Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya

    ៤. សុមនវគ្គោ

    4. Sumanavaggo

    ១. សុមនសុត្តំ

    1. Sumanasuttaṃ

    ៣១. ឯកំ សមយំ…បេ.… អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ អថ ខោ សុមនា រាជកុមារី បញ្ចហិ រថសតេហិ បញ្ចហិ រាជកុមារិសតេហិ បរិវុតា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នា ខោ សុមនា រាជកុមារី ភគវន្តំ ឯតទវោច –

    31. Ekaṃ samayaṃ…pe… anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sumanā rājakumārī pañcahi rathasatehi pañcahi rājakumārisatehi parivutā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho sumanā rājakumārī bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘ឥធស្សុ, ភន្តេ, ភគវតោ ទ្វេ សាវកា សមសទ្ធា សមសីលា សមបញ្ញា – ឯកោ ទាយកោ, ឯកោ អទាយកោ។ តេ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជេយ្យុំ។ ទេវភូតានំ បន នេសំ 1, ភន្តេ, សិយា វិសេសោ, សិយា នានាករណ’’ន្តិ?

    ‘‘Idhassu, bhante, bhagavato dve sāvakā samasaddhā samasīlā samapaññā – eko dāyako, eko adāyako. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyyuṃ. Devabhūtānaṃ pana nesaṃ 2, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti?

    ‘‘សិយា, សុមនេ’’តិ ភគវា អវោច – ‘‘យោ សោ, សុមនេ, ទាយកោ សោ អមុំ អទាយកំ ទេវភូតោ សមានោ បញ្ចហិ ឋានេហិ អធិគណ្ហាតិ – ទិព្ពេន អាយុនា, ទិព្ពេន វណ្ណេន, ទិព្ពេន សុខេន, ទិព្ពេន យសេន, ទិព្ពេន អាធិបតេយ្យេន។ យោ សោ, សុមនេ, ទាយកោ សោ អមុំ អទាយកំ ទេវភូតោ សមានោ ឥមេហិ បញ្ចហិ ឋានេហិ អធិគណ្ហាតិ’’។

    ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ devabhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – dibbena āyunā, dibbena vaṇṇena, dibbena sukhena, dibbena yasena, dibbena ādhipateyyena. Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ devabhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti’’.

    ‘‘សចេ បន តេ, ភន្តេ, តតោ ចុតា ឥត្ថត្តំ អាគច្ឆន្តិ, មនុស្សភូតានំ បន នេសំ, ភន្តេ, សិយា វិសេសោ, សិយា នានាករណ’’ន្តិ? ‘‘សិយា, សុមនេ’’តិ ភគវា អវោច – ‘‘យោ សោ, សុមនេ, ទាយកោ សោ អមុំ អទាយកំ មនុស្សភូតោ សមានោ បញ្ចហិ ឋានេហិ អធិគណ្ហាតិ – មានុសកេន អាយុនា, មានុសកេន វណ្ណេន, មានុសកេន សុខេន, មានុសកេន យសេន, មានុសកេន អាធិបតេយ្យេន។ យោ សោ, សុមនេ, ទាយកោ សោ អមុំ អទាយកំ មនុស្សភូតោ សមានោ ឥមេហិ បញ្ចហិ ឋានេហិ អធិគណ្ហាតិ’’។

    ‘‘Sace pana te, bhante, tato cutā itthattaṃ āgacchanti, manussabhūtānaṃ pana nesaṃ, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ manussabhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – mānusakena āyunā, mānusakena vaṇṇena, mānusakena sukhena, mānusakena yasena, mānusakena ādhipateyyena. Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ manussabhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti’’.

    ‘‘សចេ បន តេ, ភន្តេ, ឧភោ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជន្តិ, បព្ពជិតានំ បន នេសំ, ភន្តេ , សិយា វិសេសោ, សិយា នានាករណ’’ន្តិ? ‘‘សិយា, សុមនេ’’តិ ភគវា អវោច – ‘‘យោ សោ, សុមនេ, ទាយកោ សោ អមុំ អទាយកំ បព្ពជិតោ សមានោ បញ្ចហិ ឋានេហិ អធិគណ្ហាតិ – យាចិតោវ ពហុលំ ចីវរំ បរិភុញ្ជតិ អប្បំ អយាចិតោ, យាចិតោវ ពហុលំ បិណ្ឌបាតំ បរិភុញ្ជតិ អប្បំ អយាចិតោ, យាចិតោវ ពហុលំ សេនាសនំ បរិភុញ្ជតិ អប្បំ អយាចិតោ, យាចិតោវ ពហុលំ គិលានប្បច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារំ បរិភុញ្ជតិ អប្បំ អយាចិតោ។ យេហិ ខោ បន សព្រហ្មចារីហិ សទ្ធិំ វិហរតិ ត្យស្ស មនាបេនេវ ពហុលំ កាយកម្មេន សមុទាចរន្តិ អប្បំ អមនាបេន, មនាបេនេវ ពហុលំ វចីកម្មេន សមុទាចរន្តិ អប្បំ អមនាបេន, មនាបេនេវ ពហុលំ មនោកម្មេន សមុទាចរន្តិ អប្បំ អមនាបេន, មនាបំយេវ ពហុលំ ឧបហារំ ឧបហរន្តិ អប្បំ អមនាបំ ។ យោ សោ, សុមនេ, ទាយកោ សោ អមុំ អទាយកំ បព្ពជិតោ សមានោ ឥមេហិ បញ្ចហិ ឋានេហិ អធិគណ្ហាតី’’តិ។

    ‘‘Sace pana te, bhante, ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, pabbajitānaṃ pana nesaṃ, bhante , siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ pabbajito samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – yācitova bahulaṃ cīvaraṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ piṇḍapātaṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ senāsanaṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ paribhuñjati appaṃ ayācito. Yehi kho pana sabrahmacārīhi saddhiṃ viharati tyassa manāpeneva bahulaṃ kāyakammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpeneva bahulaṃ vacīkammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpeneva bahulaṃ manokammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpaṃyeva bahulaṃ upahāraṃ upaharanti appaṃ amanāpaṃ . Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ pabbajito samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhātī’’ti.

    ‘‘សចេ បន តេ, ភន្តេ, ឧភោ អរហត្តំ បាបុណន្តិ, អរហត្តប្បត្តានំ បន នេសំ, ភន្តេ, សិយា វិសេសោ, សិយា នានាករណ’’ន្តិ? ‘‘ឯត្ថ ខោ បនេសាហំ, សុមនេ, ន កិញ្ចិ នានាករណំ វទាមិ, យទិទំ វិមុត្តិយា វិមុត្តិ’’ន្តិ 3

    ‘‘Sace pana te, bhante, ubho arahattaṃ pāpuṇanti, arahattappattānaṃ pana nesaṃ, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Ettha kho panesāhaṃ, sumane, na kiñci nānākaraṇaṃ vadāmi, yadidaṃ vimuttiyā vimutti’’nti 4.

    ‘‘អច្ឆរិយំ, ភន្តេ, អព្ភុតំ, ភន្តេ! យាវញ្ចិទំ, ភន្តេ, អលមេវ ទានានិ ទាតុំ អលំ បុញ្ញានិ កាតុំ; យត្រ ហិ នាម ទេវភូតស្សាបិ ឧបការានិ បុញ្ញានិ, មនុស្សភូតស្សាបិ ឧបការានិ បុញ្ញានិ, បព្ពជិតស្សាបិ ឧបការានិ បុញ្ញានី’’តិ។ ‘‘ឯវមេតំ, សុមនេ! អលញ្ហិ, សុមនេ, ទានានិ ទាតុំ អលំ បុញ្ញានិ កាតុំ! ទេវភូតស្សាបិ ឧបការានិ បុញ្ញានិ, មនុស្សភូតស្សាបិ ឧបការានិ បុញ្ញានិ, បព្ពជិតស្សាបិ ឧបការានិ បុញ្ញានី’’តិ ។

    ‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvañcidaṃ, bhante, alameva dānāni dātuṃ alaṃ puññāni kātuṃ; yatra hi nāma devabhūtassāpi upakārāni puññāni, manussabhūtassāpi upakārāni puññāni, pabbajitassāpi upakārāni puññānī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sumane! Alañhi, sumane, dānāni dātuṃ alaṃ puññāni kātuṃ! Devabhūtassāpi upakārāni puññāni, manussabhūtassāpi upakārāni puññāni, pabbajitassāpi upakārāni puññānī’’ti .

    ឥទមវោច ភគវា។ ឥទំ វត្វាន 5 សុគតោ អថាបរំ ឯតទវោច សត្ថា –

    Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna 6 sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘យថាបិ ចន្ទោ វិមលោ, គច្ឆំ អាកាសធាតុយា;

    ‘‘Yathāpi cando vimalo, gacchaṃ ākāsadhātuyā;

    សព្ពេ តារាគណេ លោកេ, អាភាយ អតិរោចតិ។

    Sabbe tārāgaṇe loke, ābhāya atirocati.

    ‘‘តថេវ សីលសម្បន្នោ, សទ្ធោ បុរិសបុគ្គលោ;

    ‘‘Tatheva sīlasampanno, saddho purisapuggalo;

    សព្ពេ មច្ឆរិនោ លោកេ, ចាគេន អតិរោចតិ។

    Sabbe maccharino loke, cāgena atirocati.

    ‘‘យថាបិ មេឃោ ថនយំ, វិជ្ជុមាលី សតក្កកុ;

    ‘‘Yathāpi megho thanayaṃ, vijjumālī satakkaku;

    ថលំ និន្នញ្ច បូរេតិ, អភិវស្សំ វសុន្ធរំ។

    Thalaṃ ninnañca pūreti, abhivassaṃ vasundharaṃ.

    ‘‘ឯវំ ទស្សនសម្បន្នោ, សម្មាសម្ពុទ្ធសាវកោ;

    ‘‘Evaṃ dassanasampanno, sammāsambuddhasāvako;

    មច្ឆរិំ អធិគណ្ហាតិ, បញ្ចឋានេហិ បណ្ឌិតោ។

    Macchariṃ adhigaṇhāti, pañcaṭhānehi paṇḍito.

    ‘‘អាយុនា យសសា ចេវ 7, វណ្ណេន ច សុខេន ច;

    ‘‘Āyunā yasasā ceva 8, vaṇṇena ca sukhena ca;

    ស វេ ភោគបរិព្យូឡ្ហោ 9, បេច្ច សគ្គេ បមោទតី’’តិ។ បឋមំ;

    Sa ve bhogaparibyūḷho 10, pecca sagge pamodatī’’ti. paṭhamaṃ;







    Footnotes:
    1. តេសំ (សី.)
    2. tesaṃ (sī.)
    3. វិមុត្តន្តិ (ស្យា. កំ.)
    4. vimuttanti (syā. kaṃ.)
    5. ឥទំ វត្វា (សី. បី.) ឯវមុបរិបិ
    6. idaṃ vatvā (sī. pī.) evamuparipi
    7. អាយុនា ច យសេន ច (ក.)
    8. āyunā ca yasena ca (ka.)
    9. ភោគបរិព្ពូឡ្ហោ (សី.)
    10. bhogaparibbūḷho (sī.)



    Related texts:



    អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១. សុមនសុត្តវណ្ណនា • 1. Sumanasuttavaṇṇanā

    ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១. សុមនសុត្តវណ្ណនា • 1. Sumanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact