Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[൧൫൩] ൩. സൂകരജാതകവണ്ണനാ
[153] 3. Sūkarajātakavaṇṇanā
ചതുപ്പദോ അഹം, സമ്മാതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ അഞ്ഞതരം മഹല്ലകത്ഥേരം ആരബ്ഭ കഥേസി. ഏകസ്മിഞ്ഹി ദിവസേ രത്തിം ധമ്മസ്സവനേ വത്തമാനേ സത്ഥരി ഗന്ധകുടിദ്വാരേ രമണീയേ സോപാനഫലകേ ഠത്വാ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ സുഗതോവാദം ദത്വാ ഗന്ധകുടിം പവിട്ഠേ ധമ്മസേനാപതി സത്ഥാരം വന്ദിത്വാ അത്തനോ പരിവേണം അഗമാസി. മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോപി പരിവേണമേവ ഗന്ത്വാ മുഹുത്തം വിസ്സമിത്വാ ഥേരസ്സ സന്തികം ആഗന്ത്വാ പഞ്ഹം പുച്ഛി, പുച്ഛിതപുച്ഛിതം ധമ്മസേനാപതി ഗഗനതലേ പുണ്ണചന്ദം ഉട്ഠാപേന്തോ വിയ വിസ്സജ്ജേത്വാ പാകടമകാസി. ചതസ്സോപി പരിസാ ധമ്മം സുണമാനാ നിസീദിംസു. തത്ഥേകോ മഹല്ലകത്ഥേരോ ചിന്തേസി – ‘‘സചാഹം ഇമിസ്സാ പരിസായ മജ്ഝേ സാരിപുത്തം ആലുളേന്തോ പഞ്ഹം പുച്ഛിസ്സാമി, അയം മേ പരിസാ ‘ബഹുസ്സുതോ അയ’ന്തി ഞത്വാ സക്കാരസമ്മാനം കരിസ്സതീ’’തി പരിസന്തരാ ഉട്ഠായ ഥേരം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകമന്തം ഠത്വാ ‘‘ആവുസോ സാരിപുത്ത, മയമ്പി തം ഏകം പഞ്ഹം പുച്ഛാമ, അമ്ഹാകമ്പി ഓകാസം കരോഹി, ദേഹി മേ വിനിച്ഛയം ആവേധികായ വാ നിവേധികായ വാ നിഗ്ഗഹേ വാ പഗ്ഗഹേ വാ വിസേസേ വാ പടിവിസേസേ വാ’’തി ആഹ. ഥേരോ തം ഓലോകേത്വാ ‘‘അയം മഹല്ലകോ ഇച്ഛാചാരേ ഠിതോ തുച്ഛോ ന കിഞ്ചി ജാനാതീ’’തി തേന സദ്ധിം അകഥേത്വാവ ലജ്ജമാനോ ബീജനിം ഠപേത്വാ ആസനാ ഓതരിത്വാ പരിവേണം പാവിസി, മോഗ്ഗല്ലാനത്ഥേരോപി അത്തനോ പരിവേണമേവ അഗമാസി.
Catuppado ahaṃ, sammāti idaṃ satthā jetavane viharanto aññataraṃ mahallakattheraṃ ārabbha kathesi. Ekasmiñhi divase rattiṃ dhammassavane vattamāne satthari gandhakuṭidvāre ramaṇīye sopānaphalake ṭhatvā bhikkhusaṅghassa sugatovādaṃ datvā gandhakuṭiṃ paviṭṭhe dhammasenāpati satthāraṃ vanditvā attano pariveṇaṃ agamāsi. Mahāmoggallānopi pariveṇameva gantvā muhuttaṃ vissamitvā therassa santikaṃ āgantvā pañhaṃ pucchi, pucchitapucchitaṃ dhammasenāpati gaganatale puṇṇacandaṃ uṭṭhāpento viya vissajjetvā pākaṭamakāsi. Catassopi parisā dhammaṃ suṇamānā nisīdiṃsu. Tattheko mahallakatthero cintesi – ‘‘sacāhaṃ imissā parisāya majjhe sāriputtaṃ āluḷento pañhaṃ pucchissāmi, ayaṃ me parisā ‘bahussuto aya’nti ñatvā sakkārasammānaṃ karissatī’’ti parisantarā uṭṭhāya theraṃ upasaṅkamitvā ekamantaṃ ṭhatvā ‘‘āvuso sāriputta, mayampi taṃ ekaṃ pañhaṃ pucchāma, amhākampi okāsaṃ karohi, dehi me vinicchayaṃ āvedhikāya vā nivedhikāya vā niggahe vā paggahe vā visese vā paṭivisese vā’’ti āha. Thero taṃ oloketvā ‘‘ayaṃ mahallako icchācāre ṭhito tuccho na kiñci jānātī’’ti tena saddhiṃ akathetvāva lajjamāno bījaniṃ ṭhapetvā āsanā otaritvā pariveṇaṃ pāvisi, moggallānattheropi attano pariveṇameva agamāsi.
മനുസ്സാ ഉട്ഠായ ‘‘ഗണ്ഹഥേതം തുച്ഛമഹല്ലകം, മധുരധമ്മസ്സവനം നോ സോതും ന അദാസീ’’തി അനുബന്ധിംസു. സോ പലായന്തോ വിഹാരപച്ചന്തേ ഭിന്നപദരായ വച്ചകുടിയാ പതിത്വാ ഗൂഥമക്ഖിതോ അട്ഠാസി. മനുസ്സാ തം ദിസ്വാ വിപ്പടിസാരിനോ ഹുത്വാ സത്ഥു സന്തികം അഗമംസു. സത്ഥാ തേ ദിസ്വാ ‘‘കിം ഉപാസകാ അവേലായ ആഗതത്ഥാ’’തി പുച്ഛി, മനുസ്സാ തമത്ഥം ആരോചേസും. സത്ഥാ ‘‘ന ഖോ ഉപാസകാ ഇദാനേവേസ മഹല്ലകോ ഉപ്പിലാവിതോ ഹുത്വാ അത്തനോ ബലം അജാനിത്വാ മഹാബലേഹി സദ്ധിം പയോജേത്വാ ഗൂഥമക്ഖിതോ ജാതോ, പുബ്ബേപേസ ഉപ്പിലാവിതോ ഹുത്വാ അത്തനോ ബലം അജാനിത്വാ മഹാബലേഹി സദ്ധിം പയോജേത്വാ ഗൂഥമക്ഖിതോ അഹോസീ’’തി വത്വാ തേഹി യാചിതോ അതീതം ആഹരി.
Manussā uṭṭhāya ‘‘gaṇhathetaṃ tucchamahallakaṃ, madhuradhammassavanaṃ no sotuṃ na adāsī’’ti anubandhiṃsu. So palāyanto vihārapaccante bhinnapadarāya vaccakuṭiyā patitvā gūthamakkhito aṭṭhāsi. Manussā taṃ disvā vippaṭisārino hutvā satthu santikaṃ agamaṃsu. Satthā te disvā ‘‘kiṃ upāsakā avelāya āgatatthā’’ti pucchi, manussā tamatthaṃ ārocesuṃ. Satthā ‘‘na kho upāsakā idānevesa mahallako uppilāvito hutvā attano balaṃ ajānitvā mahābalehi saddhiṃ payojetvā gūthamakkhito jāto, pubbepesa uppilāvito hutvā attano balaṃ ajānitvā mahābalehi saddhiṃ payojetvā gūthamakkhito ahosī’’ti vatvā tehi yācito atītaṃ āhari.
അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ സീഹോ ഹുത്വാ ഹിമവന്തപദേസേ പബ്ബതഗുഹായ വാസം കപ്പേസി. തസ്സാ അവിദൂരേ ഏകം സരം നിസ്സായ ബഹൂ സൂകരാ നിവാസം കപ്പേസും. തമേവ സരം നിസ്സായ താപസാപി പണ്ണസാലാസു വാസം കപ്പേസും. അഥേകദിവസം സീഹോ മഹിംസവാരണാദീസു അഞ്ഞതരം വധിത്വാ യാവദത്ഥം മംസം ഖാദിത്വാ തം സരം ഓതരിത്വാ പാനീയം പിവിത്വാ ഉത്തരി. തസ്മിം ഖണേ ഏകോ ഥൂലസൂകരോ തം സരം നിസ്സായ ഗോചരം ഗണ്ഹാതി. സീഹോ തം ദിസ്വാ ‘‘അഞ്ഞം ഏകദിവസം ഇമം ഖാദിസ്സാമി, മം ഖോ പന ദിസ്വാ പുന ന ആഗച്ഛേയ്യാ’’തി തസ്സ അനാഗമനഭയേന സരതോ ഉത്തരിത്വാ ഏകേന പസ്സേന ഗന്തും ആരഭി. സൂകരോ ഓലോകേത്വാ ‘‘ഏസ മം ദിസ്വാ മമ ഭയേന ഉപഗന്തും അസക്കോന്തോ ഭയേന പലായതി, അജ്ജ മയാ ഇമിനാ സീഹേന സദ്ധിം പയോജേതും വട്ടതീ’’തി സീസം ഉക്ഖിപിത്വാ തം യുദ്ധത്ഥായ അവ്ഹയന്തോ പഠമം ഗാഥമാഹ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto sīho hutvā himavantapadese pabbataguhāya vāsaṃ kappesi. Tassā avidūre ekaṃ saraṃ nissāya bahū sūkarā nivāsaṃ kappesuṃ. Tameva saraṃ nissāya tāpasāpi paṇṇasālāsu vāsaṃ kappesuṃ. Athekadivasaṃ sīho mahiṃsavāraṇādīsu aññataraṃ vadhitvā yāvadatthaṃ maṃsaṃ khāditvā taṃ saraṃ otaritvā pānīyaṃ pivitvā uttari. Tasmiṃ khaṇe eko thūlasūkaro taṃ saraṃ nissāya gocaraṃ gaṇhāti. Sīho taṃ disvā ‘‘aññaṃ ekadivasaṃ imaṃ khādissāmi, maṃ kho pana disvā puna na āgaccheyyā’’ti tassa anāgamanabhayena sarato uttaritvā ekena passena gantuṃ ārabhi. Sūkaro oloketvā ‘‘esa maṃ disvā mama bhayena upagantuṃ asakkonto bhayena palāyati, ajja mayā iminā sīhena saddhiṃ payojetuṃ vaṭṭatī’’ti sīsaṃ ukkhipitvā taṃ yuddhatthāya avhayanto paṭhamaṃ gāthamāha –
൫.
5.
‘‘ചതുപ്പദോ അഹം സമ്മ, ത്വമ്പി സമ്മ ചതുപ്പദോ;
‘‘Catuppado ahaṃ samma, tvampi samma catuppado;
ഏഹി സമ്മ നിവത്തസ്സു, കിം നു ഭീതോ പലായസീ’’തി.
Ehi samma nivattassu, kiṃ nu bhīto palāyasī’’ti.
സീഹോ തസ്സ കഥം സുത്വാ ‘‘സമ്മ സൂകര, അജ്ജ അമ്ഹാകം തയാ സദ്ധിം സങ്ഗാമോ നത്ഥി, ഇതോ പന സത്തമേ ദിവസേ ഇമസ്മിംയേവ ഠാനേ സങ്ഗാമോ ഹോതൂ’’തി വത്വാ പക്കാമി. സൂകരോ ‘‘സീഹേന സദ്ധിം സങ്ഗാമേസ്സാമീ’’തി ഹട്ഠപഹട്ഠോ തം പവത്തിം ഞാതകാനം ആരോചേസി. തേ തസ്സ കഥം സുത്വാ ഭീതതസിതാ ‘‘ഇദാനി ത്വം സബ്ബേപി അമ്ഹേ നാസേസ്സസി, അത്തനോ ബലം അജാനിത്വാ സീഹേന സദ്ധിം സങ്ഗാമം കത്തുകാമോതി, സീഹോ ആഗന്ത്വാ സബ്ബേപി അമ്ഹേ ജീവിതക്ഖയം പാപേസ്സതി, സാഹസികകമ്മം മാ കരീ’’തി ആഹംസു. സോപി ഭീതതസിതോ ‘‘ഇദാനി കിം കരോമീ’’തി പുച്ഛി. സൂകരാ ‘‘സമ്മ, ത്വം ഏതേസം താപസാനം ഉച്ചാരഭൂമിം ഗന്ത്വാ പൂതിഗൂഥേ സത്ത ദിവസാനി സരീരം പരിവട്ടേത്വാ സുക്ഖാപേത്വാ സത്തമേ ദിവസേ സരീരം ഉസ്സാവബിന്ദൂഹി തേമേത്വാ സീഹസ്സ ആഗമനതോ പുരിമതരം ഗന്ത്വാ വാതയോഗം ഞത്വാ ഉപരിവാതേ തിട്ഠ, സുചിജാതികോ സീഹോ തവ സരീരഗന്ധം ഘായിത്വാ തുയ്ഹം ജയം ദത്വാ ഗമിസ്സതീ’’തി ആഹംസു. സോ തഥാ കത്വാ സത്തമേ ദിവസേ തത്ഥ അട്ഠാസി. സീഹോ തസ്സ സരീരഗന്ധം ഘായിത്വാ ഗൂഥമക്ഖിതഭാവം ഞത്വാ ‘‘സമ്മ സൂകര, സുന്ദരോ തേ ലേസോ ചിന്തിതോ, സചേ ത്വം ഗൂഥമക്ഖിതോ നാഭവിസ്സ, ഇധേവ തം ജീവിതക്ഖയം അപാപേസ്സം, ഇദാനി പന തേ സരീരം നേവ മുഖേന ഡംസിതും, ന പാദേന പഹരിതും സക്കാ, ജയം തേ ദമ്മീ’’തി വത്വാ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –
Sīho tassa kathaṃ sutvā ‘‘samma sūkara, ajja amhākaṃ tayā saddhiṃ saṅgāmo natthi, ito pana sattame divase imasmiṃyeva ṭhāne saṅgāmo hotū’’ti vatvā pakkāmi. Sūkaro ‘‘sīhena saddhiṃ saṅgāmessāmī’’ti haṭṭhapahaṭṭho taṃ pavattiṃ ñātakānaṃ ārocesi. Te tassa kathaṃ sutvā bhītatasitā ‘‘idāni tvaṃ sabbepi amhe nāsessasi, attano balaṃ ajānitvā sīhena saddhiṃ saṅgāmaṃ kattukāmoti, sīho āgantvā sabbepi amhe jīvitakkhayaṃ pāpessati, sāhasikakammaṃ mā karī’’ti āhaṃsu. Sopi bhītatasito ‘‘idāni kiṃ karomī’’ti pucchi. Sūkarā ‘‘samma, tvaṃ etesaṃ tāpasānaṃ uccārabhūmiṃ gantvā pūtigūthe satta divasāni sarīraṃ parivaṭṭetvā sukkhāpetvā sattame divase sarīraṃ ussāvabindūhi temetvā sīhassa āgamanato purimataraṃ gantvā vātayogaṃ ñatvā uparivāte tiṭṭha, sucijātiko sīho tava sarīragandhaṃ ghāyitvā tuyhaṃ jayaṃ datvā gamissatī’’ti āhaṃsu. So tathā katvā sattame divase tattha aṭṭhāsi. Sīho tassa sarīragandhaṃ ghāyitvā gūthamakkhitabhāvaṃ ñatvā ‘‘samma sūkara, sundaro te leso cintito, sace tvaṃ gūthamakkhito nābhavissa, idheva taṃ jīvitakkhayaṃ apāpessaṃ, idāni pana te sarīraṃ neva mukhena ḍaṃsituṃ, na pādena paharituṃ sakkā, jayaṃ te dammī’’ti vatvā dutiyaṃ gāthamāha –
൬.
6.
‘‘അസുചി പൂതിലോമോസി, ദുഗ്ഗന്ധോ വാസി സൂകര;
‘‘Asuci pūtilomosi, duggandho vāsi sūkara;
സചേ യുജ്ജിതുകാമോസി, ജയം സമ്മ ദദാമി തേ’’തി.
Sace yujjitukāmosi, jayaṃ samma dadāmi te’’ti.
തത്ഥ പൂതിലോമോതി മീള്ഹമക്ഖിതത്താ ദുഗ്ഗന്ധലോമോ. ദുഗ്ഗന്ധോ വാസീതി അനിട്ഠജേഗുച്ഛപടികൂലഗന്ധോ ഹുത്വാ വായസി. ജയം, സമ്മ, ദദാമി തേതി ‘‘തുയ്ഹം ജയം ദേമി, അഹം പരാജിതോ, ഗച്ഛ ത്വ’’ന്തി വത്വാ സീഹോ തതോവ നിവത്തിത്വാ ഗോചരം ഗഹേത്വാ സരേ പാനീയം പിവിത്വാ പബ്ബതഗുഹമേവ ഗതോ. സൂകരോപി ‘‘സീഹോ മേ ജിതോ’’തി ഞാതകാനം ആരോചേസി . തേ ഭീതതസിതാ ‘‘പുന ഏകദിവസം ആഗച്ഛന്തോ സീഹോ സബ്ബേവ അമ്ഹേ ജീവിതക്ഖയം പാപേസ്സതീ’’തി പലായിത്വാ അഞ്ഞത്ഥ അഗമംസു.
Tattha pūtilomoti mīḷhamakkhitattā duggandhalomo. Duggandho vāsīti aniṭṭhajegucchapaṭikūlagandho hutvā vāyasi. Jayaṃ, samma, dadāmi teti ‘‘tuyhaṃ jayaṃ demi, ahaṃ parājito, gaccha tva’’nti vatvā sīho tatova nivattitvā gocaraṃ gahetvā sare pānīyaṃ pivitvā pabbataguhameva gato. Sūkaropi ‘‘sīho me jito’’ti ñātakānaṃ ārocesi . Te bhītatasitā ‘‘puna ekadivasaṃ āgacchanto sīho sabbeva amhe jīvitakkhayaṃ pāpessatī’’ti palāyitvā aññattha agamaṃsu.
സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ സൂകരോ മഹല്ലകോ അഹോസി, സീഹോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā sūkaro mahallako ahosi, sīho pana ahameva ahosi’’nti.
സൂകരജാതകവണ്ണനാ തതിയാ.
Sūkarajātakavaṇṇanā tatiyā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൧൫൩. സൂകരജാതകം • 153. Sūkarajātakaṃ