Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရီဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Therīgāthā-aṭṭhakathā |
၄. သုဇာတာထေရီဂာထာဝဏ္ဏနာ
4. Sujātātherīgāthāvaṇṇanā
အလင္ကတာ သုဝသနာတိအာဒိကာ သုဇာတာယ ထေရိယာ ဂာထာ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရာ တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သယံ ကုသလံ ဥပစိနန္တီ အနုက္ကမေန သမ္ဘတဝိမောက္ခသမ္ဘာရာ ဟုတ္ဝာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သာကေတနဂရေ သေဋ္ဌိကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝယပ္ပတ္တာ မာတာပိတူဟိ သမာနဇာတိကသ္သ သေဋ္ဌိပုတ္တသ္သ ဒိန္နာ ဟုတ္ဝာ ပတိကုလံ ဂတာ။ တတ္ထ တေန သဒ္ဓိံ သုခသံဝာသံ ဝသန္တီ ဧကဒိဝသံ ဥယ္ယာနံ ဂန္တ္ဝာ နက္ခတ္တကီဠံ ကီဠိတ္ဝာ ပရိဇနေန သဒ္ဓိံ နဂရံ အာဂစ္ဆန္တီ အဉ္ဇနဝနေ သတ္ထာရံ ဒိသ္ဝာ ပသန္နမာနသာ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ သတ္ထာ တသ္သာ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေတ္ဝာ ကလ္လစိတ္တတံ ဉတ္ဝာ ဥပရိ သာမုက္ကံသိကံ ဓမ္မဒေသနံ ပကာသေသိ။ သာ ဒေသနာဝသာနေ အတ္တနော ကတာဓိကာရတာယ ဉာဏသ္သ ပရိပာကံ ဂတတ္တာ စ , သတ္ထု စ ဒေသနာဝိလာသေန ယထာနိသိန္နာဝ သဟ ပဋိသမ္ဘိဒာဟိ အရဟတ္တံ ပတ္ဝာ သတ္ထာရံ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဂေဟံ ဂန္တ္ဝာ သာမိကဉ္စ မာတာပိတရော စ အနုဇာနာပေတ္ဝာ သတ္ထုအာဏာယ ဘိက္ခုနုပသ္သယံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခုနီနံ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိ။ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ စ အတ္တနော ပဋိပတ္တိံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ ဥဒာနဝသေန –
Alaṅkatā suvasanātiādikā sujātāya theriyā gāthā. Ayampi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinantī anukkamena sambhatavimokkhasambhārā hutvā imasmiṃ buddhuppāde sāketanagare seṭṭhikule nibbattitvā vayappattā mātāpitūhi samānajātikassa seṭṭhiputtassa dinnā hutvā patikulaṃ gatā. Tattha tena saddhiṃ sukhasaṃvāsaṃ vasantī ekadivasaṃ uyyānaṃ gantvā nakkhattakīḷaṃ kīḷitvā parijanena saddhiṃ nagaraṃ āgacchantī añjanavane satthāraṃ disvā pasannamānasā upasaṅkamitvā vanditvā ekamantaṃ nisīdi. Satthā tassā anupubbiṃ kathaṃ kathetvā kallacittataṃ ñatvā upari sāmukkaṃsikaṃ dhammadesanaṃ pakāsesi. Sā desanāvasāne attano katādhikāratāya ñāṇassa paripākaṃ gatattā ca , satthu ca desanāvilāsena yathānisinnāva saha paṭisambhidāhi arahattaṃ patvā satthāraṃ vanditvā gehaṃ gantvā sāmikañca mātāpitaro ca anujānāpetvā satthuāṇāya bhikkhunupassayaṃ gantvā bhikkhunīnaṃ santike pabbaji. Pabbajitvā ca attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā udānavasena –
၁၄၅.
145.
‘‘အလင္ကတာ သုဝသနာ၊ မာလိနီ စန္ဒနောက္ခိတာ။
‘‘Alaṅkatā suvasanā, mālinī candanokkhitā;
သဗ္ဗာဘရဏသဉ္ဆန္နာ၊ ဒာသီဂဏပုရက္ခတာ။
Sabbābharaṇasañchannā, dāsīgaṇapurakkhatā.
၁၄၆.
146.
‘‘အန္နံ ပာနဉ္စ အာဒာယ၊ ခဇ္ဇံ ဘောဇ္ဇံ အနပ္ပကံ။
‘‘Annaṃ pānañca ādāya, khajjaṃ bhojjaṃ anappakaṃ;
ဂေဟတော နိက္ခမိတ္ဝာန၊ ဥယ္ယာနမဘိဟာရယိံ။
Gehato nikkhamitvāna, uyyānamabhihārayiṃ.
၁၄၇.
147.
‘‘တတ္ထ ရမိတ္ဝာ ကီဠိတ္ဝာ၊ အာဂစ္ဆန္တီ သကံ ဃရံ။
‘‘Tattha ramitvā kīḷitvā, āgacchantī sakaṃ gharaṃ;
ဝိဟာရံ ဒဋ္ဌုံ ပာဝိသိံ၊ သာကေတေ အဉ္ဇနံ ဝနံ။
Vihāraṃ daṭṭhuṃ pāvisiṃ, sākete añjanaṃ vanaṃ.
၁၄၈.
148.
‘‘ဒိသ္ဝာန လောကပဇ္ဇောတံ၊ ဝန္ဒိတ္ဝာန ဥပာဝိသိံ။
‘‘Disvāna lokapajjotaṃ, vanditvāna upāvisiṃ;
သော မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ အနုကမ္ပာယ စက္ခုမာ။
So me dhammamadesesi, anukampāya cakkhumā.
၁၄၉.
149.
‘‘သုတ္ဝာ စ ခော မဟေသိသ္သ၊ သစ္စံ သမ္ပဋိဝိဇ္ဈဟံ။
‘‘Sutvā ca kho mahesissa, saccaṃ sampaṭivijjhahaṃ;
တတ္ထေဝ ဝိရဇံ ဓမ္မံ၊ ဖုသယိံ အမတံ ပဒံ။
Tattheva virajaṃ dhammaṃ, phusayiṃ amataṃ padaṃ.
၁၅၀.
150.
‘‘တတော ဝိညာတသဒ္ဓမ္မာ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂာရိယံ။
‘‘Tato viññātasaddhammā, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ အမောဃံ ဗုဒ္ဓသာသန’’န္တိ။ –
Tisso vijjā anuppattā, amoghaṃ buddhasāsana’’nti. –
ဣမာ ဂာထာ အဘာသိ။
Imā gāthā abhāsi.
တတ္ထ အလင္ကတာတိ ဝိဘူသိတာ။ တံ ပန အလင္ကတာကာရံ ဒသ္သေတုံ ‘‘သုဝသနာ မာလိနီ စန္ဒနောက္ခိတာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ မာလိနီတိ မာလာဓာရိနီ။ စန္ဒနောက္ခိတာတိ စန္ဒနာနုလိတ္တာ။ သဗ္ဗာဘရဏသဉ္ဆန္နာတိ ဟတ္ထူပဂာဒီဟိ သဗ္ဗေဟိ အာဘရဏေဟိ အလင္ကာရဝသေန သဉ္ဆာဒိတသရီရာ။
Tattha alaṅkatāti vibhūsitā. Taṃ pana alaṅkatākāraṃ dassetuṃ ‘‘suvasanā mālinī candanokkhitā’’ti vuttaṃ. Tattha mālinīti mālādhārinī. Candanokkhitāti candanānulittā. Sabbābharaṇasañchannāti hatthūpagādīhi sabbehi ābharaṇehi alaṅkāravasena sañchāditasarīrā.
အန္နံ ပာနဉ္စ အာဒာယ, ခဇ္ဇံ ဘောဇ္ဇံ အနပ္ပကန္တိ သာလိဩဒနာဒိအန္နံ, အမ္ဗပာနာဒိပာနံ, ပိဋ္ဌခာဒနီယာဒိခဇ္ဇံ, အဝသိဋ္ဌံ အာဟာရသင္ခာတံ ဘောဇ္ဇဉ္စ ပဟူတံ ဂဟေတ္ဝာ။ ဥယ္ယာနမဘိဟာရယိန္တိ နက္ခတ္တကီဠာဝသေန ဥယ္ယာနံ ဥပနေသိံ။ အန္နပာနာဒိံ တတ္ထ အာနေတ္ဝာ သဟ ပရိဇနေန ကီဠန္တီ ရမန္တီ ပရိစာရေသိန္တိ အဓိပ္ပာယော။
Annaṃpānañca ādāya, khajjaṃ bhojjaṃ anappakanti sāliodanādiannaṃ, ambapānādipānaṃ, piṭṭhakhādanīyādikhajjaṃ, avasiṭṭhaṃ āhārasaṅkhātaṃ bhojjañca pahūtaṃ gahetvā. Uyyānamabhihārayinti nakkhattakīḷāvasena uyyānaṃ upanesiṃ. Annapānādiṃ tattha ānetvā saha parijanena kīḷantī ramantī paricāresinti adhippāyo.
သာကေတေ အဉ္ဇနံ ဝနန္တိ သာကေတသမီပေ အဉ္ဇနဝနေ ဝိဟာရံ ပာဝိသိံ။
Sākete añjanaṃ vananti sāketasamīpe añjanavane vihāraṃ pāvisiṃ.
လောကပဇ္ဇောတန္တိ ဉာဏပဇ္ဇောတေန လောကသ္သ ပဇ္ဇောတဘူတံ။
Lokapajjotanti ñāṇapajjotena lokassa pajjotabhūtaṃ.
ဖုသယိန္တိ ဖုသိံ, အဓိဂစ္ဆိန္တိ အတ္ထော။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
Phusayinti phusiṃ, adhigacchinti attho. Sesaṃ vuttanayameva.
သုဇာတာထေရီဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Sujātātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရီဂာထာပာဠိ • Therīgāthāpāḷi / ၄. သုဇာတာထေရီဂာထာ • 4. Sujātātherīgāthā