| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៩. សុខុមាលសុត្តវណ្ណនា
9. Sukhumālasuttavaṇṇanā
៣៩. នវមេ និទ្ទុក្ខោតិ កាយិកចេតសិកទុក្ខវិរហិតោ។ សទុក្ខេ ហិ សវិឃាតេ សុខុមាលត្តា អនវសរា, តស្មា សុខិតោ និទ្ទុក្ខតាយ សុខុមាលោ នាម។ យាវស្ស សុខុមាលត្តា បរមុក្កំសគតាតិ អាហ ‘‘បរមសុខុមាលោ’’តិ។ អតិវិយ សុខុមាលោតិ អត្ថោ។ អន្តមតីតំ អច្ចន្តំ។ សព្ពទា សុខុមាលោតិ អាហ ‘‘សតតនិទ្ទុក្ខោ’’តិ។ ចរិយកាលេតិ ពោធិចរិយាយ ចរណកាលេ។ តេនាតិ ពោធិសត្តេន។ អញ្ញត្ថ បន បទុមន្តិ រត្តំ កមលំ។ បុណ្ឌរីកន្តិ សេតំ វុច្ចតិ។ ឥតរាតិ ឥតរបោក្ខរណិយោ។ ‘‘ពោធិសត្តស្ស កិរា’’តិអាទិកំ បោក្ខរណីនំ ឧប្បត្តិទស្សនំ។ កុទ្ទាលកម្មការេតិ ខណកេ។ បោក្ខរណិដ្ឋានានីតិ បោក្ខរណិខណនយោគ្គដ្ឋានានិ។ គណ្ហាបេសីតិ ខណាបេសិ។ បោក្ខរណិសទ្ទោ ចេត្ថ តាទិសេ ជលាសយេ និរុឡ្ហោ ទដ្ឋព្ពោ បង្កជាទិសទ្ទា វិយ។ សោបានពាហុកានំ មត្ថកដ្ឋានំ ឧណ្ហីសន្តិ អធិប្បេតំ។ ឧទកសេចននាឡិកាតិ ឧទកច្ឆដាវិស្សជ្ជននាឡិយន្តានិ។ បញ្ចវិធាតិ វណ្ណវសេន ជាតិវសេន ច។
39. Navame niddukkhoti kāyikacetasikadukkhavirahito. Sadukkhe hi savighāte sukhumālattā anavasarā, tasmā sukhito niddukkhatāya sukhumālo nāma. Yāvassa sukhumālattā paramukkaṃsagatāti āha ‘‘paramasukhumālo’’ti. Ativiya sukhumāloti attho. Antamatītaṃ accantaṃ. Sabbadā sukhumāloti āha ‘‘satataniddukkho’’ti. Cariyakāleti bodhicariyāya caraṇakāle. Tenāti bodhisattena. Aññattha pana padumanti rattaṃ kamalaṃ. Puṇḍarīkanti setaṃ vuccati. Itarāti itarapokkharaṇiyo. ‘‘Bodhisattassa kirā’’tiādikaṃ pokkharaṇīnaṃ uppattidassanaṃ. Kuddālakammakāreti khaṇake. Pokkharaṇiṭṭhānānīti pokkharaṇikhaṇanayoggaṭṭhānāni. Gaṇhāpesīti khaṇāpesi. Pokkharaṇisaddo cettha tādise jalāsaye niruḷho daṭṭhabbo paṅkajādisaddā viya. Sopānabāhukānaṃ matthakaṭṭhānaṃ uṇhīsanti adhippetaṃ. Udakasecananāḷikāti udakacchaṭāvissajjananāḷiyantāni. Pañcavidhāti vaṇṇavasena jātivasena ca.
ខោ បនស្សាតិ និបាតមត្តំ។ កាសិក-សទ្ទោ អតិវិយ សណ្ហេ សុខុមេ មហគ្ឃវត្ថេ និរុឡ្ហោ, អញ្ញស្មិម្បិ តថាជាតិកេ រុឡ្ហិវសេន បវត្តតីតិ ទដ្ឋព្ពំ។ តេនាហ ‘‘អកាសិកំ ចន្ទន’’ន្តិ។ ហេមន្តេ វាសោ ហេមន្តំ, ហេមន្តំ អរហតីតិ ហេមន្តិកោ, បាសាទោ។ ‘‘ឥតរេសុបិ ឯសេវ នយោ’’តិ វត្វា តទេវ នេសំ អរហតំ ទស្សេតុំ ‘‘តត្ថ ហេមន្តិកោ’’តិអាទិ វុត្តំ។ សជាលានីតិ សជាលវាតបានានិ, ឧទកយន្តានីតិ ឧទកធារាវិស្សន្ទនកយន្តានិ។ បាសាទមត្ថកេតិ បាសាទស្ស ឧបរិអាកាសតលេ។ ពន្ធិត្វាតិ បយោជិតយន្តេ សុក្ខមហិំសចម្មំ ពន្ធិត្វា។ យន្តំ បរិវត្តេត្វាតិ យថាបយោជិតំ យន្តំ បាសាណារោបនត្ថញ្ចេវ បុន តេសំ វិស្សជ្ជនត្ថញ្ច បរិវត្តេត្វា។ តស្មិំ វិស្សជ្ជេន្តីតិ ឆទនបិដ្ឋេ ពទ្ធសុក្ខមហិំសចម្មេ វិស្សជ្ជេន្តិ។
Kho panassāti nipātamattaṃ. Kāsika-saddo ativiya saṇhe sukhume mahagghavatthe niruḷho, aññasmimpi tathājātike ruḷhivasena pavattatīti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘akāsikaṃ candana’’nti. Hemante vāso hemantaṃ, hemantaṃ arahatīti hemantiko, pāsādo. ‘‘Itaresupi eseva nayo’’ti vatvā tadeva nesaṃ arahataṃ dassetuṃ ‘‘tattha hemantiko’’tiādi vuttaṃ. Sajālānīti sajālavātapānāni, udakayantānīti udakadhārāvissandanakayantāni. Pāsādamatthaketi pāsādassa upariākāsatale. Bandhitvāti payojitayante sukkhamahiṃsacammaṃ bandhitvā. Yantaṃ parivattetvāti yathāpayojitaṃ yantaṃ pāsāṇāropanatthañceva puna tesaṃ vissajjanatthañca parivattetvā. Tasmiṃ vissajjentīti chadanapiṭṭhe baddhasukkhamahiṃsacamme vissajjenti.
សហស្សថាមន្តិ បុរិសសហស្សពលំ, បុរិសសហស្សេន វហិតព្ពភារវហំ។ បល្លង្កេ និសិន្នោវាតិ រតនមយបល្លង្កេ យថានិសិន្នោ ឯវ។ ឧប្បតនាការបត្តន្តិ ឧប្បតិត្វា ឋិតំ វិយ។ ជិយំ បោថេន្តស្សាតិ ជិយាឃាតំ ករោន្តស្ស។ ជិយប្បហារសទ្ទោតិ ជិយាឃាតសទ្ទោ។ យន្តេ ពទ្ធន្តិ យន្តពទ្ធំ កត្វា ឋបិតំ។ សទ្ទន្តរេតិ ថាមមជ្ឈិមស្ស បុរិសស្ស សទ្ទសវនដ្ឋានេ។ គាវុតស្ស ចតុត្ថោ ភាគោ កោសោតិបិ វុច្ចតិ ទ្វិសហស្សទណ្ឌប្បមាណដ្ឋានំ។
Sahassathāmanti purisasahassabalaṃ, purisasahassena vahitabbabhāravahaṃ. Pallaṅke nisinnovāti ratanamayapallaṅke yathānisinno eva. Uppatanākārapattanti uppatitvā ṭhitaṃ viya. Jiyaṃ pothentassāti jiyāghātaṃ karontassa. Jiyappahārasaddoti jiyāghātasaddo. Yante baddhanti yantabaddhaṃ katvā ṭhapitaṃ. Saddantareti thāmamajjhimassa purisassa saddasavanaṭṭhāne. Gāvutassa catuttho bhāgo kosotipi vuccati dvisahassadaṇḍappamāṇaṭṭhānaṃ.
សព្ពដ្ឋានានីតិ មហាបុរិសស្ស តានិ តានិ សព្ពានិ វសនដ្ឋានានិ។ សិខាពទ្ធោតិ បុរិសសភាវស្សេវ វិសេសតោ ទស្សនមេតំ។ ន ឧប្បិលាវិតភាវត្ថន្តិ ឧប្បិលាវិតភាវសង្ខាតំ អត្ថំ ន កថេសីតិ អត្ថោ។ តស្ស ហិ ពោធិមូលេយេវ សេតុឃាតោ។ តេនេវាតិ អប្បមាទលក្ខណស្ស ទីបនតោ ឯវ។ អត្តានំ អតិក្កមិត្វាតិ អត្តនោ ជរាបត្តិំ អចិន្តេត្វា អដ្ដីយតិ។ ន បនេស មគ្គេន បហីនោ តទា មគ្គស្ស អនធិគតត្តា។ សិក្ខំ បដិក្ខិបិត្វាតិ យថាសមាទិន្នសិក្ខំ បហាយ។
Sabbaṭṭhānānīti mahāpurisassa tāni tāni sabbāni vasanaṭṭhānāni. Sikhābaddhoti purisasabhāvasseva visesato dassanametaṃ. Na uppilāvitabhāvatthanti uppilāvitabhāvasaṅkhātaṃ atthaṃ na kathesīti attho. Tassa hi bodhimūleyeva setughāto. Tenevāti appamādalakkhaṇassa dīpanato eva. Attānaṃ atikkamitvāti attano jarāpattiṃ acintetvā aṭṭīyati. Na panesa maggena pahīno tadā maggassa anadhigatattā. Sikkhaṃ paṭikkhipitvāti yathāsamādinnasikkhaṃ pahāya.
អវិបរីតព្យាធិអាទិសភាវាវាតិ ឯកន្តេន ព្យាធិអាទិសភាវា ឯវ។ ឯវំ ជិគុច្ឆាវិហារេនាតិ ឯវំ សកលស្សេវ វដ្ដទុក្ខស្ស ជិគុច្ឆនវិហារេន វិហរន្តស្ស។ ឯវំ ជិគុច្ឆនន្តិ ឯវំ បរស្ស ជិគុច្ឆនំ។ បរំ អជិគុច្ឆមានោតិ ករុណាយនេន ឯវំ បរំ អជិគុច្ឆន្តោ។ អភិភោស្មីតិ អភិភវិតា អស្មិ។ ឧស្សាហោ អហូតិ ចតុរង្គសមន្នាគតំ វីរិយមេវ ចតុព្ពិធសម្មប្បធានវីរិយញ្ច អហោសិ, យេន មគ្គព្រហ្មចរិយបរាយណោ ជាតោ។
Aviparītabyādhiādisabhāvāvāti ekantena byādhiādisabhāvā eva. Evaṃ jigucchāvihārenāti evaṃ sakalasseva vaṭṭadukkhassa jigucchanavihārena viharantassa. Evaṃ jigucchananti evaṃ parassa jigucchanaṃ. Paraṃ ajigucchamānoti karuṇāyanena evaṃ paraṃ ajigucchanto. Abhibhosmīti abhibhavitā asmi. Ussāho ahūti caturaṅgasamannāgataṃ vīriyameva catubbidhasammappadhānavīriyañca ahosi, yena maggabrahmacariyaparāyaṇo jāto.
សុខុមាលសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Sukhumālasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៩. សុខុមាលសុត្តំ • 9. Sukhumālasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៩. សុខុមាលសុត្តវណ្ណនា • 9. Sukhumālasuttavaṇṇanā
