขิโต 45 โหมิ สพฺพตฺถ, สโงฺฆ วีรสมายุโต 46

    Sukhito 47 homi sabbattha, saṅgho vīrasamāyuto 48.

    ๑๑๑.

    111.

    ‘‘ยสสฺสี สุขิโต กโนฺต, ชุติมา ปิยทสฺสโน;

    ‘‘Yasassī sukhito kanto, jutimā piyadassano;

    วตฺตา อปริภูโต จ, นิโทฺทโส ปญฺญวา ตถาฯ

    Vattā aparibhūto ca, niddoso paññavā tathā.

    ๑๑๒.

    112.

    ‘‘ขีเณ อายุสิ 49 นิพฺพานํ, สุลภํ พุทฺธภตฺติโน;

    ‘‘Khīṇe āyusi 50 nibbānaṃ, sulabhaṃ buddhabhattino;

    เตสํ เหตุํ ปวกฺขามิ, ตํ สุณาถ ยถาตถํฯ

    Tesaṃ hetuṃ pavakkhāmi, taṃ suṇātha yathātathaṃ.

    ๑๑๓.

    113.

    ‘‘สนฺตํ ยสํ ภควโต, วิธินา อภิวาทยํ;

    ‘‘Santaṃ yasaṃ bhagavato, vidhinā abhivādayaṃ;

    ตตฺถ ตตฺถูปปโนฺนปิ 51, ยสสฺสี เตน โหมหํฯ

    Tattha tatthūpapannopi 52, yasassī tena homahaṃ.

    ๑๑๔.

    114.

    ‘‘ทุกฺขสฺสนฺตกรํ พุทฺธํ, ธมฺมํ สนฺตมสงฺขตํ;

    ‘‘Dukkhassantakaraṃ buddhaṃ, dhammaṃ santamasaṅkhataṃ;

    วณฺณยํ สุขโท อาสิํ, สตฺตานํ สุขิโต ตโตฯ

    Vaṇṇayaṃ sukhado āsiṃ, sattānaṃ sukhito tato.

    ๑๑๕.

    115.

    ‘‘คุณํ วทโนฺต พุทฺธสฺส, พุทฺธปีติสมายุโต;

    ‘‘Guṇaṃ vadanto buddhassa, buddhapītisamāyuto;

    สกนฺติํ ปรกนฺติญฺจ, ชนยิํ เตน กนฺติมาฯ

    Sakantiṃ parakantiñca, janayiṃ tena kantimā.

    ๑๑๖.

    116.

    ‘‘ชิโน เต ติตฺถิกากิเณฺณ 53, อภิภุยฺย กุติตฺถิเย;

    ‘‘Jino te titthikākiṇṇe 54, abhibhuyya kutitthiye;

    คุณํ วทโนฺต โชเตสิํ 55, นายกํ ชุติมา ตโตฯ

    Guṇaṃ vadanto jotesiṃ 56, nāyakaṃ jutimā tato.

    ๑๑๗.

    117.

    ‘‘ปิยการี ชนสฺสาปิ, สมฺพุทฺธสฺส คุณํ วทํ;

    ‘‘Piyakārī janassāpi, sambuddhassa guṇaṃ vadaṃ;

    สรโทว สสโงฺกหํ, เตนาสิํ ปิยทสฺสโนฯ

    Saradova sasaṅkohaṃ, tenāsiṃ piyadassano.

    ๑๑๘.

    118.

    ‘‘ยถาสตฺติวเสนาหํ , สพฺพวาจาหิ สนฺถวิํ;

    ‘‘Yathāsattivasenāhaṃ , sabbavācāhi santhaviṃ;

    สุคตํ เตน วาคิโส, วิจิตฺตปฎิภานวาฯ

    Sugataṃ tena vāgiso, vicittapaṭibhānavā.

    ๑๑๙.

    119.

    ‘‘เย พาลา วิมติํ ปตฺตา, ปริโภนฺติ มหามุนิํ;

    ‘‘Ye bālā vimatiṃ pattā, paribhonti mahāmuniṃ;

    นิคฺคหิํ เต สทฺธเมฺมน, ปริภูโต น เตนหํ 57

    Niggahiṃ te saddhammena, paribhūto na tenahaṃ 58.

    ๑๒๐.

    120.

    ‘‘พุทฺธวเณฺณน สตฺตานํ, กิเลเส อปเนสหํ;

    ‘‘Buddhavaṇṇena sattānaṃ, kilese apanesahaṃ;

    นิกฺกิเลสมโน โหมิ, ตสฺส กมฺมสฺส วาหสาฯ

    Nikkilesamano homi, tassa kammassa vāhasā.

    ๑๒๑.

    121.

    ‘‘โสตูนํ วุทฺธิมชนิํ 59, พุทฺธานุสฺสติเทสโก;

    ‘‘Sotūnaṃ vuddhimajaniṃ 60, buddhānussatidesako;

    เตนาหมาสิํ 61 สปฺปโญฺญ, นิปุณตฺถวิปสฺสโกฯ

    Tenāhamāsiṃ 62 sappañño, nipuṇatthavipassako.

    ๑๒๒.

    122.

    ‘‘สพฺพาสวปริกฺขีโณ, ติณฺณสํสารสาคโร;

    ‘‘Sabbāsavaparikkhīṇo, tiṇṇasaṃsārasāgaro;

    สิขีว อนุปาทาโน, ปาปุณิสฺสามิ นิพฺพุติํฯ

    Sikhīva anupādāno, pāpuṇissāmi nibbutiṃ.

    ๑๒๓.

    123.

    ‘‘อิมสฺมิํเยว กปฺปสฺมิํ, ยมหํ สนฺถวิํ ชินํ;

    ‘‘Imasmiṃyeva kappasmiṃ, yamahaṃ santhaviṃ jinaṃ;

    ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธวณฺณสฺสิทํ ผลํฯ

    Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhavaṇṇassidaṃ phalaṃ.

    ๑๒๔.

    124.

    ‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.

    ๑๒๕.

    125.

    ‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ๑๒๖.

    126.

    ‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สุคโนฺธ เถโร อิมา คาถาโย

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā sugandho thero imā gāthāyo

    อภาสิตฺถาติฯ

    Abhāsitthāti.

    สุคนฺธเตฺถรสฺสาปทานํ ทสมํฯ

    Sugandhattherassāpadānaṃ dasamaṃ.

    ติณทายกวโคฺค เตปญฺญาสโมฯ

    Tiṇadāyakavaggo tepaññāsamo.

    ตสฺสุทฺทานํ –

    Tassuddānaṃ –

    ติณโท มญฺจโท เจว, สรณพฺภญฺชนปฺปโท;

    Tiṇado mañcado ceva, saraṇabbhañjanappado;

    สุปโฎ ทณฺฑทายี จ, เนลปูชี ตเถว จฯ

    Supaṭo daṇḍadāyī ca, nelapūjī tatheva ca.

    โพธิสมฺมชฺชโก มโณฺฑ, สุคโนฺธ ทสโมติ จ;

    Bodhisammajjako maṇḍo, sugandho dasamoti ca;

    คาถาสตํ สเตวีสํ, คณิตเญฺจตฺถ สพฺพโสฯ

    Gāthāsataṃ satevīsaṃ, gaṇitañcettha sabbaso.







    Footnotes:
    1. นาเมน (สพฺพตฺถ)
    2. nāmena (sabbattha)
    3. รํสิชาลสโมสโฎ (สี. ปี.)
    4. raṃsijālasamosaṭo (sī. pī.)
    5. อนนฺตธนธญฺญสฺส (ก.)
    6. anantadhanadhaññassa (ka.)
    7. มุเปสหํ (ก.)
    8. mupesahaṃ (ka.)
    9. หํสทุนฺทุภิ (สฺยา. ปี.)
    10. haṃsadundubhi (syā. pī.)
    11. ธีโร จ (สี. ปี.)
    12. dhīro ca (sī. pī.)
    13. วุสโภ (สฺยา.), ปยโต (ปี.)
    14. vusabho (syā.), payato (pī.)
    15. สุโต สุโต (สี. ปี.)
    16. ทิโต (สี.)
    17. suto suto (sī. pī.)
    18. dito (sī.)
    19. หนฺตา, ตาปิตา จ วิโสสิตา (สฺยา.)
    20. hantā, tāpitā ca visositā (syā.)
    21. สจฺจฎฺฐิโต (สฺยา.)
    22. ทยาสโย (สี.)
    23. saccaṭṭhito (syā.)
    24. dayāsayo (sī.)
    25. อเจฺฉรมโนฺต (สฺยา.)
    26. accheramanto (syā.)
    27. สพฺพเนยฺยนฺติโก (สฺยา.)
    28. sabbaneyyantiko (syā.)
    29. สตรํสีวเร (สฺยา.)
    30. sataraṃsīvare (syā.)
    31. มหิทฺธิกา (สี. ก.)
    32. mahiddhikā (sī. ka.)
    33. กถิํ (สฺยา.)
    34. kathiṃ (syā.)
    35. สพฺพคโนฺธติเสติ เม (สี. ปี.)
    36. sabbagandhotiseti me (sī. pī.)
    37. อาทิสโนฺต (สี.), อติกโนฺต (สฺยา.), อติสโนฺต (ปี.)
    38. ādisanto (sī.), atikanto (syā.), atisanto (pī.)
    39. ผลนฺตํ (สฺยา.)
    40. phalantaṃ (syā.)
    41. ภาสิตสฺส (สฺยา.)
    42. bhāsitassa (syā.)
    43. หิตาย ชนสนฺธิสุ (สี. ปี.), หิตาย นํ สุขาวหํ (สฺยา.)
    44. hitāya janasandhisu (sī. pī.), hitāya naṃ sukhāvahaṃ (syā.)
    45. สุจิโตฺต (สฺยา.)
    46. สรทฺธนิสมายุโต (สี.)
    47. sucitto (syā.)
    48. saraddhanisamāyuto (sī.)
    49. ปาสุสิ (สฺยา.)
    50. pāsusi (syā.)
    51. ยตฺถ ตตฺถูปปโนฺนปิ (สี. ปี.)
    52. yattha tatthūpapannopi (sī. pī.)
    53. ชโนเฆ ติตฺถกากิเณฺณ (สี. ปี.), ชิโน โย ติตฺถิกาติโณฺณ (สฺยา.)
    54. janoghe titthakākiṇṇe (sī. pī.), jino yo titthikātiṇṇo (syā.)
    55. โถเมสิํ (สฺยา.)
    56. thomesiṃ (syā.)
    57. ปริภูเตน เตนหํ (สฺยา.)
    58. paribhūtena tenahaṃ (syā.)
    59. พุทฺธิมชนิํ (สี. ปี.)
    60. buddhimajaniṃ (sī. pī.)
    61. เตนาปิ จาสิํ (สฺยา.)
    62. tenāpi cāsiṃ (syā.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact