Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    8. සුක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා

    8. Sukkasuttavaṇṇanā

    8. අට්‌ඨමෙ ‘‘සුක්‌කං වත්‌ථ’’න්‌තිආදීසු විය න වණ්‌ණසුක්‌කතාය ධම්‌මානං සුක්‌කතා, අථ ඛො සුක්‌කාභිජාතිහෙතුතො පභස්‌සරභාවකරණතො චාති දස්‌සෙන්‌තො ‘‘න වණ්‌ණසුක්‌කතායා’’තිආදිමාහ. සුක්‌කතායාති සුක්‌කාභිජාතිතාය. හිරී පාපධම්‌මෙ ගූථං විය පස්‌සන්‌තී ජිගුච්‌ඡතීති ආහ ‘‘පාපතො ජිගුච්‌ඡනලක්‌ඛණා හිරී’’ති. ඔත්‌තප්‌පං තෙ උණ්‌හං විය පස්‌සන්‌තං තතො භායතීති වුත්‌තං ‘‘භායනලක්‌ඛණං ඔතප්‌ප’’න්‌ති. ඉදඤ්‌ච හිරොත්‌තප්‌පං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤවිප්‌පයොගී පාපතො විමුඛභූතඤ්‌ච, තස්‌මා නෙසං ඉදං නානාකරණං – අජ්‌ඣත්‌තසමුට්‌ඨානා හිරී, බහිද්‌ධාසමුට්‌ඨානං ඔත්‌තප්‌පං. අත්‌තාධිපති හිරී, ලොකාධිපති ඔතප්‌පං. ලජ්‌ජාසභාවසණ්‌ඨිතා හිරී, භයසභාවසණ්‌ඨිතං ඔත්‌තප්‌පං. සප්‌පතිස්‌සවලක්‌ඛණා හිරී, වජ්‌ජභීරුකභයදස්‌සාවිලක්‌ඛණං ඔත්‌තප්‌පන්‌ති.

    8. Aṭṭhame ‘‘sukkaṃ vattha’’ntiādīsu viya na vaṇṇasukkatāya dhammānaṃ sukkatā, atha kho sukkābhijātihetuto pabhassarabhāvakaraṇato cāti dassento ‘‘na vaṇṇasukkatāyā’’tiādimāha. Sukkatāyāti sukkābhijātitāya. Hirī pāpadhamme gūthaṃ viya passantī jigucchatīti āha ‘‘pāpato jigucchanalakkhaṇā hirī’’ti. Ottappaṃ te uṇhaṃ viya passantaṃ tato bhāyatīti vuttaṃ ‘‘bhāyanalakkhaṇaṃ otappa’’nti. Idañca hirottappaṃ aññamaññavippayogī pāpato vimukhabhūtañca, tasmā nesaṃ idaṃ nānākaraṇaṃ – ajjhattasamuṭṭhānā hirī, bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ. Attādhipati hirī, lokādhipati otappaṃ. Lajjāsabhāvasaṇṭhitā hirī, bhayasabhāvasaṇṭhitaṃ ottappaṃ. Sappatissavalakkhaṇā hirī, vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappanti.

    තත්‌ථ අජ්‌ඣත්‌තසමුට්‌ඨානං හිරිං චතූහි කාරණෙහි සමුට්‌ඨාපෙති ජාතිං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා, වයං, සූරභාවං, බාහුසච්‌චං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා. කථං? ‘‘පාපකරණං නාමෙතං න ජාතිසම්‌පන්‌නානං කම්‌මං, හීනජච්‌චානං කෙවට්‌ටාදීනං කම්‌මං, මාදිසස්‌ස ජාතිසම්‌පන්‌නස්‌ස ඉදං කාතුං න යුත්‌ත’’න්‌ති එවං තාව ජාතිං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා පාපං අකරොන්‌තො හිරිං සමුට්‌ඨාපෙති. තථා ‘‘පාපකරණං නාමෙතං දහරෙහි කත්‌තබ්‌බං කම්‌මං, මාදිසස්‌ස වයෙ ඨිතස්‌ස ඉදං කාතුං න යුත්‌ත’’න්‌ති එවං වයං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා පාපං අකරොන්‌තො හිරිං සමුට්‌ඨාපෙති. තථා ‘‘පාපකරණං නාමෙතං දුබ්‌බලජාතිකානං කම්‌මං, මාදිසස්‌ස සූරභාවසම්‌පන්‌නස්‌ස ඉදං කාතුං න යුත්‌ත’’න්‌ති එවං සූරභාවං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා පාපං අකරොන්‌තො හිරිං සමුට්‌ඨාපෙති. තථා ‘‘පාපකම්‌මං නාමෙතං අන්‌ධබාලානං කම්‌මං, න පණ්‌ඩිතානං, මාදිසස්‌ස පණ්‌ඩිතස්‌ස බහුස්‌සුතස්‌ස ඉදං කාතුං න යුත්‌ත’’න්‌ති එවං බාහුසච්‌චං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා පාපං අකරොන්‌තො හිරිං සමුට්‌ඨාපෙති. එවං අජ්‌ඣත්‌තසමුට්‌ඨානං හිරිං චතූහි කාරණෙහි සමුට්‌ඨාපෙති, සමුට්‌ඨාපෙන්‌තො ච හිරිං නිස්‌සාය පාපකම්‌මං න කරොති.

    Tattha ajjhattasamuṭṭhānaṃ hiriṃ catūhi kāraṇehi samuṭṭhāpeti jātiṃ paccavekkhitvā, vayaṃ, sūrabhāvaṃ, bāhusaccaṃ paccavekkhitvā. Kathaṃ? ‘‘Pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ na jātisampannānaṃ kammaṃ, hīnajaccānaṃ kevaṭṭādīnaṃ kammaṃ, mādisassa jātisampannassa idaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ tāva jātiṃ paccavekkhitvā pāpaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ daharehi kattabbaṃ kammaṃ, mādisassa vaye ṭhitassa idaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ vayaṃ paccavekkhitvā pāpaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ dubbalajātikānaṃ kammaṃ, mādisassa sūrabhāvasampannassa idaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ sūrabhāvaṃ paccavekkhitvā pāpaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakammaṃ nāmetaṃ andhabālānaṃ kammaṃ, na paṇḍitānaṃ, mādisassa paṇḍitassa bahussutassa idaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ bāhusaccaṃ paccavekkhitvā pāpaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Evaṃ ajjhattasamuṭṭhānaṃ hiriṃ catūhi kāraṇehi samuṭṭhāpeti, samuṭṭhāpento ca hiriṃ nissāya pāpakammaṃ na karoti.

    කථං බහිද්‌ධාසමුට්‌ඨානං ඔත්‌තප්‌පං? ‘‘සචෙ ත්‌වං පාපකම්‌මං කරිස්‌සසි, චතූසු පරිසාසු ගරහප්‌පත්‌තො භවිස්‌සසි, තතො තං සීලවන්‌තො සබ්‍රහ්‌මචාරී විවජ්‌ජිස්‌සන්‌තී’’ති පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා බහිද්‌ධාසමුට්‌ඨානං ඔත්‌තප්‌පං නිස්‌සාය පාපකම්‌මං න කරොති. එවං බහිද්‌ධාසමුට්‌ඨානං ඔත්‌තප්‌පං.

    Kathaṃ bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ? ‘‘Sace tvaṃ pāpakammaṃ karissasi, catūsu parisāsu garahappatto bhavissasi, tato taṃ sīlavanto sabrahmacārī vivajjissantī’’ti paccavekkhitvā bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ nissāya pāpakammaṃ na karoti. Evaṃ bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ.

    කථං අත්‌තාධිපති හිරී? ඉධෙකච්‌චො කුලපුත්‌තො අත්‌තානං අධිපතිං ජෙට්‌ඨකං කත්‌වා ‘‘මාදිසස්‌ස සද්‌ධාපබ්‌බජිතස්‌ස බහුස්‌සුතස්‌ස ධුතධරස්‌ස න යුත්‌තං පාපකම්‌මං කාතු’’න්‌ති පාපං න කරොති. එවං අත්‌තාධිපති හිරී. තෙනාහ භගවා ‘‘සො අත්‌තානංයෙව අධිපතිං කරිත්‌වා අකුසලං පජහති, කුසලං භාවෙති, සාවජ්‌ජං පජහති, අනවජ්‌ජං භාවෙති, සුද්‌ධං අත්‌තානං පරිහරතී’’ති (අ. නි. 3.40).

    Kathaṃ attādhipati hirī? Idhekacco kulaputto attānaṃ adhipatiṃ jeṭṭhakaṃ katvā ‘‘mādisassa saddhāpabbajitassa bahussutassa dhutadharassa na yuttaṃ pāpakammaṃ kātu’’nti pāpaṃ na karoti. Evaṃ attādhipati hirī. Tenāha bhagavā ‘‘so attānaṃyeva adhipatiṃ karitvā akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti, sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti, suddhaṃ attānaṃ pariharatī’’ti (a. ni. 3.40).

    කථං ලොකාධිපති ඔත්‌තප්‌පං? ඉධෙකච්‌චො කුලපුත්‌තො ලොකං අධිපතිං ජෙට්‌ඨකං කත්‌වා ‘‘සචෙ ඛො ත්‌වං පාපකම්‌මං කරෙය්‍යාසි, සබ්‍රහ්‌මචාරිනො තාව තං ජානිස්‌සන්‌ති, මහිද්‌ධිකා මහානුභාවා ලොකෙ ච සමණබ්‍රාහ්‌මණා දෙවතා ච, තස්‌මා තෙ න යුත්‌තං පාපං කාතු’’න්‌ති පාපකම්‌මං න කරොති. යථාහ – ‘‘මහා ඛො පනායං ලොකසන්‌නිවාසො, මහන්‌තස්‌මිං ඛො පන ලොකසන්‌නිවාසෙ සන්‌ති සමණබ්‍රාහ්‌මණා ඉද්‌ධිමන්‌තො දිබ්‌බචක්‌ඛුකා පරචිත්‌තවිදුනො. තෙ දූරතොපි පස්‌සන්‌ති, ආසන්‌නාපි න දිස්‌සන්‌ති, චෙතසාපි චිත්‌තං ජානන්‌ති, තෙපි මං එවං ජානිස්‌සන්‌ති ‘පස්‌සථ, භො, ඉමං කුලපුත්‌තං, සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො සමානො වොකිණ්‌ණො විහරති පාපකෙහි අකුසලෙහි ධම්‌මෙහී’ති. සන්‌ති දෙවතා ඉද්‌ධිමන්‌තිනියො දිබ්‌බචක්‌ඛුකා පරචිත්‌තවිදුනියො, තා දූරතොපි පස්‌සන්‌ති, ආසන්‌නාපි න දිස්‌සන්‌ති, චෙතසාපි චිත්‌තං ජානන්‌ති, තාපි මං ජානිස්‌සන්‌ති ‘පස්‌සථ, භො, ඉමං කුලපුත්‌තං, සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො සමානො වොකිණ්‌ණො විහරති පාපකෙහි අකුසලෙහි ධම්‌මෙහී’ති…පෙ.… සො ලොකංයෙව අධිපතිං කරිත්‌වා අකුසලං…පෙ.… පරිහරතී’’ති. එවං ලොකාධිපති ඔත්‌තප්‌පං.

    Kathaṃ lokādhipati ottappaṃ? Idhekacco kulaputto lokaṃ adhipatiṃ jeṭṭhakaṃ katvā ‘‘sace kho tvaṃ pāpakammaṃ kareyyāsi, sabrahmacārino tāva taṃ jānissanti, mahiddhikā mahānubhāvā loke ca samaṇabrāhmaṇā devatā ca, tasmā te na yuttaṃ pāpaṃ kātu’’nti pāpakammaṃ na karoti. Yathāha – ‘‘mahā kho panāyaṃ lokasannivāso, mahantasmiṃ kho pana lokasannivāse santi samaṇabrāhmaṇā iddhimanto dibbacakkhukā paracittaviduno. Te dūratopi passanti, āsannāpi na dissanti, cetasāpi cittaṃ jānanti, tepi maṃ evaṃ jānissanti ‘passatha, bho, imaṃ kulaputtaṃ, saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī’ti. Santi devatā iddhimantiniyo dibbacakkhukā paracittaviduniyo, tā dūratopi passanti, āsannāpi na dissanti, cetasāpi cittaṃ jānanti, tāpi maṃ jānissanti ‘passatha, bho, imaṃ kulaputtaṃ, saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī’ti…pe… so lokaṃyeva adhipatiṃ karitvā akusalaṃ…pe… pariharatī’’ti. Evaṃ lokādhipati ottappaṃ.

    ලජ්‌ජාසභාවසණ්‌ඨිතාති එත්‌ථ ලජ්‌ජාති ලජ්‌ජනාකාරො, තෙන සභාවෙන සණ්‌ඨිතා හිරී. භයන්‌ති අපායභයං, තෙන සභාවෙන සණ්‌ඨිතං ඔත්‌තප්‌පං. තදුභයං පාපපරිවජ්‌ජනෙ පාකටං හොති. තත්‌ථ යථා ද්‌වීසු අයොගුළෙසු එකො සීතලො භවෙය්‍ය ගූථමක්‌ඛිතො, එකො උණ්‌හො ආදිත්‌තො. තෙසු යථා සීතලං ගූථමක්‌ඛිතත්‌තා ජිගුච්‌ඡන්‌තො විඤ්‌ඤුජාතිකො න ගණ්‌හාති, ඉතරං ඩාහභයෙන. එවං පණ්‌ඩිතො ලජ්‌ජාය ජිගුච්‌ඡන්‌තො පාපං න කරොති, ඔත්‌තප්‌පෙන අපායභයභීතො පාපං න කරොති, එවං ලජ්‌ජාසභාවසණ්‌ඨිතා හිරී, භයසභාවසණ්‌ඨිතං ඔත්‌තප්‌පං.

    Lajjāsabhāvasaṇṭhitāti ettha lajjāti lajjanākāro, tena sabhāvena saṇṭhitā hirī. Bhayanti apāyabhayaṃ, tena sabhāvena saṇṭhitaṃ ottappaṃ. Tadubhayaṃ pāpaparivajjane pākaṭaṃ hoti. Tattha yathā dvīsu ayoguḷesu eko sītalo bhaveyya gūthamakkhito, eko uṇho āditto. Tesu yathā sītalaṃ gūthamakkhitattā jigucchanto viññujātiko na gaṇhāti, itaraṃ ḍāhabhayena. Evaṃ paṇḍito lajjāya jigucchanto pāpaṃ na karoti, ottappena apāyabhayabhīto pāpaṃ na karoti, evaṃ lajjāsabhāvasaṇṭhitā hirī, bhayasabhāvasaṇṭhitaṃ ottappaṃ.

    කථං සප්‌පතිස්‌සවලක්‌ඛණා හිරී, වජ්‌ජභීරුකභයදස්‌සාවිලක්‌ඛණං ඔත්‌තප්‌පං? එකච්‌චො හි ජාතිමහත්‌තපච්‌චවෙක්‌ඛණා, සත්‌ථුමහත්‌තපච්‌චවෙක්‌ඛණා, දායජ්‌ජමහත්‌තපච්‌චවෙක්‌ඛණා, සබ්‍රහ්‌මචාරිමහත්‌තපච්‌චවෙක්‌ඛණාති එවං චතූහි කාරණෙහි තත්‌ථ ගාරවෙන සප්‌පතිස්‌සවලක්‌ඛණං හිරිං සමුට්‌ඨාපෙත්‌වා පාපං න කරොති. එකච්‌චො අත්‌තානුවාදභයං, පරානුවාදභයං, දණ්‌ඩභයං, දුග්‌ගතිභයන්‌ති එවං චතූහි කාරණෙහි වජ්‌ජතො භායන්‌තො වජ්‌ජභීරුකභයදස්‌සාවිලක්‌ඛණං ඔත්‌තප්‌පං පච්‌චුපට්‌ඨාපෙත්‌වා පාපකම්‌මං න කරොති. එත්‌ථ ච අජ්‌ඣත්‌තසමුට්‌ඨානාදිතා හිරොත්‌තප්‌පානං තත්‌ථ තත්‌ථ පාකටභාවෙන වුත්‌තා, න පන නෙසං කදාචි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤවිප්‌පයොගො. න හි ලජ්‌ජනං නිබ්‌භයං, පාපභයං වා අලජ්‌ජනං අත්‌ථීති. එවමෙත්‌ථ විත්‌ථාරතො අත්‌ථවණ්‌ණනා වෙදිතබ්‌බා.

    Kathaṃ sappatissavalakkhaṇā hirī, vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappaṃ? Ekacco hi jātimahattapaccavekkhaṇā, satthumahattapaccavekkhaṇā, dāyajjamahattapaccavekkhaṇā, sabrahmacārimahattapaccavekkhaṇāti evaṃ catūhi kāraṇehi tattha gāravena sappatissavalakkhaṇaṃ hiriṃ samuṭṭhāpetvā pāpaṃ na karoti. Ekacco attānuvādabhayaṃ, parānuvādabhayaṃ, daṇḍabhayaṃ, duggatibhayanti evaṃ catūhi kāraṇehi vajjato bhāyanto vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappaṃ paccupaṭṭhāpetvā pāpakammaṃ na karoti. Ettha ca ajjhattasamuṭṭhānāditā hirottappānaṃ tattha tattha pākaṭabhāvena vuttā, na pana nesaṃ kadāci aññamaññavippayogo. Na hi lajjanaṃ nibbhayaṃ, pāpabhayaṃ vā alajjanaṃ atthīti. Evamettha vitthārato atthavaṇṇanā veditabbā.

    සුක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Sukkasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 8. සුක්‌කසුත්‌තං • 8. Sukkasuttaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 8. සුක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Sukkasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact