Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā

    ၃. သမုစ္စယက္ခန္ဓကံ

    3. Samuccayakkhandhakaṃ

    သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိကထာ

    Sukkavissaṭṭhikathā

    ၉၇. သမုစ္စယက္ခန္ဓကေ – ဆာရတ္တံ မာနတ္တန္တိ ဧတ္ထ စတုဗ္ဗိဓံ မာနတ္တံ – အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, ပက္ခမာနတ္တံ, သမောဓာနမာနတ္တန္တိ။ တတ္ထ အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ နာမ – ယံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ အာပတ္တိယာ ပရိဝာသံ အဒတ္ဝာ ကေဝလံ အာပတ္တိံ အာပန္နဘာဝေနေဝ မာနတ္တာရဟသ္သ မာနတ္တံ ဒိယ္ယတိ။ ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ နာမ – ယံ ပဋိစ္ဆန္နာယ အာပတ္တိယာ ပရိဝုတ္ထပရိဝာသသ္သ ဒိယ္ယတိ။ ပက္ခမာနတ္တံ နာမ – ယံ ပဋိစ္ဆန္နာယ ဝာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဝာ အာပတ္တိယာ အဒ္ဓမာသံ ဘိက္ခုနီနံ ဒိယ္ယတိ။ သမောဓာနမာနတ္တံ နာမ – ယံ ဩဓာယ ဧကတော ကတ္ဝာ ဒိယ္ယတိ။ တေသု ဣဒံ ‘‘အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တ’’န္တိ ဝစနတော ‘‘အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တ’’န္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တံ ဒေန္တေန သစေ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ, ဣဓ ဝုတ္တနယေန ဒာတဗ္ဗံ။ သစေ ဒ္ဝေ ဝာ တိသ္သော ဝာ တတုတ္တရိံ ဝာ အာပန္နော, ယထေဝ ‘‘ဧကံ အာပတ္တိ’’န္တိ ဝုတ္တံ; ဧဝံ ‘‘ဒ္ဝေ အာပတ္တိယော, တိသ္သော အာပတ္တိယော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ တတုတ္တရိ ပန သစေပိ သတံ ဝာ သဟသ္သံ ဝာ ဟောတိ, ‘‘သမ္ဗဟုလာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ နာနာဝတ္ထုကာယောပိ ဧကတော ကတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗာ, တာသံ ဒာနဝိဓိံ ပရိဝာသဒာနေ ကထယိသ္သာမ။

    97. Samuccayakkhandhake – chārattaṃ mānattanti ettha catubbidhaṃ mānattaṃ – appaṭicchannamānattaṃ, paṭicchannamānattaṃ, pakkhamānattaṃ, samodhānamānattanti. Tattha appaṭicchannamānattaṃ nāma – yaṃ appaṭicchannāya āpattiyā parivāsaṃ adatvā kevalaṃ āpattiṃ āpannabhāveneva mānattārahassa mānattaṃ diyyati. Paṭicchannamānattaṃ nāma – yaṃ paṭicchannāya āpattiyā parivutthaparivāsassa diyyati. Pakkhamānattaṃ nāma – yaṃ paṭicchannāya vā appaṭicchannāya vā āpattiyā addhamāsaṃ bhikkhunīnaṃ diyyati. Samodhānamānattaṃ nāma – yaṃ odhāya ekato katvā diyyati. Tesu idaṃ ‘‘appaṭicchannāya chārattaṃ mānatta’’nti vacanato ‘‘appaṭicchannamānatta’’nti veditabbaṃ. Taṃ dentena sace ekaṃ āpattiṃ āpanno hoti, idha vuttanayena dātabbaṃ. Sace dve vā tisso vā tatuttariṃ vā āpanno, yatheva ‘‘ekaṃ āpatti’’nti vuttaṃ; evaṃ ‘‘dve āpattiyo, tisso āpattiyo’’ti vattabbaṃ. Tatuttari pana sacepi sataṃ vā sahassaṃ vā hoti, ‘‘sambahulā’’ti vattabbaṃ. Nānāvatthukāyopi ekato katvā dātabbā, tāsaṃ dānavidhiṃ parivāsadāne kathayissāma.

    ဧဝံ အာပတ္တိဝသေန ကမ္မဝာစံ ကတ္ဝာ ဒိန္နေ မာနတ္တေ ‘‘ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ ကမ္မဝာစာပရိယောသာနေ မာဠကသီမာယမေဝ ‘‘မာနတ္တံ သမာဒိယာမိ, ဝတ္တံ သမာဒိယာမီ’’တိ ဝုတ္တနယေန ဝတ္တံ သမာဒာတဗ္ဗံ။ ဝတ္တံ သမာဒိယိတ္ဝာ တတ္ထေဝ သင္ဃသ္သ အာရောစေတဗ္ဗံ, အာရောစေန္တေန စ ဧဝံ အာရောစေတဗ္ဗံ –

    Evaṃ āpattivasena kammavācaṃ katvā dinne mānatte ‘‘evametaṃ dhārayāmī’’ti kammavācāpariyosāne māḷakasīmāyameva ‘‘mānattaṃ samādiyāmi, vattaṃ samādiyāmī’’ti vuttanayena vattaṃ samādātabbaṃ. Vattaṃ samādiyitvā tattheva saṅghassa ārocetabbaṃ, ārocentena ca evaṃ ārocetabbaṃ –

    ‘‘အဟံ , ဘန္တေ, ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ, သောဟံ သင္ဃံ ဧကိသ္သာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ, တသ္သ မေ သင္ဃော ဧကိသ္သာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒာသိ။ သောဟံ မာနတ္တံ စရာမိ, ဝေဒယာမဟံ, ဘန္တေ ‘ဝေဒယတီ’တိ မံ သင္ဃော ဓာရေတူ’’တိ။

    ‘‘Ahaṃ , bhante, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhiṃ appaṭicchannaṃ, sohaṃ saṅghaṃ ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā appaṭicchannāya chārattaṃ mānattaṃ yāciṃ, tassa me saṅgho ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā appaṭicchannāya chārattaṃ mānattaṃ adāsi. Sohaṃ mānattaṃ carāmi, vedayāmahaṃ, bhante ‘vedayatī’ti maṃ saṅgho dhāretū’’ti.

    ဣမဉ္စ ပန အတ္ထံ ဂဟေတ္ဝာ ယာယ ကာယစိ ဘာသာယ အာရောစေတုံ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ အာရောစေတ္ဝာ သစေ နိက္ခိပိတုကာမော, ဝုတ္တနယေနေဝ သင္ဃမဇ္ဈေ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ မာဠကတော ဘိက္ခူသု နိက္ခန္တေသု ဧကသ္သပိ သန္တိကေ နိက္ခိပိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ မာဠကတော နိက္ခမိတ္ဝာ သတိံ ပဋိလဘန္တေန သဟဂစ္ဆန္တသ္သ သန္တိကေ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ သောပိ ပက္ကန္တော, အညသ္သ ယသ္သ မာဠကေ နာရောစိတံ, တသ္သ အာရောစေတ္ဝာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အာရောစေန္တေန ပန အဝသာနေ ‘‘ဝေဒယတီတိ မံ အာယသ္မာ ဓာရေတူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒ္ဝိန္နံ အာရောစေန္တေန ‘‘အာယသ္မန္တာ ဓာရေန္တူ’’တိ, တိဏ္ဏံ အာရောစေန္တေန ‘‘အာယသ္မန္တော ဓာရေန္တူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ နိက္ခိတ္တကာလတော ပဋ္ဌာယ ပကတတ္တဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ။

    Imañca pana atthaṃ gahetvā yāya kāyaci bhāsāya ārocetuṃ vaṭṭatiyeva. Ārocetvā sace nikkhipitukāmo, vuttanayeneva saṅghamajjhe nikkhipitabbaṃ. Māḷakato bhikkhūsu nikkhantesu ekassapi santike nikkhipituṃ vaṭṭati. Māḷakato nikkhamitvā satiṃ paṭilabhantena sahagacchantassa santike nikkhipitabbaṃ. Sace sopi pakkanto, aññassa yassa māḷake nārocitaṃ, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ. Ārocentena pana avasāne ‘‘vedayatīti maṃ āyasmā dhāretū’’ti vattabbaṃ. Dvinnaṃ ārocentena ‘‘āyasmantā dhārentū’’ti, tiṇṇaṃ ārocentena ‘‘āyasmanto dhārentū’’ti vattabbaṃ. Nikkhittakālato paṭṭhāya pakatattaṭṭhāne tiṭṭhati.

    သစေ အပ္ပဘိက္ခုကော ဝိဟာရော ဟောတိ, သဘာဂာ ဘိက္ခူ ဝသန္တိ, ဝတ္တံ အနိက္ခိပိတ္ဝာ အန္တောဝိဟာရေယေဝ ရတ္တိယော ဂဏေတဗ္ဗာ။ အထ န သက္ကာ သောဓေတုံ, ဝုတ္တနယေနေဝ ဝတ္တံ နိက္ခိပိတ္ဝာ ပစ္စူသသမယေ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဝာ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပရိက္ခိတ္တသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပရိက္ခေပတော, အပရိက္ခိတ္တသ္သ ပရိက္ခေပာရဟဋ္ဌာနတော ဒ္ဝေ လေဍ္ဍုပာတေ အတိက္ကမိတ္ဝာ မဟာမဂ္ဂတော ဩက္ကမ္မ ဂုမ္ဗေန ဝာ ဝတိယာ ဝာ ပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ အန္တောအရုဏေယေဝ ဝုတ္တနယေန ဝတ္တံ သမာဒိယိတ္ဝာ အာရောစေတဗ္ဗံ။ သစေ အညော ကောစိ ဘိက္ခု ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန တံ ဌာနံ အာဂစ္ဆတိ, သစေ ဧသ တံ ပသ္သတိ, သဒ္ဒံ ဝာသ္သ သုဏာတိ, အာရောစေတဗ္ဗံ။ အနာရောစေန္တသ္သ ရတ္တိစ္ဆေဒော စေဝ ဝတ္တဘေဒော စ။

    Sace appabhikkhuko vihāro hoti, sabhāgā bhikkhū vasanti, vattaṃ anikkhipitvā antovihāreyeva rattiyo gaṇetabbā. Atha na sakkā sodhetuṃ, vuttanayeneva vattaṃ nikkhipitvā paccūsasamaye catūhi pañcahi vā bhikkhūhi saddhiṃ parikkhittassa vihārassa parikkhepato, aparikkhittassa parikkhepārahaṭṭhānato dve leḍḍupāte atikkamitvā mahāmaggato okkamma gumbena vā vatiyā vā paṭicchannaṭṭhāne nisīditabbaṃ. Antoaruṇeyeva vuttanayena vattaṃ samādiyitvā ārocetabbaṃ. Sace añño koci bhikkhu kenacideva karaṇīyena taṃ ṭhānaṃ āgacchati, sace esa taṃ passati, saddaṃ vāssa suṇāti, ārocetabbaṃ. Anārocentassa ratticchedo ceva vattabhedo ca.

    အထ ဒ္ဝာဒသဟတ္ထံ ဥပစာရံ ဩက္ကမိတ္ဝာ အဇာနန္တသ္သေဝ ဂစ္ဆတိ, ရတ္တိစ္ဆေဒော ဟောတိ ဧဝ, ဝတ္တဘေဒော ပန နတ္ထိ။ အာရောစိတကာလတော ပဋ္ဌာယ စ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဌပေတ္ဝာ သေသေဟိ သတိ ကရဏီယေ ဂန္တုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ အရုဏေ ဥဋ္ဌိတေ တသ္သ ဘိက္ခုသ္သ သန္တိကေ ဝတ္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ သောပိ ကေနစိ ကမ္မေန ပုရေအရုဏေယေဝ ဂစ္ဆတိ, အညံ ဝိဟာရတော နိက္ခန္တံ ဝာ အာဂန္တုကံ ဝာ ယံ ပဌမံ ပသ္သတိ, တသ္သ သန္တိကေ အာရောစေတ္ဝာ ဝတ္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အယဉ္စ ယသ္မာ ဂဏသ္သ အာရောစေတ္ဝာ ဘိက္ခူနဉ္စ အတ္ထိဘာဝံ သလ္လက္ခေတ္ဝာဝ ဝသိ, တေနသ္သ ဦနေ ဂဏေ စရဏဒောသော ဝာ ဝိပ္ပဝာသော ဝာ န ဟောတိ။ သစေ န ကဉ္စိ ပသ္သတိ, ဝိဟာရံ ဂန္တ္ဝာ အတ္တနာ သဒ္ဓိံ ဂတဘိက္ခူသု ဧကသ္သ သန္တိကေ နိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပန ‘‘ယံ ပဌမံ ပသ္သတိ, တသ္သ အာရောစေတ္ဝာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; အယံ နိက္ခိတ္တဝတ္တသ္သ ပရိဟာရော’’တိ အာဟ။

    Atha dvādasahatthaṃ upacāraṃ okkamitvā ajānantasseva gacchati, ratticchedo hoti eva, vattabhedo pana natthi. Ārocitakālato paṭṭhāya ca ekaṃ bhikkhuṃ ṭhapetvā sesehi sati karaṇīye gantumpi vaṭṭati. Aruṇe uṭṭhite tassa bhikkhussa santike vattaṃ nikkhipitabbaṃ. Sace sopi kenaci kammena purearuṇeyeva gacchati, aññaṃ vihārato nikkhantaṃ vā āgantukaṃ vā yaṃ paṭhamaṃ passati, tassa santike ārocetvā vattaṃ nikkhipitabbaṃ. Ayañca yasmā gaṇassa ārocetvā bhikkhūnañca atthibhāvaṃ sallakkhetvāva vasi, tenassa ūne gaṇe caraṇadoso vā vippavāso vā na hoti. Sace na kañci passati, vihāraṃ gantvā attanā saddhiṃ gatabhikkhūsu ekassa santike nikkhipitabbanti mahāsumatthero āha. Mahāpadumatthero pana ‘‘yaṃ paṭhamaṃ passati, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ; ayaṃ nikkhittavattassa parihāro’’ti āha.

    ဧဝံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အခဏ္ဍံ စရိတ္ဝာ ယတ္ထ သိယာ ဝီသတိဂဏော ဘိက္ခုသင္ဃော, တတ္ထ သော ဘိက္ခု အဗ္ဘေတဗ္ဗော။ အဗ္ဘေန္တေဟိ စ ပဌမံ အဗ္ဘာနာရဟော ကာတဗ္ဗော။ အယဉ္ဟိ နိက္ခိတ္တဝတ္တတ္တာ ပကတတ္တဋ္ဌာနေ ဌိတော, ပကတတ္တသ္သ စ အဗ္ဘာနံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ, တသ္မာ ဝတ္တံ သမာဒာပေတဗ္ဗော။ ဝတ္တေ သမာဒိန္နေ အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ။ တေနာပိ ဝတ္တံ သမာဒိယိတ္ဝာ အာရောစေတ္ဝာ အဗ္ဘာနံ ယာစိတဗ္ဗံ။ အနိက္ခိတ္တဝတ္တသ္သ ပုန ဝတ္တသမာဒာနကိစ္စံ နတ္ထိ။ သော ဟိ ဆာရတ္တာတိက္ကမေနေဝ အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ, တသ္မာ သော အဗ္ဘေတဗ္ဗော။ တတ္ရ ယ္ဝာယံ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, အဗ္ဘေတဗ္ဗော’’တိ ပာဠိယံယေဝ အဗ္ဘာနဝိဓိ ဝုတ္တော, အယဉ္စ ဧကာပတ္တိဝသေန ဝုတ္တော။ သစေ ပန ဒ္ဝေ တိသ္သော သမ္ဗဟုလာ ဝာ ဧကဝတ္ထုကာ ဝာ နာနာဝတ္ထုကာ ဝာ အာပတ္တိယော ဟောန္တိ, တာသံ ဝသေန ကမ္မဝာစာ ကာတဗ္ဗာ။ ဧဝံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ ဒာတဗ္ဗံ။ ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ ပန ယသ္မာ ပဋိစ္ဆန္နာယ အာပတ္တိယာ ပရိဝုတ္ထပရိဝာသသ္သ ဒာတဗ္ဗံ ဟောတိ, တသ္မာ နံ ပရိဝာသကထာယံယေဝ ကထယိသ္သာမ။

    Evaṃ chārattaṃ mānattaṃ akhaṇḍaṃ caritvā yattha siyā vīsatigaṇo bhikkhusaṅgho, tattha so bhikkhu abbhetabbo. Abbhentehi ca paṭhamaṃ abbhānāraho kātabbo. Ayañhi nikkhittavattattā pakatattaṭṭhāne ṭhito, pakatattassa ca abbhānaṃ kātuṃ na vaṭṭati, tasmā vattaṃ samādāpetabbo. Vatte samādinne abbhānāraho hoti. Tenāpi vattaṃ samādiyitvā ārocetvā abbhānaṃ yācitabbaṃ. Anikkhittavattassa puna vattasamādānakiccaṃ natthi. So hi chārattātikkameneva abbhānāraho hoti, tasmā so abbhetabbo. Tatra yvāyaṃ ‘‘evañca pana, bhikkhave, abbhetabbo’’ti pāḷiyaṃyeva abbhānavidhi vutto, ayañca ekāpattivasena vutto. Sace pana dve tisso sambahulā vā ekavatthukā vā nānāvatthukā vā āpattiyo honti, tāsaṃ vasena kammavācā kātabbā. Evaṃ appaṭicchannamānattaṃ dātabbaṃ. Paṭicchannamānattaṃ pana yasmā paṭicchannāya āpattiyā parivutthaparivāsassa dātabbaṃ hoti, tasmā naṃ parivāsakathāyaṃyeva kathayissāma.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi / ၁. သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိ • 1. Sukkavissaṭṭhi

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိကထာဝဏ္ဏနာ • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိကထာဝဏ္ဏနာ • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိကထာဝဏ္ဏနာ • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact