Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၁၀. သုဂတဝိနယသုတ္တံ
10. Sugatavinayasuttaṃ
၁၆၀. ‘‘သုဂတော ဝာ, ဘိက္ခဝေ, လောကေ တိဋ္ဌမာနော သုဂတဝိနယော ဝာ တဒသ္သ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခာယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခာယ ဒေဝမနုသ္သာနံ။
160. ‘‘Sugato vā, bhikkhave, loke tiṭṭhamāno sugatavinayo vā tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သုဂတော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, သုဂတော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sugato? Idha, bhikkhave, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. Ayaṃ, bhikkhave, sugato.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သုဂတဝိနယော? သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလ္ယာဏံ မဇ္ဈေကလ္ယာဏံ ပရိယောသာနကလ္ယာဏံ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ, ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, သုဂတဝိနယော။ ဧဝံ သုဂတော ဝာ, ဘိက္ခဝေ, လောကေ တိဋ္ဌမာနော သုဂတဝိနယော ဝာ တဒသ္သ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခာယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခာယ ဒေဝမနုသ္သာနန္တိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sugatavinayo? So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Ayaṃ, bhikkhave, sugatavinayo. Evaṃ sugato vā, bhikkhave, loke tiṭṭhamāno sugatavinayo vā tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānanti.
‘‘စတ္တာရောမေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ သဒ္ဓမ္မသ္သ သမ္မောသာယ အန္တရဓာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဒုဂ္ဂဟိတံ သုတ္တန္တံ ပရိယာပုဏန္တိ ဒုန္နိက္ခိတ္တေဟိ ပဒဗ္ယဉ္ဇနေဟိ။ ဒုန္နိက္ခိတ္တသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ပဒဗ္ယဉ္ဇနသ္သ အတ္ထောပိ ဒုန္နယော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော ဓမ္မော သဒ္ဓမ္မသ္သ သမ္မောသာယ အန္တရဓာနာယ သံဝတ္တတိ။
‘‘Cattārome, bhikkhave, dhammā saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattanti. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, bhikkhū duggahitaṃ suttantaṃ pariyāpuṇanti dunnikkhittehi padabyañjanehi. Dunnikkhittassa, bhikkhave, padabyañjanassa atthopi dunnayo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo dhammo saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattati.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဒုဗ္ဗစာ ဟောန္တိ ဒောဝစသ္သကရဏေဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတာ အက္ခမာ အပ္ပဒက္ခိဏဂ္ဂာဟိနော အနုသာသနိံ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော ဓမ္မော သဒ္ဓမ္မသ္သ သမ္မောသာယ အန္တရဓာနာယ သံဝတ္တတိ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū dubbacā honti dovacassakaraṇehi dhammehi samannāgatā akkhamā appadakkhiṇaggāhino anusāsaniṃ. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo dhammo saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattati.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ယေ တေ ဘိက္ခူ ဗဟုသ္သုတာ အာဂတာဂမာ ဓမ္မဓရာ ဝိနယဓရာ မာတိကာဓရာ, တေ န သက္ကစ္စံ သုတ္တန္တံ ပရံ ဝာစေန္တိ။ တေသံ အစ္စယေန ဆိန္နမူလကော သုတ္တန္တော ဟောတိ အပ္ပဋိသရဏော။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော ဓမ္မော သဒ္ဓမ္မသ္သ သမ္မောသာယ အန္တရဓာနာယ သံဝတ္တတိ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā, te na sakkaccaṃ suttantaṃ paraṃ vācenti. Tesaṃ accayena chinnamūlako suttanto hoti appaṭisaraṇo. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo dhammo saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattati.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ထေရာ ဘိက္ခူ ဗာဟုလိကာ ဟောန္တိ သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, န ဝီရိယံ အာရဘန္တိ အပ္ပတ္တသ္သ ပတ္တိယာ အနဓိဂတသ္သ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ။ တေသံ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ။ သာပိ ဟောတိ ဗာဟုလိကာ သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, န ဝီရိယံ အာရဘတိ အပ္ပတ္တသ္သ ပတ္တိယာ အနဓိဂတသ္သ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော ဓမ္မော သဒ္ဓမ္မသ္သ သမ္မောသာယ အန္တရဓာနာယ သံဝတ္တတိ။ ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရော ဓမ္မာ သဒ္ဓမ္မသ္သ သမ္မောသာယ အန္တရဓာနာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, therā bhikkhū bāhulikā honti sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati. Sāpi hoti bāhulikā sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho dhammo saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattati. Ime kho, bhikkhave, cattāro dhammā saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattantī’’ti.
‘‘စတ္တာရောမေ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ သဒ္ဓမ္မသ္သ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ အနန္တရဓာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ သုဂ္ဂဟိတံ သုတ္တန္တံ ပရိယာပုဏန္တိ သုနိက္ခိတ္တေဟိ ပဒဗ္ယဉ္ဇနေဟိ။ သုနိက္ခိတ္တသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ပဒဗ္ယဉ္ဇနသ္သ အတ္ထောပိ သုနယော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော ဓမ္မော သဒ္ဓမ္မသ္သ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ အနန္တရဓာနာယ သံဝတ္တတိ။
‘‘Cattārome , bhikkhave, dhammā saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattanti. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, bhikkhū suggahitaṃ suttantaṃ pariyāpuṇanti sunikkhittehi padabyañjanehi. Sunikkhittassa, bhikkhave, padabyañjanassa atthopi sunayo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo dhammo saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattati.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ သုဝစာ ဟောန္တိ သောဝစသ္သကရဏေဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတာ ခမာ ပဒက္ခိဏဂ္ဂာဟိနော အနုသာသနိံ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော ဓမ္မော သဒ္ဓမ္မသ္သ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ အနန္တရဓာနာယ သံဝတ္တတိ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū suvacā honti sovacassakaraṇehi dhammehi samannāgatā khamā padakkhiṇaggāhino anusāsaniṃ. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo dhammo saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattati.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ယေ တေ ဘိက္ခူ ဗဟုသ္သုတာ အာဂတာဂမာ ဓမ္မဓရာ ဝိနယဓရာ မာတိကာဓရာ, တေ သက္ကစ္စံ သုတ္တန္တံ ပရံ ဝာစေန္တိ။ တေသံ အစ္စယေန နစ္ဆိန္နမူလကော 1 သုတ္တန္တော ဟောတိ သပ္ပဋိသရဏော။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော ဓမ္မော သဒ္ဓမ္မသ္သ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ အနန္တရဓာနာယ သံဝတ္တတိ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā, te sakkaccaṃ suttantaṃ paraṃ vācenti. Tesaṃ accayena nacchinnamūlako 2 suttanto hoti sappaṭisaraṇo. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo dhammo saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattati.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ထေရာ ဘိက္ခူ န ဗာဟုလိကာ ဟောန္တိ န သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ဝီရိယံ အာရဘန္တိ အပ္ပတ္တသ္သ ပတ္တိယာ အနဓိဂတသ္သ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ။ တေသံ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ။ သာပိ ဟောတိ န ဗာဟုလိကာ န သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ဝီရိယံ အာရဘတိ အပ္ပတ္တသ္သ ပတ္တိယာ အနဓိဂတသ္သ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော ဓမ္မော သဒ္ဓမ္မသ္သ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ အနန္တရဓာနာယ သံဝတ္တတိ။ ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရော ဓမ္မာ သဒ္ဓမ္မသ္သ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ အနန္တရဓာနာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။ ဒသမံ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, therā bhikkhū na bāhulikā honti na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati. Sāpi hoti na bāhulikā na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya . Ayaṃ, bhikkhave, catuttho dhammo saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattati. Ime kho, bhikkhave, cattāro dhammā saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattantī’’ti. Dasamaṃ.
ဣန္ဒ္ရိယဝဂ္ဂော ပဌမော။
Indriyavaggo paṭhamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ဣန္ဒ္ရိယာနိ သဒ္ဓာ ပညာ၊ သတိ သင္ခာနပဉ္စမံ။
Indriyāni saddhā paññā, sati saṅkhānapañcamaṃ;
ကပ္ပော ရောဂော ပရိဟာနိ၊ ဘိက္ခုနီ သုဂတေန စာတိ။
Kappo rogo parihāni, bhikkhunī sugatena cāti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. သုဂတဝိနယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Sugatavinayasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁၀. သုဂတဝိနယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Sugatavinayasuttavaṇṇanā