Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰੀਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Therīgāthā-aṭṭhakathā |
੪. ਸੁਜਾਤਾਥੇਰੀਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ
4. Sujātātherīgāthāvaṇṇanā
ਅਲਙ੍ਕਤਾ ਸੁવਸਨਾਤਿਆਦਿਕਾ ਸੁਜਾਤਾਯ ਥੇਰਿਯਾ ਗਾਥਾ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ વਿવਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕੁਸਲਂ ਉਪਚਿਨਨ੍ਤੀ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮ੍ਭਤવਿਮੋਕ੍ਖਸਮ੍ਭਾਰਾ ਹੁਤ੍વਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਸਾਕੇਤਨਗਰੇ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਾ ਹੁਤ੍વਾ ਪਤਿਕੁਲਂ ਗਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸੁਖਸਂવਾਸਂ વਸਨ੍ਤੀ ਏਕਦਿવਸਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕੀਲ਼ਂ ਕੀਲ਼ਿਤ੍વਾ ਪਰਿਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਗਰਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਅਞ੍ਜਨવਨੇ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਂ ਕਥਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਕਲ੍ਲਚਿਤ੍ਤਤਂ ਞਤ੍વਾ ਉਪਰਿ ਸਾਮੁਕ੍ਕਂਸਿਕਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਪਕਾਸੇਸਿ। ਸਾ ਦੇਸਨਾવਸਾਨੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਤਾਧਿਕਾਰਤਾਯ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਚ , ਸਤ੍ਥੁ ਚ ਦੇਸਨਾવਿਲਾਸੇਨ ਯਥਾਨਿਸਿਨ੍ਨਾવ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਾਮਿਕਞ੍ਚ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਚ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁਆਣਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ। ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਉਦਾਨવਸੇਨ –
Alaṅkatā suvasanātiādikā sujātāya theriyā gāthā. Ayampi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinantī anukkamena sambhatavimokkhasambhārā hutvā imasmiṃ buddhuppāde sāketanagare seṭṭhikule nibbattitvā vayappattā mātāpitūhi samānajātikassa seṭṭhiputtassa dinnā hutvā patikulaṃ gatā. Tattha tena saddhiṃ sukhasaṃvāsaṃ vasantī ekadivasaṃ uyyānaṃ gantvā nakkhattakīḷaṃ kīḷitvā parijanena saddhiṃ nagaraṃ āgacchantī añjanavane satthāraṃ disvā pasannamānasā upasaṅkamitvā vanditvā ekamantaṃ nisīdi. Satthā tassā anupubbiṃ kathaṃ kathetvā kallacittataṃ ñatvā upari sāmukkaṃsikaṃ dhammadesanaṃ pakāsesi. Sā desanāvasāne attano katādhikāratāya ñāṇassa paripākaṃ gatattā ca , satthu ca desanāvilāsena yathānisinnāva saha paṭisambhidāhi arahattaṃ patvā satthāraṃ vanditvā gehaṃ gantvā sāmikañca mātāpitaro ca anujānāpetvā satthuāṇāya bhikkhunupassayaṃ gantvā bhikkhunīnaṃ santike pabbaji. Pabbajitvā ca attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā udānavasena –
੧੪੫.
145.
‘‘ਅਲਙ੍ਕਤਾ ਸੁવਸਨਾ, ਮਾਲਿਨੀ ਚਨ੍ਦਨੋਕ੍ਖਿਤਾ।
‘‘Alaṅkatā suvasanā, mālinī candanokkhitā;
ਸਬ੍ਬਾਭਰਣਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਦਾਸੀਗਣਪੁਰਕ੍ਖਤਾ॥
Sabbābharaṇasañchannā, dāsīgaṇapurakkhatā.
੧੪੬.
146.
‘‘ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਞ੍ਚ ਆਦਾਯ, ਖਜ੍ਜਂ ਭੋਜ੍ਜਂ ਅਨਪ੍ਪਕਂ।
‘‘Annaṃ pānañca ādāya, khajjaṃ bhojjaṃ anappakaṃ;
ਗੇਹਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾਨ, ਉਯ੍ਯਾਨਮਭਿਹਾਰਯਿਂ॥
Gehato nikkhamitvāna, uyyānamabhihārayiṃ.
੧੪੭.
147.
‘‘ਤਤ੍ਥ ਰਮਿਤ੍વਾ ਕੀਲ਼ਿਤ੍વਾ, ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਸਕਂ ਘਰਂ।
‘‘Tattha ramitvā kīḷitvā, āgacchantī sakaṃ gharaṃ;
વਿਹਾਰਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਪਾવਿਸਿਂ, ਸਾਕੇਤੇ ਅਞ੍ਜਨਂ વਨਂ॥
Vihāraṃ daṭṭhuṃ pāvisiṃ, sākete añjanaṃ vanaṃ.
੧੪੮.
148.
‘‘ਦਿਸ੍વਾਨ ਲੋਕਪਜ੍ਜੋਤਂ, વਨ੍ਦਿਤ੍વਾਨ ਉਪਾવਿਸਿਂ।
‘‘Disvāna lokapajjotaṃ, vanditvāna upāvisiṃ;
ਸੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਚਕ੍ਖੁਮਾ॥
So me dhammamadesesi, anukampāya cakkhumā.
੧੪੯.
149.
‘‘ਸੁਤ੍વਾ ਚ ਖੋ ਮਹੇਸਿਸ੍ਸ, ਸਚ੍ਚਂ ਸਮ੍ਪਟਿવਿਜ੍ਝਹਂ।
‘‘Sutvā ca kho mahesissa, saccaṃ sampaṭivijjhahaṃ;
ਤਤ੍ਥੇવ વਿਰਜਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਫੁਸਯਿਂ ਅਮਤਂ ਪਦਂ॥
Tattheva virajaṃ dhammaṃ, phusayiṃ amataṃ padaṃ.
੧੫੦.
150.
‘‘ਤਤੋ વਿਞ੍ਞਾਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਅਨਗਾਰਿਯਂ।
‘‘Tato viññātasaddhammā, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਅਮੋਘਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥ –
Tisso vijjā anuppattā, amoghaṃ buddhasāsana’’nti. –
ਇਮਾ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ।
Imā gāthā abhāsi.
ਤਤ੍ਥ ਅਲਙ੍ਕਤਾਤਿ વਿਭੂਸਿਤਾ। ਤਂ ਪਨ ਅਲਙ੍ਕਤਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੁવਸਨਾ ਮਾਲਿਨੀ ਚਨ੍ਦਨੋਕ੍ਖਿਤਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਮਾਲਿਨੀਤਿ ਮਾਲਾਧਾਰਿਨੀ। ਚਨ੍ਦਨੋਕ੍ਖਿਤਾਤਿ ਚਨ੍ਦਨਾਨੁਲਿਤ੍ਤਾ। ਸਬ੍ਬਾਭਰਣਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾਤਿ ਹਤ੍ਥੂਪਗਾਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਆਭਰਣੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰવਸੇਨ ਸਞ੍ਛਾਦਿਤਸਰੀਰਾ।
Tattha alaṅkatāti vibhūsitā. Taṃ pana alaṅkatākāraṃ dassetuṃ ‘‘suvasanā mālinī candanokkhitā’’ti vuttaṃ. Tattha mālinīti mālādhārinī. Candanokkhitāti candanānulittā. Sabbābharaṇasañchannāti hatthūpagādīhi sabbehi ābharaṇehi alaṅkāravasena sañchāditasarīrā.
ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਞ੍ਚ ਆਦਾਯ, ਖਜ੍ਜਂ ਭੋਜ੍ਜਂ ਅਨਪ੍ਪਕਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਓਦਨਾਦਿਅਨ੍ਨਂ, ਅਮ੍ਬਪਾਨਾਦਿਪਾਨਂ, ਪਿਟ੍ਠਖਾਦਨੀਯਾਦਿਖਜ੍ਜਂ, ਅવਸਿਟ੍ਠਂ ਆਹਾਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਭੋਜ੍ਜਞ੍ਚ ਪਹੂਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ। ਉਯ੍ਯਾਨਮਭਿਹਾਰਯਿਨ੍ਤਿ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾવਸੇਨ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਉਪਨੇਸਿਂ। ਅਨ੍ਨਪਾਨਾਦਿਂ ਤਤ੍ਥ ਆਨੇਤ੍વਾ ਸਹ ਪਰਿਜਨੇਨ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੀ ਰਮਨ੍ਤੀ ਪਰਿਚਾਰੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
Annaṃpānañca ādāya, khajjaṃ bhojjaṃ anappakanti sāliodanādiannaṃ, ambapānādipānaṃ, piṭṭhakhādanīyādikhajjaṃ, avasiṭṭhaṃ āhārasaṅkhātaṃ bhojjañca pahūtaṃ gahetvā. Uyyānamabhihārayinti nakkhattakīḷāvasena uyyānaṃ upanesiṃ. Annapānādiṃ tattha ānetvā saha parijanena kīḷantī ramantī paricāresinti adhippāyo.
ਸਾਕੇਤੇ ਅਞ੍ਜਨਂ વਨਨ੍ਤਿ ਸਾਕੇਤਸਮੀਪੇ ਅਞ੍ਜਨવਨੇ વਿਹਾਰਂ ਪਾવਿਸਿਂ।
Sākete añjanaṃ vananti sāketasamīpe añjanavane vihāraṃ pāvisiṃ.
ਲੋਕਪਜ੍ਜੋਤਨ੍ਤਿ ਞਾਣਪਜ੍ਜੋਤੇਨ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਜ੍ਜੋਤਭੂਤਂ।
Lokapajjotanti ñāṇapajjotena lokassa pajjotabhūtaṃ.
ਫੁਸਯਿਨ੍ਤਿ ਫੁਸਿਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
Phusayinti phusiṃ, adhigacchinti attho. Sesaṃ vuttanayameva.
ਸੁਜਾਤਾਥੇਰੀਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sujātātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰੀਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Therīgāthāpāḷi / ੪. ਸੁਜਾਤਾਥੇਰੀਗਾਥਾ • 4. Sujātātherīgāthā