| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
३. समुच्चयक्खन्धकवण्णना
3. Samuccayakkhandhakavaṇṇanā
सुक्कविस्सट्ठिकथावण्णना
Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā
९७. ‘‘वेदयामीति जानामि, चित्तेन सम्पटिच्छित्वा सुखं अनुभवामि, न तप्पच्चया अहं दुक्खितोति अधिप्पायो’’ति लिखितं। यस्स माळके नारोचितं, तस्स आरोचेत्वा निक्खिपितब्बं। यस्स आरोचितं, तस्स पुन आरोचनकिच्चं नत्थि, केवलं निक्खिपितब्बमेव। वत्तं निक्खिपित्वा वसन्तस्स उपचारसीमागतानं सब्बेसं आरोचनकिच्चं नत्थि। दिट्ठरूपानं सुतसद्दानं आरोचेतब्बं, अदिट्ठअस्सुतानम्पि अन्तोद्वादसहत्थगतानं आरोचेतब्बं। ‘‘इदं वत्तं निक्खिपित्वा वसन्तस्स लक्खण’’न्ति वुत्तं। ‘‘परिक्खित्तस्स विहारस्स परिक्खेपतो’तिआदि किञ्चापि पाळियं नत्थि, अथ खो अट्ठकथाचरियानं वचनेन तथा एव पटिपज्जितब्ब’’न्ति च वुत्तं। ‘‘अत्थिभावं सल्लक्खेत्वाति द्वादसहत्थे उपचारे सल्लक्खेत्वा, अनिक्खित्तवत्तानं उपचारसीमाय आगतभावं सल्लक्खेत्वा सहवासादिकं वेदितब्ब’’न्ति च वुत्तं। ‘‘निक्खिपन्तेन आरोचेत्वा निक्खिपितब्बं, पयोजनं अत्थी’’ति च वुत्तं, न पन तं पयोजनं दस्सितं। चिण्णमानत्तो भिक्खु अब्भेतब्बोति चिण्णमानत्तस्स च अब्भानारहस्स च निन्नानाकारणत्ता अञ्ञथा ‘‘अब्भानारहो अब्भेतब्बो’’ति वत्तब्बं सिया। उक्खेपनीयकम्मकतोपि अत्तनो लद्धिग्गहणवसेन सभागभिक्खुम्हि सति तस्स अनारोचापेतुं न लभति।
97.‘‘Vedayāmīti jānāmi, cittena sampaṭicchitvā sukhaṃ anubhavāmi, na tappaccayā ahaṃ dukkhitoti adhippāyo’’ti likhitaṃ. Yassa māḷake nārocitaṃ, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ. Yassa ārocitaṃ, tassa puna ārocanakiccaṃ natthi, kevalaṃ nikkhipitabbameva. Vattaṃ nikkhipitvā vasantassa upacārasīmāgatānaṃ sabbesaṃ ārocanakiccaṃ natthi. Diṭṭharūpānaṃ sutasaddānaṃ ārocetabbaṃ, adiṭṭhaassutānampi antodvādasahatthagatānaṃ ārocetabbaṃ. ‘‘Idaṃ vattaṃ nikkhipitvā vasantassa lakkhaṇa’’nti vuttaṃ. ‘‘Parikkhittassa vihārassa parikkhepato’tiādi kiñcāpi pāḷiyaṃ natthi, atha kho aṭṭhakathācariyānaṃ vacanena tathā eva paṭipajjitabba’’nti ca vuttaṃ. ‘‘Atthibhāvaṃ sallakkhetvāti dvādasahatthe upacāre sallakkhetvā, anikkhittavattānaṃ upacārasīmāya āgatabhāvaṃ sallakkhetvā sahavāsādikaṃ veditabba’’nti ca vuttaṃ. ‘‘Nikkhipantena ārocetvā nikkhipitabbaṃ, payojanaṃ atthī’’ti ca vuttaṃ, na pana taṃ payojanaṃ dassitaṃ. Ciṇṇamānatto bhikkhu abbhetabboti ciṇṇamānattassa ca abbhānārahassa ca ninnānākāraṇattā aññathā ‘‘abbhānāraho abbhetabbo’’ti vattabbaṃ siyā. Ukkhepanīyakammakatopi attano laddhiggahaṇavasena sabhāgabhikkhumhi sati tassa anārocāpetuṃ na labhati.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi / १. सुक्कविस्सट्ठि • 1. Sukkavissaṭṭhi
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / सुक्कविस्सट्ठिकथा • Sukkavissaṭṭhikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / सुक्कविस्सट्ठिकथावण्णना • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / सुक्कविस्सट्ठिकथावण्णना • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā
