| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / พุทฺธวํสปาฬิ • Buddhavaṃsapāḷi |
๑๔. สุชาตพุทฺธวํโส
14. Sujātabuddhavaṃso
๑.
1.
ตเตฺถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, สุชาโต นาม นายโก;
Tattheva maṇḍakappamhi, sujāto nāma nāyako;
สีหหนุสภกฺขโนฺธ, อปฺปเมโยฺย ทุราสโทฯ
Sīhahanusabhakkhandho, appameyyo durāsado.
๒.
2.
จโนฺทว วิมโล สุโทฺธ, สตรํสีว ปตาปวา;
Candova vimalo suddho, sataraṃsīva patāpavā;
เอวํ โสภติ สมฺพุโทฺธ, ชลโนฺต สิริยา สทาฯ
Evaṃ sobhati sambuddho, jalanto siriyā sadā.
๓.
3.
ปาปุณิตฺวาน สมฺพุโทฺธ, เกวลํ โพธิมุตฺตมํ;
Pāpuṇitvāna sambuddho, kevalaṃ bodhimuttamaṃ;
สุมงฺคลมฺหิ นคเร, ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิฯ
Sumaṅgalamhi nagare, dhammacakkaṃ pavattayi.
๔.
4.
อสีติโกฎี อภิสมิํสุ, ปฐเม ธมฺมเทสเนฯ
Asītikoṭī abhisamiṃsu, paṭhame dhammadesane.
๕.
5.
ยทา สุชาโต อมิตยโส, เทเว วสฺสํ อุปาคมิ;
Yadā sujāto amitayaso, deve vassaṃ upāgami;
สตฺตติํสสตสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ
Sattatiṃsasatasahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
๖.
6.
ยทา สุชาโต อสมสโม, อุปคจฺฉิ ปิตุสนฺติกํ;
Yadā sujāto asamasamo, upagacchi pitusantikaṃ;
๗.
7.
สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, สุชาตสฺส มเหสิโน;
Sannipātā tayo āsuṃ, sujātassa mahesino;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
๘.
8.
อภิญฺญาพลปฺปตฺตานํ , อปฺปตฺตานํ ภวาภเว;
Abhiññābalappattānaṃ , appattānaṃ bhavābhave;
สฎฺฐิสตสหสฺสานิ, ปฐมํ สนฺนิปติํสุ เตฯ
Saṭṭhisatasahassāni, paṭhamaṃ sannipatiṃsu te.
๙.
9.
ปุนาปรํ สนฺนิปาเต, ติทิโวโรหเณ ชิเน;
Punāparaṃ sannipāte, tidivorohaṇe jine;
ปญฺญาสสตสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ
Paññāsasatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
๑๐.
10.
อุปสงฺกมโนฺต นราสภํ, ตสฺส โย อคฺคสาวโก;
Upasaṅkamanto narāsabhaṃ, tassa yo aggasāvako;
จตูหิ สตสหเสฺสหิ, สมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมิฯ
Catūhi satasahassehi, sambuddhaṃ upasaṅkami.
๑๑.
11.
อหํ เตน สมเยน, จตุทีปมฺหิ อิสฺสโร;
Ahaṃ tena samayena, catudīpamhi issaro;
อนฺตลิกฺขจโร อาสิํ, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ
Antalikkhacaro āsiṃ, cakkavattī mahabbalo.
๑๒.
12.
โลเก อจฺฉริยํ ทิสฺวา, อพฺภุตํ โลมหํสนํ;
Loke acchariyaṃ disvā, abbhutaṃ lomahaṃsanaṃ;
อุปคนฺตฺวาน วนฺทิํ โส, สุชาตํ โลกนายกํฯ
Upagantvāna vandiṃ so, sujātaṃ lokanāyakaṃ.
๑๓.
13.
จตุทีเป มหารชฺชํ, รตเน สตฺต อุตฺตเม;
Catudīpe mahārajjaṃ, ratane satta uttame;
พุเทฺธ นิยฺยาทยิตฺวาน, ปพฺพชิํ ตสฺส สนฺติเกฯ
Buddhe niyyādayitvāna, pabbajiṃ tassa santike.
๑๔.
14.
อารามิกา ชนปเท, อุฎฺฐานํ ปฎิปิณฺฑิย;
Ārāmikā janapade, uṭṭhānaṃ paṭipiṇḍiya;
อุปเนนฺติ ภิกฺขุสงฺฆสฺส, ปจฺจยํ สยนาสนํฯ
Upanenti bhikkhusaṅghassa, paccayaṃ sayanāsanaṃ.
๑๕.
15.
‘‘ติํสกปฺปสหสฺสมฺหิ, อยํ พุโทฺธ ภวิสฺสติฯ
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, ayaṃ buddho bhavissati.
๑๖.
16.
‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
๑๗.
17.
ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, ภิโยฺย หาสํ ชเนสหํ;
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo hāsaṃ janesahaṃ;
อธิฎฺฐหิํ วตํ อุคฺคํ, ทสปารมิปูริยาฯ
Adhiṭṭhahiṃ vataṃ uggaṃ, dasapāramipūriyā.
๑๘.
18.
สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ, นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ;
Suttantaṃ vinayañcāpi, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;
สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน, โสภยิํ ชินสาสนํฯ
Sabbaṃ pariyāpuṇitvāna, sobhayiṃ jinasāsanaṃ.
๑๙.
19.
ตตฺถปฺปมโตฺต วิหรโนฺต, พฺรหฺมํ ภาเวตฺว ภาวนํ;
Tatthappamatto viharanto, brahmaṃ bhāvetva bhāvanaṃ;
อภิญฺญาปารมิํ คนฺตฺวา, พฺรหฺมโลกมคญฺฉหํฯ
Abhiññāpāramiṃ gantvā, brahmalokamagañchahaṃ.
๒๐.
20.
สุมงฺคลํ นาม นครํ, อุคฺคโต นาม ขตฺติโย;
Sumaṅgalaṃ nāma nagaraṃ, uggato nāma khattiyo;
มาตา ปภาวตี นาม, สุชาตสฺส มเหสิโนฯ
Mātā pabhāvatī nāma, sujātassa mahesino.
๒๑.
21.
นววสฺสสหสฺสานิ , อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
Navavassasahassāni , agāraṃ ajjha so vasi;
สิรี อุปสิรี นโนฺท, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ
Sirī upasirī nando, tayo pāsādamuttamā.
๒๒.
22.
เตวีสติสหสฺสานิ , นาริโย สมลงฺกตา;
Tevīsatisahassāni , nāriyo samalaṅkatā;
สิรินนฺทา นาม นารี, อุปเสโน นาม อตฺรโชฯ
Sirinandā nāma nārī, upaseno nāma atrajo.
๒๓.
23.
นิมิเตฺต จตุโร ทิสฺวา, อสฺสยาเนน นิกฺขมิ;
Nimitte caturo disvā, assayānena nikkhami;
อนูนนวมาสานิ, ปธานํ ปทหี ชิโนฯ
Anūnanavamāsāni, padhānaṃ padahī jino.
๒๔.
24.
พฺรหฺมุนา ยาจิโต สโนฺต, สุชาโต โลกนายโก;
Brahmunā yācito santo, sujāto lokanāyako;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, สุมงฺคลุยฺยานมุตฺตเมฯ
Vatti cakkaṃ mahāvīro, sumaṅgaluyyānamuttame.
๒๕.
25.
สุทสฺสโน สุเทโว จ, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
Sudassano sudevo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
นารโท นามุปฎฺฐาโก, สุชาตสฺส มเหสิโนฯ
Nārado nāmupaṭṭhāko, sujātassa mahesino.
๒๖.
26.
นาคา จ นาคสมาลา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
Nāgā ca nāgasamālā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
โพธิ ตสฺส ภควโต, มหาเวฬูติ วุจฺจติฯ
Bodhi tassa bhagavato, mahāveḷūti vuccati.
๒๗.
27.
โส จ รุโกฺข ฆนกฺขโนฺธ 9, อจฺฉิโทฺท โหติ ปตฺติโก;
So ca rukkho ghanakkhandho 10, acchiddo hoti pattiko;
อุชุ วํโส พฺรหา โหติ, ทสฺสนีโย มโนรโมฯ
Uju vaṃso brahā hoti, dassanīyo manoramo.
๒๘.
28.
เอกกฺขโนฺธ ปวฑฺฒิตฺวา, ตโต สาขา ปภิชฺชติ;
Ekakkhandho pavaḍḍhitvā, tato sākhā pabhijjati;
ยถา สุพโทฺธ โมรหโตฺถ, เอวํ โสภติ โส ทุโมฯ
Yathā subaddho morahattho, evaṃ sobhati so dumo.
๒๙.
29.
น ตสฺส กณฺฎกา โหนฺติ, นาปิ ฉิทฺทํ มหา อหุ;
Na tassa kaṇṭakā honti, nāpi chiddaṃ mahā ahu;
วิตฺถิณฺณสาโข อวิรโล, สนฺทจฺฉาโย มโนรโมฯ
Vitthiṇṇasākho aviralo, sandacchāyo manoramo.
๓๐.
30.
สุทโตฺต เจว จิโตฺต จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐกา;
Sudatto ceva citto ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
สุภทฺทา จ ปทุมา จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐิกาฯ
Subhaddā ca padumā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
๓๑.
31.
ปญฺญาสรตโน อาสิ, อุจฺจตฺตเนน โส ชิโน;
Paññāsaratano āsi, uccattanena so jino;
สพฺพาการวรูเปโต, สพฺพคุณมุปาคโตฯ
Sabbākāravarūpeto, sabbaguṇamupāgato.
๓๒.
32.
ตสฺส ปภา อสมสมา, นิทฺธาวติ สมนฺตโต;
Tassa pabhā asamasamā, niddhāvati samantato;
อปฺปมาโณ อตุลิโย, โอปเมฺมหิ อนูปโมฯ
Appamāṇo atuliyo, opammehi anūpamo.
๓๓.
33.
นวุติวสฺสสหสฺสานิ , อายุ วิชฺชติ ตาวเท;
Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;
ตาวตา ติฎฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
๓๔.
34.
ยถาปิ สาคเร อูมี, คคเน ตารกา ยถา;
Yathāpi sāgare ūmī, gagane tārakā yathā;
๓๕.
35.
โส จ พุโทฺธ อสมสโม, คุณานิ จ ตานิ อตุลิยานิ;
So ca buddho asamasamo, guṇāni ca tāni atuliyāni;
สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราฯ
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
๓๖.
36.
สุชาโต ชินวโร พุโทฺธ, สิลารามมฺหิ นิพฺพุโต;
Sujāto jinavaro buddho, silārāmamhi nibbuto;
สุชาตสฺส ภควโต วํโส ทฺวาทสโมฯ
Sujātassa bhagavato vaṃso dvādasamo.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / พุทฺธวํส-อฎฺฐกถา • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ๑๔. สุชาตพุทฺธวํสวณฺณนา • 14. Sujātabuddhavaṃsavaṇṇanā
