Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ੪. ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    4. Sugandhattheragāthāvaṇṇanā

    ਅਨੁવਸ੍ਸਿਕੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾ। ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਸੋ ਕਿਰ ਇਤੋ ਦ੍વਾਨવੁਤੇ ਕਪ੍ਪੇ ਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕਾਲੇ ਮਨੁਸ੍ਸਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਮਿਗਬ੍ਯਧਨੇਨ ਅਰਞ੍ਞੇ વਿਚਰਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪਦવਲ਼ਞ੍ਜਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਗਤੋ। ਸੋ ਸਤ੍ਥੁ ਪਦਚੇਤਿਯਾਨਿ ਦਿਸ੍વਾ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰਤਾਯ ‘‘ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਇਮਾਨਿ ਪਦਾਨੀ’’ਤਿ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਕੋਰਣ੍ਡਕਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪੂਜਂ ਕਤ੍વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਸਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ ਹੁਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਮਹਗ੍ਘਗੋਸਿਤਚਨ੍ਦਨਂ ਪਿਸਿਤ੍વਾ ਤੇਨ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਤ੍વਾ ਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ – ‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਯ੍ਹਂ ਸਰੀਰਂ ਏવਂਸੁਗਨ੍ਧਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ। ਏવਂ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ ਬਹੂਨਿ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਸੁਗਤੀਸੁ ਏવ ਪਰਿવਤ੍ਤਮਾਨੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਭવਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਤਸ੍ਸ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਗਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਾਤੁ ਸਰੀਰਂ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਗੇਹਂ ਸੁਰਭਿਗਨ੍ਧਂ વਾਯਤਿ। ਜਾਤਦਿવਸੇ ਪਨ વਿਸੇਸਤੋ ਪਰਮਸੁਗਨ੍ਧਂ ਸਾਮਨ੍ਤਗੇਹੇਸੁਪਿ વਾਯਤੇવ। ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਸੁਗਨ੍ਧੋਤ੍વੇવ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ। ਸੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਮਹਾਸੇਲਤ੍ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਏવ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਪਦਾਨੇ (ਅਪ॰ ਥੇਰ ੨.੫੦.੧੫-੨੪) –

    Anuvassiko pabbajitoti āyasmato sugandhattherassa gāthā. Kā uppatti? So kira ito dvānavute kappe tissassa nāma sammāsambuddhassa kāle manussayoniyaṃ nibbattitvā viññutaṃ patto migabyadhanena araññe vicarati. Satthā tassa anukampāya padavaḷañjaṃ dassetvā gato. So satthu padacetiyāni disvā purimabuddhesu katādhikāratāya ‘‘sadevake loke aggapuggalassa imāni padānī’’ti pītisomanassajāto koraṇḍakapupphāni gahetvā pūjaṃ katvā cittaṃ pasādesi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā tato cuto aparāparaṃ puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto kassapassa bhagavato kāle kuṭumbiko hutvā satthu bhikkhusaṅghassa ca mahādānaṃ pavattetvā gandhakuṭiṃ mahagghagositacandanaṃ pisitvā tena paribhaṇḍaṃ katvā patthanaṃ paṭṭhapesi – ‘‘nibbattanibbattaṭṭhāne mayhaṃ sarīraṃ evaṃsugandhaṃ hotū’’ti. Evaṃ aññānipi tattha tattha bhave bahūni puññakammāni katvā sugatīsu eva parivattamāno imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ vibhavasampannassa brāhmaṇassa gehe nibbatti. Nibbattassa ca tassa mātukucchigatakālato paṭṭhāya mātu sarīraṃ sakalampi gehaṃ surabhigandhaṃ vāyati. Jātadivase pana visesato paramasugandhaṃ sāmantagehesupi vāyateva. Tassa mātāpitaro ‘‘amhākaṃ putto attanāva attano nāmaṃ gahetvā āgato’’ti sugandhotveva nāmaṃ akaṃsu. So anupubbena vayappatto mahāselattheraṃ disvā tassa santike dhammaṃ sutvā pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto sattāhabbhantare eva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.50.15-24) –

    ‘‘વਨਕਮ੍ਮਿਕੋ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਪਿਤੁਮਾਤੁਮਤੇਨਹਂ।

    ‘‘Vanakammiko pure āsiṃ, pitumātumatenahaṃ;

    ਪਸੁਮਾਰੇਨ ਜੀવਾਮਿ, ਕੁਸਲਂ ਮੇ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ॥

    Pasumārena jīvāmi, kusalaṃ me na vijjati.

    ‘‘ਮਮ ਆਸਯਸਾਮਨ੍ਤਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਲੋਕਗ੍ਗਨਾਯਕੋ।

    ‘‘Mama āsayasāmantā, tisso lokagganāyako;

    ਪਦਾਨਿ ਤੀਣਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਚਕ੍ਖੁਮਾ॥

    Padāni tīṇi dassesi, anukampāya cakkhumā.

    ‘‘ਅਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਚ ਪਦੇ ਦਿਸ੍વਾ, ਤਿਸ੍ਸਨਾਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ।

    ‘‘Akkante ca pade disvā, tissanāmassa satthuno;

    ਹਟ੍ਠੋ ਹਟ੍ਠੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਪਦੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦਯਿਂ॥

    Haṭṭho haṭṭhena cittena, pade cittaṃ pasādayiṃ.

    ‘‘ਕੋਰਣ੍ਡਂ ਪੁਪ੍ਫਿਤਂ ਦਿਸ੍વਾ, ਪਾਦਪਂ ਧਰਣੀਰੁਹਂ।

    ‘‘Koraṇḍaṃ pupphitaṃ disvā, pādapaṃ dharaṇīruhaṃ;

    ਸਕੋਸਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾਨ, ਪਦਸੇਟ੍ਠਂ ਅਪੂਜਯਿਂ॥

    Sakosakaṃ gahetvāna, padaseṭṭhaṃ apūjayiṃ.

    ‘‘ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਕਤੇਨ, ਚੇਤਨਾਪਣਿਧੀਹਿ ਚ।

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ਜਹਿਤ੍વਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਤਾવਤਿਂਸਮਗਚ੍ਛਹਂ॥

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘ਯਂ ਯਂ ਯੋਨੁਪਪਜ੍ਜਾਮਿ, ਦੇવਤ੍ਤਂ ਅਥ ਮਾਨੁਸਂ।

    ‘‘Yaṃ yaṃ yonupapajjāmi, devattaṃ atha mānusaṃ;

    ਕੋਰਣ੍ਡਕਛવੀ ਹੋਮਿ, ਸੁਪ੍ਪਭਾਸੋ ਭવਾਮਹਂ॥

    Koraṇḍakachavī homi, suppabhāso bhavāmahaṃ.

    ‘‘ਦ੍વੇਨવੁਤੇ ਇਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਯਂ ਕਮ੍ਮਮਕਰਿਂ ਤਦਾ।

    ‘‘Dvenavute ito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;

    ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਪਦਪੂਜਾਯਿਦਂ ਫਲਂ॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, padapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਨ ਪਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨੁવਸ੍ਸਿਕੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ।

    Arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākaronto ‘‘anuvassiko pabbajito’’ti imaṃ gāthaṃ abhāsi.

    ੨੪. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁવਸ੍ਸਿਕੋਤਿ ਅਨੁਗਤੋ ਉਪਗਤੋ વਸ੍ਸਂ ਅਨੁવਸ੍ਸੋ, ਅਨੁવਸ੍ਸੋવ ਅਨੁવਸ੍ਸਿਕੋ। ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਗਤੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਉਪਗਤવਸ੍ਸਮਤ੍ਤੋ ਏਕવਸ੍ਸਿਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਅਨੁਗਤਂ ਪਚ੍ਛਾਗਤਂ ਅਪਗਤਂ વਸ੍ਸਂ ਅਨੁવਸ੍ਸਂ, ਤਂ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨੁવਸ੍ਸਿਕੋ। ਯਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ વਸ੍ਸਂ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾਯ ਨ ਗਣਨੂਪਗਤਂ, ਸੋ ਏવਂ વੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅવਸ੍ਸਿਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿ ਤવ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸੁਧਮ੍ਮਭਾવਂ ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤਤਂ ਏਕਨ੍ਤਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤਂ ਪਸ੍ਸ, ਯਤ੍ਥ ਅਨੁવਸ੍ਸਿਕੋ ਤੁવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ। ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਞਾਣਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਂ ਆਸવਕ੍ਖਯਞਾਣਨ੍ਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਜ੍ਜਾ ਤਯਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤਾ, ਤਤੋ ਏવ ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿ ਓવਾਦੋ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਕਤਕਿਚ੍ਚਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਂ વਿਯ ਕਤ੍વਾ વਦਤੀਤਿ।

    24. Tattha anuvassikoti anugato upagato vassaṃ anuvasso, anuvassova anuvassiko. Pabbajitoti pabbajjaṃ upagato, pabbajito hutvā upagatavassamatto ekavassikoti attho. Atha vā anugataṃ pacchāgataṃ apagataṃ vassaṃ anuvassaṃ, taṃ assa atthīti anuvassiko. Yassa pabbajitassa vassaṃ aparipuṇṇatāya na gaṇanūpagataṃ, so evaṃ vutto, tasmā avassikoti vuttaṃ hoti. Passa dhammasudhammatanti tava satthu dhammassa sudhammabhāvaṃ svākkhātataṃ ekantaniyyānikataṃ passa, yattha anuvassiko tuvaṃ pabbajito. Pubbenivāsañāṇaṃ dibbacakkhuñāṇaṃ āsavakkhayañāṇanti tisso vijjā tayā anuppattā sacchikatā, tato eva kataṃ buddhassa sāsanaṃ sammāsambuddhassa sāsanaṃ anusiṭṭhi ovādo anusikkhitoti katakiccataṃ nissāya pītisomanassajāto thero attānaṃ paraṃ viya katvā vadatīti.

    ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Sugandhattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi / ੪. ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ • 4. Sugandhattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact