| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(๗) ๒. สุขวคฺควณฺณนา
(7) 2. Sukhavaggavaṇṇanā
๖๕. ทุติยสฺส ปฐเม สพฺพกามนิปฺผตฺติมูลกํ สุขนฺติ อนวเสสอุปโภคปริโภควตฺถุนิปฺผตฺติเหตุกํ กามสุขํฯ ปพฺพชฺชามูลกํ สุขนฺติ ปพฺพชฺชาเหตุกํ ปวิเวกสุขํฯ
65. Dutiyassa paṭhame sabbakāmanipphattimūlakaṃ sukhanti anavasesaupabhogaparibhogavatthunipphattihetukaṃ kāmasukhaṃ. Pabbajjāmūlakaṃ sukhanti pabbajjāhetukaṃ pavivekasukhaṃ.
๖๖. ทุติเย กาเมติ ปญฺจ กามคุเณ, สเพฺพปิ วา เตภูมเก ธเมฺมฯ วุตฺตเญฺหตํ ‘‘สเพฺพปิ เตภูมกา ธมฺมา กมนียเฎฺฐน กามา’’ติ (มหานิ. ๑)ฯ เนกฺขมฺมํ วุจฺจติ ปพฺพชฺชา ฆรพนฺธนโต นิกฺขนฺตตฺตาฯ นิพฺพานเมว วา –
66. Dutiye kāmeti pañca kāmaguṇe, sabbepi vā tebhūmake dhamme. Vuttañhetaṃ ‘‘sabbepi tebhūmakā dhammā kamanīyaṭṭhena kāmā’’ti (mahāni. 1). Nekkhammaṃ vuccati pabbajjā gharabandhanato nikkhantattā. Nibbānameva vā –
‘‘ปพฺพชฺชา ปฐมํ ฌานํ, นิพฺพานญฺจ วิปสฺสนา;
‘‘Pabbajjā paṭhamaṃ jhānaṃ, nibbānañca vipassanā;
สเพฺพปิ กุสลา ธมฺมา, เนกฺขมฺมนฺติ ปวุจฺจเร’’ติฯ (อิติวุ. อฎฺฐ. ๑๐๙) –
Sabbepi kusalā dhammā, nekkhammanti pavuccare’’ti. (itivu. aṭṭha. 109) –
หิ วุตฺตํฯ
Hi vuttaṃ.
๖๗. ตติเย อุปธี วุจฺจนฺติ ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา, ตนฺนิสฺสิตํ สุขํ อุปธิสุขํฯ ตปฺปฎิปกฺขโต นิรุปธิสุขํ โลกุตฺตรสุขํฯ
67. Tatiye upadhī vuccanti pañcupādānakkhandhā, tannissitaṃ sukhaṃ upadhisukhaṃ. Tappaṭipakkhato nirupadhisukhaṃ lokuttarasukhaṃ.
๖๘. จตุเตฺถ วฎฺฎปริยาปนฺนํ สุขํ วฎฺฎสุขํฯ นิพฺพานารมฺมณํ สุขํ วิวฎฺฎสุขํฯ
68. Catutthe vaṭṭapariyāpannaṃ sukhaṃ vaṭṭasukhaṃ. Nibbānārammaṇaṃ sukhaṃ vivaṭṭasukhaṃ.
๖๙. ปญฺจเม สํกิเลสนฺติ สํกิลิฎฺฐํฯ เตนาห ‘‘วฎฺฎคามิสุข’’นฺติฯ วิวฎฺฎสุขนฺติ มคฺคผลสหคตํ สุขํฯ
69. Pañcame saṃkilesanti saṃkiliṭṭhaṃ. Tenāha ‘‘vaṭṭagāmisukha’’nti. Vivaṭṭasukhanti maggaphalasahagataṃ sukhaṃ.
๗๐. ฉเฎฺฐ อริยานเมว สุขํ อริยสุขํ, อริยญฺจ ตํ สุขญฺจาติปิ อริยสุขํฯ อนริยานเมว สุขํ อนริยสุขํฯ อนริยญฺจ ตํ สุขญฺจาติปิ อนริยสุขํฯ
70. Chaṭṭhe ariyānameva sukhaṃ ariyasukhaṃ, ariyañca taṃ sukhañcātipi ariyasukhaṃ. Anariyānameva sukhaṃ anariyasukhaṃ. Anariyañca taṃ sukhañcātipi anariyasukhaṃ.
๗๑. สตฺตเม ตนฺติ เจตสิกสุขํฯ
71. Sattame tanti cetasikasukhaṃ.
๗๒. อฎฺฐเม สห ปีติยา วตฺตตีติ สปฺปีติกํ, ปีติสหคตํ สุขํฯ สภาวโต วิราคโต จ นตฺถิ เอตสฺส ปีตีติ นิปฺปีติกํ สุขํฯ อฎฺฐกถายํ ปเนตฺถ ฌานสุขเมว อุทฺธฎํ, ตถา จ ‘‘โลกิยสปฺปีติกสุขโต โลกิยนิปฺปีติกสุขํ อคฺค’’นฺติ วุตฺตํฯ โลกิยนิปฺปีติกมฺปิ หิ อคฺคํ ลพฺภเตวาติ ภูมนฺตรํ ภินฺทิตฺวา อคฺคภาโว เวทิตโพฺพฯ
72. Aṭṭhame saha pītiyā vattatīti sappītikaṃ, pītisahagataṃ sukhaṃ. Sabhāvato virāgato ca natthi etassa pītīti nippītikaṃ sukhaṃ. Aṭṭhakathāyaṃ panettha jhānasukhameva uddhaṭaṃ, tathā ca ‘‘lokiyasappītikasukhato lokiyanippītikasukhaṃ agga’’nti vuttaṃ. Lokiyanippītikampi hi aggaṃ labbhatevāti bhūmantaraṃ bhinditvā aggabhāvo veditabbo.
๗๓. นวเม สาตสภาวเมว สุขํ สาตสุขํ, น อุเปกฺขาสุขํ วิย อสาตสภาวํฯ กามเญฺจตฺถ กายวิญฺญาณสหคตมฺปิ สาตสุขเมว, อฎฺฐกถายํ ปน ‘‘ตีสุ ฌาเนสุ สุข’’เนฺตว วุตฺตํฯ
73. Navame sātasabhāvameva sukhaṃ sātasukhaṃ, na upekkhāsukhaṃ viya asātasabhāvaṃ. Kāmañcettha kāyaviññāṇasahagatampi sātasukhameva, aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘tīsu jhānesu sukha’’nteva vuttaṃ.
๗๔. ทสเม สมาธิสมฺปยุตฺตํ สุขํ สมาธิสุขํฯ น สมาธิสมฺปยุตฺตํ สุขํ อสมาธิสุขํฯ
74. Dasame samādhisampayuttaṃ sukhaṃ samādhisukhaṃ. Na samādhisampayuttaṃ sukhaṃ asamādhisukhaṃ.
๗๕. เอกาทสเม สุตฺตนฺตกถา เอสาติ ‘‘สปฺปีติกํ ฌานทฺวย’’นฺติ วุตฺตํฯ
75. Ekādasame suttantakathā esāti ‘‘sappītikaṃ jhānadvaya’’nti vuttaṃ.
๗๗. เตรสเม รูปชฺฌานํ รูปํ อุตฺตรปทโลเปน, ตํ อารมฺมณํ เอตสฺสาติ รูปารมฺมณํฯ จตุตฺถชฺฌานคฺคหณํ ปน ยทสฺส ปฎิโยคี, เตน สมานโยคกฺขมทสฺสนปรํฯ ยํ กิญฺจิ รูปนฺติ ยํ กิญฺจิ รุปฺปนลกฺขณํ รูปํฯ ตปฺปฎิเกฺขเปน อรูปํ เวทิตพฺพํฯ
77. Terasame rūpajjhānaṃ rūpaṃ uttarapadalopena, taṃ ārammaṇaṃ etassāti rūpārammaṇaṃ. Catutthajjhānaggahaṇaṃ pana yadassa paṭiyogī, tena samānayogakkhamadassanaparaṃ. Yaṃ kiñci rūpanti yaṃ kiñci ruppanalakkhaṇaṃ rūpaṃ. Tappaṭikkhepena arūpaṃ veditabbaṃ.
สุขวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Sukhavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / (๗) ๒. สุขวโคฺค • (7) 2. Sukhavaggo
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / (๗) ๒. สุขวคฺควณฺณนา • (7) 2. Sukhavaggavaṇṇanā
