Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්ගුත්තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
9. සුඛුමාලසුත්තං
9. Sukhumālasuttaṃ
39. ‘‘සුඛුමාලො අහං, භික්ඛවෙ, පරමසුඛුමාලො අච්චන්තසුඛුමාලො. මම සුදං, භික්ඛවෙ, පිතු නිවෙසනෙ පොක්ඛරණියො කාරිතා හොන්ති. එකත්ථ සුදං, භික්ඛවෙ, උප්පලං වප්පති 1, එකත්ථ පදුමං, එකත්ථ පුණ්ඩරීකං, යාවදෙව මමත්ථාය . න ඛො පනස්සාහං, භික්ඛවෙ, අකාසිකං චන්දනං ධාරෙමි 2. කාසිකං , භික්ඛවෙ, සු මෙ තං වෙඨනං හොති, කාසිකා කඤ්චුකා, කාසිකං නිවාසනං, කාසිකො උත්තරාසඞ්ගො. රත්තින්දිවං 3 ඛො පන මෙ සු තං, භික්ඛවෙ, සෙතච්ඡත්තං ධාරීයති – ‘මා නං ඵුසි සීතං වා උණ්හං වා තිණං වා රජො වා උස්සාවො වා’’’ති.
39. ‘‘Sukhumālo ahaṃ, bhikkhave, paramasukhumālo accantasukhumālo. Mama sudaṃ, bhikkhave, pitu nivesane pokkharaṇiyo kāritā honti. Ekattha sudaṃ, bhikkhave, uppalaṃ vappati 4, ekattha padumaṃ, ekattha puṇḍarīkaṃ, yāvadeva mamatthāya . Na kho panassāhaṃ, bhikkhave, akāsikaṃ candanaṃ dhāremi 5. Kāsikaṃ , bhikkhave, su me taṃ veṭhanaṃ hoti, kāsikā kañcukā, kāsikaṃ nivāsanaṃ, kāsiko uttarāsaṅgo. Rattindivaṃ 6 kho pana me su taṃ, bhikkhave, setacchattaṃ dhārīyati – ‘mā naṃ phusi sītaṃ vā uṇhaṃ vā tiṇaṃ vā rajo vā ussāvo vā’’’ti.
‘‘තස්ස මය්හං, භික්ඛවෙ, තයො පාසාදා අහෙසුං – එකො හෙමන්තිකො, එකො ගිම්හිකො, එකො වස්සිකො. සො ඛො අහං, භික්ඛවෙ, වස්සිකෙ පාසාදෙ වස්සිකෙ චත්තාරො මාසෙ නිප්පුරිසෙහි තූරියෙහි පරිචාරයමානො 7 න හෙට්ඨාපාසාදං ඔරොහාමි. යථා ඛො පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤෙසං නිවෙසනෙ දාසකම්මකරපොරිසස්ස කණාජකං භොජනං දීයති බිලඞ්ගදුතියං, එවමෙවස්සු මෙ, භික්ඛවෙ, පිතු නිවෙසනෙ දාසකම්මකරපොරිසස්ස සාලිමංසොදනො දීයති.
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, tayo pāsādā ahesuṃ – eko hemantiko, eko gimhiko, eko vassiko. So kho ahaṃ, bhikkhave, vassike pāsāde vassike cattāro māse nippurisehi tūriyehi paricārayamāno 8 na heṭṭhāpāsādaṃ orohāmi. Yathā kho pana, bhikkhave, aññesaṃ nivesane dāsakammakaraporisassa kaṇājakaṃ bhojanaṃ dīyati bilaṅgadutiyaṃ, evamevassu me, bhikkhave, pitu nivesane dāsakammakaraporisassa sālimaṃsodano dīyati.
‘‘තස්ස මය්හං, භික්ඛවෙ, එවරූපාය ඉද්ධියා සමන්නාගතස්ස එවරූපෙන ච සුඛුමාලෙන එතදහොසි – ‘අස්සුතවා ඛො පුථුජ්ජනො අත්තනා ජරාධම්මො සමානො ජරං අනතීතො පරං ජිණ්ණං දිස්වා අට්ටීයති හරායති ජිගුච්ඡති අත්තානංයෙව අතිසිත්වා, අහම්පි ඛොම්හි ජරාධම්මො ජරං අනතීතො. අහඤ්චෙව 9 ඛො පන ජරාධම්මො සමානො ජරං අනතීතො පරං ජිණ්ණං දිස්වා අට්ටීයෙය්යං හරායෙය්යං ජිගුච්ඡෙය්යං න මෙතං අස්ස පතිරූප’න්ති. තස්ස මය්හං, භික්ඛවෙ, ඉති පටිසඤ්චික්ඛතො යො යොබ්බනෙ යොබ්බනමදො සො සබ්බසො පහීයි.
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, evarūpāya iddhiyā samannāgatassa evarūpena ca sukhumālena etadahosi – ‘assutavā kho puthujjano attanā jarādhammo samāno jaraṃ anatīto paraṃ jiṇṇaṃ disvā aṭṭīyati harāyati jigucchati attānaṃyeva atisitvā, ahampi khomhi jarādhammo jaraṃ anatīto. Ahañceva 10 kho pana jarādhammo samāno jaraṃ anatīto paraṃ jiṇṇaṃ disvā aṭṭīyeyyaṃ harāyeyyaṃ jiguccheyyaṃ na metaṃ assa patirūpa’nti. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, iti paṭisañcikkhato yo yobbane yobbanamado so sabbaso pahīyi.
‘‘අස්සුතවා ඛො පුථුජ්ජනො අත්තනා බ්යාධිධම්මො සමානො බ්යාධිං අනතීතො පරං බ්යාධිතං දිස්වා අට්ටීයති හරායති ජිගුච්ඡති අත්තානංයෙව අතිසිත්වා – ‘අහම්පි ඛොම්හි බ්යාධිධම්මො බ්යාධිං අනතීතො, අහඤ්චෙව ඛො පන බ්යාධිධම්මො සමානො බ්යාධිං අනතීතො පරං බ්යාධිකං දිස්වා අට්ටීයෙය්යං හරායෙය්යං ජිගුච්ඡෙය්යං, න මෙතං අස්ස පතිරූප’න්ති. තස්ස මය්හං, භික්ඛවෙ, ඉති පටිසඤ්චික්ඛතො යො ආරොග්යෙ ආරොග්යමදො සො සබ්බසො පහීයි.
‘‘Assutavā kho puthujjano attanā byādhidhammo samāno byādhiṃ anatīto paraṃ byādhitaṃ disvā aṭṭīyati harāyati jigucchati attānaṃyeva atisitvā – ‘ahampi khomhi byādhidhammo byādhiṃ anatīto, ahañceva kho pana byādhidhammo samāno byādhiṃ anatīto paraṃ byādhikaṃ disvā aṭṭīyeyyaṃ harāyeyyaṃ jiguccheyyaṃ, na metaṃ assa patirūpa’nti. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, iti paṭisañcikkhato yo ārogye ārogyamado so sabbaso pahīyi.
‘‘අස්සුතවා ඛො පුථුජ්ජනො අත්තනා මරණධම්මො සමානො මරණං අනතීතො පරං මතං දිස්වා අට්ටීයති හරායති ජිගුච්ඡති අත්තානංයෙව අතිසිත්වා – ‘අහම්පි ඛොම්හි මරණධම්මො, මරණං අනතීතො, අහං චෙව ඛො පන මරණධම්මො සමානො මරණං අනතීතො පරං මතං දිස්වා අට්ටීයෙය්යං හරායෙය්යං ජිගුච්ඡෙය්යං, න මෙතං අස්ස පතිරූප’න්ති. තස්ස මය්හං, භික්ඛවෙ, ඉති පටිසඤ්චික්ඛතො යො ජීවිතෙ ජීවිතමදො සො සබ්බසො පහීයී’’ති.
‘‘Assutavā kho puthujjano attanā maraṇadhammo samāno maraṇaṃ anatīto paraṃ mataṃ disvā aṭṭīyati harāyati jigucchati attānaṃyeva atisitvā – ‘ahampi khomhi maraṇadhammo, maraṇaṃ anatīto, ahaṃ ceva kho pana maraṇadhammo samāno maraṇaṃ anatīto paraṃ mataṃ disvā aṭṭīyeyyaṃ harāyeyyaṃ jiguccheyyaṃ, na metaṃ assa patirūpa’nti. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, iti paṭisañcikkhato yo jīvite jīvitamado so sabbaso pahīyī’’ti.
‘‘තයොමෙ, භික්ඛවෙ, මදා. කතමෙ තයො? යොබ්බනමදො, ආරොග්යමදො, ජීවිතමදො. යොබ්බනමදමත්තො වා, භික්ඛවෙ, අස්සුතවා පුථුජ්ජනො කායෙන දුච්චරිතං චරති, වාචාය දුච්චරිතං චරති, මනසා දුච්චරිතං චරති. සො කායෙන දුච්චරිතං චරිත්වා, වාචාය දුච්චරිතං චරිත්වා, මනසා දුච්චරිතං චරිත්වා කායස්ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජති. ආරොග්යමදමත්තො වා, භික්ඛවෙ, අස්සුතවා පුථුජ්ජනො…පෙ.… ජීවිතමදමත්තො වා, භික්ඛවෙ, අස්සුතවා පුථුජ්ජනො කායෙන දුච්චරිතං චරති, වාචාය දුච්චරිතං චරති, මනසා දුච්චරිතං චරති. සො කායෙන දුච්චරිතං චරිත්වා , වාචාය දුච්චරිතං චරිත්වා, මනසා දුච්චරිතං චරිත්වා කායස්ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජති.
‘‘Tayome, bhikkhave, madā. Katame tayo? Yobbanamado, ārogyamado, jīvitamado. Yobbanamadamatto vā, bhikkhave, assutavā puthujjano kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā, vācāya duccaritaṃ caritvā, manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ārogyamadamatto vā, bhikkhave, assutavā puthujjano…pe… jīvitamadamatto vā, bhikkhave, assutavā puthujjano kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā , vācāya duccaritaṃ caritvā, manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.
‘‘යොබ්බනමදමත්තො වා, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සික්ඛං පච්චක්ඛාය හීනායාවත්තති. ආරොග්යමදමත්තො වා, භික්ඛවෙ, භික්ඛු…පෙ.… ජීවිතමදමත්තො වා, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සික්ඛං පච්චක්ඛාය හීනායාවත්තතී’’ති.
‘‘Yobbanamadamatto vā, bhikkhave, bhikkhu sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Ārogyamadamatto vā, bhikkhave, bhikkhu…pe… jīvitamadamatto vā, bhikkhave, bhikkhu sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattatī’’ti.
‘‘බ්යාධිධම්මා ජරාධම්මා, අථො මරණධම්මිනො;
‘‘Byādhidhammā jarādhammā, atho maraṇadhammino;
යථාධම්මා 11 තථාසන්තා, ජිගුච්ඡන්ති පුථුජ්ජනා.
Yathādhammā 12 tathāsantā, jigucchanti puthujjanā.
‘‘අහඤ්චෙ තං ජිගුච්ඡෙය්යං, එවංධම්මෙසු පාණිසු;
‘‘Ahañce taṃ jiguccheyyaṃ, evaṃdhammesu pāṇisu;
න මෙතං පතිරූපස්ස, මම එවං විහාරිනො.
Na metaṃ patirūpassa, mama evaṃ vihārino.
‘‘සොහං එවං විහරන්තො, ඤත්වා ධම්මං නිරූපධිං;
‘‘Sohaṃ evaṃ viharanto, ñatvā dhammaṃ nirūpadhiṃ;
ආරොග්යෙ යොබ්බනස්මිඤ්ච, ජීවිතස්මිඤ්ච යෙ මදා.
Ārogye yobbanasmiñca, jīvitasmiñca ye madā.
‘‘සබ්බෙ මදෙ අභිභොස්මි 13, නෙක්ඛම්මෙ දට්ඨු ඛෙමතං;
‘‘Sabbe made abhibhosmi 14, nekkhamme daṭṭhu khemataṃ;
තස්ස මෙ අහු උස්සාහො, නිබ්බානං අභිපස්සතො.
Tassa me ahu ussāho, nibbānaṃ abhipassato.
‘‘නාහං භබ්බො එතරහි, කාමානි පටිසෙවිතුං;
‘‘Nāhaṃ bhabbo etarahi, kāmāni paṭisevituṃ;
අනිවත්ති භවිස්සාමි, බ්රහ්මචරියපරායණො’’ති. නවමං;
Anivatti bhavissāmi, brahmacariyaparāyaṇo’’ti. navamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (අට්ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 9. සුඛුමාලසුත්තවණ්ණනා • 9. Sukhumālasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 9. සුඛුමාලසුත්තවණ්ණනා • 9. Sukhumālasuttavaṇṇanā