| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
៥. សុក្កធម្មសុត្តវណ្ណនា
5. Sukkadhammasuttavaṇṇanā
៤២. បញ្ចមេ សុក្កាតិ ន វណ្ណសុក្កតាយ សុក្កា, សុក្កភាវាយ បន បរមវោទានាយ សំវត្តន្តីតិ និប្ផត្តិសុក្កតាយ សុក្កា។ សរសេនបិ សព្ពេ កុសលា ធម្មា សុក្កា ឯវ កណ្ហភាវបដិបក្ខតោ ។ តេសញ្ហិ ឧប្បត្តិយា ចិត្តំ បភស្សរំ ហោតិ បរិសុទ្ធំ។ ធម្មាតិ កុសលា ធម្មា។ លោកន្តិ សត្តលោកំ។ បាលេន្តីតិ អាធារសន្ធារណេន មរិយាទំ ឋបេន្តា រក្ខន្តិ។ ហិរី ច ឱត្តប្បញ្ចាតិ ឯត្ថ ហិរិយតិ ហិរិយិតព្ពេន, ហិរិយន្តិ ឯតេនាតិ វា ហិរី។ វុត្តម្បិ ចេតំ ‘‘យំ ហិរិយតិ ហិរិយិតព្ពេន, ហិរិយតិ បាបកានំ អកុសលានំ ធម្មានំ សមាបត្តិយា, អយំ វុច្ចតិ ហិរី’’តិ (ធ. ស. ៣០)។ ឱត្តប្បតិ ឱត្តប្បិតព្ពេន, ឱត្តប្បន្តិ ឯតេនាតិ វា ឱត្តប្បំ។ វុត្តម្បិចេតំ ‘‘យំ ឱត្តប្បតិ ឱត្តប្បិតព្ពេន, ឱត្តប្បតិ បាបកានំ អកុសលានំ ធម្មានំ សមាបត្តិយា, ឥទំ វុច្ចតិ ឱត្តប្ប’’ន្តិ (ធ. ស. ៣១)។
42. Pañcame sukkāti na vaṇṇasukkatāya sukkā, sukkabhāvāya pana paramavodānāya saṃvattantīti nipphattisukkatāya sukkā. Sarasenapi sabbe kusalā dhammā sukkā eva kaṇhabhāvapaṭipakkhato . Tesañhi uppattiyā cittaṃ pabhassaraṃ hoti parisuddhaṃ. Dhammāti kusalā dhammā. Lokanti sattalokaṃ. Pālentīti ādhārasandhāraṇena mariyādaṃ ṭhapentā rakkhanti. Hirī ca ottappañcāti ettha hiriyati hiriyitabbena, hiriyanti etenāti vā hirī. Vuttampi cetaṃ ‘‘yaṃ hiriyati hiriyitabbena, hiriyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā, ayaṃ vuccati hirī’’ti (dha. sa. 30). Ottappati ottappitabbena, ottappanti etenāti vā ottappaṃ. Vuttampicetaṃ ‘‘yaṃ ottappati ottappitabbena, ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā, idaṃ vuccati ottappa’’nti (dha. sa. 31).
តត្ថ អជ្ឈត្តសមុដ្ឋានា ហិរី, ពហិទ្ធាសមុដ្ឋានំ ឱត្តប្បំ។ អត្តាធិបតេយ្យា ហិរី, លោកាធិបតេយ្យំ ឱត្តប្បំ។ លជ្ជាសភាវសណ្ឋិតា ហិរី, ភយសភាវសណ្ឋិតំ ឱត្តប្បំ។ សប្បតិស្សវលក្ខណា ហិរី, វជ្ជភីរុកភយទស្សាវិលក្ខណំ ឱត្តប្បំ។
Tattha ajjhattasamuṭṭhānā hirī, bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ. Attādhipateyyā hirī, lokādhipateyyaṃ ottappaṃ. Lajjāsabhāvasaṇṭhitā hirī, bhayasabhāvasaṇṭhitaṃ ottappaṃ. Sappatissavalakkhaṇā hirī, vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappaṃ.
តត្ថ អជ្ឈត្តសមុដ្ឋានំ ហិរិំ ចតូហិ ការណេហិ សមុដ្ឋាបេតិ – ជាតិំ បច្ចវេក្ខិត្វា, វយំ បច្ចវេក្ខិត្វា, សូរភាវំ បច្ចវេក្ខិត្វា, ពាហុសច្ចំ បច្ចវេក្ខិត្វា។ កថំ? ‘‘បាបករណំ នាមេតំ ន ជាតិសម្បន្នានំ កម្មំ, ហីនជច្ចានំ កេវដ្ដាទីនំ កម្មំ, មាទិសស្ស ជាតិសម្បន្នស្ស ឥទំ កម្មំ កាតុំ ន យុត្ត’’ន្តិ ឯវំ តាវ ជាតិំ បច្ចវេក្ខិត្វា បាណាតិបាតាទិបាបកម្មំ អករោន្តោ ហិរិំ សមុដ្ឋាបេតិ។ តថា ‘‘បាបករណំ នាមេតំ ទហរេហិ កត្តព្ពកម្មំ, មាទិសស្ស វយេ ឋិតស្ស ឥទំ កម្មំ កាតុំ ន យុត្ត’’ន្តិ ឯវំ វយំ បច្ចវេក្ខិត្វា បាណាតិបាតាទិបាបកម្មំ អករោន្តោ ហិរិំ សមុដ្ឋាបេតិ។ តថា ‘‘បាបករណំ នាមេតំ ទុព្ពលជាតិកានំ កម្មំ, មាទិសស្ស សូរភាវសម្បន្នស្ស ឥទំ កម្មំ កាតុំ ន យុត្ត’’ន្តិ ឯវំ សូរភាវំ បច្ចវេក្ខិត្វា បាណាតិបាតាទិបាបកម្មំ អករោន្តោ ហិរិំ សមុដ្ឋាបេតិ។ តថា ‘‘បាបករណំ នាមេតំ អន្ធពាលានំ កម្មំ, ន បណ្ឌិតានំ, មាទិសស្ស បណ្ឌិតស្ស ពហុស្សុតស្ស ឥទំ កម្មំ កាតុំ ន យុត្ត’’ន្តិ ឯវំ ពាហុសច្ចំ បច្ចវេក្ខិត្វា បាណាតិបាតាទិបាបកម្មំ អករោន្តោ ហិរិំ សមុដ្ឋាបេតិ។ ឯវំ អជ្ឈត្តសមុដ្ឋានំ ហិរិំ ចតូហិ ការណេហិ សមុដ្ឋាបេតិ។ សមុដ្ឋាបេត្វា ច បន អត្តនោ ចិត្តេ ហិរិំ បវេសេត្វា បាបកម្មំ ន ករោតិ។ ឯវំ ហិរី អជ្ឈត្តសមុដ្ឋានា នាម ហោតិ។
Tattha ajjhattasamuṭṭhānaṃ hiriṃ catūhi kāraṇehi samuṭṭhāpeti – jātiṃ paccavekkhitvā, vayaṃ paccavekkhitvā, sūrabhāvaṃ paccavekkhitvā, bāhusaccaṃ paccavekkhitvā. Kathaṃ? ‘‘Pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ na jātisampannānaṃ kammaṃ, hīnajaccānaṃ kevaṭṭādīnaṃ kammaṃ, mādisassa jātisampannassa idaṃ kammaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ tāva jātiṃ paccavekkhitvā pāṇātipātādipāpakammaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ daharehi kattabbakammaṃ, mādisassa vaye ṭhitassa idaṃ kammaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ vayaṃ paccavekkhitvā pāṇātipātādipāpakammaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ dubbalajātikānaṃ kammaṃ, mādisassa sūrabhāvasampannassa idaṃ kammaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ sūrabhāvaṃ paccavekkhitvā pāṇātipātādipāpakammaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ andhabālānaṃ kammaṃ, na paṇḍitānaṃ, mādisassa paṇḍitassa bahussutassa idaṃ kammaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ bāhusaccaṃ paccavekkhitvā pāṇātipātādipāpakammaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Evaṃ ajjhattasamuṭṭhānaṃ hiriṃ catūhi kāraṇehi samuṭṭhāpeti. Samuṭṭhāpetvā ca pana attano citte hiriṃ pavesetvā pāpakammaṃ na karoti. Evaṃ hirī ajjhattasamuṭṭhānā nāma hoti.
កថំ ឱត្តប្បំ ពហិទ្ធាសមុដ្ឋានំ នាម? ‘‘សចេ ត្វំ បាបកម្មំ ករិស្សសិ, ចតូសុ បរិសាសុ គរហប្បត្តោ ភវិស្សសិ។
Kathaṃ ottappaṃ bahiddhāsamuṭṭhānaṃ nāma? ‘‘Sace tvaṃ pāpakammaṃ karissasi, catūsu parisāsu garahappatto bhavissasi.
‘‘គរហិស្សន្តិ តំ វិញ្ញូ, អសុចិំ នាគរិកោ យថា;
‘‘Garahissanti taṃ viññū, asuciṃ nāgariko yathā;
វជ្ជិតោ សីលវន្តេហិ, កថំ ភិក្ខុ ករិស្សសី’’តិ។ –
Vajjito sīlavantehi, kathaṃ bhikkhu karissasī’’ti. –
បច្ចវេក្ខន្តោ ហិ ពហិទ្ធាសមុដ្ឋិតេន ឱត្តប្បេន បាបកម្មំ ន ករោតិ។ ឯវំ ឱត្តប្បំ ពហិទ្ធាសមុដ្ឋានំ នាម ហោតិ។
Paccavekkhanto hi bahiddhāsamuṭṭhitena ottappena pāpakammaṃ na karoti. Evaṃ ottappaṃ bahiddhāsamuṭṭhānaṃ nāma hoti.
កថំ ហិរី អត្តាធិបតេយ្យា នាម? ឥធេកច្ចោ កុលបុត្តោ អត្តានំ អធិបតិំ ជេដ្ឋកំ កត្វា ‘‘មាទិសស្ស សទ្ធាបព្ពជិតស្ស ពហុស្សុតស្ស ធុតវាទិស្ស ន យុត្តំ បាបកម្មំ កាតុ’’ន្តិ បាបកម្មំ ន ករោតិ។ ឯវំ ហិរី អត្តាធិបតេយ្យា នាម ហោតិ។ តេនាហ ភគវា –
Kathaṃ hirī attādhipateyyā nāma? Idhekacco kulaputto attānaṃ adhipatiṃ jeṭṭhakaṃ katvā ‘‘mādisassa saddhāpabbajitassa bahussutassa dhutavādissa na yuttaṃ pāpakammaṃ kātu’’nti pāpakammaṃ na karoti. Evaṃ hirī attādhipateyyā nāma hoti. Tenāha bhagavā –
‘‘សោ អត្តានំយេវ អធិបតិំ ករិត្វា អកុសលំ បជហតិ, កុសលំ ភាវេតិ, សាវជ្ជំ បជហតិ, អនវជ្ជំ ភាវេតិ, សុទ្ធមត្តានំ បរិហរតី’’តិ (អ. និ. ៣.៤០)។
‘‘So attānaṃyeva adhipatiṃ karitvā akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti, sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti, suddhamattānaṃ pariharatī’’ti (a. ni. 3.40).
កថំ ឱត្តប្បំ លោកាធិបតេយ្យំ នាម? ឥធេកច្ចោ កុលបុត្តោ លោកំ អធិបតិំ ជេដ្ឋកំ កត្វា បាបកម្មំ ន ករោតិ។ យថាហ –
Kathaṃ ottappaṃ lokādhipateyyaṃ nāma? Idhekacco kulaputto lokaṃ adhipatiṃ jeṭṭhakaṃ katvā pāpakammaṃ na karoti. Yathāha –
‘‘មហា ខោ បនាយំ លោកសន្និវាសោ។ មហន្តស្មិំ ខោ បន លោកសន្និវាសេ សន្តិ សមណព្រាហ្មណា ឥទ្ធិមន្តោ ទិព្ពចក្ខុកា បរចិត្តវិទុនោ , តេ ទូរតោបិ បស្សន្តិ, អាសន្នាបិ ន ទិស្សន្តិ, ចេតសាបិ ចិត្តំ បជានន្តិ, តេបិ មំ ឯវំ ជានិស្សន្តិ ‘បស្សថ ភោ ឥមំ កុលបុត្តំ, សទ្ធា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ សមានោ វោកិណ្ណោ វិហរតិ បាបកេហិ អកុសលេហិ ធម្មេហី’តិ។ សន្តិ ទេវតា ឥទ្ធិមន្តិនិយោ ទិព្ពចក្ខុកា បរចិត្តវិទុនិយោ, តា ទូរតោបិ បស្សន្តិ, អាសន្នាបិ ន ទិស្សន្តិ, ចេតសាបិ ចិត្តំ បជានន្តិ, តាបិ មំ ឯវំ ជានិស្សន្តិ ‘បស្សថ ភោ ឥមំ, កុលបុត្តំ, សទ្ធា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ សមានោ វោកិណ្ណោ វិហរតិ បាបកេហិ អកុសលេហិ ធម្មេហី’តិ។ សោ លោកំយេវ អធិបតិំ កត្វា អកុសលំ បជហតី’’តិ (អ. និ. ៣.៤០)។
‘‘Mahā kho panāyaṃ lokasannivāso. Mahantasmiṃ kho pana lokasannivāse santi samaṇabrāhmaṇā iddhimanto dibbacakkhukā paracittaviduno , te dūratopi passanti, āsannāpi na dissanti, cetasāpi cittaṃ pajānanti, tepi maṃ evaṃ jānissanti ‘passatha bho imaṃ kulaputtaṃ, saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī’ti. Santi devatā iddhimantiniyo dibbacakkhukā paracittaviduniyo, tā dūratopi passanti, āsannāpi na dissanti, cetasāpi cittaṃ pajānanti, tāpi maṃ evaṃ jānissanti ‘passatha bho imaṃ, kulaputtaṃ, saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī’ti. So lokaṃyeva adhipatiṃ katvā akusalaṃ pajahatī’’ti (a. ni. 3.40).
ឯវំ លោកាធិបតេយ្យំ ឱត្តប្បំ។
Evaṃ lokādhipateyyaṃ ottappaṃ.
លជ្ជាសភាវសណ្ឋិតាតិ ឯត្ថ លជ្ជាតិ លជ្ជនាការោ, តេន សភាវេន សណ្ឋិតា ហិរី។ ភយន្តិ អបាយភយំ, តេន សភាវេន សណ្ឋិតំ ឱត្តប្បំ។ តទុភយំ បាបបរិវជ្ជនេ បាកដំ ហោតិ។ តត្ថ យថា ទ្វីសុ អយោគុឡេសុ ឯកោ សីតលោ ភវេយ្យ គូថមក្ខិតោ, ឯកោ ឧណ្ហោ អាទិត្តោ។ តេសុ យថា សីតលំ គូថមក្ខិតត្តា ជិគុច្ឆន្តោ វិញ្ញុជាតិកោ ន គណ្ហាតិ, ឥតរំ ទាហភយេន, ឯវំ បណ្ឌិតោ លជ្ជាយ ជិគុច្ឆន្តោ បាបំ ន ករោតិ, ឱត្តប្បេន អបាយភីតោ បាបំ ន ករោតិ។ ឯវំ លជ្ជាសភាវសណ្ឋិតា ហិរី, ភយសភាវសណ្ឋិតំ ឱត្តប្បំ។
Lajjāsabhāvasaṇṭhitāti ettha lajjāti lajjanākāro, tena sabhāvena saṇṭhitā hirī. Bhayanti apāyabhayaṃ, tena sabhāvena saṇṭhitaṃ ottappaṃ. Tadubhayaṃ pāpaparivajjane pākaṭaṃ hoti. Tattha yathā dvīsu ayoguḷesu eko sītalo bhaveyya gūthamakkhito, eko uṇho āditto. Tesu yathā sītalaṃ gūthamakkhitattā jigucchanto viññujātiko na gaṇhāti, itaraṃ dāhabhayena, evaṃ paṇḍito lajjāya jigucchanto pāpaṃ na karoti, ottappena apāyabhīto pāpaṃ na karoti. Evaṃ lajjāsabhāvasaṇṭhitā hirī, bhayasabhāvasaṇṭhitaṃ ottappaṃ.
កថំ សប្បតិស្សវលក្ខណា ហិរី, វជ្ជភីរុកភយទស្សាវិលក្ខណំ ឱត្តប្បំ? ឯកច្ចោ ហិ ជាតិមហត្តបច្ចវេក្ខណា, សត្ថុមហត្តបច្ចវេក្ខណា, ទាយជ្ជមហត្តបច្ចវេក្ខណា, សព្រហ្មចារិមហត្តបច្ចវេក្ខណាតិ ចតូហិ ការណេហិ តត្ថ គារវេន សប្បតិស្សវលក្ខណំ ហិរិំ សមុដ្ឋាបេត្វា បាបំ ន ករោតិ, ឯកច្ចោ អត្តានុវាទភយំ, បរានុវាទភយំ, ទណ្ឌភយំ, ទុគ្គតិភយន្តិ ចតូហិ ការណេហិ វជ្ជតោ ភាយន្តោ វជ្ជភីរុកភយទស្សាវិលក្ខណំ ឱត្តប្បំ សមុដ្ឋាបេត្វា បាបំ ន ករោតិ។ ឯត្ថ ច អជ្ឈត្តសមុដ្ឋានាទិតា ហិរោត្តប្បានំ តត្ថ តត្ថ បាកដភាវេន វុត្តា, ន បន នេសំ កទាចិ អញ្ញមញ្ញវិប្បយោគោ។ ន ហិ លជ្ជនំ និព្ភយំ, បាបភយំ វា អលជ្ជនំ អត្ថីតិ។
Kathaṃ sappatissavalakkhaṇā hirī, vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappaṃ? Ekacco hi jātimahattapaccavekkhaṇā, satthumahattapaccavekkhaṇā, dāyajjamahattapaccavekkhaṇā, sabrahmacārimahattapaccavekkhaṇāti catūhi kāraṇehi tattha gāravena sappatissavalakkhaṇaṃ hiriṃ samuṭṭhāpetvā pāpaṃ na karoti, ekacco attānuvādabhayaṃ, parānuvādabhayaṃ, daṇḍabhayaṃ, duggatibhayanti catūhi kāraṇehi vajjato bhāyanto vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappaṃ samuṭṭhāpetvā pāpaṃ na karoti. Ettha ca ajjhattasamuṭṭhānāditā hirottappānaṃ tattha tattha pākaṭabhāvena vuttā, na pana nesaṃ kadāci aññamaññavippayogo. Na hi lajjanaṃ nibbhayaṃ, pāpabhayaṃ vā alajjanaṃ atthīti.
ឥមេ ចេ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ សុក្កា ធម្មា លោកំ ន បាលេយ្យុន្តិ ភិក្ខវេ, ឥមេ ទ្វេ អនវជ្ជធម្មា យទិ លោកំ ន រក្ខេយ្យុំ, លោកបាលកា យទិ ន ភវេយ្យុំ។ នយិធ បញ្ញាយេថ មាតាតិ ឥធ ឥមស្មិំ លោកេ ជនិកា មាតា ‘‘អយំ មេ មាតា’’តិ គរុចិត្តីការវសេន ន បញ្ញាយេថ, ‘‘អយំ មាតា’’តិ ន លព្ភេយ្យ។ សេសបទេសុបិ ឯសេវ នយោ។ មាតុច្ឆាតិ មាតុភគិនី។ មាតុលានីតិ មាតុលភរិយា។ គរូនន្តិ មហាបិតុចូឡបិតុជេដ្ឋភាតុអាទីនំ គរុដ្ឋានិយានំ។ សម្ភេទន្តិ សង្ករំ, មរិយាទភេទំ វា។ យថា អជេឡកាតិអាទីហិ ឧបមំ ទស្សេតិ។ ឯតេ ហិ សត្តា ‘‘អយំ មេ មាតា’’តិ វា ‘‘មាតុច្ឆា’’តិ វា គរុចិត្តីការវសេន ន ជានន្តិ, យំ វត្ថុំ និស្សាយ ឧប្បន្នា, តត្ថបិ វិប្បដិបជ្ជន្តិ។ តស្មា ឧបមំ អាហរន្តោ អជេឡកាទយោ អាហរិ។ អយញ្ហេត្ថ សង្ខេបត្ថោ – យថា អជេឡកាទយោ តិរច្ឆានា ហិរោត្តប្បរហិតា មាតាទិសញ្ញំ អកត្វា ភិន្នមរិយាទា សព្ពត្ថ សម្ភេទេន វត្តន្តិ, ឯវមយំ មនុស្សលោកោ យទិ លោកបាលកធម្មា ន ភវេយ្យុំ, សព្ពត្ថ សម្ភេទេន វត្តេយ្យ។ យស្មា បនិមេ លោកបាលកធម្មា លោកំ បាលេន្តិ, តស្មា នត្ថិ សម្ភេទោតិ។
Imece, bhikkhave, dve sukkā dhammā lokaṃ na pāleyyunti bhikkhave, ime dve anavajjadhammā yadi lokaṃ na rakkheyyuṃ, lokapālakā yadi na bhaveyyuṃ. Nayidha paññāyetha mātāti idha imasmiṃ loke janikā mātā ‘‘ayaṃ me mātā’’ti garucittīkāravasena na paññāyetha, ‘‘ayaṃ mātā’’ti na labbheyya. Sesapadesupi eseva nayo. Mātucchāti mātubhaginī. Mātulānīti mātulabhariyā. Garūnanti mahāpitucūḷapitujeṭṭhabhātuādīnaṃ garuṭṭhāniyānaṃ. Sambhedanti saṅkaraṃ, mariyādabhedaṃ vā. Yathā ajeḷakātiādīhi upamaṃ dasseti. Ete hi sattā ‘‘ayaṃ me mātā’’ti vā ‘‘mātucchā’’ti vā garucittīkāravasena na jānanti, yaṃ vatthuṃ nissāya uppannā, tatthapi vippaṭipajjanti. Tasmā upamaṃ āharanto ajeḷakādayo āhari. Ayañhettha saṅkhepattho – yathā ajeḷakādayo tiracchānā hirottapparahitā mātādisaññaṃ akatvā bhinnamariyādā sabbattha sambhedena vattanti, evamayaṃ manussaloko yadi lokapālakadhammā na bhaveyyuṃ, sabbattha sambhedena vatteyya. Yasmā panime lokapālakadhammā lokaṃ pālenti, tasmā natthi sambhedoti.
គាថាសុ យេសំ ចេ ហិរិឱត្តប្បន្តិ ចេតិ និបាតមត្តំ។ យេសំ សត្តានំ ហិរី ច ឱត្តប្បញ្ច សព្ពទាវ សព្ពកាលមេវ ន វិជ្ជតិ ន ឧបលព្ភតិ។ វោក្កន្តា សុក្កមូលា តេតិ តេ សត្តា កុសលមូលបច្ឆេទាវហស្សាបិ កម្មស្ស ករណតោ កុសលកម្មានំ បតិដ្ឋានភូតានំ ហិរោត្តប្បានមេវ វា អភាវតោ កុសលតោ វោក្កមិត្វា, អបសក្កិត្វា, ឋិតត្តា វោក្កន្តា សុក្កមូលា, បុនប្បុនំ ជាយនមីយនសភាវត្តា ជាតិមរណគាមិនោ សំសារំ នាតិវត្តន្តីតិ អត្ថោ។
Gāthāsu yesaṃ ce hiriottappanti ceti nipātamattaṃ. Yesaṃ sattānaṃ hirī ca ottappañca sabbadāva sabbakālameva na vijjati na upalabbhati. Vokkantā sukkamūlā teti te sattā kusalamūlapacchedāvahassāpi kammassa karaṇato kusalakammānaṃ patiṭṭhānabhūtānaṃ hirottappānameva vā abhāvato kusalato vokkamitvā, apasakkitvā, ṭhitattā vokkantā sukkamūlā, punappunaṃ jāyanamīyanasabhāvattā jātimaraṇagāmino saṃsāraṃ nātivattantīti attho.
យេសញ្ច ហិរិឱត្តប្បន្តិ យេសំ បន បរិសុទ្ធមតីនំ សត្តានំ ហិរី ច ឱត្តប្បញ្ចាតិ ឥមេ ធម្មា សទា សព្ពកាលំ រត្តិន្ទិវំ នវមជ្ឈិមត្ថេរកាលេសុ សម្មា ឧបគម្ម ឋិតា បាបា ជិគុច្ឆន្តា ភាយន្តា តទង្គាទិវសេន បាបំ បជហន្តា។ វិរូឡ្ហព្រហ្មចរិយាតិ សាសនព្រហ្មចរិយេ មគ្គព្រហ្មចរិយេ ច វិរូឡ្ហំ អាបន្នា, អគ្គមគ្គាធិគមេន សព្ពសោ សន្តកិលេសតាយ សន្តគុណតាយ វា សន្តោ, បុនព្ភវស្ស ខេបិតត្តា ខីណបុនព្ភវា ហោន្តីតិ។
Yesañca hiriottappanti yesaṃ pana parisuddhamatīnaṃ sattānaṃ hirī ca ottappañcāti ime dhammā sadā sabbakālaṃ rattindivaṃ navamajjhimattherakālesu sammā upagamma ṭhitā pāpā jigucchantā bhāyantā tadaṅgādivasena pāpaṃ pajahantā. Virūḷhabrahmacariyāti sāsanabrahmacariye maggabrahmacariye ca virūḷhaṃ āpannā, aggamaggādhigamena sabbaso santakilesatāya santaguṇatāya vā santo, punabbhavassa khepitattā khīṇapunabbhavā hontīti.
បញ្ចមសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi / ៥. សុក្កធម្មសុត្តំ • 5. Sukkadhammasuttaṃ
