| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೯. ಸುಖುಮಾಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Sukhumālasuttavaṇṇanā
೩೯. ನವಮೇ ನಿದ್ದುಕ್ಖೋತಿ ಕಾಯಿಕಚೇತಸಿಕದುಕ್ಖವಿರಹಿತೋ। ಸದುಕ್ಖೇ ಹಿ ಸವಿಘಾತೇ ಸುಖುಮಾಲತ್ತಾ ಅನವಸರಾ, ತಸ್ಮಾ ಸುಖಿತೋ ನಿದ್ದುಕ್ಖತಾಯ ಸುಖುಮಾಲೋ ನಾಮ। ಯಾವಸ್ಸ ಸುಖುಮಾಲತ್ತಾ ಪರಮುಕ್ಕಂಸಗತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಪರಮಸುಖುಮಾಲೋ’’ತಿ। ಅತಿವಿಯ ಸುಖುಮಾಲೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನ್ತಮತೀತಂ ಅಚ್ಚನ್ತಂ। ಸಬ್ಬದಾ ಸುಖುಮಾಲೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸತತನಿದ್ದುಕ್ಖೋ’’ತಿ। ಚರಿಯಕಾಲೇತಿ ಬೋಧಿಚರಿಯಾಯ ಚರಣಕಾಲೇ। ತೇನಾತಿ ಬೋಧಿಸತ್ತೇನ। ಅಞ್ಞತ್ಥ ಪನ ಪದುಮನ್ತಿ ರತ್ತಂ ಕಮಲಂ। ಪುಣ್ಡರೀಕನ್ತಿ ಸೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ। ಇತರಾತಿ ಇತರಪೋಕ್ಖರಣಿಯೋ। ‘‘ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಕಿರಾ’’ತಿಆದಿಕಂ ಪೋಕ್ಖರಣೀನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿದಸ್ಸನಂ। ಕುದ್ದಾಲಕಮ್ಮಕಾರೇತಿ ಖಣಕೇ। ಪೋಕ್ಖರಣಿಟ್ಠಾನಾನೀತಿ ಪೋಕ್ಖರಣಿಖಣನಯೋಗ್ಗಟ್ಠಾನಾನಿ। ಗಣ್ಹಾಪೇಸೀತಿ ಖಣಾಪೇಸಿ। ಪೋಕ್ಖರಣಿಸದ್ದೋ ಚೇತ್ಥ ತಾದಿಸೇ ಜಲಾಸಯೇ ನಿರುಳ್ಹೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ ಪಙ್ಕಜಾದಿಸದ್ದಾ ವಿಯ। ಸೋಪಾನಬಾಹುಕಾನಂ ಮತ್ಥಕಟ್ಠಾನಂ ಉಣ್ಹೀಸನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ। ಉದಕಸೇಚನನಾಳಿಕಾತಿ ಉದಕಚ್ಛಟಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನನಾಳಿಯನ್ತಾನಿ। ಪಞ್ಚವಿಧಾತಿ ವಣ್ಣವಸೇನ ಜಾತಿವಸೇನ ಚ।
39. Navame niddukkhoti kāyikacetasikadukkhavirahito. Sadukkhe hi savighāte sukhumālattā anavasarā, tasmā sukhito niddukkhatāya sukhumālo nāma. Yāvassa sukhumālattā paramukkaṃsagatāti āha ‘‘paramasukhumālo’’ti. Ativiya sukhumāloti attho. Antamatītaṃ accantaṃ. Sabbadā sukhumāloti āha ‘‘satataniddukkho’’ti. Cariyakāleti bodhicariyāya caraṇakāle. Tenāti bodhisattena. Aññattha pana padumanti rattaṃ kamalaṃ. Puṇḍarīkanti setaṃ vuccati. Itarāti itarapokkharaṇiyo. ‘‘Bodhisattassa kirā’’tiādikaṃ pokkharaṇīnaṃ uppattidassanaṃ. Kuddālakammakāreti khaṇake. Pokkharaṇiṭṭhānānīti pokkharaṇikhaṇanayoggaṭṭhānāni. Gaṇhāpesīti khaṇāpesi. Pokkharaṇisaddo cettha tādise jalāsaye niruḷho daṭṭhabbo paṅkajādisaddā viya. Sopānabāhukānaṃ matthakaṭṭhānaṃ uṇhīsanti adhippetaṃ. Udakasecananāḷikāti udakacchaṭāvissajjananāḷiyantāni. Pañcavidhāti vaṇṇavasena jātivasena ca.
ಖೋ ಪನಸ್ಸಾತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಕಾಸಿಕ-ಸದ್ದೋ ಅತಿವಿಯ ಸಣ್ಹೇ ಸುಖುಮೇ ಮಹಗ್ಘವತ್ಥೇ ನಿರುಳ್ಹೋ, ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ತಥಾಜಾತಿಕೇ ರುಳ್ಹಿವಸೇನ ಪವತ್ತತೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅಕಾಸಿಕಂ ಚನ್ದನ’’ನ್ತಿ। ಹೇಮನ್ತೇ ವಾಸೋ ಹೇಮನ್ತಂ, ಹೇಮನ್ತಂ ಅರಹತೀತಿ ಹೇಮನ್ತಿಕೋ, ಪಾಸಾದೋ। ‘‘ಇತರೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತದೇವ ನೇಸಂ ಅರಹತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ತತ್ಥ ಹೇಮನ್ತಿಕೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಸಜಾಲಾನೀತಿ ಸಜಾಲವಾತಪಾನಾನಿ, ಉದಕಯನ್ತಾನೀತಿ ಉದಕಧಾರಾವಿಸ್ಸನ್ದನಕಯನ್ತಾನಿ। ಪಾಸಾದಮತ್ಥಕೇತಿ ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಉಪರಿಆಕಾಸತಲೇ। ಬನ್ಧಿತ್ವಾತಿ ಪಯೋಜಿತಯನ್ತೇ ಸುಕ್ಖಮಹಿಂಸಚಮ್ಮಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ। ಯನ್ತಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾತಿ ಯಥಾಪಯೋಜಿತಂ ಯನ್ತಂ ಪಾಸಾಣಾರೋಪನತ್ಥಞ್ಚೇವ ಪುನ ತೇಸಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನತ್ಥಞ್ಚ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ। ತಸ್ಮಿಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತೀತಿ ಛದನಪಿಟ್ಠೇ ಬದ್ಧಸುಕ್ಖಮಹಿಂಸಚಮ್ಮೇ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತಿ।
Kho panassāti nipātamattaṃ. Kāsika-saddo ativiya saṇhe sukhume mahagghavatthe niruḷho, aññasmimpi tathājātike ruḷhivasena pavattatīti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘akāsikaṃ candana’’nti. Hemante vāso hemantaṃ, hemantaṃ arahatīti hemantiko, pāsādo. ‘‘Itaresupi eseva nayo’’ti vatvā tadeva nesaṃ arahataṃ dassetuṃ ‘‘tattha hemantiko’’tiādi vuttaṃ. Sajālānīti sajālavātapānāni, udakayantānīti udakadhārāvissandanakayantāni. Pāsādamatthaketi pāsādassa upariākāsatale. Bandhitvāti payojitayante sukkhamahiṃsacammaṃ bandhitvā. Yantaṃ parivattetvāti yathāpayojitaṃ yantaṃ pāsāṇāropanatthañceva puna tesaṃ vissajjanatthañca parivattetvā. Tasmiṃ vissajjentīti chadanapiṭṭhe baddhasukkhamahiṃsacamme vissajjenti.
ಸಹಸ್ಸಥಾಮನ್ತಿ ಪುರಿಸಸಹಸ್ಸಬಲಂ, ಪುರಿಸಸಹಸ್ಸೇನ ವಹಿತಬ್ಬಭಾರವಹಂ। ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ನಿಸಿನ್ನೋವಾತಿ ರತನಮಯಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ಯಥಾನಿಸಿನ್ನೋ ಏವ। ಉಪ್ಪತನಾಕಾರಪತ್ತನ್ತಿ ಉಪ್ಪತಿತ್ವಾ ಠಿತಂ ವಿಯ। ಜಿಯಂ ಪೋಥೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಜಿಯಾಘಾತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ। ಜಿಯಪ್ಪಹಾರಸದ್ದೋತಿ ಜಿಯಾಘಾತಸದ್ದೋ। ಯನ್ತೇ ಬದ್ಧನ್ತಿ ಯನ್ತಬದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಠಪಿತಂ। ಸದ್ದನ್ತರೇತಿ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸದ್ದಸವನಟ್ಠಾನೇ। ಗಾವುತಸ್ಸ ಚತುತ್ಥೋ ಭಾಗೋ ಕೋಸೋತಿಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ದ್ವಿಸಹಸ್ಸದಣ್ಡಪ್ಪಮಾಣಟ್ಠಾನಂ।
Sahassathāmanti purisasahassabalaṃ, purisasahassena vahitabbabhāravahaṃ. Pallaṅke nisinnovāti ratanamayapallaṅke yathānisinno eva. Uppatanākārapattanti uppatitvā ṭhitaṃ viya. Jiyaṃ pothentassāti jiyāghātaṃ karontassa. Jiyappahārasaddoti jiyāghātasaddo. Yante baddhanti yantabaddhaṃ katvā ṭhapitaṃ. Saddantareti thāmamajjhimassa purisassa saddasavanaṭṭhāne. Gāvutassa catuttho bhāgo kosotipi vuccati dvisahassadaṇḍappamāṇaṭṭhānaṃ.
ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನಾನೀತಿ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ತಾನಿ ತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ವಸನಟ್ಠಾನಾನಿ। ಸಿಖಾಬದ್ಧೋತಿ ಪುರಿಸಸಭಾವಸ್ಸೇವ ವಿಸೇಸತೋ ದಸ್ಸನಮೇತಂ। ನ ಉಪ್ಪಿಲಾವಿತಭಾವತ್ಥನ್ತಿ ಉಪ್ಪಿಲಾವಿತಭಾವಸಙ್ಖಾತಂ ಅತ್ಥಂ ನ ಕಥೇಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಬೋಧಿಮೂಲೇಯೇವ ಸೇತುಘಾತೋ। ತೇನೇವಾತಿ ಅಪ್ಪಮಾದಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ದೀಪನತೋ ಏವ। ಅತ್ತಾನಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಜರಾಪತ್ತಿಂ ಅಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಅಟ್ಟೀಯತಿ। ನ ಪನೇಸ ಮಗ್ಗೇನ ಪಹೀನೋ ತದಾ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅನಧಿಗತತ್ತಾ। ಸಿಕ್ಖಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾತಿ ಯಥಾಸಮಾದಿನ್ನಸಿಕ್ಖಂ ಪಹಾಯ।
Sabbaṭṭhānānīti mahāpurisassa tāni tāni sabbāni vasanaṭṭhānāni. Sikhābaddhoti purisasabhāvasseva visesato dassanametaṃ. Na uppilāvitabhāvatthanti uppilāvitabhāvasaṅkhātaṃ atthaṃ na kathesīti attho. Tassa hi bodhimūleyeva setughāto. Tenevāti appamādalakkhaṇassa dīpanato eva. Attānaṃ atikkamitvāti attano jarāpattiṃ acintetvā aṭṭīyati. Na panesa maggena pahīno tadā maggassa anadhigatattā. Sikkhaṃ paṭikkhipitvāti yathāsamādinnasikkhaṃ pahāya.
ಅವಿಪರೀತಬ್ಯಾಧಿಆದಿಸಭಾವಾವಾತಿ ಏಕನ್ತೇನ ಬ್ಯಾಧಿಆದಿಸಭಾವಾ ಏವ। ಏವಂ ಜಿಗುಚ್ಛಾವಿಹಾರೇನಾತಿ ಏವಂ ಸಕಲಸ್ಸೇವ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಸ್ಸ ಜಿಗುಚ್ಛನವಿಹಾರೇನ ವಿಹರನ್ತಸ್ಸ। ಏವಂ ಜಿಗುಚ್ಛನನ್ತಿ ಏವಂ ಪರಸ್ಸ ಜಿಗುಚ್ಛನಂ। ಪರಂ ಅಜಿಗುಚ್ಛಮಾನೋತಿ ಕರುಣಾಯನೇನ ಏವಂ ಪರಂ ಅಜಿಗುಚ್ಛನ್ತೋ। ಅಭಿಭೋಸ್ಮೀತಿ ಅಭಿಭವಿತಾ ಅಸ್ಮಿ। ಉಸ್ಸಾಹೋ ಅಹೂತಿ ಚತುರಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ವೀರಿಯಮೇವ ಚತುಬ್ಬಿಧಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನವೀರಿಯಞ್ಚ ಅಹೋಸಿ, ಯೇನ ಮಗ್ಗಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಪರಾಯಣೋ ಜಾತೋ।
Aviparītabyādhiādisabhāvāvāti ekantena byādhiādisabhāvā eva. Evaṃ jigucchāvihārenāti evaṃ sakalasseva vaṭṭadukkhassa jigucchanavihārena viharantassa. Evaṃ jigucchananti evaṃ parassa jigucchanaṃ. Paraṃ ajigucchamānoti karuṇāyanena evaṃ paraṃ ajigucchanto. Abhibhosmīti abhibhavitā asmi. Ussāho ahūti caturaṅgasamannāgataṃ vīriyameva catubbidhasammappadhānavīriyañca ahosi, yena maggabrahmacariyaparāyaṇo jāto.
ಸುಖುಮಾಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sukhumālasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೯. ಸುಖುಮಾಲಸುತ್ತಂ • 9. Sukhumālasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಸುಖುಮಾಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Sukhumālasuttavaṇṇanā
